Studie de Heilige Geest | Het ga je goed.nl

Na de studie over God de Vader en de studie over Zijn Zoon Jezus, nu als derde, de studie over de Heilige Geest.

Dit is/was voor mij het meest complexe onderwerp van deze hele site. Waarom? God de Vader heeft een geest en Jezus heeft een geest, die ons beïnvloeden. Er is een heilige geest die ons beïnvloedt en dan is er ook nog de Heilige Geest als de derde persoon van de Godheid. Hoe werkt dat op elkaar in en op ons als mensen. Niet gemakkelijk om te begrijpen.

Ik dank Willem Ouweneel, die met zijn boek, De Geest van God, ontwerp van een pneumatologie, me met dit onderwerp heeft geholpen. Hij geeft niet alleen inzicht in genoemde complexiteit, maar geeft ook, in 450 bladzijden, een prachtig overzicht van alles wat de Geest betreft.

In deze studie stip ik alleen die onderwerpen aan waarvan ik denk dat ze iets inzicht geven in de complexiteit en die helpend zijn voor ons welzijn. Allerlei aspecten van de Geest komen bij andere onderwerpen aan de orde zoals over de doop in de Geest (onderwerp 64), over de vrucht van de Geest (66), over de werkingen en de bedieningen, die de Geest in ons werkt (67) en over de gaven van de Geest (vanaf onderwerp 72).

De geciteerde teksten in deze studie komen uit de NBV of NBV21 vertaling tenzij anders is aangegeven.

Table of Contents

Studievragen

Is er inzicht te geven hoe de Geest van de Vader, Geest van de Zoon, de heilige Geest en de derde persoon van de drie-eenheid met elkaar verhouden en gerelateerd zijn aan elkaar.

Er wordt wel eens gezegd dat de Heilige Geest als de derde persoon het moederlijke van God vertegenwoordigd. Klopt dat met de Bijbel?

Wat kunnen we ontvangen van ‘de Geest’ en wat moeten wij ervoor doen?

Oude Testament

In de taal van het Oude Testament is er één woord, dat zowel de Geest van God als een geest uit de duisternis als de menselijke geest aanduidt. Meestal is het wel duidelijk om welke geest het gaat, maar soms is dat niet duidelijk.

Het zou duidelijker zijn als het Hebreeuws net als onze taal hoofd- en kleine letters zou gebruiken. Maar dat is niet zo. In het Hebreeuws is geen onderscheid tussen hoofd en kleine letters.

In vertalingen van de Bijbel staan wel hoofd en kleine letters. De vertalers hebben voor hun vertalingen steeds een keus gemaakt. Gaat het om de Geest van God, met een hoofdletter dus of om de geest van de mens.

Er zijn delen van het Oude Testament in het Aramees geschreven. Een aan het Hebreeuws verwante taal. In het Aramees wordt ook over de G(g)eest geschreven.

Hier de gegevens over de woorden, die zijn gebruikt.

	Hebreeuws woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	רוּחַ ruwach	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	H7307	Geest, wind, adem. Komt 378 keer voor in 348 verzen. KJV: Spirit or spirit (232x), wind (92x), breath (27x).
2	ר֫וּחַ ruwach (Aramees)	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	H7308	Komt 11 keer in het boek Daniel voor. KJV: spirit (8x), wind (2x), mind (1x).
a	קֹדֶשׁ ר֣וּחַ ruach kodesh	Combinatie	H7307 H6944	Heilige Geest. Komt drie keer voor.
b	אֱלָהּ קַדִּישׁ ר֫וּחַ ruwach qaddiysh ‘elahh (Aramees)	Combinatie	H7308 H6922 H426	Geest van de Heilige Gods. Komt vier keer voor. Daniel 4:8, 9 en 18 en Daniël 5:11.

Uit de optelling van de KJV, zie eerste regel in de tabel, is niet te onderscheiden hoe dikwijls het over de Geest van God (Spirit) en de geest van de mens (spirit) gaat. Bij ongeveer een kwart als het woord ruach voorkomt gaat het volgens de KJV over de wind.

Wij spreken vooral over de Heilige Geest. Maar de uitdrukking ‘de Heilige Geest komt in het Oude Testament maar drie keer voor.

In het boek Daniël komt vier keer de uitdrukking ‘Geest van de Heilige God’ voor. In de KJV overigens met een kleine letter als ‘spirit’ voor.

Het Oude Testament spreekt vooral over ‘de Geest’. En als er een toevoeging is, dan staat er de Geest van Jahweh, Geest van God of goden, Geest van de Heer, of iets dergelijks. Zie volgende paragrafen.

De ‘ruach’ in Genesis

Het woord ruach komt elf keer voor in het boek Genesis. Die elf keer geven al een uitgebreid beeld van wat er over de ‘ruach’ is te zeggen.

De eerste keer gelijk in Genesis 1.
Genesis 1:1-2. In het begin schiep God de hemel en de aarde. De aarde nu was woest en leeg, en duisternis lag over de watervloed; en de Geest van God zweefde boven het water. [HSV]
Opmerking: Hier staat de uitdrukking: ‘ruach elohim’. Wij vertalen het meervoud woord elohim met ‘God’, je zou het ook met ‘goden’ kunnen vertalen.

Genesis 3:8. En zij hoorden de stem van de HEERE God, Die in de hof wandelde, bij de wind in de namiddag. Toen verborgen Adam en zijn vrouw zich voor het aangezicht van de HEERE God te midden van de bomen in de hof. [HSV]
Opmerking: Hier staat de uitdrukking: leruach hajom, letterlijk in de geest/wind/adem van de dag.

Genesis 6:3. Toen zei de HEERE: Mijn Geest zal niet voor eeuwig met de mens twisten, omdat ook hij vlees is, maar zijn dagen zullen honderdtwintig jaar zijn. [HSV]
Opmerking: Hier staat: ruhi, dat je met ‘mijn geest’ kunt vertalen. Die uitdrukking ‘mijn geest’ komt nog 29 keer in de Bijbel voor. Soms zegt God dat, dan gaat het over de Geest van God. Soms zijn mensen, die dit zeggen, Job bijvoorbeeld of een Psalmist, dan gaat het over de menselijke geest.

Genesis 6:17. En Ik, zie, Ik ga een watervloed over de aarde brengen om alle vlees waarin een levensgeest is, van onder de hemel te gronde te richten; alles wat op de aarde is, zal de geest geven. [HSV]
Opmerking: Hier staat de uitdrukking: ruach chaim, letterlijk de geest van de levens of levenden.

Over de ruach chaim, de levensgeest, de geest van de levens, ‘breath of life’, spreken ook de teksten in Genesis 7, het verhaal van de zondvloed. Let op: bij de ruach chaim gaat het zowel over mensen als dieren.
Genesis 7:15-16. Van alle wezens waarin levensadem was, kwamen er telkens twee bij Noach in de ark: er kwamen van alle dieren een mannetje en een wijfje, in overeenstemming met wat God hem had opgedragen. Toen sloot de HEER de deur achter hem.
Genesis 7:22. Alles met levensadem in zijn neusgaten van alles wat op het droge leefde, stierf. [HSV]

Overigens gaat het in Genesis 2:7 in de vertalingen ook ‘levensgeest’ maar dan staat er in het Hebreeuws neshama, zie studie over de mens.

Genesis 8:1. Toen dacht God weer aan Noach en aan alle wilde dieren en het vee bij hem in de ark. Op zijn bevel begon er een wind over de aarde te waaien, waardoor het water afnam.
Uitleg: let op de gelijkenis met Genesis 1:2, het was niet zomaar een wind, maar een wind, die wilde herscheppen.

Genesis 26:34-35. Toen Esau veertig jaar was trouwde hij met Jehudit, die een dochter was van de Hethiet Beëri, en met Basemat, een dochter van de Hethiet Elon. Zij waren een bron van voortdurende ergernis voor Isaak en Rebekka.
Opmerking: Er staat hier: morat ruach, een bittere geest. Een uitdrukking, die verder niet in de Bijbel voorkomt. Zij kregen van die vrouwen een bittere geest.

Dit gaat over de farao in Egypte, die een droom kreeg.
Genesis 41:8. En het gebeurde de volgende morgen dat zijn geest verontrust was. Hij stuurde boden en liet al de magiërs van Egypte en al zijn wijzen roepen, en de farao vertelde hun zijn droom. Er was echter niemand die hem aan de farao kon uitleggen. [HSV]
Opmerking: Hier staat: wattippaem ruhow, ‘dat verontruste zijn geest’. Deze uitdrukking komt verder nog twee keer in de Bijbel voor. Het gaat dan om Nebukadnezar, die ook door een droom is verontrust. Hier is het Jozef, die de droom verklaar. Later is dat Daniël.

De farao zegt dit als Jozef een verklaring voor de droom heeft.
Genesis 41:37-39. Deze woorden waren goed in de ogen van de farao en in de ogen van al zijn dienaren. Daarom zei de farao tegen zijn dienaren: Zouden wij ooit iemand kunnen vinden als deze man, in wie de Geest van God is? Daarop zei de farao tegen Jozef: Aangezien God u dit alles heeft bekendgemaakt, is er niemand zo verstandig en wijs als u. [HSV]
Opmerking: Hier staat ook: ruach elohim, de Geest van God of zou de farao, die God niet kende, de geest van de goden hebben bedoeld?

Genesis 45:27. Maar toen zij hem alle woorden overgebracht hadden die Jozef tot hen gesproken had, en toen hij de wagens zag die Jozef gestuurd had om hem te vervoeren, leefde de geest van hun vader Jakob op. [HSV]
Opmerking: Hier staat: de ruach yaakob, de geest van Jacob. Het gaat om een menselijke geest.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Soms gaat het over de wind of geest van God, die waait over de aarde. de wind kan dus iets geestelijks hebben.

Een aantal keren in de Bijbel spreekt God over ‘Mijn Geest”.

Volgens de teksten bij de zondvloed hebben zowel mensen als dieren een geest van levens.

Twee mensen, die een bittere geest waren voor Izaak en Rebecca.

Van Jozef wordt gezegd dat hij de geest van de goden of van God heeft. Hij kan iets wat normaliter gewone mensen niet kunnen.

Een mens heeft een geest. Van Jacob wordt dat gezegd. Bij een farao werd die geest verontrust.

De ‘ruach’ JHWH, Elohim of Adonai.

De combinatie van ruach met JHWH, Elohim en Adonai komt in de Bijbel voor. In verschillende mate, zie hieronder.

	Hebreeuws woord	Strong nummer	Opmerkingen:
1	יְהֹוָה ר֣וּחַ ruach JHWH	H7307 H3068	De Geest van JHWH. Deze combinatie komt 25 keer voor. KJV: the spirit of the Lord
2	אֱלֹהִ֔ים ר֣וּחַ ruwach elohim	H7307 H430	Geest van de goden of Geest van God Deze combinatie komt 15 keer voor. KJV: the spirit of the Lord

Naast deze twee combinaties komt ook de combinatie ‘ruach adonai Jahweh’ voor Strongnummers H7307, H136, H3068. Alleen in Jesaja 61:1. Zie het laatste vers in dit hoofdstuk.

Ruach JWWH
Bij de ruach JHWH gaat het om de Geest van JHWH, de HEER, God de Vader. De meest dominante geest neem ik aan.

Deze uitdrukking heb ik 25 keer in de Bijbel gevonden. Voor het eerst in Richteren 3:10 en dan verder in 6:34, 11:29, 13:25, 14:6 en 9, 15:14. Verder vier keer in 1 en 2 Samuel, vier keer in Koningen en Kronieken, vijf keer in Jesaja, twee keer in Ezechiël en drie keer bij de kleine Profeten. Hieronder citeer is drie van de 25 verzen.

De eerst keer dat dit begrip voorkomt is in de geschiedenis van Othniël een leider uit de tijd dat Israël nog geen koning had.
Richteren 3:9-11. Toen riepen de Israëlieten tot de HEERE. En de HEERE deed voor de Israëlieten een verlosser opstaan, die hen verloste: Othniël, de zoon van Kenaz, de broer van Kaleb, die jonger was dan hij. En de Geest van de HEERE was op hem en hij gaf leiding aan Israël en trok ten strijde. En de HEERE gaf Cusjan Risjataïm, de koning van Syrië, in zijn hand, zodat hij de overhand kreeg op Cusjan Risjataïm. Toen had het land veertig jaar rust. En Othniël, de zoon van Kenaz, stierf. [HSV]

Een opmerkelijke tekst is 1 Koningen 18 waar uit blijkt dat door de Geest van plaats veranderen, wegvoeren, gewoon is.
1 Koningen 18:12. Zodra ik van u wegga komt er natuurlijk een geest van de HEER die u meevoert naar ik weet niet waar, en als ik dan tegen Achab zeg dat u er bent en hij kan u niet vinden, dan zal hij me vermoorden. Vanaf mijn vroegste jeugd heb ik een groot ontzag voor de HEER.

En dit is een bekende tekst.
Jesaja 11:2. De geest van de HEER zal op hem rusten: een geest van wijsheid en inzicht, een geest van kracht en verstandig beleid, een geest van kennis en ontzag voor de HEER.

De ruach elohim
Het begrip ruach elohim, dat je kunt vertalen met de ‘geest van God’ of ‘geest van de goden’ komt zo’n 15 keer voor.

Hier de teksten, die in de eerste vijf boeken van de Bijbel voorkomen.

De eerste tekst over ruach elohim staat in Genesis 1.
Genesis 1:2. … de Geest van God zweefde over de wateren.
We weten welk gevolg dat had. De aarde kwam in ontwikkeling. Er ontstond een prachtig landschap, planten en dieren en tenslotte de mens.

De ‘ruach elohim’ komt voor de tweede keer in Genesis 41 voor. Het is dan een uitspraak van farao bij zijn ontdekking van het talent Jozef.
Genesis 41:38. Zouden we ooit iemand kunnen vinden als deze man, iemand die zo vervuld is van Gods geest?’ zei de farao tegen hen.

Opmerking: de farao zal bij ‘ruach elohim’ wellicht niet hebben gedacht aan de Geest van de God van Jozef maar aan de geest van zijn eigen goden.

In Exodus 31 gaat het om Bezaleël, die God uitzonderlijke gaven geeft met een speciale opdracht.
Exodus 31:1-5. Daarna sprak de HEERE tot Mozes: Zie, Ik heb Bezaleël, de zoon van Uri, de zoon van Hur, uit de stam Juda, bij zijn naam geroepen. Ik heb hem vervuld met de Geest van God, met wijsheid, inzicht, kennis en allerlei vakmanschap, om ontwerpen te bedenken en om die uit te voeren in goud, zilver en koper; en om edelstenen te bewerken en in te zetten, en om hout te bewerken, dus om allerlei werk te verrichten. [HSV]

Opmerking: als je hier ruach elohim ook zou vertalen met de geest van de goden zou dat een synoniem kunnen zijn van ‘zeer geïnspireerd’.

In Exodus 35 staat de uitspraak over Bezaleël nogmaals.
Exodus 35:31-33. De Geest van God heeft hem vervuld met wijsheid, inzicht, kennis en allerlei vakmanschap, om ontwerpen te bedenken en om die uit te voeren in goud, zilver en koper; om edelstenen te bewerken en in te zetten, en om hout te bewerken, dus om allerlei kunstig uitgedacht werk te verrichten. [HSV]

Opmerking 1: de opsomming gaat nog verder.
Opmerking 2: De NBV vertaalt met ‘uitzonderlijke talenten’ in plaats van met de Geest van God. Talenten gaat meer om wat je je hele leven al had. De gaven van de Geest krijg je als je God toelaat in je leven.

In Numeri 24 gaat het over de grote tovenaar Bileam, die een vloek over Israël zou uitspreken maar het wordt een zegen.
Numeri 24:2. Toen Bileam zijn ogen opsloeg en Israël zag, gelegerd volgens zijn stammen, kwam de Geest van God over hem.

Opmerking: de Geest van God kwam hier over een tovenaar van het rijk van de duisternis.

De ‘ruach Adonai JHWH’
Ik heb maar één tekst kunnen vinden, die de ‘ruach’ aan ‘Adonai’ de Heer verbindt. Er staat hier: ruach adonai JHWH.

Jesaja 61:1. De Geest van de Heere HEERE is op Mij, omdat de HEERE Mij gezalfd heeft om een blijde boodschap te brengen aan de zachtmoedigen. Hij heeft Mij gezonden om te verbinden de gebrokenen van hart, om voor de gevangenen vrijlating uit te roepen en voor wie gebonden zaten, opening van de gevangenis [HSV]
Opmerking: de NBV21 vertaalt hier met ‘De geest van God, de HEER’, waarbij adonai met God is vertaald. Niet consekwent.

De ‘ruach kodesh’

Door messiaanse christenen wordt de Heilige Geest, in een Hebreeuws variant gebruikt, de “ruach ha kodesh”, wat je met “geest de heilige” zou kunnen vertalen. In deze vorm heb ik deze uitdrukking niet in het Oude Testament kunnen vinden. Welke wel, zie onder de tabel.

Er komt ook nog een andere uitdrukking voor, Geest van de Heilige God. In de tabel de gegevens.

	Hebreeuws woord	Strong	Opmerkingen:
1	קֹדֶשׁ ר֣וּחַ ruach kodesh	H7307 H6944	Heilige Geest. Komt drie keer voor KJV: holy spirit (1x), holy Spirit (2x)
2	אֱלָהּ קַדִּישׁ ר֫וּחַ ruwach qaddiysh ‘elahh (Aramees)	H7308 H6922 H426	Geest van de Heilige Gods. Komt 4 keer voor. In het boek Daniël. KJV: the spirit of the holy gods

De combinatie van Geest en heilig, ruach en kodesh, komt drie keer voor in het Oude Testament.
Psalm 51:11. ר֥וּחַ קָ֝דְשְׁךָ֗ , ruach qāḏ·še·ḵā, vertaalt: Geest uw Heilige.
Jesaja 63:10 en Jesaja 63:11. קָדְשׁ֑וֹ ר֥וּחַ , ruach qā·ḏə·šōw Geest zijn Heilige.

Het zijn wel bijzonder heftige momenten als deze teksten worden gebruikt. In Psalm 51 als David na zijn overspel met Bathseba pleit om genade.

In Psalm 51 wordt vier keer over de geest gesproken, als eerste over de heilige geest en daarna driemaal over onze eigen geest.
Psalm 51:11. .. verban mij niet uit uw nabijheid, neem uw heilige geest niet van mij weg.

Er wordt in deze Psalm nog drie keer over ruach gesproken. Het gaat dan om de geest van de mens.

In Jesaja 63 wordt twee keer over de heilige geest gesproken. Ook hier een heftige achtergrond. Het is een profetie zowel over de liefde, maar ook over de toorn en dan ook over de genade van de Messias.

Jesaja 63:10-11. Maar zij zijn in opstand gekomen en hebben zijn heilige geest gekrenkt. Daarom werd hij hun tot vijand en bond hij de strijd met hen aan. Toen dacht hij aan de dagen van weleer, aan Mozes en zijn volk. Waar is hij die zijn volk door de zee voerde, waar zijn de herders van zijn kudde? Waar is hij die hen bezielde met zijn heilige geest?

En in het Nieuwe Testament komt de Griekse uitdrukking voor de Heilige Geest juist veelvuldig voor, zie volgend hoofdstuk.

De geest van de heilige goden
In Daniël 4 en 5 gaat het vier keer over de אֱלָהּ קַדִּישׁ ר֫וּחַ ruwach qaddiysh ‘elahh’ geest van de heilige God of goden. De NBV kiest in de vertaling voor ‘de geest van de heilige goden’. Andere vertalingen kiezen voor ‘de heilige Gods’.

Daniël 4:5-6. Ten slotte ontving ik Daniël, die de naam van mijn god Beltesassar draagt en in wie de geest van de heilige goden woont. En ik vertelde hem mijn droom: ‘Beltesassar, eerste onder de magiërs, ik weet dat de geest van de heilige goden in u woont en dat u elk mysterie kunt ontraadselen. Zeg mij wat de visioenen betekenen die ik in mijn droom gezien heb.

Daniël 4:15. Dit is de droom die ik, koning Nebukadnessar, heb gehad. En u, Beltesassar, moet hem voor mij duiden, want geen van de wijzen uit mijn koninkrijk heeft hem kunnen uitleggen. U kunt het, omdat de geest van de heilige goden in u woont.’

Daniël 5:11. Er is een man in uw koninkrijk in wie de geest van de heilige goden woont. In de dagen van uw vader bewees hij al evenveel verstand, inzicht en wijsheid te bezitten als de goden. Koning Nebukadnessar, uw vader, heeft hem benoemd tot hoofd van de magiërs, bezweerders, Chaldeeën en waarzeggers – uw vader, majesteit!

Voor de Babylonische koning was er niet één God, maar waren er goden. Hij schaarde de God van Daniël onder de heilige goden. Een mooie benaming want veel goden waren absoluut niet heilig.

Opvallend is de overeenkomst met de uitspraak van de farao, die ook over de geesten van de goden sprak in verband met Jozef.

Nieuwe Testament

In het Grieks van het Nieuwe Testament is er ook één woord dat wordt gebruikt om de geest of Geest te beschrijven en dat is het Griekse woord ‘pneuma’. Het woord ‘pneuma’ kan net als het Hebreeuwse ‘ruach’ ook gaan over de geest van de mens, over wind en over adem.

In het Nieuwe Testament staat dikwijls het bijvoeglijk naamwoord ‘heilige’ voor het woord Geest.

En zijn ook diverse uitdrukkingen over van wie de Geest is. Zie de tabel hieronder verderop.

Hier een overzicht van het woord pneuma wat o.a. kan duiden op de Geest van God. En ook van wie deze Geest afkomstig kan zijn. En tenslotte kan het ook gaan over dé Geest.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	πνεῦμα pneuma	Zelfstandig naamwoord onzijdig	G4151 SB3618	Geest (van God) of geest van een mens. Komt 385 keer voor in 350 verzen. KJV: Spirit (111x), Holy Ghost (89x), Spirit (of God) (13x), Spirit (of the Lord) (5x), (My) Spirit (3x), Spirit (of truth) (3x), Spirit (of Christ) (2x), human (spirit) (49x), (evil) spirit (47x), spirit (general) (26x), spirit (8x), (Jesus’ own) spirit (6x), (Jesus’ own) ghost (2x), miscellaneous (21x).

In het algemeen vertaalt de KJV hagios pneuma met Holy Ghost, maar drie maal met Holy Spirit namelijk in Efeziërs 1:13, 4:30 en 1 Tessalonicenzen. Waarom? Mij niet bekend.

Als in de Griekse tekst pneuma met een hoofdletter is geschreven, gaat het om de Geest van God.

De Studiebijbel geeft aan dat het Griekse woord ‘pneuma’ wel zes verschillende betekenissen kan hebben, zoals de wind, het uitademen van God, de levensadem van de mens, het innerlijk van de mens, een geestelijk wezen, dat kan ook een slechte geest zijn en ook de Geest van God.

Bij het uitademen van God wordt deze tekst als voorbeeld genoemd.
2 Tessalonicenzen 2:7-8. Hoewel in het verborgene de wetteloosheid nu al werkzaam is, moet eerst degene die hem tegenhoudt verdwijnen. Pas dan verschijnt hij – en dan zal de Heer Jezus hem doden met de adem van zijn mond en vernietigen door de aanblik van zijn komst

Ook in het Nieuwe Testament wordt de Geest verbonden met de diverse woorden van God. Zie hieronder.

<<>>Efeziërs 2:18. … dankzij hem hebben wij allen door één Geest toegang tot de Vader.

De ‘pneuma’ van de Vader, God, de Heer

Hier de gegevens van de Bijbel over de uitdrukking Geest van de Vader

	Griekse woorden	Strong	Opmerkingen:
1	Πνεῦμα τοῦ Πατρὸς pneuma tou patros	G4151 G3588 G3962	Geest van de Vader. Komt eenmaal voor (en zes keer indirect) KJV: Spirit of your Father (1x)

Eenmaal is er de uitdrukking ‘Geest van de Vader’. Het is een bemoediging voor hen die een getuigenis zullen moeten afleggen voor gouverneurs en koningen.
Matteüs 10:20. Jullie zijn het immers niet zelf die dan spreken, het is de Geest van jullie Vader die in jullie spreekt.
Opmerking: het woord jullie is door de vertaler ingevoegd.

Verder wordt in zes teksten een verband gelegd tussen de Vader en de Geest. Hieronder staan ze.

Bij het onderwijs van Jezus over bidden.
Lucas 11:13. Als jullie dus, ook al zijn jullie slecht, je kinderen al goede gaven schenken, hoeveel te meer zal de Vader in de hemel dan niet de heilige Geest geven aan wie hem erom vragen.’

Als Jezus de Heilige Geest beloofd.
Johannes 14:26. Later zal de pleitbezorger, de heilige Geest die de Vader jullie namens mij zal zenden, jullie alles duidelijk maken en alles in herinnering brengen wat ik tegen jullie gezegd heb.

En als de wereld je haat, weet dan dit.
Johannes 15:26. Wanneer de pleitbezorger komt die ik van de Vader naar jullie zal zenden, de Geest van de waarheid die van de Vader komt, zal die over mij getuigen.

Uit de toespraak van Petrus, als hij over Jezus spreekt.
Handelingen 2:33. Hij is door God verheven, zit aan zijn rechterhand, en heeft van de Vader de heilige Geest, die ons beloofd is, ontvangen. Die Geest heeft hij op ons doen neerdalen, en dat is wat u ziet en hoort.

Galaten 4:6. En omdat u zijn kinderen bent, heeft God ons de Geest van zijn Zoon gegeven, die ‘Abba, Vader’ roept.

Efeziërs 1:17. Moge de God van onze Heer Jezus Christus, de vader van alle luister, u een geest van inzicht schenken in wat geopenbaard is, opdat u hem zult kennen.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Iedere keer als het om de Geest gaat en de Vader dan is er een vaderlijke actie. Hij voorziet, met de Geest, Hij bemoedigt, stelt ons gerust, wij mogen Abba, Vader, pappie, zeggen.

De Heilige Geest spreekt tot ons om ons te bemoedigen als we het moeilijk hebben, Johannes 14. Hij spreekt ook tot ons om van Jezus te getuigen in de buitenwereld, Johannes 15.

De Vader is de goede gever van de Geest. De Geest van God geeft geestelijke vermogens. De Geest van de Heer boezemt ons ontzag in voor zijn leiderschap. De Geest van Jezus verbindt ons met Hem. De Geest van Christus met zijn werk van verzoening.

De Geest van God
Hier de gegevens uit de Bijbel over de uitdrukking de Geest van God.

	Griekse woorden	Strong	Opmerkingen:
1	πνεῦμα θεός pneuma theos	G4151 G2316	Geest van God. Komt 16 keer voor. KJV: Spirit of God (15x), Spirit of the living God (1x)

In tegenstelling tot de vorige paragraaf, is de geest van God een staande uitdrukking. Die komt 16 keer voor, hieronder al die teksten.

Eenmaal gaat het om de Geest van de levende God, namelijk 2 Korintiërs 3:3, in het Hebreeuws Ruach Elohim Chayim. Deze uitdrukking doet denken aan wat we reeds in het Oude Testament tegenkwamen.

Matteüs 3:16. Zodra Jezus gedoopt was en uit het water omhoogkwam, opende de hemel zich voor hem en zag hij hoe de Geest van God als een duif op hem neerdaalde.

Matteüs 12:28. Maar als ik door de Geest van God demonen uitdrijf, dan is het koninkrijk van God bij jullie gekomen.

Romeinen 8:9. Maar u leeft niet zo. U laat u leiden door de Geest, want de Geest van God woont in u. Iemand die zich niet laat leiden door de Geest van Christus behoort Christus ook niet toe.
Romeinen 8:14. Allen die door de Geest van God worden geleid, zijn kinderen van God.

Romeinen 15:18-19. Ik zal over niets anders spreken dan wat Christus door mij tot stand brengt om de heidenen tot gehoorzaamheid te brengen: door wat ik zeg en doe, door zijn macht waarmee ik tekenen en wonderen verricht door de macht van Gods Geest. Zo heb ik vanuit Jeruzalem en helemaal tot aan Illyrië het evangelie van Christus verspreid,

1 Korintiërs 2:10-11. God heeft ons dit geopenbaard door de Geest, want de Geest doorgrondt alles, ook de diepten van God. Wie is in staat de mens te kennen, behalve de geest van de mens? Zo is alleen de Geest van God in staat om God te kennen.
1 Korintiërs 2:14. Een mens die de Geest niet bezit, aanvaardt niet wat van de Geest van God komt, want voor hem is het dwaasheid. Hij kan het ook niet begrijpen, omdat het geestelijk moet worden beoordeeld.

1 Korintiërs 3:16. Weet u niet dat u een tempel van God bent en dat de Geest van God in uw midden woont?

1 Korintiërs 7:40. Maar ze is gelukkiger wanneer ze ongetrouwd blijft. Dat is althans mijn mening, en ik meen dat ook ik de Geest van God bezit.

1 Korintiërs 12:3. Daarom zeg ik u nadrukkelijk: niemand kan ooit door toedoen van de Geest van God zeggen: ‘Vervloekt is Jezus,’ en niemand kan ooit zeggen: ‘Jezus is de Heer,’ behalve door toedoen van de heilige Geest.

2 Korintiërs 3:2-3. U bent zelf onze aanbevelingsbrief, in ons hart geschreven, maar voor iedereen te zien en te lezen: u bent zelf een brief van Christus, door ons opgesteld, niet met inkt geschreven maar met de Geest van de levende God, niet in stenen platen gegrift maar in het hart van mensen.

Efeziërs 4:30. En bedroef de Heilige Geest van God niet, door Wie u verzegeld bent tot de dag van de verlossing. [HSV]

Filippenzen 3:3. Wij zijn het die besneden zijn, wij verrichten onze dienst door de Geest van God en laten ons voorstaan op Christus Jezus, niet op onszelf.

1 Petrus 4:14. Als u gehoond wordt omdat u de naam van Christus draagt, prijs u dan gelukkig, want dat betekent dat de Geest van God in al zijn luister op u rust.

1 Johannes 4:1. Geliefde broeders en zusters, vertrouw niet elke geest. Onderzoek altijd of een geest van God komt, want er zijn veel valse profeten in de wereld verschenen.

1 Johannes 4:2. De Geest van God herkent u hieraan: iedere geest die belijdt dat Jezus Christus als mens gekomen is, komt van God.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Als het om, zoals het wordt genoemd, de Geest van God gaat, gaat het vooral om de niet persoonlijke kanten voor ons van de Geest van God. Dat in tegenstelling als het om de Geest van de Vader gaat.

En verder spreekt Openbaringen 3:1,4:5 en 5:6 nog over de zeven geesten van God. Hierover meer bij de studie geestelijke wezens.

De Geest van de Heer
Dit zijn de gegevens van de Bijbel over de uitdrukking Geest van de Heer.

	Griekse woorden	Strong	Opmerkingen:
1	πνεῦμα κύριος pneuma kyrios	G4151 G2962	Geest van de Heer. Komt vijf keer voor. KJV: Spirit of the Lord (5x)

Deze uitdrukking komt vijf keer voor. Hieronder staan ze.

Wie wordt met de Heer bedoeld? God de Vader of Jezus zijn Zoon? De eerste keer hieronder moet het wel de Geest van de Heer zijn in de zin van de Geest van God de Vader. Daarna zou met ‘Heer’ Jezus kunnen zijn bedoeld.

Als het om de Geest van de Heer gaat het vooral om die kant van de Geest, die macht en kracht bewerkt.

Lucas 4:18. ‘De Geest van de Heer rust op mij, want hij heeft mij gezalfd. Om aan armen het goede nieuws te brengen heeft hij mij gezonden, om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan blinden het herstel van hun zicht, om onderdrukten hun vrijheid te geven. [tekst komt overeen met Jesaja 61:1]

Handelingen 5:9. Daarop zei Petrus: ‘Hoe heb je durven besluiten om de Geest van de Heer te trotseren? Kijk, degenen die je man begraven hebben staan voor de deur, en ze zullen ook jou naar je graf dragen.’

Handelingen 8:39. Toen ze uit het water kwamen, greep de Geest van de Heer Filippus en nam hem mee, en de eunuch zag hem niet meer, maar vervolgde zijn weg vol vreugde.

2 Korintiërs 3:17-18. Welnu, met de Heer wordt de Geest bedoeld, en waar de Geest van de Heer is, daar is vrijheid. Wij allen die met onbedekt gezicht de luister van de Heer aanschouwen, zullen meer en meer door de Geest van de Heer naar de luister van dat beeld worden veranderd.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
De Geest van de Heer geeft Jezus de kracht om zijn bijzondere missie te doen. Lukas. De gemeente te disciplineren door een zware ingreep. Handelingen 5. Filippus laten verplaatsen. Handelingen 8. Vrijheid te veroorzaken. Daar is veel kracht voor nodig. 1 Korintiërs 3.

De ‘pneuma’ van Jezus

Dit zijn de gegevens van de Bijbel over de Geest van Jezus of Jezus Christus.

	Griekse woorden	Strong	Opmerkingen:
1	πνεῦμα Ἰησοῦς pneuma Iēsous	G4151 G2424	Geest van Jezus. Komt twee keer voor. KJV: the Spirit of Jesus
2	πνεῦμα Χριστός pneuma Christos	G4151 G5547	Geest van Christus Komt twee keer voor.

Eenmaal komt de uitdrukking ‘de geest van Jezus’ voor. Dat is deze.
Handelingen 16:7. Toen ze bij de grens van Mysië kwamen, wilden ze doorreizen naar Bitynië, maar dat stond de Geest van Jezus hun niet toe.

Opmerking: De Geest van Jezus leidt in het werk bij de verbreiding van het evangelie. Logisch Jezus was ook degene, die opdracht voor de verbreiding van het evangelie had gegeven.

Eenmaal komt de uitdrukking ‘de Geest van Jezus Christus’ voor.
Filippenzen 1:18b-19. En mijn vreugde is blijvend, omdat ik weet dat dit alles door uw gebed en de hulp van de Geest van Jezus Christus tot mijn redding leidt.

Logisch dat hier de Geest, de Geest van Jezus Christus wordt genoemd. Jezus is immers de redder van de wereld. En doordat Jezus de Christus was, de gezalfde, kon Hij dat ook doen.

Deze uitdrukking ‘de Geest van Christus’ komt twee keer voor, zie hieronder.

Romeinen 8:8-9. Wie zich door zijn eigen wil laat leiden, kan God niet behagen. Maar u leeft niet zo. U laat u leiden door de Geest, want de Geest van God woont in u. Iemand die zich niet laat leiden door de Geest van Christus behoort Christus ook niet toe.

1 Petrus 1:10-12. Wat die redding inhoudt, trachtten de profeten te achterhalen toen ze profeteerden over de genade die u ten deel zou vallen. Zij probeerden vast te stellen op welke tijd en op welke omstandigheden Christus’ Geest, die in hen werkzaam was, doelde toen deze hun zei dat Christus zou lijden en daarna in Gods luister zou delen.

Het gaat beide keren over een verbinding van ons met Christus. Door de Geest van Christus horen ook wij Christus toe. En door de Geest van Christus begrijpen we ook zijn lijden en zijn luister.

De Heilige Geest als derde persoon

Willem Ouweneel besteedt in zijn boek de Geest van God aandacht aan de Geest als derde persoon van de drie-eenheid op de bladzijden 73 tot en met 81. Hij geeft allerlei aanwijzingen en vindplaatsen uit de Bijbel dat de Geest een aparte persoon is.

Ouweneel stelt dat in het begin van de kerk men moeite had om de Geest als de derde persoon te zien. Hij stelt dat het zo was omdat het niet aansloot bij het Griekse denken in tijd. Dat was de toenmalige tijdgeest.

Hier enkele teksten, die Ouweneel naar voren brengt.

De Geest zendt mensen uit.
Handelingen 13:2. Op een dag, toen ze aan het vasten waren en een samenkomst hielden voor de Heer, zei de heilige Geest tegen hen: ‘Stel Mij Barnabas en Saulus ter beschikking voor de taak die Ik hun heb toebedeeld.’

De Geest doorgrondt.
1 Korintiërs 2:10. Aan ons heeft God dit geopenbaard, door de Geest, want de Geest doorgrondt alles, ook de diepten van God.

De Geest heeft emoties. Hier twee voorbeelden.
Romeinen 15:30. Broeders en zusters, in de naam van onze Heer Jezus Christus en met een beroep op de liefde van de Geest, vraag ik u dringend om samen met mij vurig tot God te bidden.
Efeziërs 4:30. Maak Gods heilige Geest niet bedroefd, want Hij is het stempel waarmee u gemerkt bent voor de dag van de verlossing.

De doopformule.
Matteüs 28:19. Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen, door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest.
Opmerking: de Vader en de Zoon zijn personen, dan zal de Geest logischer wijs ook een persoon zijn.

Johannes 14:16. Dan zal Ik de Vader vragen jullie een andere pleitbezorger te geven, die altijd bij je zal zijn.
Opmerking 1: dit zegt Jezus. Die andere pleitbezorger is de Geest. Deze woorden geven aan dat het om aparte persoonlijkheid gaat.
Opmerking 2: er zijn nog allerlei

1 Korintiërs 12:4-6. Er zijn verschillende gaven, maar er is één Geest; er zijn verschillende gaven, maar er is één Geest; er zijn verschillende dienende taken, maar er is één Heer; er zijn verschillende uitingen van bijzondere kracht, maar het is één God die ze allemaal en bij iedereen teweegbrengt.
Opmerking: hier worden alle drie personen van de godheid genoemd.

2 Korintiërs 13:13. De genade van de Heer Jezus Christus, de liefde van God en de eenheid met de heilige Geest zij met u allen.

Uit de gegevens van de Blue Letter Bible kun je halen dat twee keer bij ‘pneuma’ ook het lidwoord, dé, dus dé Geest, is geregistreerd.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	τὸ πνεῦμα to pneuma	Geest met het lidwoord er voor	G3588 G4151	Dé Geest Komt meer dan twee keer voor.

Dit zijn de twee verzen.

Romeinen 8:5. Wie zich door zijn eigen natuur laat leiden is gericht op wat hij zelf wil, maar wie zich laat leiden door de Geest is gericht op wat de Geest wil.

1 Korintiërs 2:14-15. Een mens die de Geest niet bezit, aanvaardt niet wat van de Geest van God komt, want voor hem is het dwaasheid. Hij kan het ook niet begrijpen, omdat het geestelijk moet worden beoordeeld. Maar een mens die de Geest wel bezit, kan alles beoordelen, en zelf wordt hij door niemand beoordeeld.

Het komt vaker voor dat er in het Grieks het lidwoord door ‘pneuma’ staat. Ik heb er nog drie gevonden. Zie hieronder.

Galaten 3:2. Ik wil maar één ding van u weten: hebt u de Geest ontvangen door de wet na te leven of door te geloven wat u hebt gehoord?

1 Korintiërs 2:10. Aan ons heeft God dit geopenbaard, door de Geest, want de Geest doorgrondt alles, ook de diepten van God.

2 Korintiërs 1:21-22. Het is God die u en ons Christus als fundament geeft, die ons allen heeft gezalfd, heeft gewaarmerkt als zijn eigendom en als voorschot de Geest in ons hart gegeven heeft.

De Geest, de moederlijke kant van God

Willem Ouweneel besteedt in zijn boek de Geest van God aandacht aan dit onderwerp op de bladzijden 84 tot en met 88. Hier een korte samenvatting.

Het Hebreeuwse woord roeach, zie de tabel hierboven is een vrouwelijk zelfstandig naamwoord en ook de werkwoorden in een zin waar dit woord in voorkomt worden bijna altijd vrouwelijk vervoegd. Een Hebreeuws sprekend iemand hoort, als het om de Geest gaat, een vrouw aan het woord.

De beschrijvingen van de Geest gaan soms over een moedervogel. Hier vier van de acht vindplaatsen als voorbeeld.

Deuteronomium 22:6. Als u onderweg toevallig een vogelnest vindt in een boom of op de grond, een nest waarin een vogel op haar jongen of haar eieren zit, dan moet u het moederdier zelf ontzien als u het nest mocht uithalen.
Opmerking: dit gaat meer over de bijzondere zorg voor moederdieren. Als beeld van God?

Psalm 17:8. Behoed mij als de appel van uw oog, verberg mij in de schaduw van uw vleugels.
Psalm 36:8. Hoe kostbaar is uw liefde, God! In de schaduw van uw vleugels schuilen de mensen.
Psalm 57:2. Wees mij genadig, God, wees mij genadig, want bij U is mijn leven geborgen. In de schaduw van uw vleugels zal ik schuilen, tot het doodsgevaar is geweken.

Gelovigen worden geboren uit de Geest. Een beeld van een moeder.
Johannes 3:5. Jezus antwoordde: ‘Werkelijk, Ik verzeker u, niemand kan het koninkrijk van God binnengaan tenzij hij geboren wordt uit water en Geest.

Net zoals Jezus is geboren uit een vrouw.
Galaten 4:4. Maar toen de bestemde tijd gekomen was, zond God zijn Zoon, geboren uit een vrouw en onderworpen aan de wet,

Jakobus 1:18. Overeenkomstig Zijn wil heeft Hij ons gebaard door het Woord van de waarheid, opdat wij in zeker opzicht eerstelingen van Zijn schepselen zouden zijn. [HSV]
Opmerking: hier wordt van God gezegd dat Hij ons heeft gebaard.

De Heilige Geest

Dit zijn de gegevens van de Bijbel over de uitdrukking de Heilige Geest.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	ἅγιος πνεῦμα hagios pneuma	Combi met bijvoeglijk naamwoord	G40 G4151	Heilige Geest. Komt 91 keer voor. KJV: Holy Ghost (88x), Holy Spirit (3x)

In het Grieks komen we 91 keer de uitdrukking heilige Geest tegen. Dan is zonder meer duidelijk dat het om dé Geest van God gaat. Dat lijkt een toevoeging te zijn om misverstanden te voorkomen dat het niet om de Geest van God gaat.

De Geest van God is vanzelfsprekend heilig, want alles wat van God komt en wat met God te maken heeft is heilig.

Handelingen 6:5. Alle leerlingen stemden met dit voorstel in. Ze kozen Stephanus, een diepgelovig man, die vervuld was van de heilige Geest.
Handelingen 11:4. Hij was een voortreffelijk en diepgelovig man, die vervuld was van de heilige Geest. [het gaat hier over Barnabas]

Bij al die teksten waar het over de Geest van God gaat is er een grenzeloos vertrouwen. De beste aanbeveling is iemand, die vol is van de Geest van God. Hier de twee voorbeelden van wie dit gezegd wordt. Het is in beide keren in combinatie met ‘gelovig’.

De namen van de Geest

Er worden diverse kenmerkend dingen over de Geest gezegd. Deze zes heb ik gevonden.

	Griekse woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	πνεῦμα ἐπαγγελία pneuma epaggelia	Idem en zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G4151 G1860	De Geest van de belofte of de belofte van de Geest. Komt drie keer voor.
2	πνεῦμα ἀληθείας pneuma alētheias	Idem en zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G4151 G225	Geest van de waarheid. Komt vijf keer voor. KJV: the Spirit of Truth (5x)
3	παράκλητος paraklētos	Zelfstandig naamwoord mannelijk	G3875	Voorspraak, Trooster. Helper (John 14:26; 15:26). Het woord komt vijf keer voor. KJV: comforter (4x), advocate (1x).
4	πνεῦμα σοφίας pneuma sophias	Idem en zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G4151 G4678	Geest van wijsheid. Efeziërs 1:17. Ruach HaChokhmah. Er zijn nog zes andere teksten die aangeven dat vol zijn met de Geest voor wijsheid zorgt.
5	πνεῦμα ἀποκαλύψεως pneuma apokalypseōs	Idem en zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G4151 G602	Geest van openbaring. Alleen in Efeziërs 1:17. Ruach he-Chazon.
6	πνεῦμα αἰώνιος pneuma aiōnios	Idem en bijvoeglijk naamwoord	G4151 G166	Geest van de eeuwen. Komt eenmaal voor in Hebreeën 9:14. Er zijn wel twee andere teksten met de Geest en eeuwen
7	τὸ πνεῦμα to pneuma	Idem en lidwoord	G3588 G4151	Twee teksten.

1. De Geest van de belofte
Het Nieuwe Testament spreekt 53 keer in 51 verzen over het woord belofte in het Grieks ἐπαγγελία (epangelia).

Jezus is beloofd. De opwekking uit de dood van Jezus is beloofd. En ook de terugkomst van Jezus is beloofd. Eeuwig leven is beloofd. Enkele keren gaat het om de belofte dat we de Geest zullen ontvangen.

Drie keer wordt de belofte van de Geest met name genoemd.

Handelingen 2:32-33. Jezus is door God tot leven gewekt, daarvan getuigen wij allen. Hij is door God verheven, zit aan zijn rechterhand, en heeft van de Vader de heilige Geest, die ons beloofd is, ontvangen. Die Geest heeft hij op ons doen neerdalen, en dat is wat u ziet en hoort.

Galaten 3:14. Zo zouden door hem alle volken delen in de zegen van Abraham en zouden wij, zoals ons is beloofd, door het geloof de Geest ontvangen.

Efeziërs 1:13-14. In hem hebt ook u de boodschap van de waarheid gehoord, het evangelie van uw redding, in hem bent u, door uw geloof, gemerkt met het stempel van de heilige Geest die ons beloofd is als voorschot op onze erfenis, opdat allen die hij zich heeft verworven verlost zullen worden, tot eer van Gods grootheid.

Twee keer gaat om het ontvangen van de Geest als belofte van de Vader. Jezus zorgde er voor dat die belofte werd ingelost. Tot zolang moesten de discipelen wachten.
Lukas 24:49. Ik zal ervoor zorgen dat de belofte van mijn Vader aan jullie wordt ingelost. Blijf in de stad tot jullie met kracht uit de hemel zijn bekleed.
Handelingen 1:4. Toen hij eens bij hen was, droeg hij hun op: ‘Ga niet weg uit Jeruzalem, maar blijf daar wachten tot de belofte van de Vader, waarover jullie van mij hebben gehoord, in vervulling zal gaan.

En dan nog deze tekst met de belofte dat bekering en dopen met vervulling van de Heilig Geest gepaard gaat.
Handelingen 2:38-39. Petrus antwoordde: ‘Keer u af van uw huidige leven en laat u dopen onder aanroeping van Jezus Christus om vergeving te krijgen voor uw zonden. Dan zal de heilige Geest u geschonken worden, want voor u geldt deze belofte, evenals voor uw kinderen en voor allen die ver weg zijn en die de Heer, onze God, tot zich zal roepen.’

Wat kunnen we hiervan leren?
Je kunt het noemen de Geest van de belofte of de belofte van de Geest. Jezus heeft de Geest, die ons beloofd is ontvangen en op ons doen neerdalen. De belofte is dat wij door het geloof de Geest zullen ontvangen. De Geest is ons beloofd als voorschot op onze erfenis.

Dé belofte van de vader is de uitstorting van de Heilige Geest.

2. Geest van de waarheid
Er zijn vijf teksten, die spreken over de Geest van de waarheid, in het Hebreeuws is dat de ‘Ruach HaEmet’. Hier zijn de teksten.

Johannes 14:15-17. Als je mij liefhebt, houd je dan aan mijn geboden. Dan zal ik de Vader vragen jullie een andere pleitbezorger te geven, die altijd bij je zal zijn: de Geest van de waarheid. De wereld kan hem niet ontvangen, want ze ziet hem niet en kent hem niet. Jullie kennen hem wel, want hij woont in jullie en zal in jullie blijven.
Toelichting: Jezus was op dat moment nog hun pleitbezorger, maar daarna zou de Geest van de waarheid hun pleitbezorger worden.

Johannes 15:26. Wanneer de pleitbezorger komt die ik van de Vader naar jullie zal zenden, de Geest van de waarheid die van de Vader komt, zal die over mij getuigen.
Toelichting: De Geest van de Waarheid komt van de Vader en Jezus zou hem naar zijn discipelen zenden.

Hier staat wat de taak van de Geest van de waarheid is.
Johannes 16:13-14. De Geest van de waarheid zal jullie, wanneer hij komt, de weg wijzen naar de volle waarheid. Hij zal niet namens zichzelf spreken, maar hij zal zeggen wat hij hoort en jullie bekendmaken wat komen gaat. Door jullie bekend te maken wat hij van mij heeft, zal hij mij eren.

1 Johannes 4:6. Wij komen uit God voort. Wie God kent luistert naar ons. Wie niet uit God voortkomt luistert niet naar ons. Hieraan kunnen we de geest van de waarheid en de geest van de dwaling herkennen.
Toelichting: de apostel Johannes nam zijn woorden als norm. Mensen, die niet naar Johannes luisterden hadden niet de geest van de waarheid. Dwalingen zijn er velen, mensen kunnen het oneens zijn met elkaar, maar waar de geest van de waarheid is, daar is eenheid.

1 Johannes 5:5-6. Wie anders kan de wereld overwinnen dan hij die gelooft dat Jezus de Zoon van God is? Hij, Jezus Christus, is gekomen door water en bloed – niet door het water alleen, maar door het water en het bloed. En de Geest getuigt ervan, omdat de Geest de waarheid is.

Toelichting: Het lijkt mij dat het water van Jezus spreekt van reiniging en dat als je vol van de Geest bent er levend water in je is. Het bloed spreekt van verzoening, waardoor je zondermeer dichtbij God kunt zijn. Dit zijn basiswaarheden.

Verder zijn er nog vier teksten die een sterke relatie leggen van de Geest met waarheid. Hier zijn ze.

Het lijkt me dat het ‘in waarheid’ hier gaat om oprechtheid, zoekend om in Gods waarheid te blijven.
Johannes 4:23-24. Maar er komt een tijd, en die tijd is nu gekomen, dat wie de Vader echt aanbidt, hem aanbidt in geest en in waarheid. De Vader zoekt mensen die hem zo aanbidden, want God is Geest, dus wie hem aanbidt, moet dat doen in geest en in waarheid.

Waarheid is een belangrijk onderdeel van de vrucht van de Geest.
Efeziërs 5:9. … want de vrucht van de Geest bestaat in alle goedheid en rechtvaardigheid en waarheid – en beproef wat de Heere welbehaaglijk is. [HSV]

1 Petrus 1:22. Nu u dan uw zielen gereinigd hebt in de gehoorzaamheid aan de waarheid, door de Geest, tot ongeveinsde broederliefde, heb elkaar vurig lief uit een rein hart. [HSV]
Zoeken naar en vinden van de waarheid, dat reinigt je ziel. Dwalingen maken je vies.

Wat kunnen we hiervan leren?
De Geest van God geeft dat we weten wat we nodig hebben in het leven.

Door de Geest van de waarheid kan je op koers komen en blijven in je leven. Die Geest getuigt van Jezus. Als je vol bent van de Geest kun je opmerken in wie de geest van de waarheid en de geest van de dwaling woont. Jezus is gekomen door water en bloed. Dat is een enorme waarheid.

3. Pleitbezorger, Trooster en Voorspraak.
Dit woord komt vijf keer voor. Hieronder staan de alle vijf. De NBV vertaalt altijd met pleitbezorger. De SV, HSV en NBG vertalen alle drie de eerste vier teksten met Trooster en de laatste tekst alle drie met Voorspraak.

Johannes 14:16-17. Dan zal ik de Vader vragen jullie een andere pleitbezorger te geven, die altijd bij je zal zijn: de Geest van de waarheid. De wereld kan hem niet ontvangen, want ze ziet hem niet en kent hem niet. Jullie kennen hem wel, want hij woont in jullie en zal in jullie blijven.

Johannes 14:26. Later zal de pleitbezorger, de heilige Geest die de Vader jullie namens mij zal zenden, jullie alles duidelijk maken en alles in herinnering brengen wat ik tegen jullie gezegd heb.
Johannes 15:26. Wanneer de pleitbezorger komt die ik van de Vader naar jullie zal zenden, de Geest van de waarheid die van de Vader komt, zal die over mij getuigen.
Opmerking: in de ene tekst staat dat de Geest door de Vader namens Jezus wordt gezonden. In de andere dat Jezus de Geest zendt, die van de Vader komt. Enorme onderlinge verbondenheid blijkt hieruit.

Johannes 16:7. Werkelijk, het is goed voor jullie dat ik ga, want als ik niet ga zal de pleitbezorger niet bij jullie komen, maar als ik weg ben, zal ik hem jullie zenden.
Toelichting: Jezus ging er van uit dat de Geest van God meer zou kunnen betekenen dan Hijzelf.

1 Johannes 2:1. Kinderen, ik schrijf u dit opdat u niet zondigt. Mocht een van u echter toch zondigen, dan hebben wij een pleitbezorger bij de Vader: Jezus Christus, de rechtvaardige.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Jezus was eerst de pleitbezorger van de discipelen. Later stuurde Jezus de Geest als pleitbezorger. Hoewel, Jezus blijft actief (1 Johannes 2:1)

4. en 5. Geest van wijsheid en openbaring.
In de brief aan de Efeziërs wordt genoemd waarvoor de Geest zorgt. Namelijk dat we door wijsheid en openbaring Jezus leren kennen.
Efeziërs 1:17. … opdat de God van onze Here Jezus Christus, de Vader der heerlijkheid, u geve de Geest van wijsheid en van openbaring om Hem recht te kennen verlichte ogen [uws] harten, zodat gij weet, welke hoop zijn roeping wekt, hoe rijk de heerlijkheid is zijner erfenis bij de heiligen, en hoe overweldigend groot zijn kracht is aan ons, die geloven, naar de werking van de sterkte zijner macht. [NBG]

De wijsheid en openbaring van de geest geeft enorme vergezichten en ook kracht.

6. De Geest van de eeuwen.
De teksten met deze uitdrukking benadrukken dat het werk van de Geest een grote tijdsperiode, eeuwen, omspant.

De eerste tekst spreekt over de Geest van de eeuwen. De twee teksten erna leggen de verbinding van de Heilige Geest met eeuwig mislopen van de vergeving en het oogsten van eeuwig leven.

Hebreeën 9:13-14. Want als het lichaam van wie onrein is al wordt gereinigd en geheiligd wanneer het besprenkeld wordt met het bloed van bokken en stieren of bestrooid met de as van een jonge koe, hoeveel te meer zal dan niet het bloed van Christus, die dankzij de eeuwige Geest zichzelf heeft kunnen opdragen als offer zonder smet, ons geweten reinigen van daden die tot de dood leiden, en het heiligen voor de dienst aan de levende God?

Marcus 3:29. Zie de tekst hieronder over de zonde tegen de Heilige Geest. Ook in de komende eeuwen is er geen vergeving voor.

Galaten 6:8. Wie op de akker van zijn zondige natuur zaait oogst de dood, maar wie op de akker van de Geest zaait oogst het eeuwige leven.

De Geest: een zegel en onderpand

In dit hoofdstuk teksten uit de Bijbel om ons zekerheid te geven dat we bij God horen.

	Grieks woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	ἀρραβών arrabōn	Zelfstandig naamwoord mannelijk	G728	Onderpand Komt 3 keer voor in 3 verzen.
2	σφραγίς sphragis	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G4973	Zegel Komt 16 keer voor in 16 verzen KJV: seal (16x).
3	σφραγίζω sphragizō	Werkwoord	G4972	Verzegelen Komt 27 keer voor in 17 verzen. KJV: seal (22x), set to (one’s) seal (1x), stop (1x), seal up (1x), set a seal (1x), variations of ‘seal’ (1x).

Hier de drie teksten waar het woord ‘arrabon’ in voorkomt.

2 Korintiërs 1:21-22. En Hij Die ons met u bevestigt in Christus en ons gezalfd heeft, is God, Die ons ook verzegeld heeft en het onderpand van de Geest in onze harten gegeven heeft. [HSV]

2 Korintiërs 5:4-5. Want ook wij, die in deze tent zijn, zuchten terwijl we het zwaar te verduren hebben; wij willen immers niet ontkleed, maar overkleed worden, zodat het sterfelijke door het leven wordt verslonden. Hij nu Die ons hiervoor heeft gereedgemaakt, is God, Die ons ook het onderpand van de Geest gegeven heeft. [HSV]

Hier vertaalt een NBV het Griekse woord voor zegel met stempel en het onderpand met voorschot.
Efeziërs 1:13-14. In hem hebt ook u de boodschap van de waarheid gehoord, het evangelie van uw redding, in hem bent u, door uw geloof, gemerkt met het stempel van de heilige Geest die ons beloofd is 14als voorschot op onze erfenis, opdat allen die hij zich heeft verworven verlost zullen worden, tot eer van Gods grootheid.

Hierboven is al twee keer het woord verzegelen genoemd. Hier nog een tekst over verzegelen. (Zegel en verzegelen komen vooral in het boek Openbaringen voor, namelijk 13 en 9 keer.

Efeziërs 4:30. En bedroef de Heilige Geest van God niet, door Wie u verzegeld bent tot de dag van de verlossing.

Een zegel heeft twee functies. Het laat zien van wie je bent. En je wordt pas geopend op de dag van de verlossing. De Geest helpt ons nu om het werk te doen, maar straks gaan we het werk met Jezus samen doen.

Wat kan de Geest bewerken?

Het zijn veel verschillende dingen, die de Geest van God uitwerkt. Hier alleen die zaken waar ook met name over de Geest van God wordt gesproken. De eerste komt uit het Oude Testament, de rest uit het
Nieuwe Testament. Dit overzicht is zeker niet compleet.

Inspiratie voor mooie ontwerpen
1 Kronieken 28:11-12. Toen gaf David zijn zoon Salomo een ontwerp van de voorhal en zijn gebouwen, zijn schatkamers, zijn bovenvertrekken, zijn binnenste kamers, en van het vertrek voor het verzoendeksel; en een ontwerp van alles wat hem door de Geest voor ogen stond: voor de voorhoven van het huis van de HEERE, en voor alle kamers rondom; voor de schatkamers van het huis van God, en voor de schatkamers van de geheiligde gaven;

De Geest van God creëert.
Net als bij de schepping creëert de Geest ook in de tijd van het Nieuwe Testament. Twee keer gaat het er over dat een mens wordt verwekt.
Zo bleek Maria zwanger te zijn uit de Heilige Geest. Matteüs 1:18 en 20.
Abraham had twee zonen, één ervan was naar het vlees verwekt, Ismaël, en één naar de geest, Isaak. 2 Korintiërs 4:29.

Geeft sterkte. Jezus werd gesterkt door de Geest. Lukas 1:80.

Geeft kracht. Jezus keerde in de kracht van de Geest terug naar Galilea. Lukas 4:14.

Geeft blijdschap. Jezus verblijdde zich door de Geest. Lukas 10:21

Geeft ons de waarheid, die ons de weg wijst. We ontvangen de geest van de waarheid, die de wereld niet kan ontvangen. Johannes 14:17. Die geest van de waarheid zal ons de weg wijzen. Johannes 16:13.

Is als een trooster, voorspraak, advocaat. Johannes 14:26. Maar de Trooster, de Heilige Geest, Die de Vader zenden zal in Mijn Naam, Die zal u in alles onderwijzen en u in herinnering brengen alles wat Ik u gezegd heb.

Geeft besnijdenis van het hart. Romeinen 2:29. … maar híj is Jood die het in het verborgene is, en dát is besnijdenis, die van het hart is, naar de geest, niet naar de letter. Zijn lof is niet uit mensen maar uit God. Dan ben je een Jood.

Stort de liefde van God in ons hart uit. Romeinen 5:5. de liefde van God is in onze harten uitgestort door de Heilige Geest.

Helpt ons op een goede manier door het leven te gaan, te wandelen. Romeinen 8:1. Dus is er nu geen verdoemenis voor hen die in Christus Jezus zijn, die niet naar het vlees wandelen, maar naar de Geest.

Maakt ons vrij van de wet van de zonde en de dood. Romeinen 8:2. De wet van de Geest die in Christus Jezus leven brengt, heeft u bevrijd van de wet van de zonde en de dood.

Helpt ons te richten op wat God wil. Romeinen 8:5. Wie zich door zijn eigen natuur laat leiden is gericht op wat hij zelf wil, maar wie zich laat leiden door de Geest is gericht op wat de Geest wil.

Geeft leven en vrede. Romeinen 8:6. Wat onze eigen natuur wil brengt de dood, maar wat de Geest wil brengt leven en vrede.

Geeft leiding. Hij leidde Jezus naar de woestijn. Matteüs 4:1.

De Geest spreekt door ons. Tegen de discipelen, die Jezus uitzond zegt Hij: “Want u bent het niet die spreekt, maar de Geest van uw Vader, Die in u spreekt”. [HSV] Matteüs 10:20.

Helpt demonen uit te drijven. Jezus dreef door de Geest Gods boze geesten uit. Matteüs 12:28.

Zorgt voor inzicht. Koning David noemde door inzicht van de Geest zijn nakomeling Heer. Matteüs 22:43.

Kan openbaring geven. Aan Simeon “was een Goddelijke openbaring gegeven door de Heilige Geest dat hij de dood niet zien zou voordat hij de Gezalfde van de Heere zou zien”. Lucas 2:26.
Simeon “kwam door de Geest in de tempel” Lukas 2:27.

Maakt levend. Johannes 6:63. “De Geest is het Die levend maakt, het vlees heeft geen enkel nut. De woorden die Ik tot u spreek, zijn geest en zijn leven”. [HSV]

Helpt om opdrachten te geven. Handelingen 1:2. Jezus had door de Heilige Geest aan de apostelen, die Hij uitgekozen had, opdrachten gegeven.

Helpt om getuigen te zijn. Handelingen 1:8. … en u zult Mijn getuigen zijn, zowel in Jeruzalem als in heel Judea en Samaria en tot aan het uiterste van de aarde.

Helpt ons andere talen te spreken. Handelingen 2:4. En zij werden allen vervuld met de Heilige Geest en begonnen te spreken in andere talen, zoals de Geest hun gaf uit te spreken. Zie ook 1 Korintiërs 14:2.

Geeft dromen en visioenen. Handelingen 2:17. Ik zal uitstorten van Mijn Geest op alle vlees; en uw zonen en uw dochters zullen profeteren, uw jongemannen zullen visioenen zien en uw ouderen zullen dromen dromen.

Laat ons profeteren. Handelingen 2:18. En ook op Mijn dienaren en op Mijn dienaressen zal Ik in die dagen van Mijn Geest uitstorten en zij zullen profeteren.

Geeft woorden, die we in vrijmoedigheid spreken. Handelingen 4:8. Toen zei Petrus, vervuld met de Heilige Geest, tegen hen: Leiders van het volk en oudsten van Israël!

Geeft wijsheid en woorden. Handelingen 6:10. Zij waren echter niet in staat de wijsheid en de Geest, door Wie hij sprak, te weerstaan. [gaat over Stefanus]

De Geest helpt de gemeente door in de leden aan het werk te zijn. 1 Korintiërs 12:7. In iedereen is de Geest zichtbaar aan het werk, ten bate van de gemeente.

Zorgt voor wijsheid en kennis. 1 Korintiërs 12:8. Aan de een wordt door de Geest het verkondigen van wijsheid geschonken, aan de ander door diezelfde Geest het overdragen van kennis;

Geloof en gaven van genezingen. 1 Korintiërs 12:9. … de een ontvangt van de Geest een groot geloof, de ander de gave om te genezen.

Geeft kracht om wonderen te verrichten. Helpt om geesten te onderscheiden. De betekenis van klanktaal uit te leggen. 1 Korintiërs 12:10. En weer anderen de kracht om wonderen te verrichten, om te profeteren, om te onderscheiden wat wel en wat niet van de Geest afkomstig is, om in klanktaal te spreken of om uit te leggen wat daar de betekenis van is.

Zorgt voor eenheid. 1 Korintiërs 12:13. Wij zijn allen gedoopt in één Geest en zijn daardoor één lichaam geworden, wij zijn allen van één Geest doordrenkt, of we nu Joden of Grieken zijn, of we nu slaven of vrije mensen zijn.

Bewerkt in ons een innerlijke verandering, de Bijbel noemt dat de vrucht van de Geest. Galaten 5:22. De vrucht van de Geest is echter: liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid, zelfbeheersing.

Andere bronnen

Allereerst is de Geest van God persoonlijk te ervaren. Dat is een belangrijke kennis bron.

Er zijn ook allerlei boeken geschreven over de Geest van God.

1	De Geest van God Willem Ouweneel	Geeft in 450 bladzijden een totaal overzicht van de Geest en het werk van de Geest.
2	Vol van de Geest Peter Halldorf	Hoe de Heilige Geest het dagelijks leven verrijkt
3	De God die ik niet kende Robert Morris	Vriendschap ontwikkelen met de Heilige Geest
4	De vergeten God Francis Chan	Een herontdekking van de heilige Geest
5	Goede morgen Heilige Geest. Benny Hinn

Overwegingen

Wat wij kunnen ervaren vanuit de geestelijke wereld de Geest van de Vader, de Geest van de Zoon en de Geest als de derde persoon van de godheid. Vanwege de harmonieuze samenwerking komt het op ons over als één en dezelfde Geest.

Het is nog iets ingewikkelder want er wordt niet alleen gesproken over de Geest van de Vader, maar ook die van God en de Heer en in het Oude Testament van Jahweh, van Elohim en van Adonai.

Jezus is het meest makkelijk voor ons om voor te stellen. Ik stel me Jezus voor als een mens met een verheerlijkt lichaam. De Vader kunnen we ook nog voorstellen als een soort van persoon op wie wij lijken. De Geest is moeilijker voor te stellen. Hij is in onze wereld zichtbaar geworden als een duif, ook wel als een wolk, maar daar achter zit een voor mij niet voor te stellen onmogelijke werkelijkheid.

God heeft een tijdslimiet aan de hulp van de Geest voor een mens gesteld. Maximaal 120 jaar. Genesis 6:3. <<>>

Lessen

Hier enkele teksten die de lijnen laten zien hoe het zet met de Geest.

Voorbeeld tekst Geest van de Vader.

Romeinen 8:9b. Maar als iemand de Geest van Christus niet heeft, die is niet van Hem.

Voorbeeld tekst derde persoon. De Heilige Geest is heel dienend t.o.v. God de Vader en de Zoon. Eenmaal komt naar voren dat hij zelf iets bepaald. Namelijk de mate waarin hij ons geestelijke gaven geeft. <>>

De Bijbel geeft aan dat deze derde persoon de moederlijke kant van de Godheid voor haar rekening neemt.

Hoe kunnen we ons de Geest van God voorstellen? Er is in het Nieuwe Testament wel een beeld van Hem, namelijk een duif. En over de werking van de Geest zijn ook beelden: vuur en levend water.

De Geest, die van de Godheid komt kan:
1. Scheppen, creëren (Genesis 1).
2. Leven creëren (Genesis)
3. De mensen vervullen met zijn aanwezigheid.
4. Tot de mensen spreken en door de mensen heen spreken.
5. Van de mensen ‘een ander mens’ maken, innerlijk veranderen
6. De mensen sterkte, kracht, blijdschap en vrijheid geven.
7. De mensen inzicht en de waarheid geven.
8. Een advocaat zijn voor de hemelse rechtbank.
9. De mensen autoriteit geven.
10. De mensen geestelijke gaven geven.

Er zijn veel invloedsferen, vele geesten in onze tijd, let er daarom op dat het je te doen is om de heilige Geest.

Wat het ontvangen van de Geest betreft worden we aan het werk gezet.
Galaten 6:8. Want wie in zijn eigen vlees zaait, zal uit het vlees verderf oogsten; maar wie in de Geest zaait, zal uit de Geest het eeuwige leven oogsten.

Het in een bepaalde mate vervuld zijn met de Geest is een soort teken of zegen op een mens. De geestelijke wereld kan dat herkennen.

Dat zegel is ook een onderpand. Het is in te wisselen voor een toekomstig leven. Zie hoofdstuk hiervoor.

Als mensen kun je de Heilige Geest bedroeven. Ook kwaad over Hem spreken. Bij dat laatste trekt de Geest zich terug. Dan ben je reddeloos verloren.

Je kunt je ook verzetten tegen de Heilige Geest. Stefanus noemde hen hardnekkigen en onbesnedenen van hart en oren. Handelingen 7:51

We kunnen ook de Geest van God tegenhouden en zelfs lasteren.
De lastering van de Geest zal niet vergeven worden. Matteüs 12:31-32. Marcus 3:30 geeft de aanleiding van deze uitspraak. Omdat ze Jezus hadden beschuldigd bezeten te zijn. [Zou dit ook gelden als wij met de Heilige Geest vervulde mensen beschuldigen bezeten te zijn?. Ik denk het wel. Wees dus voorzichtig]

Ananias loog tegen de Heilige Geest. Hij had met zijn vrouw afgesproken om de Geest van de Heer te verzoeken. Ze vielen dood neer. Handelingen 5:3-10.