Dit artikel wil duidelijk maken wat pastoraal werk is en wat het werk vraagt van pastorale werkers. Het is enerzijds bedoeld om duidelijk te maken of dit werk voor jou als lezer aantrekkelijk is om ook dit werk te gaan doen. Anderzijds wil dit artikel je een beetje op weg helpen als je dit werk gaat doen.
Iedereen met een zorgzaam hart kan een herder voor een ander zijn, maar hoe meer je weet, tot des te meer ben je in staat. Vandaar al die informatie op deze site.
En nog belangrijk om te vermelden er is enorme behoefte en noodzaak voor mensen die dit werk willen doen. Er zijn in Nederland veel mensen, die niet (meer) weten hoe ze verstandig kunnen leven.
Wat is pastoraal werk?
Het pastorale werk gaat uit van een bepaald beeld van het leven. En dat beeld is dat we allemaal kwetsbare mensen zijn, en dat we alleen maar goed kunnen leven als we zorg hebben voor elkaar.
Allereerst is het goed om te bedenken dat God zorg voor ons allemaal heeft. Wat wij aan zorg doen is in navolging van wat God voor een ieder van ons doet. Hij wordt in de Bijbel als de voorbeeld zorgverlener en als de opper zorgverlener beschreven.
De Bijbel gebruikt voor belangrijke zaken in het leven dikwijls beelden uit het dagelijks leven om een bepaald begrip duidelijk te maken. Voor de zorg gebruikt de Bijbel het beeld van een herder van schapen.
Een herder zorgt voor voedsel van de schapen, voor beschutting tegen het weer als dat nodig is en zeker voor bescherming van de schapen tegen wilde dieren bijvoorbeeld.
Pastor is de Latijnse naam voor herder. Pastoraat is het werk van de pastor. Deze van het Latijn afkomstige woorden zijn in zwang geraakt in de jaren 80 van de vorige eeuw en wel in de context van het werk in de gezondheids- en welzijnszorg.
In de Bijbel worden leiders van een gemeenschap ook wel herders genoemd. Zij moeten goede herders voor hun gemeenschap zijn, voor hen zorgen en hen niet uitbuiten.
Afbakening
In onze samenleving is er een veelheid aan zorg voor iedere burger, onderwijs, medische voorzieningen, onderdak, veiligheid in het verkeer etc. Voor mensen, die onvoldoende voedsel kunnen kopen is er zelfs een voedselbank.
Waar de samenleving minder in voorziet is om het welbevinden van de mensen. Weten ze wie ze zijn en leven ze daar ook uit? Zijn er blokkades in het leven en is er wellicht hulp nodig om die op te ruimen? Gaan ze op een gezonde manier met hun emoties om? Lukt het hen om gelukkig te zijn?
Uitgangspunten
Op het moment dat je een herder bent voor anderen, dan is het goed om een herder te zijn zoals Jezus dat was en is. Een pastorale werker doet dit werk uit liefde voor Jezus en heeft ook zelf de mensen lief. Hij zoekt ook het goede voor de mensen. Met alle maatwerk die daar bij kan horen.
Het pastorale werk dient als warme muur te zijn waartegen je aan kan leunen. Het pastorale werk kan ook basis van die warme muur stevig moeten zijn om iemand een keer te laten maken in zijn leven.
Bij een warme muur hoort niet onder de indruk zijn van de problemen van de hulpvrager. Bij een herder is er acceptatie ongeacht wat je zegt, een bizarre zonde, de je opbiecht, een wel heel domme actie van je in je leven en ook als je onhaalbare wensen en voornemens hebt.
Als de herder het zichtbaar moeilijk heeft met je probleem of met wie je bent, dan is dat niet goed. Dan ben je geen geschikte herder.
Je blijft in het pastoraat je best doen. Steeds als iemand komt voor geestelijke hulp, span je je weer in. In het pastoraat geven we niet op. De pastorale werker zal in liefde blijven proberen de mensen op de goede weg te krijgen en te houden.
Je doet het pastoraat vanuit het geloof dat (heel) grote dingen mogelijk zijn. Dat kan voor de één genezing zijn van een ziekte, voor een ander heling van een psychiatrische aandoening, voor weer een ander een relatie herstellen, een financieel probleem oplossen of wat er dan ook maar aan de orde is.
In de kracht van God kunnen we goed nieuws voor iemand veroorzaken, het evangelie voor iemand.
De loop van de hulp
Als iemand komt voor hulp, dan kun je de volgende fasen van het werk onderscheiden.
A. Het elkaar leren kennen en vertrouwen van helper en hulpvrager. Dat is nodig omdat de hulpvrager zijn hart alleen kan openen als hij of zij de helper vertrouwt.
B. Het helder krijgen van de hulpvraag. De hulpvrager moet soms worden geholpen om zijn hulpvraag duidelijk te maken. De pastorale werker kan ook een overtuiging krijgen wat de hulpvraag zou moeten zijn. Het pastorale werk richt in eerste instantie op de eerste hulpvraag, maar houdt die andere in het achterhoofd.
C. In kaart brengen van wat voorgeschiedenis van de hulpvrager. Hierbij kan naar voren komen dat meer kennis van de voorgeschiedenis nodig is.
D. In kaart brengen actuele stand van de hulpvrager:
1. Overtuigingen van de hulpvrager, die niet met de Bijbel overeenstemmen. Overtuigingen kunnen ziekmakend zijn.
2. Gewoonten van de hulpvrager, die problemen veroorzaken.
3. Wonden in de ziel bij de hulpvrager, die nog niet zijn genezen.
4. Bindingen met de duisternis bij de hulpvrager, die nog niet zijn verbroken.
5. De hulpvrager is nog niet tot zijn bestemming gekomen waardoor de hulpvrager zich daar niet aan kan optrekken.
E. De hulpvrager helpen door onderwijs te geven, door bekering, door traumaverwerking, door bevrijdingspastoraat en door een nieuwe mens te worden in de kracht van de Geest. Op deze site staat hulp voor deze onderdelen en ook voor eventuele andere, die aan de orde kunnen zijn.
F. Afsluiting en evaluatie.
Profielen van de pastoraal werker en hulpvrager
Profiel van de pastorale werker
Het zal duidelijk zijn dat om de hulpvrager te kunnen helpen, de pastor van vele markten thuis moet zijn. Dit is de basisreden van deze site: hetgajegoed.nl. Deze site wil vooral pastorale werkers, pastors helpen.
Het is belangrijk dat je de overtuigingen kent die in de Bijbel staan. De overtuigingen van de Bijbel zijn naar mijn idee de juiste overtuigingen. Je denk dat er tegengestelde overtuigingen in de Bijbel staan? Dat is niet zo. Kijk maar bij welk onderwerp dan ook op deze site.
Het is mooi als je als pastor de bekende pastorale aanpakken, die momenteel bekend zijn, kent. Zie het onderwerp “pastorale scholen”.
Het is mooi als bij jou de openbaringsgaven en de krachtgaven van de Geest zijn ontwikkeld. Maar als dat nog niet zo is, maar je kunt al wel liefde geven en je hebt geloof, dan kun je ook al helpen.
Je hoeft gelukkig niet alles te kennen of alles te kunnen doen. Een hulpvrager heeft slechts maar een selectie nodig van alles wat er is. Het zou best kunnen, dat die bij jou aanwezig is voor iemand.
De leiding van God helpt om de hulpvrager aan de juiste helper te koppelen.
Wat belangrijk is, is dat jijzelf narigheid en pijn kwijt bent geraakt en al die andere dingen hebt aangenomen. Je bent daardoor een leesbare brief van God geworden. Dat doet het meest.
Profiel van de hulpvrager
Onder de hulpvragers is er een enorme brede schakering van allerlei soorten mensen met een enorme diversiteit aan wat men kan en niet kan en aan wat is ontwikkeld op een goede en op een slechte manier.
De profielen van mensen zijn veel uitgebreider dan welke persoonlijkheidstest dan ook kan aangeven. Zo zijn zogenaamd hoog begaafde mensen, die deels juist helemaal niet begaafd zijn. En mensen, die op het speciaal onderwijs hebben gezeten ook weer heel intelligent.
De problematiek van de hulpvrager kan door een slechte ontwikkeling zijn ontstaan zowel op lichamelijk, als verstandelijk, als psychisch, als geestelijk vlak.
Lichamelijk: door een ziekte of een handicap, door de gewoonte te weinig te bewegen, door gespannen te zijn, door ongezond eten etc.
Verstandelijk: door slechte of verkeerde opleiding, door niet geïnteresseerd zijn om bij te leren, door lastige klussen zoals je eigen administratie een ander te laten doen.
Psychisch: door een pester in je omgeving, door de neiging te kiezen voor isoleren, door niet te weten wie je bent.
Geestelijk: door gebrek aan zingeving, door Jezus niet kennen, door God de Vader niet kennen, door de doop in de Heilige Geest niet kennen.
Regels, Tips en Adviezen
We hebben geleerd dat om goed pastoraat te kunnen doen je enkele regels moet toepassen. Hieronder staan ze. Het is ook goed om te bedenken voor welke onderwerpen je wel of niet geschikt bent.
Geen onderscheid
In het pastoraat is er geen onderscheid. In principe moet je iedereen willen helpen met dezelfde inspanning. Geen onderscheid naar huidskleur, naar geslacht, arm of rijk, overtuigingen, en cultuur. Help iedereen.
We houden wel rekening met achtergronden. Mensen uit volken, die eeuwenlang door de volken uit het Westen zijn uitgebuit, geven we extra respect. Of vrouwen, die uit een vrouw onvriendelijke omgeving komen. Of mensen, die uit een ‘arme’ familie komen. Zo zijn er nog meer achtergestelde groepen.
2 Korintiërs 5:16-17. Zo dan, wij kennen van nu aan niemand naar het vlees; en indien wij ook Christus naar het vlees gekend hebben, nochtans kennen wij Hem nu niet meer naar het vlees. Zo dan, indien iemand in Christus is, die is een nieuw schepsel; het oude is voorbijgegaan, ziet, het is alles nieuw geworden. [SV]
Galaten 3:28. Er zijn geen Joden of Grieken meer, slaven of vrijen, mannen of vrouwen – u bent allen één in Christus Jezus.
Veiligheid
Voor een hulpvrager is belangrijk dat bij hem of haar bekend is dat pastorale werkers geheimhouden van wat hij of zij ter ore komt. Zij zullen niets doorvertellen aan een ander. Afhankelijk van de situatie is het ook goed om in het midden te laten dat een bepaald persoon hulp heeft gevraagd.
Als iemand extreme dingen vertelt, die nog doorgaan zoals kindermisbruik, handel dan naar bevindt van zaken.
Toestemming van de hulpvrager
Niemand moet ongewild hulp krijgen. Een enkele keer horen we van iemand, die ongewild een profetie, een opdracht voor genezing of een zegen voor de kiezen kreeg. Dit kan nare gevolgen hebben. Iemand die dit doet dient uit een pastorale team te worden verwijderd.
We gaan dus geen woorden uitspreken of dingen doen als iemand dat niet wil. Ik gebruik bewust de tekst ongewild en niet ongevraagd. Het kan zijn dat iemand geen hulp vraagt, maar er niet tegen is om hulp te ontvangen.
Hou als helper rekening met je eigen persoonlijkheid. Ben je een voorzichtig en bescheiden helper, dan kun je je meer permitteren, dan als je iemand bent van juist aan de andere kant van het spectrum en de neiging hebt om dwingend te zijn.
Als het om een gebonden persoon gaat, dan kan wat die persoon zelf wilt, onduidelijk zijn. Als je het hem of haar vraagt, dan antwoordt misschien een leugengeest.
Het is goed om te bedenken dat pastorale werkers autoriteit kunnen hebben over demonen, maar we hebben geen autoriteit over de mensen, die als hulpvrager komen.
Pastorale werkers kunnen het recht hebben om mensen vrij te maken. Maar we kunnen alleen maar tegen mensen zeggen, als je vrij komt is het goed als je een leerling van Jezus wordt en in de waarheid wandelt. Zo kunnen we mensen bevrijden en genezen, maar we kunnen mensen niet vrij en gezond houden.
Jezus zei: “Predik het goede nieuws van redding”. Wij kunnen mensen de weg van de redding laten zien, maar ze zullen zelf de keus moeten maken om die weg te gaan bewandelen.
Toestemming van ouders bij kinderen?
Moet je toestemming hebben van de ouders van een kind om voor dat kind te bidden?
Als de ouders er niet van weten, is het goed te bidden wat de Heer van je vraagt. Wees voorzichtig en behoedzaam, kinderen zijn kwetsbaar. Als de ouders er tegen zijn, dan kun je het best bidden om openingen. En voor het kind zelf op de achtergrond. Dat je voor een kind bidt op afstand is niet verboden.
Het kan bijzonder helpen als de ouders toestemming geven. Nog beter als ze er voor hun kind om vragen. Nog beter als we de ouders leren zelf voor hun kind te bidden. En dat ook gaan doen.
We kennen een voorbeeld van een kind, die in aanraking met iemand van ons kwam. Een stuk bevrijding ontving van nare gedachten. Toen de moeder haar goedkeuring gaf, was het kind zonder aanvullend gebed ineens af van die nare gedachten.
Lange tijd hebben we bij het bevrijdingspastoraat de regel aangehouden dat er eerst toestemming moest zijn. Daar hielden we ons aan. Maar wat hierboven staat lijkt ons beter.