Dit artikel is ontstaan in Corona tijd. Het probeert te helpen onderscheiden of iemand eerlijk is of niet. In Corona tijd was dat een hot issue. Is de overheid eerlijk in zijn informatie of niet? En anderzijds, zijn degenen, die de overheid betichten van oneerlijkheid zelf wel eerlijk? Of proberen ze wel eerlijk te zijn maar zitten ze toch naast de waarheid. Of zijn het gewoon leugenaars met een eigen agenda?

In Nederland kennen we ook goede spreekwoorden zoals “Eerlijk duurt het langst” en “Al gaat de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaald haar wel.”

Het gaat in dit artikel om twee onderdelen. Hoe kan ik mezelf leren om eerlijk te zijn. En hoe kan ik anderen beoordelen op eerlijkheid en hoe kan ik daar mee omgaan.

Zelf eerlijk zijn

Het is allereerst belangrijk zelf eerlijk te zijn. Eerlijk willen zijn is dan belangrijk. Maar daarnaast ook een juist beeld te hebben van wat je wel en niet weet of wat voor jezelf ook onzeker is.

Je bent ook nog steeds eerlijk als je iets zegt over een zaak waar je niet goed van op de hoogte bent als je er maar eerlijk bij vertelt dat het je eigen kijk is en dat je niet zo deskundigheid bent.

Stoere sterke uitspraken doen terwijl je weet dat je niet deskundig bent kun je op het pad van de bedriegers leiden.

Als je jezelf begeeft in oneerlijkheid, met leugens, dan belast je je leven. Dat geldt ook voor smoesjes en voor bewust overdrijven. Dat zijn ook vormen van oneerlijkheid. Ook niet transparant zijn, feiten achterhouden is niet eerlijk.

Het is goed om beducht te zijn op leugens en onbetrouwbaarheid van anderen, maar nog meer om er zelf op te letten eerlijk te zijn.

Leugenaars, bedriegers en fraudeurs

Naast liegen komt ook bedriegen voor, naast leugen ook bedrog.

Iemand, die liegt, kan dat doen uit gewoonte, maar meestal doet hij of zij dat vanwege een bepaald belang: financieel voordeel, mooiere status, positie, aanzien of macht verwerven.

Fraudeurs zijn mensen, die uit zijn op financieel gewin. Het is dan een vorm van diefstal.

Van liegen, bedrog of overdrijven kan je moeilijk afkomen omdat het net als zonden in het algemeen, verslavend werkt.

Dit soort zaken staan in één tekst.

Leviticus 19:11-12. Steel niet, lieg niet en bedrieg je naaste niet. Leg geen valse eed af als je bij mijn naam zweert, want daarmee ontwijd je de naam van je God. Ik ben de HEER.

Een speciaal geval is de ‘redder activist’. Iemand, die een mening verkondigt om daarmee een ander ’te redden’. Die waren er vooral ook in Corona tijd. Wellicht werd correcte informatie gedeeld, maar er waren ook veel leugens bij. Met leugens red je mensen niet, ook al bedoel je het goed.

Een ‘redder activist’ kan er zich helemaal gelukkig bij voelen. Het ‘redden’ kan het gevoel van eigenwaarde flink opkrikken.

Een ‘redder activist’ is dikwijls gericht tegen de overheid, een vorm van rebelleren. Rebelleren tegen degenen, die boven ons zijn gesteld, is op zich ook een zonde en zonde werkt verslavend. Jezelf en anderen proberen te mobiliseren om tegen te zijn.

Veel leugenaars bedienen zich van denkbeeldige vermeende deskundigheid. Je had ooit een slecht cijfer voor statistiek maar toch meen je de cijfers beter te kunnen beoordelen dan de deskundigen. Je hebt alleen ooit een EHBO diploma behaald en denkt dat je deskundig bent als het gaat om wat virussen doen in een mens. Je hebt nog nooit in een les maatschappij leer opgelet, maar je denkt toch beter te weten hoe de maatschappij functioneert.

Als je graag mee wilt praten dat mag je best van alles naar voren brengen, maar zeg er dan wel eerlijk bij hoe ver jouw deskundigheid reikt. Overdreven gezegd mag je wel zeggen dat jij vindt dat één plus één drie is, maar zeg er dan wel bij dat je slecht in rekenen was op school. 🙂

Hoe kun je eerlijke mensen ontdekken?

Als iemand zaken naar voren brengt waarbij het er niet op lijkt dat er een eigen belang is. En als ze wel een eigen belang hebben, dat ze dan erbij vertellen.

Eerlijke mensen vertellen er ook bij als iets niet ten gunste is van het standpunt.

Eerlijke mensen tonen ook hun zwakke kanten

Eerlijke mensen zijn meestal redelijk bescheiden.

Hoe kun je leugenaars ontmaskeren?

Een leugenaar wijkt behoorlijk af van wat hierboven is geschreven over eerlijke mensen.

Het karakter van een leugen kan verschillend zijn. Leugens, die zijn gebaseerd op eigen belang. Leugens om eigen politieke of godsdienstige standpunten te onderstrepen. Als bewust feiten, die van belang zijn, zijn achtergehouden. Als iemand liegt over zijn deskundigheid of zijn status.

Je kunt iemand ontmaskeren als het tegendeel blijkt. Zogenaamde profeten die zeiden: “Op 6 januari 2021 zal Trump worden beëdigd als president” kun je ontmaskeren als op die datum het niet blijkt te gebeuren. De Bijbel noemt dat soort profeten leugen profeten of valse profeten.

Door onderzoek te doen. Als iemand iets naar voren brengt wat niet juist is. Op het terrein van deze site. Sprekers of schrijver schrijven over de nabije toekomst met allerlei rampverhalen maar er niet bij zeggen of schrijven dat het lijntje naar de Bijbel als bron maar heel dun is.

Meestal laten leugenaars zien dat ze heel erg van hun gelijk overtuigd zijn. Leugenaars kunnen heel overtuigend overkomen, zodanig dat een groot deel van de mensen het gaat geloven.

Betrouwbaarheid bestaande informatiebronnen

Hieronder een schema over mijn inschatting van de informatiebronnen, die we in Nederland kunnen raadplegen voor ons leven.

Betrouwbaar	Deels betrouwbaar, deels onbetrouwbaar.	Grote kans op onbetrouwbaarheid
De Bijbel Vertalingen van de Bijbel (soms wel invloed van eigen opvatting van de vertalers).     Christelijke boeken en bladen, die een eerlijk beeld geven van de Bijbel (is een minderheid) Rekenen, wiskunde, statistiek. Meeste vormen van wetenschap waaronder medische wetenschap.   Wetenschappelijk onderzoek (minder als uitkomsten gevoelig zijn voor de standpunten de onderzoekers). Overheid (minder als de overheid in de knel zit)	Christelijke boeken en bladen met voorliefde voor teksten, die passen in het eigen beeld. Teneur van het boek sluit dikwijls aan bij wat de eigen kerkelijke stroming ervan vindt. Nieuws op de TV door keuze onderwerpen en wat het eigen standpunt is, meestal qua ethiek het linkse standpunt en anti Israël. Kranten. In het algemeen hebben kranten voorliefde voor ophef en slecht nieuws. Nieuws wordt soms uit zijn verband gerukt.	Christelijke boeken, die zaken uit zijn verband rukken of de Bijbel aanpassen aan eigen visie         Roddelbladen, roddel programma’s op de TV.     Verhalen op Facebook, Twitter, You Tube kunnen onbetrouwbaar zijn. Leugen profeten, en leugen christussen.   Afgeschermde groepen op Facebook, Twitter, You Tube. Hier hebben fraudeurs en leugenaars vrij spel.