Deze les is een inleidende les over wat in Bijbelvertalingen de genadegaven wordt genoemd. Andere lessen gaan over de verschillende soorten genadegaven.

In een les als deze komen die dingen aan de orde, die naar mijn mening ieder lid van de gemeente van Jezus zou moeten weten. In de bijbehorende studie staat dat wat naar mijn mening iedere leraar in de kerk zou moeten weten.

De genadegaven helpen om je christen te weten en te voelen. Als de genadegaven totaal niet in jou functioneren en je wilt wel christen zijn, dan zou ik me er maar snel naar uitstrekken. Genadegaven zijn van levensbelang. 

Het Nieuwe Testament van de Bijbel spreekt er over dat je als mens iets kunt ontvangen op geestelijk terrein dat je eerst niet had. Je kunt dat spirituele gaven noemen of geestelijke gaven of genadegaven. In iedere geval dat zijn woorden, die je tegen kunt komen. In deze les noem ik ze maar steeds genadegaven.

Genadegaven krijg je als christen om de problemen, die je ontmoet, te overwinnen. In Rome waren er andere problemen, dan in Korinthe. Dat zou de verschillen tussen de rijtjes kunnen verklaren.

1. Wat staat er over genadegaven in de Bijbel?

Het is altijd goed om te weten wat er in de Bijbel over een onderwerp staat. En dat liefst met kennis van de oorspronkelijke taal, want een vertaling is beperkt.

Genadegave is trouwens vooral een woord van de HSV vertaling. De HSV vertaalt 21 keer met genadegaven. De NBG zeven keer. De SV en de NBV gebruiken dit woord in zijn totaal niet. De SV hanteert soms het woord ‘genadegift’.

Het woord genadegave is een ‘dubbel’ woord, twee keer hetzelfde, een pleonasme of tautologie. Een gave is al gratis. Genade ook.

Vier Griekse woorden als kapstok:
In de tekst van het Nieuwe Testament komen vier verschillende woorden voor genadegaven voor. Het zijn mooie kapstokken voor verdere uitleg:
1. Charismata: concrete uitingen van genade.
2. Pneumatika: letterlijk: geestelijke zaken.
3. Diakonia: soorten dienstverlening.
4. Energemata: werkingen, een soort van wonderen.

Charismata
In de Bijbel gaat het 17 keer over charisma of charismata. Charis kun je met genade vertalen. Charismata zoiets als genadedingen. Het Griekse woord charismata wordt soms onvertaald ook in de kerk gebruikt. Prima natuurlijk, als je maar weet wat het betekent.

In de Bijbel wordt dikwijls het woord ‘genade’ gebruikt. Soms in de betekenis van wat wij genadegave noemen. De HSV vertaalt het woord genade dan soms ook met het woord genadegave.

Ons woord genade is de vertaling van het Griekse woord charis. Het Griekse charisma geeft een concrete uitingen van genade aan. Het Griekse woord charismata is eenvoudigweg het meervoud van charisma. Uit genade werkt God in ons dingen uit, waardoor we als mens meer kunnen dan bij mensen mogelijk is.

Pneumatika
De woorden geest of Geest zijn de vertaling van het Griekse woord pneuma. Het Griekse woord pneumatika is een zelfstandig gebruikt bijvoeglijk naamwoord: de geestelijke … of de geestelijke …

De betekenis van de woorden pneumatika en charismata overlappen elkaar. Dat is niet zo opmerkelijk. In het Hebreeuwse denken maakt men veel gebruik van overlappende woorden.

Diakonia en energemata
Het woord bediening is de vertaling van het Griekse woord diakonia. Het geeft een bepaalde dienst aan zoals een dienstknecht behoort uit te voeren.

Het woord werkingen is de vertaling van het Griekse woord energemata. Je kunt er terecht ook het woord energie in lezen. Het gaat om de Geest, die door mensen wonderlijke dingen uitwerkt.

Met charismata en pneumatika duidt men de genadegaven in het algemeen aan. De diakonia is een door de Geest bewerkte specifieke invulling van taken die we doen. De energemata zijn wat de Heilige Geest aan speciale dingen uitwerkt.

Ieder van deze vier begrippen komt in 20 à 30 teksten voor. Een overzicht van de eerste twee staat in de studie genadegaven algemeen. De andere twee worden op deze site als apart onderwerp behandeld.

2. Genade

Je zou bij genade kunnen denken aan vrijspraak van de straf, maar het Griekse woord charis geeft juist aan dat je iets krijgt waar je geen recht op hebt. Dat geldt ook voor de genadegaven. Je zult en je kunt dit moois ontvangen zonder dat je het verdiend hebt.

In de Engelse taal heb je de woorden ‘mercy’ en ‘grace’. ‘Mercy’ als je de straf niet hoeft te ondergaan. ‘Grace’ als je iets krijgt wat je niet verdiende. Het is goed als wij ook meer in ‘grace’ denken in plaats van ‘mercy’.

Hier zit onze schuldcultuur ons dwars. We denken dat we nergens recht op hebben en dat is ook zo, maar toch wil de Heer ons genade geven, waarvan Hij wil dat we die willen ontvangen.

Het woord genadegave komt alleen voor in de brieven van het Nieuwe Testament. De evangeliën en de boeken van het Oude Testament gebruiken het woord genade om deze gaven te noemen, zoals hier.
Lukas 2:40. Het kind (Jezus) groeide op, werd sterk en was begiftigd met wijsheid; Gods genade rustte op hem. [hier wordt de gave van wijsheid gekoppeld aan genade]

3. De rijtjes van Paulus

De Heilige Geest geeft de mensen veelsoortige veelkleurige genadegaven. De apostel Paulus geeft in zijn brieven totaal drie verschillende opsommingen van genadegaven. Ze zijn te vinden in 1 Korintiërs 12, Romeinen 12 en Efeziërs 4.

In 1 Korintiërs 12 komen alle vier Griekse begrippen voor en worden een negental verschillende gaven genoemd. Romeinen 12 geeft een rijtje met zeven verschillende gaven, waarvan zes andere dan in het eerste rijtje. Efeziërs 4 geeft een rijtje met vijf diakonia oftewel bedieningen.

De negen uit de brief aan de Korintiërs 12 zijn:
1. Het verkondigen van wijsheid.
2.  Het overdragen van kennis. (HSV: een woord van kennis)
3.  Een groot geloof.
4.  De gave om te genezen.
5.  Kracht om wonderen te verrichten.
6.  Profeteren.
7.  Onderscheiden wat wel en wat niet van de Geest afkomstig is.
8.  In klanktaal spreken.
9.  Uit te leggen wat daar de betekenis van is.

De zeven van Romeinen 12:
1. Profeteren.
2. Gave bijstand verlenen.
3. Onderwijzen .
4. Troosten.
5. Iets weggeven.
6. Leiding geven.
7. Barmhartig voor een ander zijn.

De vijf bedieningen van Efeziërs 4:
1. Apostelen.
2. Profeten.
3. Evangelieverkondigers.
4. Herders.
5. Leraren.

4. Voor Pinksteren functioneerden ze al

Als je de verschillende genadegaven een beetje kent, dat kun je opmerken, als je de evangeliën leest, dat bij Jezus de genadegaven ook al functioneerden. Hij profeteerde en genas, hij had wijsheid en inzicht en bij hem gebeurden vele wonderen.

Datzelfde kun je ook voor de tijden van het Oude Testament zeggen. In die tijden functioneerden ook al, zij het in minder omvangrijke mate, de genadegaven. Denk aan de profetieën en aan de wonderen.

De overvloedige mate waarin de genadegaven functioneerden was in de tijd na Pinksteren nieuw en dat zou ook nu nog zo moeten zijn.

Kun je als christen kiezen of je wel of niet genadegaven wilt?
Natuurlijk kun je als mens kiezen om geen gaven te willen. Maar voor de volgelingen van Jezus geldt:
Romeinen 12:6. We hebben verschillende charismata, onderscheiden naar de genade die ons geschonken is.
1 Korintiërs 14:1. Jaagt de liefde na, en ijvert naar de pneumatika, maar meest, dat gij moogt profeteren. [SV]

We ontvangen als volgelingen van Jezus de genadegaven zonder er om te vragen, maar de apostel Paulus roept ons op naar meer genadegaven te streven.

Misschien zou je graag een bepaalde genadegave willen ontvangen, die je nu niet hebt. Verlang er naar, vraag er om. Maar aan de andere kant ontvangen velen inspiratie en kracht maar doen er weinig tot niets mee.

5. Hoe kun je meer genadegaven ontvangen?

Er zijn verschillende mogelijkheden om meer genadegaven te ontvangen:
1. Door meer vervulling van de Heilige Geest na te streven. Zie Les en Studie De Doop in de Geest.
2. Door je te begeven in een omgeving waar de gaven van de Geest nodig zijn. Bijvoorbeeld in een groep, die hongerig is naar meer woorden van God, door er voor zieken en mensen met problemen te zijn of door te gaan evangeliseren.
3. Door de gaven te oefenen.
4. Door voor je te laten profeteren.

6. Hoe kun je merken dat de geestelijke gaven functioneren?

Hier een paar voorbeelden hoe je vanuit de praktijk kunt opmerken of de genadegaven functioneren.

Bijvoorbeeld als iemand op je pad komt waar jij hulp voor kunt bieden. Dat is leiding, regie van de Heilige Geest, die mensen op je pad brengt, die jij met jouw gaven juist zou kunnen helpen.

Andere voorbeelden. Door jouw woorden of gebed neemt het leven van een medemens een andere wending. Iemand geneest. Iemand wordt vrij.

Of grootschaliger. De gemeente waartoe jij behoort gaat meer bloeien. Of je woonplaats idem.

Je hebt veel mooie relaties in huwelijk, gezin, familie, vrienden, groepen waartoe je behoort. Je krijgt een leidende positie, je wordt voorspoedig, je wordt rijk op één of meer gebieden van je leven.

Het komt voor bij jezelf of anderen dat de gaven niet zuiver functioneren. Hoe kun je dat beoordelen? Mooi als jezelf of als er andere mensen zijn die de gave van onderscheid hebben. Helaas kan het ook zijn dat die gave niet zuiver functioneert. Let op of er vrede en blijdschap is. En vooral vrijheid. En liefde. En of het om Jezus gaat of dat een leider de aandacht trekt, of andere mensen. Er kan veel menselijks zijn of veel van de duistere wereld in een christelijke gemeente.

Als er dingen niet helemaal goed zijn is het een christelijke gemeente met problemen. Die waren er in de tijd van Paulus ook al, denk aan de gemeente van Korinthe in die tijd. Maar een groep waar de genadegaven helemaal niet functioneren, zou je geen christelijke gemeente kunnen noemen.

7. Leerpunten

Als de Geest van God door je werkt, als je merkt door Zijn aanwezigheid in jou, dat je woorden of je daden iets bijzonders bewerken zoals heling, blijdschap, vrede, weet dan dat de HEER door jou heen werkt met zijn genadegaven.

Het belangrijkste persoonlijke leerpunt is dat we leren ontvangen van onze HEER.  Het gaat hier specifiek over de genadegaven. De Heer wil ons deze uit genade geven, niet omdat we het verdiend hebben, maar omdat Hij van ons houdt.

In de theologie heeft men wel de soorten genadegaven in gewone en bijzondere gaven onderverdeeld. Men heeft er bij de gewone gaven dan weinig oog voor dat door die gewoon lijkende soorten genadegaven, zoals bijstand verlenen, er door de Geest een bijzondere werking van Gods gunst kan plaatsvinden. Daarom zou je alle gaven bijzonder kunnen noemen. Aan de andere kant zijn voor een christen alle soorten genadegaven ook wel weer heel normaal.

In de kerk zijn de diakenen de mensen die de collecte regelen en verder voor de armen en andere mensen die hulp nodig hebben zorgen. In de Bijbel is diakonia het woord dat alle functies/ambten in een kerk omvat.

Het werk van de diaken is nu na Pinksteren juist het werk dat door de kracht van de Heilige Geest wordt gedaan. Denk aan diaken Stefanus en Filippus in Handelingen. Het zou mooi zijn als het diaconale werk in de kerk ook weer door de kracht van de Geest wordt gedaan.

8. Opdracht

1. Zoek twee teksten uit het Oude Testament en twee teksten in de evangeliën waar je ziet dat de genadegaven werken.

2. Lees de drie opsommingen in 1 Korintiërs 12:1-11, Romeinen 12:6-8 en Efeziërs 4:11-12 een paar keer door. Zorg ervoor dat je deze drie plaatsen in de toekomst weer kunt vinden in je Bijbel.

3. Leer deze teksten uit je hoofd:
Romeinen 12:6. We hebben verschillende charismata (gaven), onderscheiden naar de genade die ons geschonken is.
1 Korintiërs 14:1. Jaagt de liefde na, en ijvert naar de pneumatika (geestelijke gaven), maar meest, dat gij moogt profeteren. [SV]

4. Welke genadegaven hebben bij jou al gewerkt? Als je er drie verschillende kunt noemen ben je geslaagd voor deze les.

9. Bronnen en verantwoording

De gedachten over het ontvangen van de genadegaven staan ook in hoofdstuk 10 van het boek “Een cultuur van discipelschap” van Mike Breen.