Er zijn heel wat mensen die dor het leven van de krant en het nieuws van de televisie somber en negatief zijn geworden. Nare berichten raken ons allemaal. Je hebt te doen met mensen, je zou willen helpen maar het is te ver weg, je voelt je machteloos. Van sommige berichten ga je je zorgen maken of word je angstig.

Dat gaat ook over de mensen waar je tussen woont. Zijn ze nog wel te vertrouwen? Je hoort over zoveel misdaad. Ook in de wijk waar ik woon zijn mensen angstig geworden. Sommigen durven de deur ’s avonds niet meer open te doen. Gaan ’s avonds niet meer over straat. Bekijken onbekenden met wantrouwen.

Staan er grote rampen voor de deur?

Er zijn christenen, die denken dat ‘de grote verdrukking’ aanstaande is. Negatieve berichten zijn voor hen een bevestiging daarvan. Het wordt allemaal steeds slechter.

Door die overtuiging zouden ze wel eens tot de groep Nederlanders gaan horen die het meest negatief zijn. Hoewel zij dan achter de ellende wel de glorie zien van de opgestane Heer. Zij denken: “Laat deze tijd zo snel mogelijk voorbij zijn, dan kunnen we bij de Heer zijn”.

Die negatieve insteek bleek ook uit een onderzoek in 2017: PVV en SGP stemmers denken samen het meest negatief over de wereld waarin we leven. SGP stemmers zijn trouwens wel gelukkig met hun eigen leven in tegenstelling tot PVV stemmers, die daar ook negatief over zijn.

De houding: “Laat deze tijd zo snel mogelijk voorbij zijn” is niet een houding, die je in de Bijbel vindt. Er wordt ons in de Bijbel ook niet opgeroepen om mensen te wantrouwen.

Als het gaat om dat wantrouwen. Jezus zei: Ik geef jullie een nieuw gebod: heb elkaar lief. Zoals ik jullie heb liefgehad, zo moeten jullie elkaar liefhebben. Johannes 13:34.

Wat is de functie van de krant?
De meeste mensen zullen wel denken dat de kranten het doel hebben ons een beeld te geven van wat in de wereld gebeurt. Dat is denk ik ook wel zo, maar je moet wel bedenken dat in een groep van 17 miljoen Nederlanders en zeven miljard inwoners op deze wereld er ontzettend veel gebeurt. De kranten moeten dus zwaar selecteren en keuzen maken wat je wel en niet zullen belichten.

Voor de krantenuitgevers is het natuurlijk belangrijk, dat de kranten worden verkocht. Kranten met alleen goed nieuws worden niet gekocht. Je moet als uitgever een beetje een mix vinden, maar het verkoopt het best met behoorlijk veel slecht nieuws.

Dat neemt niet weg dat de kranten je goed kunnen helpen een beeld van de werkelijkheid te zien alleen je moet een paar dingen weten.

Ten eerste geven de kranten vooral incidenten weer. Een voorbeeld. Een vliegtuig dat neerstort krijgt aandacht, de miljoenen vluchten, die succesvol worden uitgevoerd niet. Je kunt dan het idee krijgen dat vliegen gevaarlijk is, en dat het steeds gevaarlijker wordt.

Daarom is het goed om je dan ook op de hoogte te stellen van de jaarcijfers bijvoorbeeld. Soms staat dat in een hoekje van de krant. Er zijn ook sites waar je dat kunt raadplegen. Een site met veel cijfers is bijvoorbeeld: https://ourworldindata.org/

Een ander voorbeeld. Een moord is heel naar en een dodelijk verkeersongeluk ook. Maar als je wist dat het aantal moorden in Nederland toeneemt, dan zou je daar terecht zorgen over kunnen maken. Je moet goed opletten als je de krant leest.  Meestal staat er eenmaal per jaar een piepklein artikeltje met deze cijfers. Als u het gemist heeft: het aantal moorden was tot 2001 zo’n 250 per jaar. Tussen 2001 -2010 was het 150-180 per jaar. Nu ligt het al een tijd onder de honderd per jaar. Dit had u niet gedacht hè. Gewoon Google op “moorden in Nederland feiten en cijfers”.

Dat een krant incidenten weergeeft heeft ook een goede kant, want het heeft zeker geholpen dat vliegvelden en luchtvaartmaatschappijen scherp op veiligheid letten. En om u even gerust te stellen: er gebeuren wereldwijd steeds minder vliegtuigongelukken. Er gebeuren trouwens ook een stuk minder verkeersongelukken dan pakweg dertig jaar geleden.

Een tweede les is dat van neutraal nieuws een slecht nieuwsbericht wordt gemaakt. Een voorbeeld: Gaan de voedselprijzen omhoog, dan staat dat als ernstige gebeurtenis in de krant, want er zullen mensen  zijn, die onvoldoende geld hebben om het voedsel te betalen. Gaan de voedselprijzen omlaag dat staat dat als ernstige gebeurtenis in de krant omdat de boeren dan minder geld krijgen en dus armoede lijden. Je kunt in het eerste geval ook denken: “Ha fijn voor de boeren”. En in het tweede geval als de prijzen stijgen: “Ha fijn, nu kunnen meer mensen voedsel kopen”  

Zo is er veel meer nieuws dat neutraal is. Als uitkeringen minder worden verhoogd, dan is het jammer voor de mensen, die het raakt, maar fijn voor onze gezamenlijke financiën in Nederland, want we geven minder uit en staat ons gezamenlijke huishoudboekje er beter voor.

Er is natuurlijk ook positief nieuws. Als er een toename is van de inkomsten van Nederland, dan is dat voor ons land als geheel positief nieuws.  De trend is trouwens dat het na de Tweede Wereld Oorlog alleen maar beter is geworden. Record op record is gemaakt. Hier zal je geen vette koppen in de krant over lezen. Maar een kortstondige dip wordt al gauw een ‘crisis’  genoemd. In crisisjaren 2008/2009 vielen we terug naar het record van 2005. Niet leuk, maar het was dus een relatieve achteruitgang.

Medio 2016 ging een preek in mijn kerk over Jeremia 33. Het is dan één jaar voor de val van Jeruzalem en de verwoesting van de tempel. Er was een heel directere aanleiding dat het niet goed ging. De legers van Babel stonden voor de poorten van de stad. Jeremia had geprofeteerd dat de stad in de handen van Babel zou vallen en dat het volk zal worden gedeporteerd. Maar toch krijgt Jeremia van de HEER de opdracht een akker te kopen. Een investering in de toekomst. Onverstandig? Nee, want de Heer zegt: zou voor mij iets onmogelijk zijn?

De boodschap is: luister ten allen tijde naar God en doe wat Hij zegt.

Framing
Dan is er het begrip ‘framing’. De krant zet voor ons gemak alles in een bepaald licht een bepaald kader een ‘frame’. Dan kunnen we het nieuws beter plaatsen, denkt men. De vroegere president van Amerika was slecht. Als hij, Trump iets goeds deed, dan schrijft de krant in de trant van “Opmerkelijk Trump heeft dit gedaan maar er zal wel iets slechts achter zitten”.

Zo was de vorige paus een stumpert, alles wat hij deed was slecht. Maar de huidige paus is een prima mens. Als hij iets doet wat raar is, dan zullen wij zijn goede bedoelingen nog wel niet zien.

De mensen in Amerika zijn ook heel conservatief lees je regelmatig. Waarom? Ik zou niet weten, maar dat is nu eenmaal de framing. De framing van de kranten en media in Nederland.

Voor de meeste kranten is trots zijn op homoseksualiteit, homohuwelijk, gender neutraliteit, ruimte voor euthanasie en nog meer rechten voor abortus normaal. Mensen zoals ik zijn niet bij de tijd, aartsconservatief en eigenlijk ook wel slechte mensen. We moeten ze tolereren, maar hopelijk zullen ze nog eens het licht zien.

De ‘framing’ is van de één op de andere paus verandert, dat zou ook bij andere onderwerpen kunnen. Dat gebeurt dan als er onomstotelijk tegenbewijs is. Als we onderzoeken zouden doen en daar uit zou blijken dat abortus dramatisch slechte gevolgen heeft, dan zou de framing kunnen veranderen. Een mooie taak voor de kerk om daarvoor te bidden en te werken.

Meningen als feit presenteren.

Als een krant een mening als een feit presenteert, dan is dat scherp opletten voor de lezer en ook een kwalijke zaak,

Op 30 oktober 2020 stond dit als grote kop in het AD “Gevoel voor saamhorigheid is helaas totaal weggevallen”. Was er iets vreselijks gebeurt? Nederland is ineens de weg kwijt? Nee, het was een mening, wellicht was het nog wel ergens op een onderzoekje gebaseerd.

Er zijn ook woorden, die feitelijk ogen, maar ook dikwijls een mening weergeven. Daaronder hoort het woord ‘omstreden’. De normalisering van de relatie van Israël met de VAE werd door de Volkskrant ‘omstreden’ genoemd. Is de Volkskrant tegen vrede? Nee, maar er zijn mensen, die een hekel hebben aan Israël en die vinden het geen goede ontwikkeling.

Ook het woord ‘sekte’ kan op die manier worden gebruikt. Het lijkt een woord dat een objectieve werkelijkheid weergeeft. Maar de definitie is zo vaag, dat je dit woord op iedere groep kan plakken waar je geen fan van bent.

Hoe kun je gezond krant lezen?
Tip: Je zou je ook af kunnen vragen: wat wil ik eigenlijk weten. En dan naar het nieuws op zoek gaan.

Je kunt ook kranten kiezen voor bepaalde thema’s. Nu, 2020, ben ik benieuwd naar samenwerking tussen Israël en de Arabische staten. In 2015 was dat vooral Poetin en de Oekraïne en de Krim. In 2016 was dat de oorlog en Syrië en de Islamitisch Staat.  

Overwegingen
Sommige mensen worden helemaal naar en akelig van het lezen van kranten. Mijn advies: stop met het lezen van de krant. Je helpt er helemaal niemand mee door slecht nieuws te lezen. Je kunt beter de buurvrouw helpen om haar steunkousen aan te trekken.

Er is natuurlijk ook nieuws dat je als verstrooiing kunt lezen. Bijvoorbeeld het sportnieuws. Zolang je het je ontspant, prima toch. Als je het niet leuk meer vindt stop je er toch gewoon mee?

Je kunt voor de ontspanning nieuws van bekende Nederlanders lezen. Maar let op, het zit dicht tegen roddelen aan. Je mist niets als je de privé dingen van de bekende Nederlanders niet kent.

Ook het economisch nieuw kun je laten liggen als het je niet interesseert. We zitten in een vrij stabiel tijdperk. Ondanks Corona en de oorlog in Oekraine. De prijzen, inkomsten, uitgaven etc. blijven al lange tijd gelijk. Alleen nieuws voor nieuwe wetten voor je uitkeringen of voor je aangifte inkomstenbelasting  moet je in de gaten houden.

Conclusies t.a.v. de wereld
We leven met ruim 7 miljard mensen op deze planeet. Daar zitten mensen bij met slecht gedrag en die domme en misdadige dingen doen. Die staan voor een klein deel maar regelmatig in de krant. Je zal maar met zo iemand worden geconfronteerd. Maar je moet er niet uithalen dat het met de wereld bergafwaarts gaat.

Als je wilt weten wat de trend is, dan moet je onderzoeken gaan lezen van internationale organisaties. De trend is trouwens niet naar beneden. De meeste onderzoeken over gelukkig zijn geven de trend omhoog aan. Wat je meer precies kunt meten is de gezondheid. De wereldbevolking is de laatste jaren gezonder, welvarender en ouder geworden. Hoewel er natuurlijk nog grote problemen zijn.

Evenzo aardbeving. Het is nu al een tijdje rustig, maar soms zijn er meer aardbevingen met veel slachtoffers achter elkaar. Dan denken mensen zie je nu wel, het aantal aardbevingen neemt toe. Ook dat is niet waar. Ook hier zijn cijfers van.

Er zijn natuurlijk wel moeilijke dingen zoals de klimaatverandering. Dat heeft invloed op onze planeet. Positieve invloed: er komt ook land in het Noorden beschikbaar dat bewoont kan worden. De verwachting is dat de zeespiegel gaat stijgen. Dat zou een reëel probleem kunnen zijn. Misschien moeten onze achterkleinkinderen wel naar een ander gebied verhuizen.

Slotopmerking
Ik uit nog wel eens een relativerende opmerking over het slechte nieuws en dan zeggen mensen soms: “Maar het is toch logisch dat ik in deze tijd bang ben”. Mijn antwoord is dan: ik begrijp het maar je kunt ook een andere keus maken.