Dit feest heeft drie verschillende namen in de Bijbel, die ook alle drie maar eenmaal voorkomen. ‘Zikron teruah’ is de eerste die voorkomt. Daarna ‘jom teruah’. En tenslotte ‘rosh hashana’.

Rosh hashana heet het vooral in Israël en daarom heb ik die maar gekozen als titel van deze studie. Rosh hashana kun je vertalen met de eerste van het jaar. Bij ons noemen we het wel het Joods Nieuwjaar.

Rosh Hashana is een onbekend onderwerp in de kerk. Maar in de Joodse traditie en in het huidige land Israël heeft het juist een belangrijke plaats.

En in de boeken van de Bijbel? Daar lijkt het ook een bescheiden plek te hebben. Maar drie keer wordt het feest genoemd. Of is het dat schijn bedriegt? Zeker.

Deze dag wijst naar komende gebeurtenissen “Eens als de bazuinen klinken” en geeft ons ook het patroon van het verleden om een indruk te geven wat voor dag het zal worden. De ontmoeting van de HEER bij de Sinaï. Het jubeljaar. En de overwinning bij Jericho. Om er maar een paar te noemen.

Studie van de woorden

In de drie titels van het feest komen vijf verschillende woorden voor. Hier staan ze.

	Hebreeuws woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	זִכָּרוֹן  zikrown	Zelfstandig naamwoord mannelijk	H2146	Herinnering, gedenking Komt 24 keer voor in 22 verzen. KJV: memorial (17x), remembrance (6x), records (1x).
2	תְּרוּעָה tĕruw`ah	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	H8643	Luid gejuich, tumult. Het woord komt 33 keer voor in 33 verzen. KJV: shout (11x), shouting (8x), alarm (6x), sound (3x), blowing (2x), joy (2x), miscellaneous (4x).
	רוּעַ (rûaʿ	Werkwoord	H7321	Juichen, schreeuwen Komt 44 keer voor in 40 verzen. KJV: shout (23x), noise (7x), ..alarm (4x), cry (4x), triumph (3x), smart (1x), miscellaneous (4x).
3	י֥וֹם yowm	Zelfstandig naamwoord mannelijk	H3117	Dag, tijdperk Komt 2304 keer voor. KJV: day (2,008x), time (64x), chronicles (with H1697) (37x), daily (44x), ever (18x), year (14x), continually (10x), when (10x), as (10x), while (8x), full (8x), always (4x), whole (4x), alway (4x), miscellaneous (44x).
4	ראש rosh	Zelfstandig naamwoord mannelijk	H7218	Hoofd, eerste Komt 600 keer voor KJV: head (349x), chief (91x), top (73x), beginning (14x), company (12x), captain (10x), sum (9x), first (6x), principal (5x), chapiters (4x), rulers (2x), miscellaneous (23x).
5	השנה shaneh	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	H8141	Jaar Komt 880 keer voor KJV: year (797x), not translated (55x), yearly (3x), yearly (with H8141) (2x), year (with H1121) (1x), live (with H2416) (1x), old (with H2416) (with H3117) (1x), miscellaneous (4x).

Het zijn heel gewone woorden. In ieder geval dag en jaar. Rosh is eigenlijk het hoofd van het jaar. Dat is anders als bij ons. Wij zien onze nieuwjaarsdag niet als ‘de baas van het jaar’. Je hebt dat trouwens ook voor iedere maand. De eerste van de maand is ook de ‘baas van de maand’. In Israël is dat de maanmaand.

In Israël wordt ook veel herdacht. Gedenken is opnieuw beleven.

Het meest opmerkelijke woord is ’teruah’ dat zoiets als gejuich, herrie, geschreeuw etc betekent. Dat lijkt eerder in een voetbalstadion te passen als in een kerk. De wortel van dit woord is het werkwoord rua’ dat juichen betekent. Dat woord zullen we ook tegenkomen in de teksten waar de andere woorden ook in voorkomen.

De vijf verschillende woorden geven aan wat er met die dag aan de hand is. Is het een dag. Als eerste. Voor een heel jaar. Het is een dag om te gedenken. En om daarbij het luid te laten klinken.

Drie titels

Het nieuwjaarsfeest heeft drie verschillende benamingen. Hier het overzicht van de die drie benamingen

	Hebreeuws woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1.	זִכְר֥וֹן  תְּרוּעָ֖ה zikrown teruwah	Combinatie	H2146 H8643	Komt eenmaal voor in Leviticus 23:24. KJV: a memorial of blowing of trumpets.
2.	י֥וֹם תְּרוּעָ֖ה yowm teruwah	Combinatie	H3117 H8643	Komt eenmaal voor in Numeri 29:1. KJV: a day of blowing the trumpets.
3.	ראש השנה rosh shaneh	Combinatie	H7218 H8141	Komt eenmaal voor in Ezechiël 40:1. KJV: in the beginning of the year.

Zikron teruah, gedenkdag luid gejuich

In hoofdstuk 23 van het boek Leviticus staan de hoogtijdagen van de HEER genoemd voor het volk Israël. Het verzoek is die dagen in het vervolg altijd te blijven vieren.

Eén van de hoogtijdagen is de eerste dag van de zevende maand. Zie Leviticus 23: 24. Deze dag wordt zikrown teruah genoemd. In Numeri 29:1 heet deze dag Jom Teruah.

De letterlijke vertaling van זִכְר֥וֹן  תְּרוּעָ֖ה, zikron teruwah, zou gedenkdag luid geluid of geluich kunnen zijn.

Deze combinatie van woorden komt maar in één tekst voor en wel in deze.
Leviticus 23:23-24. De HEER zei tegen Mozes: ‘Zeg tegen de Israëlieten: “De eerste dag van de zevende maand moeten de hoorns schallen. Het zal voor jullie een rustdag zijn, die je als heilige dag samen moet vieren.

Het Hebreeuwse זִכְר֥וֹן  תְּרוּעָ֖ה, zikron teruwah, is verschillend vertaald. NBV: hoorns schallen,
SV: een gedenkdag des geklanks,
HSV: een gedenkdag aangekondigd door bazuingeschal,
NBG: aangekondigd door bazuingeschal.

Dat het een gedenkdag is, dat komt in de NBG en NBV niet terug.
Het instrument wordt niet genoemd in het Hebreeuws, maar de NBV gaat er van uit dat het hoorns zijn.
De HSV en de NBG gaan er van uit dat het bazuinen zijn.

De boodschap is duidelijk. Het volk Israël moet op de 1^ste dag van de zevende maand deze dag gedenken. En wel met luid gejuich.

Yowm teruah, dag luid gejuich

In Numeri 29 wordt י֥וֹם תְּרוּעָ֖ה, yowm teruwah genoemd. Dit zou je met dag luid geluid of gejuich kunnen vertalen.

Ook deze benanming komt maar eenmaal voor en wel in deze tekst. Numeri 29:1. De eerste dag van de zevende maand zullen de hoorns schallen. Vier die dag gezamenlijk als heilige dag; u mag dan niet werken.

Ook het Hebreeuwse י֥וֹם תְּרוּעָ֖ה, yowm teruwah is verschillend vertaald. NBV: de hoorns schallen,
SV: een dag des geklanks,
HSV: een dag aangekondigd door bazuingeschal,
NBG: een jubeldag.

Ook hier wordt het instrument niet genoemd in het Hebreeuws, maar de NBV gaat er van uit dat het hoorns zijn en de HSV dat het bazuinen zijn.

De boodschap is duidelijk. Het volk Israël moet op de 1^ste dag van de zevende maand geluid of geluich laten klinken.

Het moest een aparte dag zijn, voor je relatie met God. In Bijbeltaal een heilige dag. Men mocht op die dag niet werken, wat ook inhoudt dat je die dag moest voorbereiden, anders moest je wel werken aan de bereiding van de maaltijden bijvoorbeeld.

Nog drie dagen van gescheeuw

Het gaat in het Oude Testament nog drie keer over een dag van luid gejuich. Alle drie in verband met een oorlog. Hier staan ze.

Jeremia 49:2. Maar de dag zal komen – ​spreekt de HEER​ – dat ik Rabbat-Ammon​ dreunen laat van krijgsgeschreeuw. Het valt in puin, het zal verlaten zijn, de dorpen gaan in vlammen op. Dan zal Israël zijn bezetter verjagen – ​spreekt de HEER.

Amos 1:13-15. Zo zegt de HEERE: Vanwege drie ​overtredingen​ van de ​Ammonieten, ja, vanwege vier, zal Ik er niet op terugkomen, omdat zij de zwangere vrouwen van ​Gilead​ opengereten hebben om zo hun gebied te verruimen. Daarom zal Ik een vuur aansteken binnen de ​muren​ van Rabba; dat zal zijn paleizen verteren, met gejuich op de dag van de strijd, met storm op de dag van de wervelwind. Hun ​koning​ zal in ​ballingschap​ gaan, hij en zijn vorsten tezamen, zegt de HEERE. [HSV]

Sefanja 1:14-16. De grote ​dag van de HEER​ is nabij, hij is nabij en komt zeer snel. Hoor! De ​dag van de HEER! Zelfs de dappersten schreeuwen het uit! Die dag zal een dag zijn van razernij, een dag van angst en benauwdheid, een dag van rampspoed en onheil, een dag van duisternis en donkerheid, een dag van dreigende, donkere wolken, een dag van hoorngeschal en krijgsgeschreeuw tegen de vestingsteden en hun hoge torens.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Tot drie keer toe is gesproken door de profeten van een bijzondere dag van groot geluid. Het is verbonden met strijd, met vergelding voor het kwaad dat is aangericht.

Zal t.z.t.ook een dag van gejuich als de kwaaddoeners van deze wereld definitief verliezen?

Rosh hashana, eerste van het jaar

De uitdrukking ראש השנה rosh hashana, eerste van het jaar komt ook eenmaal in de Bijbel voor.

In het huidige Israël is deze dag wel het meest bekend als rosh hashana. Het is de nieuwjaarsdag voor alle Israëliërs. Komt dus maar eenmaal voor in de Bijbel en dan nog indirect.

De tekst waarin de uitdrukking voorkomt is in het boek van de profeest Ezechiël. Hij kreeg een visioen over de nieuwe tempel. Het zou niet de tweede tempel zijn, die later werd gebouwd, maar een bijzondere tempel in wat voor ons ook nog toekomst is. Hier de tekst.

Ezechiël 40:1. In het vijf en twintigste jaar van onze gevankelijke wegvoering, in het begin van het jaar, op de tiende van de maand, in het veertiende jaar, nadat de stad geslagen was; juist op diezelfde dag, was de hand des Heeren op mij, en Hij bracht mij derwaarts. [SV]

De letterlijke vertaling van ‘rosh hashana’ is ‘hoofd van het jaar’ of wat ook kan, ‘eerste van het jaar’. Als je met ‘het begin van het jaar’ vertaalt, dan vlak je de betekenis af. Ik heb helaas geen vertaling gevonden, die met ‘hoofd’ of ‘eerste’ vertaalt, terwijl dat voor de rabbijnen wel zo wordt genoemd.

Dat het om de eerste dag van de zevende maand gaat staat in de tekst er niet bij. Ezechiël spreekt van de tiende dag in het begin van het jaar. De tiende dat was en is de dag van de verzoening. Yom Kippur. Wat wij Grote Verzoendag noemen.

Maar ging het hier niet over de maand Nisan, die met de komst van het Pesachfeest de eerste maand werd?

Er wordt namelijk in de Bijbel ook eenmaal gesproken over een hoofd van de maanden en wel in het boek Exodus.
Exodus 12:2. Deze zelfde maand zal u het hoofd der maanden zijn; zij zal u de eerste van de maanden van het jaar zijn. [SV]

Het gaat in Exodus 12 over de instelling van de het Pascha. Deze maand was tot dan toe, de zevende maand van het jaar, maar is sinds de instelling van het Pascha dus het hoofd, de eerste, het begin van de maanden geworden. Terwijl wat de eerste maand was werd de zevende maand.

In de Studiebijbel van het Oude Testament staat, noot 6, bladzijde 547: “Veel uitleggers nemen aan dat het nieuwe jaar met de maand Nisan (in het voorjaar) begon, maar ze kunnen dan niet alle details van het vers verklaren”. De Joodse traditie vermeldt namelijk dat het jaar van Ezechiël 40 een jubeljaar is en zo’n jaar begon op Grote Verzoendag, de tiende dag van de zevende maand.

Voor Joodse mensen is rosh hashana de eerste dag van wat eerst de eerste maand was maar dat sinds de instelling van het Pascha de zevende maand is geworden. Toch is deze dag, rosh hashana, de eerste dag van het jaar gebleven.

Nehemia 8: een nieuw begin

In het boek Nehemia wordt een bijzondere bijeenkomst beschreven op de eerste dag van de zevende maand. De dag van Yom Teruah dus. Hier wordt geen luid geluid genoemd. Wat wel gebeurde was het voorlezen van de wet van Mozes.

Die wet werd gegeven bij de berg Sinaï, de berg waar ook zoveel geluid van sjofars was. Zie verderop bij onderwerp sjofar.

Nehemia 7:72b-8:3. Aan het begin van de zevende maand, toen de Israëlieten zich in hun steden hadden gevestigd, verzamelde het voltallige volk zich op het plein voor de Waterpoort. Men vroeg ​Ezra, de ​schrijver, het ​boek​ te halen met de wet van ​Mozes, de wet die de HEER aan Israël had opgelegd. Ezra, de ​priester, haalde het wetboek en toonde het aan de aanwezige mannen en vrouwen, en aan iedereen die in staat was het te begrijpen. Dit gebeurde op de eerste dag van de zevende maand. Op het plein voor de Waterpoort las ​Ezra​ de mannen en de vrouwen en iedereen die het kon begrijpen hardop uit het ​boek​ voor, vanaf het moment dat het licht werd tot de middag. Allen luisterden aandachtig naar het ​boek​ van de wet.

Nehemia 8:4-8. Ezra, de ​schrijver, stond op een houten verhoging die voor deze gelegenheid was vervaardigd. Naast hem, aan zijn rechterhand, stonden Mattitja, Sema, Anaja, Uria, Chilkia en Maäseja, en aan zijn linkerhand Pedaja, Misaël, Malkia, Chasum, Chasbaddana, Zecharja en Mesullam. Ezra​ stond hoger dan het volk, zodat iedereen kon zien hoe hij het ​boek​ opende, en op dat moment ging heel het volk staan. Ezra​ prees de HEER, de grote God, en heel het volk antwoordde ‘Amen, ​amen,’ en ze hieven hun handen op, knielden neer en bogen diep voor de HEER. Vervolgens legden de ​Levieten​ Jesua, Bani, Serebja, Jamin, Akkub, Sabbetai, Hodia, Maäseja, Kelita, Azarja, Jozabad, Chanan en Pelaja de wet uit aan het volk, dat weer was gaan staan. De ​Levieten​ lazen het ​boek​ met de wet van God duidelijk voor en gaven er uitleg bij; zo verschaften ze inzicht in het gelezene.

Nehemia 8:9-12. Nehemia​ – hij was de landvoogd –, ​Ezra, de ​priester​ en ​schrijver, en de ​Levieten​ die het volk uitleg gaven, zeiden tegen iedereen: ‘Deze dag is gewijd aan de HEER, uw God; ​rouw​ dus niet, en huil niet!’ Het hele volk was namelijk in tranen uitgebarsten toen het de woorden van de wet hoorde. Ezra​ zei tegen hen: ‘Maak een feestmaal klaar met lekker eten en drinken, en deel ervan uit aan wie niets heeft, want deze dag is gewijd aan onze Heer. Wees niet bedroefd, want de vreugde die de HEER u geeft, is uw kracht.’ De ​Levieten​ maanden het volk tot stilte. Ze zeiden: ‘Wees stil, dit is een ​heilige​ dag, wees dus niet bedroefd.’ Toen ging iedereen eten en drinken. Ze deelden alles met elkaar en maakten er een groot en vrolijk feest van. Ze hadden begrepen wat hun was verteld.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Bijzonder dat priester Ezra juist de wet ging voorlezen op deze dag. Het was op een eerste dag van de nieuwe maan, voor hen ook de nieuwe maand en ook nog van het nieuwe jaar. Dat is wel logisch als je weet wat de bedoeling was van de dag van de nieuwe maan, namelijk het opnieuw proberen goed te doen.

Zo is het ook met onze grote Schepper. Er komt een eerste dag van een nieuw tijdperk. Dan gaat de grote Schepper het ook weer opnieuw proberen. En met hen, die dat willen.

Sjofars, trompetten en bazuinen

Je kunt je afvragen, waar kwam dat geluid op die dag zikron en yom teruah vandaan? Nou, in ieder geval van sjofars, trompetten en bazuinen.

	Hebreeuws woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	שׁוֹפָר showphar	Zelfstandig naamwoord mannelijk	H7782	Ramshoorn. Komt komt 72 keer voor in 63 verzen. Voor het eerst in Exodus 19. KJV: trumpet (68x), cornet (4x).
2	חֲצֹצְרָה chatsotsĕrah	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	H2689	Bazuin, trompet. Komt 29 keer voor in 27 verzen. Voor het eerst in Numeri 10. KJV: trumpet (29x).
3	יוֹבֵל yowbel	Zelfstandig naamwoord mannelijk	H3104	Jubel Komt 27 keer voor in 25 verzen. KJV: jubile (21x), ram’s horn (5x), trumpet (1x).

Sjofar

Het woord sjofar komt 72 keer voor in de Bijbel. Hieronder de citaten van de teksten als het lijkt te gaan om bijzondere manifestaties van de HEER.

De sjofar wordt nog steeds in Israël gebruikt. Ook door mensen met oog voor onze wortels in Israël. Hier een voorbeeld hoe het kan klinken, zie link.

Het woord sjofar komt vier keer in de torah voor. Hier de teksten.
Exodus 19:16-21. Op de derde dag, bij het aanbreken van de morgen, begon het te donderen en te bliksemen, er hing een dreigende wolk boven de berg, en zeer luid weerklonk het geschal van een ​ramshoorn. Iedereen in het kamp beefde. Mozes​ leidde het volk het kamp uit, God tegemoet. Aan de voet van de berg bleven ze staan. De ​Sinai​ was volledig in rook gehuld, want de HEER was daarop neergedaald in vuur. De rook steeg op als de rook uit een smeltoven, en de berg trilde hevig. Het geschal van de ​ramshoorn​ werd luider en luider. ​Mozes​ sprak, en God antwoordde met geweldig stemgeluid. De HEER was op de top van de ​Sinai​ neergedaald. Hij vroeg ​Mozes​ naar hem toe te komen, en ​Mozes​ ging naar boven. De HEER zei tegen ​Mozes: ‘Ga naar beneden en waarschuw het volk dat ze niet te dichtbij komen in de hoop de HEER te zien, want dan zullen velen van hen het leven verliezen.

Exodus 20:18-21. Heel het volk was getuige van de donderslagen en lichtflitsen, het schallen van de ​ramshoorn​ en de rook die uit de berg kwam. Bij die aanblik deinsden ze achteruit, en ze bleven op grote afstand staan. Ze zeiden tegen ​Mozes: ‘Spreekt u met ons, wij zullen naar u luisteren. Maar laat God niet met ons spreken, want dan sterven we.’ Maar ​Mozes​ antwoordde: ‘Wees niet bang, God is gekomen om u op de proef te stellen en u met ​ontzag​ voor hem te vervullen, zodat u niet meer zondigt.’ En terwijl het volk op een afstand bleef staan, ging ​Mozes​ naar de donkere wolk waarin God aanwezig was.

Leviticus 25:8-9. Na verloop van zeven sabbatsjaren, na zeven maal zeven jaar, wanneer er negenenveertig jaren verstreken zijn, moeten jullie op de ​tiende dag van de zevende maand​ de ​ramshoorn​ luid laten schallen. Op ​Grote Verzoendag​ moet in heel het land de ​ramshoorn​ schallen.

Chatsotsĕrah

De chatsotserah werd in opdracht van Mozes gemaakt van gedreven zilver, zie hieronder.

Hier in de link hoe zo’n instrument kan klinken. Je kunt er ook een melodie mee maken.

Voor het eerst wordt over dit instrument gesproken in het boek Numeri. Het is een instrument om onze HEER aan ons te herinneren.

Numeri 10:1-10. De HEER zei tegen Mozes: ‘Maak van gedreven zilver twee trompetten om de gemeenschap bijeen te roepen en om het sein tot opbreken van het legerkamp te geven. Wordt er op beide trompetten geblazen, dan moet de hele gemeenschap zich bij je verzamelen, bij de ingang van de ontmoetingstent. Als op een ervan geblazen wordt, verzamelen de leiders van Israël, de aanvoerders van de legereenheden, zich bij je. Wordt er een luid signaal geblazen, dan breken de afdelingen op die aan de oostkant gelegerd zijn; op een tweede luid signaal breken de afdelingen op die aan de zuidkant gelegerd zijn. Telkens als het kamp moet worden opgebroken, moet er een luid signaal gegeven worden. Voor het bijeenroepen van de gemeenschap gebeurt dat niet: dan wordt er geen luid signaal geblazen, maar een gewone trompetstoot gegeven [HSV: geen onderbroken klank]. Het blazen op de trompetten is de taak van Aärons nakomelingen, de priesters. Deze bepaling blijft voor altijd van kracht, voor alle komende generaties. Als jullie in je eigen land door vijanden worden belaagd en ten strijde trekken, blaas dan een alarmsignaal [met de chatstsatsorah] om de HEER, jullie God, aan jullie te herinneren; dan zul je van je vijanden worden verlost. Ook als jullie feestvieren, op de vaste feesten en bij nieuwemaan, en brandoffers en vredeoffers brengen, moet er op de trompetten geblazen worden om jullie in herinnering te brengen bij jullie God. Ik ben de HEER, jullie God.’

Jowbel

Dit woord komt voor in 25 verzen. Op glorieuze momenten. Bij een drietal onderwerpen in de Bijbel. De indrukwekkende tijd van het volk Israël bij de Sinaï, de instelling van het jubeljaar en bij de verovering door de rondgang bij de stad Jericho.

Voorafschaduwing in de geschiedenis.

Het volk Israël bij de Sinaï.

Eenmaal hier in Exodus, in 19:13.
Exodus 19:10-11. En de HEERE zei tegen Mozes: Ga naar het volk toe, en heilig hen vandaag en morgen, en laten zij hun kleren wassen en over drie dagen gereed zijn. Op de derde dag zal de HEERE namelijk voor de ogen van heel het volk neerdalen op de berg Sinaï.

12-13. U moet voor het volk een grens stellen rondom de berg door te zeggen: Wees op uw hoede dat u de berg niet beklimt of ook maar de voet ervan aanraakt. Ieder die de berg aanraakt, zal zeker gedood worden. Geen hand mag hem aanraken, want hij zal zeker gestenigd of met pijlen doorschoten worden. Of het nu een dier of een mens is, hij mag niet blijven leven. Pas als de ramshoorn een langgerekte toon laat horen, mogen zíj de berg beklimmen.

14-15. Toen daalde Mozes van de berg af naar het volk, en hij liet het volk zich heiligen, en zij wasten hun kleren. Hij zei tegen het volk: Wees over drie dagen gereed en nader niet tot een vrouw.

16-19. En het gebeurde op de derde dag, toen het morgen werd, dat er op de berg donderslagen, bliksemflitsen en een zware wolk waren, en zeer sterk bazuingeschal [er staat: geluid van de sjofar], zodat al het volk dat in het kamp was, beefde. Mozes leidde het volk uit het kamp, God tegemoet. Zij stonden onder aan de berg. De berg Sinaï was geheel in rook gehuld, omdat de HEERE er in vuur neerdaalde. De rook ervan steeg omhoog als de rook van een oven, en heel de berg beefde hevig. Het bazuingeschal [er staat: geluid van de sjofar] werd gaandeweg zeer sterk [er staat: lang en sterk]. Mozes sprak en God antwoordde hem met een stem.

20-22. Toen daalde de HEERE neer op de berg Sinaï, op de top van de berg. De HEERE riep Mozes naar de top van de berg en Mozes klom naar boven. De HEERE zei tegen Mozes: Ga naar beneden, waarschuw het volk! Anders zullen zij doordringen tot de HEERE om Hem te zien en zullen velen van hen vallen. Ook de priesters, die tot de HEERE naderen, moeten zich heiligen; anders zal de toorn van de HEERE over hen losbarsten.

23-25. Toen zei Mozes tegen de HEERE: Het volk kan de berg Sinaï niet beklimmen, want U hebt ons Zelf gewaarschuwd door te zeggen: Grens de berg af en heilig hem. De HEERE zei tegen hem: Ga, daal af, en daarna moet u naar boven klimmen, u met Aäron bij u, maar laat de priesters en het volk niet doordringen om naar de HEERE op te klimmen, anders zal Zijn toorn over hen losbarsten. Toen daalde Mozes af naar het volk en hij zei dit tegen hen.

Het jubeljaar

Dertien keer wordt het woord jowbel genoemd bij de instelling van het jubeljaar in Leviticus 25 en vijf keer in Leviticus 27. En in Numeri 36:4 eenmaal. Zie ook de studie over het jubeljaar.

Bij dat bijzondere moment als Jezus komt zal het definitieve jubeljaar aanbreken.

De overwinning op Jericho

En tenslotte wordt vijf keer dit woord genoemd in het boek van Jozua, hoofdstuk 6, waar het gaat om de rondgang om de stad Jericho.

Jozua 6:1-5. Jericho was volkomen gesloten vanwege de Israëlieten: er ging niemand uit en er ging niemand in. Toen zei de HEERE tegen Jozua: Zie, Ik heb Jericho met zijn koning en zijn strijdbare helden in uw hand gegeven. U, alle strijdbare mannen, moet rondom de stad gaan, de stad één keer rondtrekken. Zo moet u zes dagen doen. Zeven priesters moeten voor de ark uit zeven ramsbazuinen [sjofaroot hajoblim] dragen. En u moet op de zevende dag zeven keer rondom de stad gaan, en de priesters moeten op de bazuinen [sjofaroot] blazen. En het zal gebeuren, als men de langgerekte toon op de ramshoorn [beqeren hajobel] blaast, als u het bazuingeschal [sjofar] hoort, dat heel het volk een luid gejuich zal aanheffen. Dan zal de stadsmuur instorten en het volk moet eroverheen klimmen, ieder recht voor zich uit.

6-7. Toen riep Jozua, de zoon van Nun, de priesters en zei tegen hen: Draag de ark van het verbond, en laat zeven priesters zeven ramsbazuinen [sjofaroot joblim] dragen, voor de ark van de HEERE uit. En tegen het volk zei hij: Trek verder en ga rondom de stad, en wie toegerust is voor de strijd, moet voor de ark van de HEERE uit trekken.

8-9. En het gebeurde zoals Jozua tot het volk gesproken had. De zeven priesters die de zeven ramsbazuinen [sjofaroot hajoblim] droegen, trokken voor het aangezicht van de HEERE uit en bliezen op de bazuinen [sjofaroot], en de ark van het verbond van de HEERE kwam achter hen aan. Wie toegerust was voor de strijd, ging voor de priesters uit die de bazuinen [sjofaroot] bliezen, en de achterhoede kwam achter de ark aan, terwijl men al lopend op de bazuinen [sjofaroot] blies.

10-11. Jozua had het volk echter geboden: U mag niet juichen [tariu], u mag uw stem niet laten horen en geen woord mag er uit uw mond gaan, tot op de dag dat ik tegen u zeg: Juich! Dan moet u juichen [tariu]. Hij liet de ark van de HEERE rondom de stad gaan, eenmaal eromheen. Toen kwamen zij weer in het kamp, en overnachtten in het kamp.

12-13. Daarop stond Jozua ’s morgens vroeg op en de priesters droegen de ark van de HEERE. De zeven priesters die de zeven ramsbazuinen [sjofaroot hajoblim] droegen, voor de ark van de HEERE uit, liepen alsmaar door en bliezen op de bazuinen [sjofaroot]. Zij die toegerust waren voor de strijd, gingen voor hen uit en de achterhoede kwam achter de ark van de HEERE aan, terwijl men al lopend op de bazuinen blies.

14-16. Zo gingen zij op de tweede dag eenmaal rondom de stad, en zij keerden terug in het kamp. Zo deden zij zes dagen lang. En het gebeurde op de zevende dag dat zij vroeg opstonden, zodra de dageraad aanbrak, en dat zij op dezelfde wijze rondom de stad gingen, zevenmaal. Alleen trokken zij op die dag zevenmaal rondom de stad. En het gebeurde, toen de priesters de zevende maal op de bazuinen [sjofaroot] bliezen, dat Jozua tegen het volk zei: Juich [teriu], want de HEERE heeft u de stad gegeven!

20. Het volk juichte [rua], toen zij op de bazuinen [sjofaroot] bliezen. En het gebeurde, zodra het volk het bazuingeschal [sjofar] hoorde, dat het volk een luid gejuich [rua] aanhief. En de muur stortte in en het volk klom de stad in, ieder recht voor zich uit, en zij namen de stad in.

Bij iedere nieuwe maan

Iedere eerste dag van de maand was een bijzondere dag in Israël, zie studie Nieuwe Maan. Ook op die dag werd op sjofars en/of bazuinen geblazen.

Op die manier werd geluid geproduceerd, overeenkomstig het woord teruah.

Het is niet de bedoeling om muziek te laten klinken, maar het heeft meer de functie van een signaal. Zoals in Nederland op de eerste van de maand om 12:00 uur.

Dat op de eerste dag van de zevende maand op sjofars en of bazuinen werd geblazen, was dan ook niet opmerkelijk. Dat hoorde zondermeer.

Het blazen op sjofars en of bazuinen geeft belangrijke momenten aan in de geschiedenis en ook als er in de toekomst belangrijke dingen gebeuren. Zijn die verbonden met Jom Teruah?  Zie verder woordstudie Sjofar en Bazuinen.

Maand van inkeer als voorbereiding?

Voor de joodse mensen is het gebruikelijk om de zesde maand te zien als een maand van berouw en inkeer.

Wordt daar ook in de boeken van de Bijbel over gesproken? Nauwelijks. Haggaï 1 geeft nog het meest aanleiding omdat in de zesde maand de Heer het volk Israël aansprak om met de herbouw van de tempel te beginnen.

	Hebreeuws woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	שִׁשִּׁי  חֹדֶשׁ shishshiy chodesh	Telwoord Zelfstandig naamwoord	H8345 H2320	Zesde maand Dit begrip komt voor in 1 Kronieken 27:9, Ezra 8:1 en Haggaï 1:1 en 15.
2	אֱלוּל  ‘Eluwl	Eigennaam	H435	De zesde maand heeft ook een naam, namelijk Eluwl. Die maand komt eenmaal voor. In Nehemia 6:15.

Eluwl is een woord uit een andere taal. Het Hebreeuwse woord Elill lijkt er op en betekent zoiets als vergeefs, niets, waardeloos, een afgod zelfs, zie Jeremia 14:14. Een mooie naam voor een maand van inkeer.

Wat het Nieuwe Testament toevoegt

In het Nieuwe Testament wordt ook over het klinken van de sjofars en bazuinen gesproken. En daarbij horen ook opmerkelijke teksten. Over een specifieke dag gaat het in dit verband niet.

	Grieks woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	σάλπιγξ salpigx	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G4536 SB3965	Sjofar, bazuin Komt 11 keer voor in 11 verzen. KJV: trumpet (9x), trump (2x).
2	σαλπίζω salpizō	Werkwoord	G4537 SB3966	Sjofar, bazuin laten klinken Komt 12 keer voor in 12 verzen. KJV: sound (10x), sound of a trumpet (1x), trumpet sounds (1x).
3	σαλπιστής salpistēs	Zelfstandig naamwoord mannelijk	G4538 SB3967	Bazuinblazer. Komt eenmaal voor in Openbaringen 18:22. KJV: trumpeter (1x).

In het Grieks van het nieuwe Testament is er slechts één woord voor zowel de sjofar als de bazuin of trompet. De sjofar is alleen maar een signaalinstrument. Een instrument dat wordt ingezet op geestelijke momenten.

Het werkwoord salpizo gaat er om het geluid van de sjofar, de bazuin te laten klinken. Het komt 13 keer voor in 12 verzen. Matteüs 6:2 en 1 Korintiërs 15:52. En verder in Openbaringen 8, 9, 10 en 11.

Ook komt in Openbaringen eenmaal het woord salpistes voor, dat de persoon voorstelt, die het instrument gebruikt. Hij is onderdeel van een muziekgroep. Het zal hier dus wel om een trompet gaan.

Merkwaardig dat de vertalers zo’n voorkeur hebben voor het woord bazuinen om het daarin te vertalen.

Hieronder staan alle teksten waar het woord bazuin in voorkomt. Te zien is dat de thema’s van de oude tijden in de nieuwe tijden terugkomen.

Matteüs 24:30-31. Dan zal aan de hemel het teken zichtbaar worden dat de komst van de ​Mensenzoon​ aankondigt, en alle ​stammen​ op aarde zullen zich van ontzetting op de borst slaan als ze de ​Mensenzoon​ zien komen op de wolken van de hemel, bekleed met macht en grote luister. Dan zal hij zijn ​engelen​ uitzenden, en onder luid bazuingeschal zullen zij zijn uitverkorenen uit de vier windstreken bijeenbrengen, van het ene uiteinde van de hemelkoepel tot het andere.

Hier gaat het om dat zilveren instrument van het volk Israël dat gebruikt werd om het volk op te wekken om op reis te gaan of de strijd in te gaan.
1 Korintiërs 14:8. En als een trompet een onduidelijk signaal geeft, wie maakt zich dan gereed voor de strijd?

1 Korintiërs 15:51-54. Ik zal u een geheim onthullen: wij zullen niet allemaal eerst sterven – toch zullen wij allemaal veranderd worden, in een ondeelbaar ogenblik, in een oogwenk, wanneer de bazuin het einde inluidt. Wanneer de bazuin weerklinkt, zullen de doden worden opgewekt met een onvergankelijk lichaam en zullen ook wij veranderen. Want het vergankelijke lichaam moet worden bekleed met het onvergankelijke, het sterfelijke lichaam met het onsterfelijke. En wanneer dit vergankelijke lichaam is bekleed met het onvergankelijke, dit sterfelijke met het onsterfelijke, zal wat geschreven staat in vervulling gaan: ‘De dood is opgeslokt en overwonnen.

1 Tessalonicenzen 4:16-17. Wanneer het signaal gegeven wordt, de aartsengel zijn stem verheft en de bazuin van God weerklinkt, zal de ​Heer​ zelf uit de hemel neerdalen. Dan zullen eerst de doden die ​Christus​ toebehoren opstaan, en daarna zullen wij, die nog in leven zijn, samen met hen op de wolken worden weggevoerd en gaan we in de lucht de ​Heer​ tegemoet. Dan zullen we altijd bij hem zijn.

Hier wordt verwezen naar die geschiedenis in Exodus, die hiervoor is vermeld.
Hebreeën 12:18-19a. U hebt niet, zoals het volk destijds, voor een laaiend en allesverzengend vuur gestaan, of in dreigende duisternis en woeste wind, noch te midden van bazuingeschal en stemgedonder.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Drie plaatsen in het Nieuwe Testament, Matteüs 24, 1 Korinriërs 15 en 1 Tessalonicenzen 4 vermelden dat als eens de bazuinen klinken er indrukwekkende dingen zullen gebeuren.

De mensenzoon komt zichtbaar. Mensen zijn vol ontzetting. En de uitverkorenen worden bij de Heer verzameld. Matteüs 24.

Wij zullen in een oogwenk worden veranderd van sterfelijk in onsterfelijk. 1 Korintiërs 15.

En we gaan de Heer tegemoet en zullen altijd bij Hem zijn. 1 Tessalonicenzen 4.

ens zullen klinken. Een soort strijd tegen het onrecht en het kwaad wordt aangegaan.

Het boek Openbaringen

In het boek Openbaringen wordt zes keer de salpigx genoemd en tien keer dat de salpigx klinkt en dan nog iemand, die de salpigx speelt. Zal het hier gaan over de sjofar of over de bazuin? Ik denk op die laatste na, die salpigx speelt de sjofar.

Openbaringen 1:10. Op de ​dag van de ​Heer​ raakte ik in ​vervoering. Ik hoorde achter me een luide stem, die klonk als een bazuin.
Openbaringen 4:1. Hierna had ik een ​visioen. Er stond een deur open in de hemel. De stem die me eerder had toegesproken met het geluid van een bazuin, zei nu: ‘Kom hierboven, dan laat ik je zien wat er hierna gebeuren moet.’

Eerst een inleiding op de zeven engelen, die op hun bazuinen zullen blazen.
Openbaringen 8:2. En ik zag de zeven engelen die vóór God stonden en aan hen werden zeven bazuinen gegeven.
Openbaringen 8:6. En de zeven engelen die de zeven bazuinen hadden, gingen zich gereedmaken om op de bazuin te blazen.

Dan klinken de bazuinen van de eerste vier engelen.
Openbaring 8:7. Toen blies de eerste engel op zijn bazuin. Er kwam hagel en vuur, gemengd met bloed, en dat werd op de aarde geworpen. Een derde deel van de aarde brandde af, evenals een derde deel van de bomen en al het groen.
Openbaring 8:8. De tweede engel blies op zijn bazuin. Iets dat eruitzag als een grote berg, waar de vlammen uitsloegen, werd in zee gegooid. Een derde deel van het water werd bloed,
Openbaring 8:10. De derde engel blies op zijn bazuin. Uit de hemel viel een grote ster, die zo fel brandde als een fakkel. Hij viel op een derde deel van de rivieren en op de waterbronnen.
Openbaring 8:12. De vierde engel blies op zijn bazuin. Een derde deel van de zon, van de maan en van de sterren werd getroffen, waardoor dat deel verduisterd werd. Een derde deel van de dag en ook van de nacht was er dus geen licht.

Dan komt er een pauze.
Openbaringen 8:13. In mijn ​visioen​ hoorde ik de luide roep van een adelaar die hoog in de lucht vloog: ‘Wee! Wee! Wee de mensen die op aarde leven! Want dadelijk klinken de bazuinen van de drie ​engelen​ die nog niet geblazen hebben.’

En dan komen er nog drie engelen, die op hun bazuinen blazen.
Openbaring 9:1. Toen blies de vijfde engel op zijn bazuin. Ik zag een ster die uit de hemel op de aarde was gevallen. Hij kreeg de sleutel van de put naar de onderaardse diepte.
Openbaring 9:13-14. Toen blies de zesde engel op zijn bazuin. Uit de vier horens van het gouden altaar dat voor God staat, hoorde ik een stem, die tegen de zesde engel met de bazuin zei: ‘Maak de vier engelen los die bij de grote rivier de Eufraat gevangenzitten.’
Openbaring 10:7. Op het moment dat de zevende engel zijn bazuin zal laten klinken, zal Gods geheim werkelijkheid worden, zoals hij zijn dienaren, de profeten, heeft beloofd.’
Openbaring 11:15. Toen blies de zevende engel op zijn bazuin. In de hemel klonken luide stemmen, die zeiden: ‘Nu begint de heerschappij van onze Heer over de wereld, en die van zijn messias. Hij zal heersen tot in eeuwigheid.’

Andere bronnen

De Joodse mensen en de mensen in Israël vieren deze dag op een bepaalde manier. Mooi om te weten wat voor hen belangrijk is.

Uit de Joodse traditie komt ook het idee, dat Yom Terua de dag is van de schepping van de mens. [bron nog opzoeken]

Uit de messiaanse traditie komt dat deze dag de echte dag van de geboorte van Jezus is. [bron nog opzoeken]

Het Joodse feest

In Israël is er het gebruik om met Rosh Hashana appeltjes met honing te eten. Men wenst elkaar een ‘goed en zoet’ nieuwjaar.

Rosh Hashana is een dag waarop de sjofars klinken. In de joodse traditie is er een variëteit met klanken en betekenissen daarbij. Korte klanken, en langere, enkele en meerdere. En ook de ‘tekia gadol’: één zeer langgerekte klank. Hierna is het feest echt begonnen.

De messiaanse gemeente van Gouda noemt deze dag: Jom Teruah.

Er zijn meer organisaties, die deze dag vieren. https://pillaroffire.nl/2017/09/jom-teroea-donderdag-21-september/
https://pillaroffire.nl/2018/09/dag-van-de-bazuinen-rosh-hashana-najaarsfeesten-2018/

Liederen.

Lied “Eens als de bazuinen klinken”.

Eens, als de bazuinen klinken
uit de hoogte, links en rechts
duizend stemmen ons omringen
ja en amen wordt gezegd
rest er niets meer dan te zingen
Heer, dan is uw pleit beslecht

Als de graven openbreken
en de mensenstroom vangt aan
om de loftrompet te steken
en uw hofstad in te gaan
Heer, laat ons dan niet ontbreken
want de traagheid grijpt ons aan

Van die dag kan niemand weten
maar het woord drijft aan tot spoed
zouden wij niet haastig eten
gaandeweg Hem tegemoet
Jezus Christus, gistren, heden
komt voor eens en komt voor goed 

Lied: “Spoedig zal komen de hemelse Heer”.

Ik las dat er rechten zijn op de tekst van dit lied, vandaar alleen de eerste twee regels van het eerste couplet en het refrein.

Spoedig zal komen de hemelse Heer,
Een komst die de wereld verbaast.
…

(Refrein)
Bewaar ons Heer, dat onberisp lijk rein ons leven blijkt te zijn.
Geen vlek of rimpel meer,
..

Overwegingen

Als er voor één begrip meer dan één woord is in de Bijbel, dan is het een belangrijk begrip. Althans dat is mijn indruk na veel studie van de Bijbel. Voor dit feest zijn zelfs drie uitdrukkingen. Een belangrijk feest dus.

Zoals bij alle feesten is er ook een meervoudige verwijzing. Dikwijls is het een heilsfeit in de oude geschiedenis. Verwijzing naar een heilsfeit later in de geschiedenis. Soms is die al geweest zoals bij Pesach en Pinksteren. Soms moet dat nog komen. En dikwijls is er ook een relatie met de natuur, de tijd in het jaar voor een bepaalde oogst bijvoorbeeld.

Bij Jom Terua is er geen relatie met de jaarlijkse cyclus in de natuur. Eerder een soort van heilsgeschiedenis cyclus. Destijds het geluid bij de Sinaï, de uitstorting van de Geest bij Pinksteren en wat er nog komen gaat bij het eind van de tijd.

Verwijst het feest naar een dag of naar een periode? In Matteüs en 1 Korintiërs 15 gaat het om één dag, maar in het boek Openbaringen gaat het om zeven bazuinen, die na verloop van tijd zullen klinken. Het feest verwijst wellicht naar de dag van de start van een periode. Kan ook een moment tijdens de periode zijn. Of op een moment van het einde.

Is Yom Teruah ook de dag dat Jezus op de wolken verschijnt? Die koppeling is in de Bijbel niet hard gelegd. Maar er zijn vele koppelingen in de Bijbel niet hard gelegd. Die er wel zijn.

Rosh Hashana valt bij ons meestal in de maand september. September is bij ons de negende maand, maar het woord september geeft opmerkelijk genoegd, nog steeds aan, sept=zeven, dat het om de zevende maand gaat.

Werkopdracht

De opdracht aan gelovigen is denk ik om te leven in de verwachting, dat die dag spoedig komt. En daarvoor ook te zorgen, dat je zo goed mogelijk bent voorbereid.

Goed voorbereid ben je als je leven lijkt op zoals God het wil.

Samenvatting

In het huidige Israël noemt men deze dag Rosh Hashana. Die naam betekent letterlijk ‘hoofd van het jaar’ oftewel het begin van het jaar.

Als je een beste naam voor dit feest zou moeten kiezen, dan zou ik kiezen voor de uitdrukking “Jom Terua”, dag van veel geluid. Het is inderdaad ook een gedenkdag, aan die andere dagen van geluid. En de eerste dag van het jaar. Een dag, die een nieuw tijdperk inluidt.

Wat het geluid betreft wordt dikwijls een verband gelegd met sjofars of bazuinen. Die maken een indrukwekkend geluid. Vandaar dat je ook zou kunnen zeggen, de dag van de bazuinen of nog beter, de dag van de sjofars.

Trouwens ook iedere nieuwe maan, voor Israël ook de nieuwe maand, moest op de sjofars worden geblazen. En ook op Grote Verzoendag. Ook dan maakte het volk weer een nieuwe start.

Jom Terua linkt men wel aan de schepping van Adam en Eva en aan de geboorte van Jezus. Dat heb ik niet kunnen terugvinden in de boeken van de Bijbel.

Wat kunnen we voor de toekomst verwachten?

Wat de toekomst betreft: er komt nog een speciale dag vol geluid met sjofars, en bazuinen.

Wat is er te zeggen over de toekomstige vervulling? Is het dé dag dat Jezus terugkomt?