De kerken belijden dat Jezus zowel God als mens is. Maar dat Jezus mens was, dat wordt wel beleden, maar voor de meeste christenen betekent het niet of nauwelijks iets in de praktijk .

Deze pagina wil u helpen te leren dat het mens zijn van Jezus ook iets zegt over de weg, die wij als mensen kunnen gaan.

Om u te overtuigen dat Jezus hier op aarde een echt mens was staan hier onder allerlei voorbeelden van zijn leven. Die laten dat zien. Het is de eerstvolgende paragraaf.

De paragraaf er na geeft uitleg over een tekst van de apostel Paulus, waarin hij het mens zijn van Jezus in een brief verwoordt.

Vervolgens komen praktische zaken aan de orde. En tenslotte ook nog een paragraaf over de ruzie, die in de eerste eeuwen in de kerk ontstond over dit onderwerp.

Let op: Alles wat Jezus op aarde deed, deed hij, terwijl hij mens was.

De vraag, die dan opkomt is: “Als Jezus dit deed terwijl hij mens was, kunnen wij dan ook zo leven? Het antwoord is: ja!

Hij is, naast andere dingen, een voorbeeld voor ons. Om hem na te volgen. In het dienen van God en in het helpen van de medemensen. Ook In het doen van wonderen als die nodig zijn om mensen te helpen.

Wat we kunnen leren is: een mens te zijn als Jezus.

Voorbeelden uit de Bijbel die aangeven dat Jezus mens was

Er zijn heel wat voorbeelden. Ik heb ze onder een paar kopjes gerubriceerd.

Jezus was niet altijd op de hoogte.
Een vrouw, die aan bloedverlies leed, raakte Jezus aan. Jezus merkte dat er kracht uit hem was gevloeid en hij vroeg: Wie heeft mijn kleren aangeraakt? Jezus wist het niet. De discipelen vonden het ook niet vreemd dat Jezus het niet wist. Marcus 5:30.

Toen Jezus bezig was om de blindgeboren man van Bethsaïda te genezen vroeg Jezus: Zie je iets? Matteüs 8:23. Jezus wist het niet. En helaas het zicht van de blinde was nog niet goed. Daarom bad Jezus nog een keer.

Dat de varkens nadat de boze geesten in hen waren gevaren massaal in het meer zouden duiken, had Jezus niet voorzien denk ik, zie Marcus 5:13.

Verbazing bij Jezus
Ik heb vier gebeurtenissen gevonden van Jezus dat hij verbaasd was. In twee situaties gebruiken de evangelisten het woord verbazing ook letterlijk. In de andere twee gevallen kun je het opmaken uit de tekst. Jezus wist, net als wij, niet alles van tevoren. Als je alles van te voren weet, zul je niet verbaasd zijn.

Over het geloof van de centurio verbaast Jezus zich.
Matteüs 8:10. Toen Jezus dit hoorde, verbaasde hij zich en hij zei tegen degenen die hem volgden: Ik verzeker jullie: bij niemand in Israël heb ik zo’n groot geloof gevonden.
Lucas 7:9. Toen Jezus dit hoorde, verbaasde hij zich over hem; hij keerde zich om naar de menigte die hem volgde en zei: Ik zeg jullie, zelfs in Israël heb ik niet zo’n groot geloof gevonden!

Als Jezus weer eens in zijn vaderstad is, verbaast hij zich over hun ongeloof.
Marcus 6:6. Hij stond verbaasd over hun ongeloof. Hij trok rond langs de dorpen in de omtrek en onderwees de mensen.

Na de genezing van de tien melaatsen komt er tot verbazing van Jezus één melaatse terug.
Lukas 17:17-18. Toen zei Jezus: Zijn er niet tien gereinigd? Waar zijn de negen anderen? Wilde niemand anders terugkomen om God eer te bewijzen dan alleen deze vreemdeling?

Na zijn gesprek met de rijke jongeling had Jezus niet voorzien dat de man bedroefd zou worden en weg zou lopen bij Jezus vandaan. Toen concludeerde hij verbaasd:
Lukas 18:24. Wat is het moeilijk voor rijken om het koninkrijk van God binnen te gaan.

Teleurstelling bij Jezus
Soms is de reactie van Jezus meer dan  verbazing en is Hij teleurgesteld. Dat ben je ook niet als je het ziet aankomen. Terwijl Jezus op de berg van de  verheerlijking was, lukte het zijn discipelen niet om een boze geest uit te drijven. Toen Jezus ervan hoorde was hij teleurgesteld.
Lukas 9:41-40. Ik heb uw leerlingen gesmeekt om hem uit te drijven, maar dat konden ze niet. Jezus zei: Wat zijn jullie toch een ongelovig en dwars volk, hoe lang moet ik bij jullie blijven en jullie nog verdragen?

En op de Olijfberg vlak voor zijn lijden en sterven.
Matteüs 26:36. Konden jullie niet eens één uur met mij waken?

Sommigen dingen lukken niet of lukken gedeeltelijk
Als Jezus zich wil verbergen mislukt dat.
Lukas 9:10. Hij trok zich met hen terug in een stad die Bethsaïda heet. Maar de mensen kwamen het te weten en volgden hem.

Jezus gaat ook een keer naar de overkant van het meer om de mensen te ontlopen, maar ook daar zijn ze.
Marcus 6:32. Ze voeren met de boot naar een afgelegen plaats, om daar alleen te kunnen zijn. Maar hun vertrek werd opgemerkt en velen hoorden ervan, en uit alle steden haastten de mensen zich over land naar die plaats en kwamen er nog eerder aan dan Jezus en de apostelen.

Matteüs 8:23. Een tekst die hiervoor al  is genoemd. Een genezing die langer duurde dan gedacht. Mensen als bomen, zag de man.

Op gegeven moment was er een deels mislukte missie In Nazareth . Marcus 6:5.  En Hij kon daar geen enkele kracht doen ..

Dan zijn er ook nog mislukkingen waar we een theologisch antwoord op hebben. Het verraad van een discipel, die Jezus had uitgekozen, dat moest gebeuren zegt men en misschien is dat ook wel juist, maar het was ook een mislukking. Lukas 6:16.

Soms was er succes terwijl het spannend was of dat ook zou gebeuren.
In Lukas 10 lezen we over de uitzending van de tweeënzeventig leerlingen. Als ze terugkomen zijn ze zelf verheugd (vers 17) en is Jezus ook bijzonder verguld (vers 21).
Lukas 10:17-21. De tweeënzeventig keerden vol vreugde terug en zeiden: Heer, zelfs de demonen onderwerpen zich aan ons bij het horen van uw naam. Hij zei tegen hen: Ik heb Satan als een lichtflits uit de hemel zien vallen! Bedenk wel: ik heb jullie de macht gegeven om slangen en schorpioenen te vertrappen en om de kracht van de vijand te breken, zodat niets jullie kan schaden. Verheug je er echter niet over dat de geesten zich aan jullie onderwerpen, maar verheug je omdat jullie naam in de hemel opgetekend is. Op dat moment begon hij vervuld van de heilige Geest te juichen en zei: Ik loof u, Vader, Heer van hemel en aarde, omdat u deze dingen voor wijzen en verstandigen hebt verborgen, maar ze aan eenvoudige mensen hebt onthuld. Ja, Vader, zo hebt u het gewild.

Toch de overwinning
Op aarde moest Jezus tegenslag, moeite en teleurstelling verwerken, net als wij. Maar uiteindelijk wordt Jezus de grote overwinnaar en zit Jezus aan de rechterhand van God in de hemel. En wij delen in die overwinning, wij zijn overwinnaars met Hem.

Reflectie
Het is opmerkelijk dat preken regelmatig over bovenstaande teksten gaan. Het is dan opvallend dat men zelfs bij deze teksten er aan vasthoudt dat Jezus geen mens maar God was door te zeggen: “Jezus wist alles heus wel, maar hij stelde door zijn vragen ons op de proef”.

Een woord van de apostel Paulus

Dat Jezus mens was is in tientallen teksten in de Bijbel te lezen, maar in de brief van Paulus aan de ekklesia (gemeente) van Philippi staat wel de mooiste samenvattende tekst. Goed om die nader te bekijken.

Filippenzen 2: 6-7.  .. die, in de gestalte Gods zijnde, het Gode gelijk zijn niet als een roof heeft geacht, maar Zichzelf ontledigd heeft, en de gestalte van een dienstknecht heeft aangenomen, en aan de mensen gelijk geworden is. [NBG]

Jeshoea/Jezus werd aan de mensen gelijk, in het Grieks homoioma, schrijft de apostel Paulus in deze brief aan de ekklesia van Filippi.. Het Griekse woord ‘homoioma’ Strong nummer G3667 betekent ‘gelijkstelling’ of ‘identiek’. 

Het gaat in deze tekst twee keer over gestalte, in het Grieks morphen, wat je ook met verschijning kunt vertalen of gedaante. Het woord komt verder in de Bijbel alleen in Marcus 16 voor. Eerst zag Maria Magdalena de opgestane Heer. Maar zij werd niet geloofd. Daarna verscheen Jezus in een andere gedaante aan twee mensen, die ook niet werden geloofd. Daar gaat deze tekst over.
Marcus 16:12. Daarna verscheen hij in een andere gedaante aan twee van hen toen ze buiten de stad aan het wandelen waren.

Jeshoea had eerst de gestalte van God, daarna van een ‘dienstknecht’. In het Grieks staat ‘doulos’, dat woord zou je ook met slaaf kunnen vertalen. In die tijd was een doulos eigendom van zijn Heer en rechteloos. Eerst had Jezus de gestalte als van God, vers 6, en toen de gestalte van een slaaf, vers 7.

Jezus heeft zichzelf ontledigd, in het Grieks ekonosin. Ekonosin is SB nummer 2461. Dit woord wordt in vier andere verzen in de Bijbel gebruikt.

Jezus heeft het niet als roof (harpagnon) beschouwd. Het Griekse woord harpagnon, SB nummer 662, Strong 725. Het woord komt verder in de Bijbel niet voor. Je zou het woord met diefstal kunnen vertalen. Jezus heeft de gestalte van God niet voor zichzelf gehouden maar gebruikt voor de mensen.

Elementen uit het leven van Jezus.

Hieronder enkele elementen uit het leven van Jezus. Ze kunnen u wellicht helpen om ook te leven als Jezus.

Het leven van Jezus kan het voorbeeld zijn van je eigen weg. Mensen, die over je profeteren en je zegenen. Denk aan de zegen die Jezus kreeg van Anna en Simeon in de tempel.

Het onderwijs dat Jezus volgde. Denk aan het verhaal van de twaalfjarige Jezus in de tempel.

De doop en de vervulling van de Heilige Geest door Johannes de Doper bij de Jordaan.

Het vasten en de verzoeking in de woestijn. Een tijd van leren door Jezus.

Het zoeken van geloofsbroeders en zusters. Jezus ging dagelijks om met een groep van mannen en vrouwen, waaronder drie naaste vrienden.

Hulp aan zieken, verslaafden en mensen in nood. Denk aan de hulp, die Jezus hen gaf.

Ga zo nodig strijd aan als dat nodig is voor de goede zaak. Jezus ging ook de strijd aan als leiders en geleerden van die dagen het hem moeilijk maakten. Denk aan de uiteindelijke overwinning van Jezus bij de opstanding.

Waarschuwing

Bovenstaande tekst lijkt misschien vrijblijvend. We kunnen het ons wel of niet aantrekken en er iets mee doen. In de Bijbel staan er ernstige waarschuwingen om het mens zijn van Jezus serieus te nemen.

Er zijn twee teksten in de Bijbel, die aangeven dat als je Jezus niet als mens wil erkennen, dat daarbij de geest van de antichrist werkzaam is.

1 Johannes 4:2-3. De Geest van God herkent u hieraan: iedere geest die belijdt dat Jezus Christus als mens gekomen is, komt van God. Iedere geest die dit niet belijdt, komt niet van God; dat is de geest van de antichrist, waarvan u hebt gehoord dat hij zal komen nu al is hij in de wereld.

2 Johannes 1:7. Er zijn veel dwaalleraren in de wereld verschenen die de komst van Jezus Christus als mens niet belijden. Dat nu is de verleider, de antichrist!

Ook als mens leek Jezus op God

Opmerkelijk genoeg is er naast de waarheid, die ik hierboven heb geformuleerd ook nog een andere kant. Namelijk dat Jezus in die tijd op aarde ook God was.

Ik heb een lijst van Hans Franssen, iemand uit Gouda, waar 65 taken, daden, eigenschappen of namen van God de Vader, de HEER staan, die ook van toepassing zijn voor Jezus. Ik noem de eerste zes van dat lijstje.

Jezus gelijk aan God:
Johannes 5:17-18. Maar Jezus zei: Mijn Vader werkt aan één stuk door, en daarom doe ik dat ook. Vanaf dat moment probeerden de Joden hem te doden, omdat hij niet alleen de sabbat ondermijnde, maar bovendien God zijn eigen Vader noemde, en zichzelf zo aan God gelijkstelde.
Romeinen 9:5. ..en waaruit Christus is voortgekomen. God, die boven alles verheven is, zij geprezen tot in eeuwigheid. Amen.

Loopt over water:
Job 9:8. God wandelt op de hoog oprijzende zee.
Matteüs 14:25. Tegen het einde van de nacht kwam hij naar hen toe, lopend over het meer.  

Schrijft namen zondaren in de aarde:
Jeremia 17:13a. HEER, bron van Israëls hoop, wie u verlaten, zullen te schande staan, wie van u weggaan, zullen in het stof worden geschreven,
Johannes 8:8. Hij bukte zich weer en schreef op de grond

Vergeeft zonden:
Marcus 2:5-7. Bij het zien van hun geloof zei Jezus tegen de verlamde: Vriend, uw zonden worden u vergeven.  Er zaten ook een paar schriftgeleerden tussen de mensen, en die dachten bij zichzelf: Hoe durft hij dat te zeggen? Hij slaat godslasterlijke taal uit: alleen God kan immers zonden vergeven!

Stilt de zee:
Psalmen 89:9-10. HEER, God van de hemelse machten, HEER, wie is zo sterk als u? Trouw omhult u als een mantel. U heerst over de hoog rijzende zee, verheffen zich haar golven, u brengt ze tot rust.
Marcus 4:39. Toen hij wakker geworden was, sprak hij de wind bestraffend toe en zei tegen het meer: Zwijg! Wees stil! De wind ging liggen en het meer kwam helemaal tot rust.

Gever van levend water:
Jeremia 17:13b. want ze hebben de HEER, de bron van levend water, verlaten.
Johannes 7:37-38. Op de laatste dag, het hoogtepunt van het feest, stond Jezus in de tempel, en hij riep: Laat wie dorst heeft bij mij komen en drinken! Rivieren van levend water zullen stromen uit het hart van wie in mij gelooft, zo zegt de Schrift.

Verder betreft de lijst zaken als de namen Schepper, Redder, Verlosser. En daden als opstaan uit de doden en uitdrijven van boze geesten.

Deze overeenkomst had ik al zelf gevonden. Jezus zei : Ik ben de goede herder. Een beeld dat tot dat moment alleen voor God werd gebruikt.

Een diepe tekst vind ik ook: Ik ben het levende brood dat uit de hemel is neergedaald; wanneer iemand dit brood eet zal hij eeuwig leven, zie Johannes 6:51.

Jeshoea wordt in Hebreeën 1:3 “de afstraling van Gods heerlijkheid” genoemd, “de afdruk van Gods wezen”. Het is daarom logisch dat wat van de Vader wordt gezegd ook van Jezus wordt gezegd omdat Jezus Hem weerspiegelt.

Soms lijken voor ons mensen zaken tegenstrijdig. Jezus was volledig mens toen hij hier op aarde was. Zo is hij een voorbeeld voor ons om na te volgen. Maar hij was ook God. Dat kan dus in de werkelijkheid. Maar dat geldt ook voor ons. Wij zijn mensen, maar worden ook kinderen van God genoemd.

Ruzie in de kerk

Over dit onderwerp is in de derde en vierde eeuw ruzie uitgebroken in de kerk. Het ene deel van de kerk wilde Jezus met name als God zien. De allesbeheerser, de almachtige, in het Grieks: de pantocrator. (Dat is anders dan wat in de Hebreeuwse tekst staat. Daar staat Heer van de hemelse legers).

Het deel van de kerk dat Jezus als allesbeheerser wilde zien heeft uiteindelijk ‘gewonnen’. Er zijn duizenden kunstuitingen uit die tijd en de eeuwen er na, die Jezus als pantocrator afbeelden. Hiernaast als voorbeeld een mozaïek uit Ravenna. Glas 51 in de Sint Janskerk in Gouda geeft ook Jezus als pantocrator aan.

Een ander deel van de kerk zag Jezus vooral als mens. Ze werden de arianen genoemd naar hun woordvoerder Arius een priester in Alexandrië. Er ontstonden allerlei varianten n.a.v. zijn uitspraken. Een groot deel van kerk hing wel één van die varianten aan. Zo ook onze gelovige Germaanse voorouders.

Hieronder een mozaïek van de doop van Jezus in de Jordaan. Jezus als mens. Dat deze kunstuiting is bewaard is bijzonder. Ik ken geen ander voorbeeld uit die tijd van Jezus als mens. Pas tijdens het Renaissance tijdperk zal daar verandering in komen.

Ik zie als oorzaak, dat men Jezus als mens en als God, een voor mensen onbegrijpelijk mysterie in één verhaal wilde vatten. Dat was een typische Griekse en niet een Hebreeuwse aanpak. Bij de Hebreeuwse zienswijze accepteren we dat we niet alles begrijpen en dat een ieder weer een andere kant begrijpt.

Er zal ook hebben meegespeeld dat Romeinse keizers en de leiding van de kerk meer ophadden met Jezus als pantocrator. Een Jezus, die ook zwak en kwetsbaar is, is voor machtigen niet aantrekkelijk. En dat terwijl men had kunnen weten dat kracht in zwakheid wordt volbracht. Maar dan moet je wel vertrouwen hebben op de hulp van God.

Het was eerst een strijd, die zich afspeelden op synodes. De eerste was in het jaar 325 in Nicea. De kerk heeft de geloofsbelijdenis van Nicea er aan over gehouden. Mensen met een leer, die niet paste bij die geloofsbelijdenis werden uit de kerk gezet. Maar zij lieten zich niet onbetuigd. Later werden legers ingezet. Veel arianen kwamen om.

Deze onverkwikkelijke gang van zaken zorgde in de kerk voor geestelijke duisternis. Zo gaat dat als volken verkeerde wegen bewandelen. Daarom zeggen we hierbij: “Heer, wij belijden dit. Onze voorouders hebben gezondigd. Ontfermt u over ons”.