Twee boeken kwam ik tegen over wachters en het wachterschap. Het boek ‘De Wachters’ van Tom Hess en het boek ‘Steen door de ruit’ van Bart Repko. En ik ken ook wel mensen waarover is geprofeteerd dat ze ‘wachters’ zijn. Zo ging ik me afvragen wat er in de Bijbel over staat.

Er staat best veel in de Bijbel over dit onderwerp, vandaar deze studie met een aantal citaten van teksten. Niet alle teksten worden geciteerd. De teksten, die zijn geciteerd komen uit de NBV vertaling tenzij anders is aangegeven.

Nog niet alle geciteerde teksten zijn in de conclusies opgenomen. <<nog werk te doen>>

Studievragen

Wat staat er in de Bijbel over de functie van wachter en over het werk dat de wachters doen.

Geeft de Bijbel aanleiding voor de mogelijkheid dat ook nu nog in onze tijd door God wachters worden aangesteld?

Oude Testament

Er zijn wel drie Hebreeuwse werkwoorden, waarbij in de King James Vertaling (KJV) met wachter is vertaald. Er is ook een zelfstandig naamwoord in de Bijbel die de KJV met wachter vertaalt. Dat is in het boek Daniël in het Aramese deel van dit boek. En er is ook nog een zelfstandig naamwoord waar de KJV met ‘officer’ vertaalt wat dezelfde functie lijkt als wachter.

Hieronder een overzicht van de woorden. Tom Hess geeft in zijn boek aan dat er wel 12 woorden zijn, die je met wachter kunt vertalen. Ik heb er nog maar 6 gevonden.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	שָׁמַר šāmar	Werkwoord	H8104	Houden, observeren Komt 468 keer voor in 440 verzen. KJV: keep (283x), observe (46x), heed (35x), keeper (28x), preserve (21x), beware (9x), mark (8x), watchman (8x), wait (7x), watch (7x), regard (5x), save (2x), miscellaneous (9x).
2	צָפָה ṣāp̄â	Werkwoord	H6822	Kijken, waken. Komt 37 keer voor in 35 verzen. KJV: watchman (20x), watch (8x), behold (2x), look (2x), espy (1x), look up (1x), waited (1x), look well (1x), variant for Zophim (1x).
3	נָצַר nāṣar	Werkwoord	H5341	Bewaken, waken. Komt 63 keer in 62 verzen voor. KJV: keep (38x), preserve (13x), watchmen (3x), besieged (2x), keeper (1x), monuments (1x), observe (with H7521) (1x), preserver (1x), subtil (1x), hidden things (1x), watchers (1x)
4	עִיר ʿîr	Zelfstandig naamwoord mannelijk	H5894	Waker, engel. Komt 3 keer voor in 3 verzen. KJV: watcher (3x)
5	פְּקֻדָּה pᵊqudâ	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	H6486	Degene die overziet. Komt 32 keer voor in 31 verzen. KJV: visitation (13x), office (5x), charge (2x), oversight (2x), officers (2x), orderings (1x), account (1x), custody (1x), numbers (1x), miscellaneous (4x)

Bovenstaande woorden komen totaal bijna 600 keer voor. Dat is ondoenlijk om allemaal door te nemen. Daarom heb ik in eerste instantie gekeken naar waar de KJV vertaling met ‘watchman’ en ‘watcher’ vertaalt. En in tweede instantie heb ik ook gekeken naar daar waar de NBV21 met ‘wachter’ vertaalt.

Ad 1. Dit zijn de teksten met het woord sjamar Strong H8104, dat in 440 verzen voorkomt. De KJV vertaalt met ‘watchman’ (4x) en met het meervoud ‘watchmen’ (4x).

Psalm 127:1. Een pelgrimslied van Salomo. Als de HEER het huis niet bouwt, vergeefs zwoegen de bouwers; als de HEER de stad niet bewaakt, vergeefs doet de wachter zijn ronde.
Opmerking: in deze tekst komt twee keer het woord voor, de eerste keer met verleden tijd (imperfectum) en de tweede keer met een ‘participle’ een bijvoeglijk gebruikt zelfstandig naamwoord afgeleid van een werkwoord.

Hooglied 3:3. De wachters vinden mij op hun ronde door de stad. ‘Hebben jullie mijn lief ook gezien?’
Opmerking: dit zijn menselijke wachters, die niet goed handelen.

Hooglied 5:7. De wachters vonden mij op hun ronde door de stad. Ze sloegen mij, ze verwondden mij, ze rukten mij de sluier af, de wachters van de muren.
Opmerking: het tweede woord wachter is ook de vertaling van Strong H8104, maar de KJV vertaalt met ‘keeper’.

Jesaja 21:11-12. Profetie over Duma. Vanuit Seïr roept men naar mij: ‘Wachter, hoe lang nog duurt de nacht? Wachter, hoe lang nog duurt de nacht?’ En de wachter antwoordt: ‘De morgen komt, en ook de nacht. Wilt u iets vragen, vraag het. En kom terug.’
Opmerking: Duma is een ander woord voor Edom. Er staat ‘last’, in het Hebreeuws massa, en niet het woord profetie.

Jesaja 62:6-7. Jeruzalem, ik heb wachters op je muren gezet die nooit zullen zwijgen, dag noch nacht. Jullie die de HEER aanroepen, gun jezelf geen rust en gun Hem evenmin rust, totdat Hij Jeruzalem weer heeft gegrondvest en haar roem op aarde heeft bevestigd.

Jeremia 51:11-12. De HEER heeft de koningen van Medië aangevuurd, zijn doel is de vernietiging van Babel. Dit is de wraak van de HEER, Hij wreekt zijn tempel. Mannen, scherp de pijlen, vul de kokers. Steek tegen Babels muren de strijdvaan op. Versterk het beleg, zet wachtposten uit. Laat stoottroepen hun stellingen betrekken. De HEER doet wat Hij aangekondigd heeft, Hij doet met Babel wat Hij heeft besloten.

Steeds als de KJV met watchman of watchmen vertaalt, dan vertaalt de NBV ook met wachter of wachters, behalve bij de laatste tekst, dan vertaalt de NBV21 met ‘wachtposten’.

Hieronder nog drie teksten waarbij de NBV ook nog met wachter vertaalt. De KJV vertaalt met ‘keeper’.
Psalmen 121:3-5. Hij zal je voet niet laten wankelen, Hij zal niet sluimeren, je wachter. Nee, Hij sluimert niet, Hij slaapt niet, de wachter van Israël. De HEER is je wachter, de HEER is de schaduw aan je rechterhand.

Psalm 130:5-6. Ik zie uit naar de HEER, mijn ziel ziet uit naar Hem en verlangt naar zijn woord, mijn ziel verlangt naar de Heer, meer dan wachters naar de morgen, meer dan wachters uitzien naar de morgen.

Het gaat hier over het ouder worden van een mens.
Prediker 12:3. De dag waarop de wachter trillend voor het huis staat, de soldaten kromgebogen voortgaan, de maalsters langzaamaan verdwijnen, de vrouwen uit het venster staren en een schaduw lijken.
Opmerking: de KJV vertaalt met het meervoud ‘keepers’, het is ook een meervoud, waarom de NBV21 met enkelvoud vertaalt is mij niet bekend.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
In deze negen tekst gedeelten gaat het om drie soorten wachters.

De HEER is zelf een wachter. In Psalm 127:1 bewaakt Hij de stad. En in Psalm 121:3-5 de belofte dat Hij de wachter is van Israël.

Er zijn gewone menselijke wachters van een stad. In Hooglied 3:3 en 5:7 zijn het geen wachters met goede bedoelingen. In Jesaja 21:11-12 wordt het beeld van menselijke wachters gebruikt die uitzien naar de morgen, want zit de zware taak van wakker blijven er op. Dit is ook het beeld in Psalm 130:5-6. In Jeremia 51:11-12 is het ook een beeld van bewakers maar dan voor een offensieve taak. Prediker 12:3 is het beeld dat oude mensen niet meer vast op hun benen kunnen staan.

En er zijn menselijke wachters met een geestelijke opdracht. In Psalm 127:1. Wij doen de ronde in de stad. En in Jesaja 62:6-7. HEER, wij als wachters roepen U aan, doe iets.

Ad 2. Dit zijn teksten met het woord tsaphah Strong H6822 dat 35 keer voorkomt.

De KJV vertaalt veertien keer ‘watchman’ en vijf keer met het meervoud ‘watchmen’. De teksten waarin deze woorden voorkomen staan hieronder.

1 Samuel 14:16. De mannen van Saul die bij Gibea in Benjamin op de uitkijk stonden, zagen wat er gebeurde: er ontstond een golf van paniek en de menigte rende heen en weer. 
Opmerking: de HSV vertaalt met schildwachten.

2 Samuel 18: 24-27. David zat tussen de twee poortdeuren, en de wachter ging het dak op van de poort bij de muur. Hij sloeg zijn ogen op, keek, en zie, er kwam een man aanrennen, alleen. Toen riep de wachter en vertelde het aan de koning, en de koning zei: Als hij alleen is, heeft hij een boodschap te vertellen. En hij kwam gaandeweg dichterbij.
Toen zag de wachter een andere man aan komen rennen en de wachter riep naar de poortwachter en zei: Zie, er komt nog een man alleen aanrennen. Toen zei de koning: Dat is ook een boodschapper. Verder zei de wachter: Ik zie aan het rennen van de eerste dat het de manier van rennen van Ahimaäz is, de zoon van Zadok. Toen zei de koning: Dat is een goed man en hij komt met een goede boodschap. [HSV]
Opmerking: de NBV21 vertaalt met wachtpost. De boodschap van de eerste was dat de opstand was neergeslagen. De tweede kon nog vertellen dat Absalom de zoon van David was omgekomen.

2 Koningen 9:17-20. Toen de wachtpost op de toren van Jizreël Jehu en zijn gevolg in het oog kreeg, meldde hij dat er een stoet in aantocht was. Joram beval dat hun een ruiter tegemoet moest gaan om te vragen of alles in orde was. De ruiter ging hun tegemoet en zei: ‘De koning laat vragen of alles in orde is.’ ‘Dat gaat je niets aan,’ antwoordde Jehu. ‘Volg mij.’ De wachtpost meldde dat de bode de stoet had bereikt en niet terugkeerde. Joram stuurde een tweede ruiter, en toen deze bij Jehu kwam zei hij: ‘De koning laat vragen of alles in orde is.’ ‘Dat gaat je niets aan,’ antwoordde Jehu. ‘Volg mij.’ De wachtpost meldde dat de bode de stoet had bereikt en niet terugkeerde. En hij voegde eraan toe: ‘Aan zijn rijstijl te zien is het Jehu, de zoon van Nimsi, die de stad nadert, want hij rijdt als een waanzinnige.’
Opmerking: dit is een wachter, die alleen doorgeeft aan de koning wat hij heeft gezien.

Jesaja 21:6-8. Want dit heeft de Heer mij gezegd: ‘Zet een wachtpost uit, laat hem melden wat hij ziet. Ziet hij strijdwagens, met paarden bespannen, een karavaan met ezels en kamelen, laat hij dan toezien, nauwlettend toezien.’ De wachter zegt: ‘Heel de dag sta ik op wacht, Heer, elke nacht blijf ik op mijn post‘.
Opmerking 1: in Jesaja 21, zie ook de verzen bij de vorige paragraaf, komen wel vier verschillende Hebreeuwse woorden.
Opmerking 2: het voorlaatste onderstreepte woord is het woord mitṣpê Strong H4707 dat wachttoren betekent, een woord dat verder nog maar eenmaal in de Bijbel voorkomt. Het laatste onderstreepte woord is het woord misjmereṯ Strong H4931 dat 78 keer voorkomt in 69 verzen.

Jesaja 52:7-8. Hoe welkom is de vreugdebode die over de bergen komt aangesneld, die vrede aankondigt en goed nieuws brengt, die redding aankondigt en tegen Sion zegt: ‘Je God is koning!’ Hoor! Je wachters verheffen hun stem, samen barsten ze uit in gejuich, want ze zien het met eigen ogen: de HEER keert terug naar Sion.

Jesaja 56:9-11. Dieren van het veld, dieren uit het woud, kom allemaal, en eet! Want al mijn wachters zijn blind, ze merken niets; ze zijn stom als waakhonden die niet kunnen blaffen: hijgend liggen ze daar, ze willen alleen maar luieren. Vraatzuchtige honden zijn het, onverzadigbaar. Het zijn herders zonder inzicht, allemaal gaan ze hun eigen weg, ieder belust op eigen voordeel.

Jeremia 6:16-19. Dit zegt de HEER: Je staat op een kruispunt, kijk goed! Vraag na hoe de oude wegen liepen. Welke weg leidt naar het goede? Sla die in, en vind rust. Maar zij zeggen: “Dat doen wij niet.” Ik stel wachters over jullie aan, let op het geluid van hun ramshoorn. Zij zeggen: “Dat doen wij niet.” Daarom, volken, luister! Kom samen en besef wat daar gebeurt. Aarde, luister, Ik breng onheil over dat volk. Dat is de vrucht van hun bedenksels, omdat zij niet naar mijn woorden hebben geluisterd mijn wet hebben verworpen.

Ezechiël 3:16-21. Toen die zeven dagen voorbij waren, richtte de HEER zich tot mij: ‘Mensenkind, Ik stel jou aan als wachter over het volk van Israël: als je mijn woorden hoort moet je hen voor Mij waarschuwen. Als Ik tegen een slecht mens zeg dat hij sterven zal en jij waarschuwt hem niet, je zegt niets om hem te waarschuwen voor de goddeloze weg die hij is ingeslagen, niets om zijn leven te redden, dan zal hij weliswaar sterven door zijn eigen schuld, maar jou zal Ik voor zijn dood ter verantwoording roepen. Als je een slecht mens daarentegen waarschuwt dat hij tot inkeer moet komen en hij gaat toch voort op zijn goddeloze weg, dan is hij zelf schuldig aan zijn dood, maar zul jij het er levend afbrengen. Als een goed mens zich niet langer rechtvaardig gedraagt maar onrecht doet, en als Ik hem dan ten val breng, zal hij sterven als jij hem niet waarschuwt. Hij zal sterven als gevolg van zijn zondig gedrag, en zijn goede daden zullen niet meer tellen, maar Ik zal jou voor zijn dood ter verantwoording roepen. En als je een goed mens voorhoudt dat hij niet moet zondigen en hij zondigt niet, dan blijft hij zeker in leven omdat hij zich heeft laten waarschuwen, en ook jij zult het er levend afbrengen.’

Opmerking: een waarschuwing heeft tot doel dat degene toe wie die is gericht zich gaat bekeren.

Ezechiël 33:1-7. De HEER richtte zich tot mij: ‘Spreek, mensenkind, zeg tegen je volksgenoten: “Als Ik het zwaard op een land afstuur, en het volk dat daar woont heeft iemand als wachter aangesteld, en die wachter ziet het zwaard op het land afkomen en blaast op de ramshoorn om het volk te waarschuwen, en als dan iemand het geluid van de ramshoorn hoort maar er zich niets van aantrekt, en het zwaard komt en doodt hem, dan heeft hij zijn dood aan zichzelf te wijten. Hij heeft het geluid van de ramshoorn wel gehoord maar zich er niet door laten waarschuwen, en dus heeft hij zelf de dood over zich afgeroepen. Had hij zich laten waarschuwen, dan had hij zijn leven gered. Wat de wachter betreft: als hij het zwaard ziet komen maar niet op de ramshoorn blaast om het volk te waarschuwen, en als het zwaard dan komt en iemand doodt, dan sterft die mens doordat hij zelf schuld heeft, maar de wachter zal Ik voor zijn dood ter verantwoording roepen.” Jou, mensenkind, heb Ik als wachter aangesteld over het volk van Israël. Als je mijn woorden hoort moet je hen voor Mij waarschuwen.

Hosea 9:8-9. De profeet die in dienst van God waakt over Efraïm, vindt op al zijn wegen hinderlagen en stuit tot in het huis van zijn God op vijandigheid. Ze zijn diep gezonken, zoals destijds in Gibea. Nu zal de HEER hun wandaden in rekening brengen en hun zonden bestraffen.
Opmerking: hier is vertaald als een werkwoord. Een profeet, die waakt. Komt dat elders in de Bijbel ook voor?

Micha 7:4. De dag van straf, door uw wachters aangekondigd, is gekomen, en het volk is in beroering!

in de NBV komt ook nog een keer het woord wachtpost voor, in dit vers.
Habakuk 2:1. Ik ga nu op mijn wachtpost staan, betrek mijn post op het bolwerk, kijk uit om te zien wat de HEER mij zal zeggen, wat hij mij antwoordt op mijn verwijt.

Opmerking 1: hier is het voorlaatste onderstreepte woord het woord misjmereṯ Strong H4931. En het laatste onderstreepte woord het woord van deze paragraaf het woord tsaphah,

Opmerking 2: de wachter kan de HEER vragen stellen, zelf bezwaren of verwijten maken en hij ziet uit wat de HEER daarop zal antwoorden.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
In de teksten van de boeken Samuël en Koningen gaat het om menselijke wachters met een menselijke taak. In de teksten van de boeken van de profeten gaat om menselijke wachters met een geestelijke taak.

Wat kan die geestelijke taak zijn?
De zaak in de gaten houden overdag en ook ’s nachts. Jesaja 21:6-8.
Als de Heer terugkomt in Sion de stemmen verheffen de in gejuich uitbarsten. Jesaja 52:7-8
Geluid op de ramshoorn laten klinken. Jeremia 6:16-19.
Waarschuwende woorden van de HEER overbrengen. Ezechiël 3:16-21.
Een land waarschuwen bij gevaar. Ezechiël 33:1-7.
Een stam of een land in de gaten houden. Hosea 9:8-9.
Straffen van de HEER aankondigen, zie Micha 7:4.
Lastige vragen stellen aan de HEER, zie Habakuk 2:1.

Wat kan een gevolg zijn voor een wachter? Als hij zijn werk niet goed doet, dat hij daarvoor zal worden gestraft. Ezechiël 33:1-7.

Het kan ook zijn dat zij, die een taak als wachter hebben blond zij en niets doen. Jesaja 56:9-11

Ad 3. Het werkwoord natsar, Strong H5341 komt 63 keer voor. In de KJV is dit woord drie keer vertaald met ‘watchmen en eenmaal in Jeremia 4:16 met ‘watchers’. Hier de vier teksten.

2 Koningen 17:9. Ze namen praktijken over die indruisten tegen de wil van de HEER, hun God. Overal waar ze woonden, van de kleinste wachtpost tot de sterkste vestingstad, bouwden ze offerplaatsen.
Opmerking: de NBV kiest ervoor om een gebouw te benoemen, wachtpost, in plaats van een functie, ‘watchers’.

Het gaat hier over koning Hizkia.
2 Koningen 18:8. Hij was het ook die de Filistijnen terugsloeg en het hele gebied tot aan Gaza en de omliggende dorpen veroverde, van de kleinste wachtpost tot de sterkste vestingstad.

Jeremia 4:16-17. Uit verre landen naderen belegeraars, schreeuwend slaan ze het beleg voor Juda’s steden. Ze omsingelen Jeruzalem als wachters een akker, omdat het tegen Mij in opstand kwam – spreekt de HEER.

Jeremia 31:6. De dag breekt aan dat in Efraïm de wachters op de bergen roepen: “Kom, laten we op weg gaan naar de Sion, naar de HEER, onze God!”

De NBV heeft ook deze tekst waarin het woord wachter voorkomt.
Job 27:18. Zijn huis is broos als het omhulsel van een mot, wankel als de hut van een wachter in het veld.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Twee keer gaat het over een gewone wachtpost. Eenmaal is het beeld van het werk van de wachters gebruikt. Ze omsingelen een stad zoals wachters een akker. En eenmaal het beeld van een hut van de wachter in het veld. In die tijd was dat een gammele hut.

Alleen in Jeremia 31:6 doet de wachter een oproep. Laten we op weg gaan naar Jeruzalem.

Ad. 4. Het zelfstandig naamwoord `iyr, Strong H5894, komt drie keer voor. Alle drie keer in het boek Daniel namelijk in hoofdstuk 4: 13, 17 en 23. De NBV hanteert overigens als vers nummering 10, 14 en 20 en vertaalt net als de NBG, SV en HSV dit woord met wachter.

Het gaat in deze teksten om een heilige engel in de droom van Nebukadnezar.

Ad. 5 Het zelfstandig naamwoord pequddah Strong H6486, komt in 31 verzen voor. Drie keer vertaalt de KJV dit woord met ‘officer’, waarmee de taak van een wachter lijkt te zijn aangeduid. In die zin dat het hier meer over officieren van soldaten lijkt te gaan. Hieronder deze drie verzen.

2 Koningen 11:18-19. Het volk trok op naar de tempel van Baäl, haalde die omver en verbrijzelde de altaren en beelden die voor hem waren opgericht. De Baälspriester Mattan werd voor de altaren ter dood gebracht. Nadat Jojada wachters had aangewezen om de tempel van de HEER te bewaken, begeleidde hij de koning met de bevelhebbers, de Kariërs, de koninklijke garde en heel het volk van de tempel via de Gardepoort naar het paleis, waar hij hem liet plaatsnemen op de koningstroon. 

1 Kronieken 26:30. Van de Hebronieten gingen Hasabja en zijn broeders, zeventienhonderd dappere mannen, over het opzicht in Israël aan deze zijde van de Jordaan aan de westkant, over heel het werk voor de HEERE en de dienst van de koning. [HSV]

Jesaja 60:17. In plaats van koper zal Ik goud brengen, in plaats van ijzer zal Ik zilver brengen, in plaats van hout koper, in plaats van stenen ijzer.
En als uw opzichter stel Ik vrede aan en als uw opzieners gerechtigheid. [HSV]

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Bij de tempel stonden ook bewakers, wachters. 2 Koningen 11:18-19. Bij Israël waren ze er ook.

In Jesaja 60:17 is worden ze als beeld gebruikt, vrede en gerechtigheid zullen heersen. Een uniek mooie situatie.

Nieuwe Testament

Zou wat inhoudelijk over het wachter zijn en wachterschap ook in het Nieuwe Testament voorkomen? Er komen in ieder geval diverse Griekse woorden voor rond waken.

	Grieks woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	γρηγορέω grēgoreō	Werkwoord	G1127 SB1000	Wakker zijn, waakzaam zijn. Komt 23 keer voor in 23 verzen. KJV: watch (21x), wake (1x), be vigilant (1x).
2	ἀγρυπνέω agrypneō	Werkwoord	G69 SB58	Wakker zijn, waakzaam zijn. Komt 4 keer voor in 4 verzen. KJV: watch (4x)
3	φυλάσσω phylassō	Werkwoord	G5442 SB4763	Houden Komt 30 keer voor in 30 verzen. KJV: keep (23x), observe (2x), beware (2x), keep (one’s) self (1x), save (1x), be ware (1x).
4	τηρέω tēreō	Werkwoord	G5083 SB4447	Bewaren, bewaken. Komt 75 keer voor in 68 verzen. KJV: keep (57x), reserve (8x), observe (4x), watch (2x), preserve (2x), keeper (1x), hold fast (1x)
5	φρουρέω phroureō	Werkwoord	G5432 SB4755	Bewaken Komt 4 keer voor in 4 verzen. KJV: keep (3x), keep with a garrison (1x).
6	ὑπηρέτης hypēretēs	Zelfstandig naamwoord mannelijk	G5257 SB4596	Bewaker, officier Komt 20 keer voor in 20 verzen KJV: officer (11x), minister (5x), servant (4x). ‘wachter’ nul keer. 1x?

De woorden grēgoreō en agrypneō gaan over wakker zijn in tegenstelling tot slapen en als het niet direct staat tegenover slapen, dat betekent het waakzaam zijn en opletten. Het eerste woord werd in de dagen van de schrijvers van de Bijbel meer gebruikt.

Het werkwoord phylassō heeft een relatie met het zelfstandig naamwoord phulake, SB4759, dat wachthuisje betekent of ook wel gevangenis, ook wel wordt gebruikt voor nachtwake. Het wijst op het werk van bewakers en soldaten. Het woord komt keer voor en wijst altijd op een letterlijke gevangenis behalve in 1 Petrus 3:19 en Openbaring 2:10. 18:2 en 20:7 wijst het op een geestelijke gevangenis.

Het werkwoord phylassō is daarom waken, de wacht houden of duidt op iemand bewaken of jezelf bewaken dat je iets niet doet. Dat laatste wordt meestal vertaald met oppassen voor of je hoeden voor.

Dan heb je nog het zelfstandig naamwoord woord phulax dat bewaker betekent en komt in deze zin drie keer in het Nieuwe Testament voor. En je hebt nog het woord phulakteria dat eenmaal voorkomt, in Matteüs 23:5 en het woord was voor de gebedsriemen van Joodse mensen. Die waren een bewaring dacht men voor demonische invloeden.

Het werkwoord tēreō is een wat algemener woord. Het kan zowel over bewaken en bewaren van gevangenen gaan als over het bewaren van bijvoorbeeld wijn.

Het werkwoord phroureō betekent ook bewaren, de NBG vertaalt wel ‘in verzekerde bewaring houden.

Belangrijke teksten

Hieronder citaten van een aantal teksten uit het Nieuwe Testament.

Ad 1. grēgoreō, bewaken
Dit werkwoord komt in 23 verzen voor, hieronder staan ze allemaal. Ik geef de tekst meestal inclusief de context om duidelijk te maken waar men allemaal waakzaam voor moest zijn. De teksten van de evangeliën zijn chronologisch weergegeven.

Marcus 13:33-37. Let op: waak en bid, want u weet niet wanneer het de tijd is. Het zal zijn als bij iemand die naar het buitenland ging: hij verliet zijn huis, gaf zijn dienaren volmacht, en gaf aan ieder zijn werk, en gebood de deurwachter waakzaam te zijn. Wees dus waakzaam! Want u weet niet wanneer de heer des huizes komt, ’s avonds laat of te middernacht of met het hanengekraai of ’s morgens vroeg, opdat hij u niet, als hij plotseling komt, slapend aantreft. En wat Ik tegen u zeg, zeg Ik tegen allen: Wees waakzaam! [HSV]

Opmerking: de HSV vertaalt het begin van vers 33 met ‘waak en bid’. Er staat echter alleen het woord agrypneō, Strong G69, zie hieronder. Verder komt in deze tekst drie keer het woord grēgoreō voor.

Lukas 12:36-40. En u, wees gelijk aan mensen die op hun heer wachten, wanneer hij terugkomt van de bruiloft, om hem, als hij komt en klopt, meteen open te doen. Zalig zijn die slaven die de heer bij zijn komst wakend zal vinden. Voorwaar, Ik zeg u, dat hij zich zal omgorden en hen aan tafel zal nodigen en bij hen zal komen om hen te dienen. En als hij komt in de tweede nachtwake of als hij komt in de derde nachtwake en hen zo aantreft, zalig zijn die slaven. Maar weet dit, dat als de heer des huizes geweten had op welk moment de dief komen zou, hij gewaakt zou hebben, en niet in zijn huis zou hebben laten inbreken. U dan, wees ook bereid, want op een uur waarop u het niet zou denken, zal de Zoon des mensen komen. [HSV]

Matteüs 24:38-43. Want zoals men in de dagen voor de vloed at en dronk, trouwde en uithuwelijkte, tot aan de dag waarop Noach de ark binnenging, en niemand wist wat er gebeuren zou, totdat de vloed kwam die iedereen wegnam, zo zal het ook zijn wanneer de Mensenzoon komt. Dan zullen er twee op het land aan het werk zijn, van wie de een zal worden meegenomen en de ander achtergelaten. Van twee vrouwen die met de molensteen aan het malen zijn, zal de ene worden meegenomen en de andere achtergelaten. Wees dus waakzaam, want jullie weten niet op welke dag jullie Heer komt. Besef wel: als de heer des huizes had geweten in welk deel van de nacht de dief zou komen, dan zou hij wakker gebleven zijn en niet in zijn huis hebben laten inbreken. Daarom moeten ook jullie klaarstaan, want de Mensenzoon komt op een tijdstip waarop je het niet verwacht.

Aan het eind van de gelijkenis van de vijf wijzen en vijf dwaze meisjes is dit de les.
Matteüs 25:13. Wees dus waakzaam, want jullie weten niet op welke dag en op welk tijdstip Hij komt.

Matteüs 26:38-41. zei Hij tegen hen: ˜Ik ben diepbedroefd, tot stervens toe. Blijf hier met Mij waken“. Hij liep nog een stukje verder, liet zich voorover vallen op de grond en bad: “Vader, als het mogelijk is, laat deze beker dan aan Mij voorbijgaan! Maar laat het niet gebeuren zoals Ik het wil, maar zoals U het wilt”. Hij liep terug naar de leerlingen en zag dat ze lagen te slapen. Hij zei tegen Petrus: “Konden jullie niet eens één uur met Mij waken? Blijf wakker en bid dat jullie niet in beproeving komen; de geest is wel gewillig, maar het lichaam is zwak”.

Hier de tekst over dezelfde gebeurtenis in het evangelie van Marcus.
Marcus 14:33-40. En Hij nam Petrus, Jakobus en Johannes met Zich mee en begon ontdaan en zeer angstig te worden; en Hij zei tegen hen: Mijn ziel is zeer bedroefd, tot de dood toe; blijf hier en waak. En toen Hij iets verder gegaan was, wierp Hij Zich ter aarde en bad dat, als het mogelijk was, dat uur aan Hem voorbij zou gaan. En Hij zei: Abba, Vader, alle dingen zijn mogelijk voor U; neem deze drinkbeker van Mij weg, maar niet wat Ik wil, maar wat U wilt. En Hij kwam en trof hen slapend aan en Hij zei tegen Petrus: Simon, slaapt u? Was u niet in staat één uur te waken? Waak allen en bid, opdat u niet in verzoeking komt; de geest is wel gewillig, maar het vlees is zwak. En toen Hij weer weggegaan was, bad Hij en sprak dezelfde woorden. En toen Hij terugkwam, trof Hij hen opnieuw slapend aan, want hun ogen waren zwaar geworden; en zij wisten niet wat zij Hem moesten antwoorden. [HSV]

Opmerking: het is mij niet bekend waarom de NBV het woord peirasmon de eerste keer vertaalt met beproeving en de tweede keer met verzoeking en het woord sarx de eerste keer met lichaam en de andere keer met vlees.

Handelingen 20:25-31. Ik weet dat niemand van u, aan wie ik op mijn reizen het koninkrijk heb verkondigd, mij terug zal zien. Daarom verklaar ik hier op deze dag dat ik voor niemands ondergang verantwoordelijk ben; ik heb er immers alles aan gedaan om u Gods bedoeling bekend te maken. Zorg voor uzelf en voor de hele kudde waarover de heilige Geest u als leiders heeft aangesteld; hoed Gods gemeente, die Hij verworven heeft door het bloed van zijn eigen Zoon. Ik weet dat er na mijn vertrek woeste wolven bij u zullen binnendringen, die de kudde niet zullen ontzien. Uit uw eigen kring zullen mensen voortkomen die de waarheid verdraaien om de leerlingen voor zich te winnen. Wees daarom waakzaam en vergeet niet hoe ik ieder van u drie jaar lang dag en nacht onder tranen steeds weer raad heb gegeven.

1 Korintiërs 16:13. Wees waakzaam, volhard in het geloof, wees moedig en sterk. 

Kolossenzen 4:2. Blijf bidden en blijf daarbij waakzaam en dankbaar.

1 Tessalonicenzen 5:4-11. Maar u, broeders, bent niet in duisternis, zodat die dag u als een dief zou overvallen. U bent allen kinderen van het licht en kinderen van de dag. Wij zijn niet van de nacht en ook niet van de duisternis. Laten wij dan niet, evenals de anderen, slapen, maar laten wij waakzaam en nuchter zijn. Want zij die slapen, slapen ’s nachts en zij die dronken zijn, zijn ’s nachts dronken. Maar laten wij, die van de dag zijn, nuchter zijn, bekleed met het borstharnas van geloof en liefde, en met de hoop op de zaligheid als helm. Want God heeft ons niet bestemd tot toorn, maar tot het verkrijgen van de zaligheid, door onze Heere Jezus Christus, Die voor ons gestorven is, opdat wij, hetzij wij waken, hetzij wij slapen, samen met Hem zouden leven. [HSV]

Opmerking: waakzaam betekent niet dat je niet mag slapen. Als we in Christus zijn, zijn we dat ook als we slapen. Het gaat er om dat je op de komst van Jezus geestelijk bent voorbereid.

1 Petrus 5:8-9. Wees waakzaam, wees op uw hoede, want uw vijand, de duivel, zwerft rond als een brullende leeuw, op zoek naar een prooi. Stel u tegen hem teweer, gesterkt door uw geloof, in het besef dat uw broeders en zusters, waar ook ter wereld, hetzelfde lijden moeten doorstaan.

Openbaring 3:1-4. Schrijf aan de engel van de gemeente in Sardes: Dit zegt Hij die de zeven geesten van God en de zeven sterren heeft: Ik weet wat u doet; men zegt dat u het leven hebt, maar u bent dood. Word wakker, versterk uw laatste krachten: u bent op sterven na dood. Want Ik merk dat uw daden tekortschieten in Gods ogen. Herinner u dat u de boodschap hebt ontvangen en begrepen. Houd eraan vast en kom tot inkeer. Maar als u niet wakker wordt, kom Ik onverwacht als een dief, op een tijdstip dat u niet kent. Maar enkelen in Sardes hebben hun kleren schoon gehouden. Zij zullen bij Me zijn, in het wit gekleed, want ze verdienen het.
Opmerking: we weten niet wanneer Jezus bij hen is langs gekomen, maar we weten wel dat de gemeente van Sardes niet meer bestaat.

Openbaring 16:15. Ik kom onverwacht als een dief! Gelukkig is wie wakker blijft en zijn kleren aanhoudt: hij hoeft niet naakt rond te lopen en zich voor iedereen te schamen.
Opmerking: kleren staat hier voor dat je een leven leidt waarvoor je je niet hoeft te schamen in het licht van wat Jezus van je vraagt.

Ad 2. werkwoord agrypneō
Dit werkwoord komt in 4 verzen voor.

Marcus13:33. Pas op, wees waakzaam, want jullie weten niet wanneer die tijd zal komen.
Opmerking: de zin begint met blepete Strong G991 let op. De HSV maakt er: ‘Let op, waak en bid’ van. Het woord bid staat er niet.

Lukas 21:36. Wees waakzaam en bid onophoudelijk dat je kracht ontvangt om te ontkomen aan de dingen die gebeuren gaan en om voor de Mensenzoon te kunnen verschijnen.
Opmerking: hier staat in het Grieks wel het woord ‘bid’.

Efeziërs 6:18-19. Laat u bij het bidden leiden door de Geest, iedere keer dat u bidt; blijf waakzaam en bid voortdurend voor alle heiligen. ₁₉Bid ook voor mij, dat mij de juiste woorden gegeven worden wanneer ik spreek, zodat ik met vrijmoedigheid het goddelijk geheim van het evangelie bekend mag maken.

Hebreeën 13:17. Gehoorzaam uw leiders en schik u naar hen, want zij waken over uw leven en zullen daarvan ook rekenschap moeten afleggen. Zorg ervoor dat zij hun taak met vreugde kunnen vervullen, zodat ze geen reden tot klagen hebben: dat zou u zeker niet ten goede komen.

Ad 3. werkwoord phylassō
Dit werkwoord komt in 30 verzen voor, hieronder staan ze allemaal.

In Matteüs 19:20 en Marcus 10:20 gaat over het bewaken dat je jezelf aan de geboden houdt.
In Lukas 2:8 gaat het over herders, die hun kudde bewaken.

In Lukas 8:29 gaat het om de man met de onreine geest die bewaakt werd door boeien om hem te binden.

Lukas 11:21-23. Wanneer een sterk, goed bewapend man zijn domein bewaakt, dan zijn zijn bezittingen veilig. Maar zo gauw iemand die sterker is hem aanvalt en hem overwint, dan neemt die sterkere hem de wapenrusting waarop hij vertrouwde af en verdeelt hij de buit. Wie niet met Mij is, is tegen Mij, en wie niet met Mij samenbrengt, drijft uiteen.

Lukas 11:27-28. Het gebeurde, toen Hij deze dingen sprak, dat een vrouw uit de menigte haar stem verhief en tegen Hem zei: Zalig is de buik die U gedragen heeft, en zijn de borsten waaraan U gezogen hebt! Maar Hij zei: Veeleer zijn zij zalig die het Woord van God horen en het bewaren.
Opmerking: er is bewaren vertaalt maar het is het woord voor bewaken. Bewaken dat je het Woord van God ook uitvoert.

Lukas 12:15. Hij zei tegen hen: ˜Pas op, hoed je voor iedere vorm van hebzucht. Want ook al heeft een mens nog zoveel, zijn leven bezit hij niet”.
Opmerking: bewaak je eigen houding op hebzucht.

Lukas 18:19-21. Jezus antwoordde: ˜Waarom noemt u Mij goed? Niemand is goed, behalve God. U kent de geboden: pleeg geen overspel, pleeg geen moord, steel niet, leg geen vals getuigenis af, toon eerbied voor uw vader en uw moeder”. De man zei: “Aan dat alles heb ik me sinds mijn jeugd gehouden“.
Opmerking: hij had voor zichzelf bewaakt dat hij deze geboden had gehouden.

Johannes 12:25. Wie zich aan zijn leven vastklampt, verliest het, maar wie in deze wereld zijn leven loslaat, behoudt het voor het eeuwige leven.
Opmerking: het ziet er uit als een dilemma, als je een keuze moeten maken voor dit leven of voor het eeuwige leven, bewaak dan dat je kiest voor het eeuwige leven.

Johannes 17:12. Zolang Ik bij hen was heb Ik hen door uw naam, die U Mij gegeven hebt, bewaard en over hen gewaakt: geen van hen is verloren gegaan, behalve degene die al verloren was, omdat de Schrift in vervulling moest gaan.
Opmerking: Jezus bewaakte het geestelijk welzijn van zijn leerlingen.

Handelingen 7:53. U, die de wet ontvangen hebt door de dienst van engelen, hebt die niet in acht genomen!
Opmerking: de uitvoering van de wet is niet bewaakt.

In Handelingen 12:4 gaat het over Petrus die wordt bewaakt.
In Handelingen 16:4 en 21:24-25 gaat het over bewaken van de uitvoering van specifieke geboden.
In Handelingen 22:20 gaat het over Paulus die de kleren van degene, die Stephanus stenigen bewaakt.
In Handelingen 23:35 en 28:16 gaat het om Paulus, die wordt bewaakt.

Romeinen 2:26. En wanneer iemand die niet besneden is de voorschriften van de wet in acht neemt, zal hij dan door God niet als besneden worden beschouwd?

Galaten 6:13. Ze zijn voor de besnijdenis maar leven zelf niet volgens de wet; ze willen dat u zich laat besnijden om zich daarop te kunnen laten voorstaan.

2 Thessalonicenzen 3:3. Maar de Heer is trouw, Hij zal u kracht geven en u tegen het kwaad beschermen.
Opmerking: de Heer bewaakt jou zodat je geen kwaad overkomt.

De context van de tekst lijkt tucht voor oudsten te zijn. Het zou ook meer in het algemeen bedoeld kunnen zijn.
1 Timoteüs 5:20-21. Degenen die zondigen moet je in aanwezigheid van alle anderen terechtwijzen, zodat ook zij gewaarschuwd zijn. Ten overstaan van God, Christus Jezus en de uitverkoren engelen roep ik je dringend op dit alles onbevooroordeeld en zonder enige partijdigheid in acht te nemen.

1 Timoteüs 6:20. Timoteüs, waak over hetgeen je is toevertrouwd en mijd het goddeloze gepraat en de tegenstrijdigheden van wat ten onrechte kennis wordt genoemd

2 Timoteüs 1:12-14. Daarom onderga ik ook deze dingen. Maar ik schaam mij niet, want ik weet Wie ik geloofd heb, en ik ben ervan overtuigd dat Hij bij machte is mijn pand, bij Hem weggelegd, te bewaren tot die dag. Houd u aan het voorbeeld van de gezonde woorden, die u van mij gehoord hebt, in geloof en liefde, die in Christus Jezus zijn. Bewaar door de Heilige Geest, Die in ons woont, het goede pand, dat u toevertrouwd is. [HSV]

2 Timoteüs 4:14-15. Alexander, de kopersmid, heeft mij veel kwaad aangedaan. Moge de Heere hem vergelden naar zijn werken. Wees ook zelf voor hem op uw hoede, want hij is krachtig tegen onze woorden ingegaan. [HSV]

2 Petrus 2:5. en als God de oude wereld niet gespaard heeft, maar het achttal van Noach, de prediker van de gerechtigheid, bewaard heeft, toen Hij de zondvloed over de wereld van de goddelozen bracht; [HSV]

2 Petrus 3:17. Geliefde broeders en zusters, u weet van tevoren wat er gaat komen. Wees daarom op uw hoede en laat u niet meeslepen op de dwaalwegen van wettelozen.

1 Johannes 5:21. Kinderen, wees op uw hoede voor de afgoden.

Judas 1:24-25. Aan Hem nu Die bij machte is u voor struikelen te bewaren, en u smetteloos te stellen voor Zijn heerlijkheid, in grote vreugde, de alleenwijze God, onze Zaligmaker, zij heerlijkheid en majesteit, kracht en macht, nu en in alle eeuwigheid. Amen. [HSV]

Hier nog een tekst waar bij het Griekse werkwoord, het woord dia is toegevoegd.
Lucas 4:10. Want er staat geschreven: “Zijn engelen zal Hij opdracht geven om over U te waken“;
Opmerking: hier is aan het werkwoord het woord dia toegevoegd diaphylasso, Strong G1314. Door de toevoeging van dia wordt het bewaken extra benadrukt.

Ad 4. het werkwoord tēreō
Dit werkwoord betekent bewaren, maar daar zit een vorm van bewaken in. Je moet zorgen dat het niet wordt gestolen en wordt gebruikt waarvoor het is bedoeld.

In de volgende verzen gaar het om het bewaren en dus bewaken het wordt nageleefd van de geboden. Matteüs 19:17, 23:3 en 28:20. Marcus 7:9. Johannes 14:15 en 21 en 1 Johannes 2:3,4 en 5, 3:22,24 en 5:2 en 3.

In Johannes 8:51, 52 en 55,15:10 en 17:6 gaat over Gods Woord bewaren en bewaken en in 14:21, 23 en 24 en 15:10, en 20 gaat het over de geboden en de woorden van Jezus.

In Johannes 9:16 gaat het over de sabbath bewaken.

In Johannes 12:7 gaat het over de zalfolie, die de vrouw bewaakt heeft tegen de dag van de begrafenis van Jezus.

In Johannes 17:11 en 12 en gaat het er over dat Jezus de discipelen bewaard in de naam van de Vader.

En in Johannes 17:15 dat Jezus bidt dat God de discipelen bewaart voor de boze.

In 1 Korintiërs 7:37 gaat het om een jonge vrouw die nog maagd is om dat zo te houden of niet.

In 2 Korintiërs 11:9 bewaakt Paulus dat hij niet tot last is van de gemeente.

Efeziërs 4:1-3. Zo roep ik, de gevangene in de Heere, u op tot een wandel die de roeping waarmee u geroepen bent, waardig is, in alle nederigheid en zachtmoedigheid, met geduld, door elkaar in liefde te verdragen, en u te beijveren om de eenheid van de Geest te bewaren door de band van de vrede.
Opmerking: bij het bewaken van de eenheid is de vrede van God belangrijk.

1 Tessalonicenzen 5:23. Moge de God van de vrede uw leven geheel en al heiligen, en mogen heel uw geest, ziel en lichaam zuiver bewaard zijn bij de komst van onze Heer Jezus Christus.

1 Timoteüs 5:22. Leg niemand haastig de handen op en heb geen deel aan zonden van anderen. Bewaar uzelf rein. [HSV]
Opmerking: bewaak dat je rein blijft, neem geen deel aan de zonden van anderen.

1 Timoteüs 6:12-14. Strijd de goede strijd van het geloof. Grijp naar het eeuwige leven, waartoe u ook geroepen bent en de goede belijdenis afgelegd hebt voor vele getuigen. Ik beveel u voor God, Die alle dingen levend maakt, en voor Christus Jezus, Die onder Pontius Pilatus de goede belijdenis afgelegd heeft, dit gebod onbevlekt en onberispelijk in acht te nemen, tot de verschijning van onze Heere Jezus Christus. [HSV]
Opmerking: het gebod om te bewaken staat in vers 12.

2 Timoteüs 4:7-8. Maar ik heb de goede strijd gestreden, de wedloop volbracht, het geloof behouden. Nu wacht mij de erekrans van de gerechtigheid, die de Heer, de rechtvaardige rechter, aan mij zal geven op de grote dag; en niet alleen aan mij, maar aan allen die naar zijn komst hebben uitgezien.
Opmerking: Paulus is blijven vertrouwen op het woord van God.

Jakobus 1:27. De zuivere en onbevlekte godsdienst voor God en de Vader is dit: wezen en weduwen bezoeken in hun verdrukking en zichzelf onbesmet bewaren van de wereld. [HSV]

Jakobus 2:10. Wie de hele wet onderhoudt maar op één punt struikelt, blijft ten aanzien van alle geboden in gebreke.

1 Petrus 1:3-4. Geprezen zij de God en Vader van onze Heere Jezus Christus, Die ons, overeenkomstig Zijn grote barmhartigheid, opnieuw geboren deed worden tot een levende hoop, door de opstanding van Jezus Christus uit de doden, tot een onvergankelijke, onbevlekte en onverwelkbare erfenis, die in de hemelen bewaard wordt voor u. [HSV]

2 Petrus 2:4. Want als God de engelen die gezondigd hebben, niet gespaard heeft, maar hen in de hel geworpen en overgegeven heeft aan de ketenen van de duisternis om tot het oordeel bewaard te worden;
2 Petrus 2:9. … dan weet de Heere ook nu de godvruchtigen uit de verzoeking te verlossen, maar de onrechtvaardigen te bewaren tot de dag van het oordeel, om gestraft te worden.
2 Petrus 2:17. Deze mensen zijn bronnen zonder water, wolken die door een wervelwind voortgedreven worden, voor wie de diepste duisternis tot in eeuwigheid bewaard wordt. [HSV]

2 Petrus 3:7. Maar door datzelfde woord worden de tegenwoordige hemel en aarde bewaard om op de dag van het oordeel, waarop de goddelozen ten onder zullen gaan, te worden prijsgegeven aan het vuur.

1 Johannes 5:18. Wij weten dat ieder die uit God geboren is, niet zondigt; maar wie uit God geboren is, bewaart zichzelf en de boze heeft geen vat op hem.

Judas 1:1. Judas, een dienstknecht van Jezus Christus en broer van Jakobus, aan de geroepenen, die door God de Vader zijn geheiligd en die door Jezus Christus worden bewaard. [HSV]
Opmerking: de NBV21 vertaalt met bescherming, maar dat is een conclusie, het bewaken van Jezus leidt inderdaad tot bescherming.

Judas 1:6. En de engelen die hun oorspronkelijke staat niet hebben bewaard, maar hun eigen woonplaats verlaten hebben, heeft Hij voor het oordeel van de grote dag met eeuwige boeien in de duisternis in verzekerde bewaring gesteld. [HSV]

Judas 1:13. Zij zijn wilde golven van de zee, die hun eigen schanddaden opschuimen, dwaalsterren, voor wie de diepste duisternis tot in eeuwigheid bewaard wordt. [HSV]

Judas 1:21. … bewaar uzelf in de liefde van God en verwacht de barmhartigheid van onze Heere Jezus Christus, tot het eeuwige leven.

Openbaring 1:3. Gelukkig is wie dit voorleest, en gelukkig zijn zij die deze profetie horen en zich houden aan wat erin geschreven staat. Want de tijd is nabij.

Uit de vierde brief, die aan Thyatira.
Openbaring 2:26. En wie overwint en wie Mijn werken tot het einde toe in acht neemt, hem zal Ik macht geven over de heidenvolken.
Opmerking: macht geven over de volken waaronder niet het volk Israël.

Uit de vijfde brief, die aan de gemeente van Sardes.
Openbaring 3:2-3. Wees waakzaam en versterk het overige dat dreigt te sterven, want Ik heb uw werken niet vol bevonden voor God. Bedenk dan hoe u het hebt ontvangen en gehoord, en houd het vast en bekeer u. Als u dan niet waakzaam bent, zal Ik bij u komen als een dief en u zult beslist niet weten op welk uur Ik bij u zal komen. [HSV]

Openbaring 3:8-10. Ik ken uw werken. Zie, Ik heb voor uw ogen een geopende deur gegeven en niemand kan die sluiten, want u hebt weinig kracht en toch hebt u Mijn Woord in acht genomen en Mijn Naam niet verloochend. Zie, Ik geef u enigen uit de synagoge van de satan, van hen die zeggen dat zij Joden zijn en het niet zijn, maar liegen. Zie, Ik zal maken dat zij komen en aan uw voeten aanbidden en erkennen dat Ik u liefheb. Omdat u het woord van Mijn volharding hebt bewaard, zal Ik ook u bewaren voor het uur van de verzoeking, die over heel de wereld komen zal, om hen die op de aarde wonen te verzoeken. [HSV]

Openbaring 12:17. De draak was woedend op de vrouw en ging weg om strijd te leveren met de rest van haar nageslacht, met allen die zich aan Gods geboden houden en bij het getuigenis van Jezus blijven.

Openbaring 14:12. Hier zien we de volharding van de heiligen. Hier komen openbaar die de geboden van God en het geloof in Jezus in acht nemen. [HSV]
Opmerking: bewaken van de geboden én ook het geloof in Jezus.

Openbaring 16:15. Zie, Ik kom als een dief. Zalig hij die waakzaam is en op zijn kleren acht geeft, zodat hij niet naakt zal rondlopen en men zijn schaamte niet zal zien. [HSV]

Openbaring 22:7-8. ‘Ik kom spoedig!’ Gelukkig is wie zich houdt aan de profetie van dit boek. Ik, Johannes, was het die deze dingen hoorde en zag. En toen ik alles gehoord en gezien had, wierp ik me neer aan de voeten van de engel die me deze dingen liet zien, om hem te aanbidden. Maar hij zei: ‘Doe dat niet! Ik ben een dienaar zoals jij en je medeprofeten, en zoals degenen die zich houden aan wat er in dit boek staat. Je moet God aanbidden.’

Ad 5. het werkwoord phroureō

2 Korintiërs 11:32-33. In Damascus liet de stadhouder van koning Aretas de stad van de Damascenen bewaken, omdat hij mij gevangen wilde nemen; en door een venster werd ik in een mand door de muur neergelaten en ontvluchtte zo zijn handen. [HSV]

Galaten 3:23. Voordat dit geloof kwam, werden we door de wet bewaakt; we leefden in gevangenschap tot het geloof geopenbaard zou worden.
Opmerking: diverse godsdiensten zijn een soort gevangenissen, behalve, als het goed is, het christelijk geloof.

Filippenzen 4:6-7. Wees in geen ding bezorgd, maar laat uw verlangens in alles, door bidden en smeken, met dankzegging bekend worden bij God; en de vrede van God, die alle begrip te boven gaat, zal uw harten en uw gedachten bewaken in Christus Jezus. [HSV]
Opmerking: de vrede van God is onze bewaking voor zorgen.

1 Petrus 1:3-5. Geprezen zij de God en Vader van onze Heere Jezus Christus, Die ons, overeenkomstig Zijn grote barmhartigheid, opnieuw geboren deed worden tot een levende hoop, door de opstanding van Jezus Christus uit de doden, tot een onvergankelijke, onbevlekte en onverwelkbare erfenis, die in de hemelen bewaard wordt voor u. U wordt immers door de kracht van God bewaakt door het geloof tot de zaligheid, die gereedligt om geopenbaard te worden in de laatste tijd. [HSV]
Opmerking: 1Petrus 1:4 staat ook bij de vorige paragraaf. Het woord tereo is vertaald met ‘bewaard wordt’.

Ad. 6. zelfstandig naamwoord hypēretēs
In de Griekse samenleving waren dit vrije mensen, die een pittige taak konden vervullen. Een legeraanvoerder, hoge officier, een bewaker van een object of de assistent van een arts. Het was dus ook iemand die in kon grijpen zo nodig met geweld

In Matteüs 5:25 gaat het om een officier, die je op bevel van de politie in de cel kan gooien. In Matteüs 26:58 en Marcus 14:54 en 65. de dienaren in het gebouw van de Hogepriester.

Lukas 1:1-4. Nadat reeds velen zich tot taak hebben gesteld om verslag te doen van de gebeurtenissen die zich in ons midden hebben voltrokken, en die ons zijn overgeleverd door degenen die vanaf het begin ooggetuigen zijn geweest en dienaren van het Woord zijn geworden, leek het ook mij goed om alles van de aanvang af nauwkeurig na te gaan en deze gebeurtenissen in ordelijke vorm voor u, hooggeachte Theofilus, op schrift te stellen, om u te overtuigen van de betrouwbaarheid van de zaken waarin u onderricht bent.
Opmerking: zou je ook met ‘bewakers van het Woord’ kunnen vertalen.

In Lukas 4:20 gaat het om de dienaar of bewaker in de synagoge
In Johannes 7:32 en 45-46 en 18:3, 12, 18 en 22 en 19:6 en Handelingen 5:22 en 26 gaat ook om dienaren/bewakers van de Hogepriester.

Johannes 18:36. Jezus antwoordde: ‘Mijn koningschap hoort niet bij deze wereld. Als mijn koningschap bij deze wereld hoorde, zouden mijn dienaren wel gevochten hebben om te voorkomen dat Ik aan de Joden werd uitgeleverd. Maar mijn koninkrijk is niet van hier.’
Opmerking: de discipelen worden hier de bewakers van Jezus genoemd. Ze waren inderdaad bereid te vechten.

Hier gaat het om Barnabas en Paulus op Cyprus
Handelingen 13:4-5. Zij dan, uitgezonden door de Heilige Geest, vertrokken naar Seleucië en voeren vandaar naar Cyprus. En toen zij in Salamis gekomen waren, verkondigden zij het Woord van God in de synagogen van de Joden; en zij hadden bovendien Johannes als dienaar.
Opmerking: of Johannes vooral als bewaker? Of als wachter?

Dit is wat Jezus zegt tegen Paulus na zijn ontmoeting op weg naar Damascus.
Handelingen 26:16-17. Maar richt u op en sta op uw voeten, want hiertoe ben Ik aan u verschenen: om u aan te stellen als dienaar en getuige zowel van de dingen die u gezien hebt als van die waarin Ik nog aan u verschijnen zal; en Ik zal u verlossen van dit volk en van de heidenen, naar wie Ik u nu zend. [HSV]
Opmerking: de naam van de bediening was zowel bewaker of dienaar als getuige. In het Grieks is dat het woord martys, Strong G3144. Getuigen konden in het Romeinse rijk ook de doodstraf krijgen, vandaar ons woord martelaar.

En hier gebruikt Paulus de naam van zijn functie in de brief aan de gemeente van Korinthe.
1 Korintiërs 4:1-2. Laat ieder mens ons zó beschouwen, namelijk als dienaren van Christus en beheerders van de geheimenissen van God. En verder wordt van de beheerders verlangd dat zij betrouwbaar blijken te zijn. [HSV]
Opmerking: naast het woord hypēretēs gebruikt Paulus hier ook twee keer het woord oikonomos Strong G3623. Oiko gaat over huis en nomos de hoofd gebruiker. De geheimenissen van God kun je als een heel gebouw beschouwen waar Paulus dus een beheerder van is.

Overig
Hier nog twee teksten waar de NBV wel met waken vertaalt, maar het Grieks een ander woord heeft.

Matteüs 18:10. Waak ervoor ook maar een van deze geringe mensen te verachten. Want Ik zeg jullie: hun engelen in de hemel aanschouwen onophoudelijk het gelaat van mijn hemelse Vader.
Opmerking: horate heeft de NBV met ‘waak ervoor’ vertaalt.

2 Korintiërs 11:2. … want ik waak over u zoals God over u waakt: ik heb u aan één man uitgehuwelijkt, aan Christus, en ik wil u als een kuise bruid aan Hem geven.
Opmerking: er staat in het Grieks zelo dat ‘warme gevoelens voor’ betekent.

Belangrijke punten van aandacht

Wat kunnen we van deze teksten leren? De teksten hierboven belichten vele kanten van opletten, op je hoede zijn, gevaar wat op je afkomt en ingrijpen om het kwaad te weren. Hieronder per onderwerp gegroepeerd.

Let op de veiligheid van je huis
In Marcus 13 gaat het over de bewaker van het huis. In Lukas 12 en Matteüs 24 om te voorkomen dat wordt ingebroken.

Hou in de gaten dat je geestelijk volwassen bent
In Lukas 12 en Matteüs 24 en 25 gaat het er om dat als de Heer komt, dat jij er dan ook op berekend bent. En let er op: de Heer komt net zo onverwacht als een inbreker.

Waken met Jezus in Gethsemane
In Matteüs 26:41 en Marcus 14:38 gaat het om waken van de discipelen samen met Jezus als Jezus het moeilijk heeft in Gethsemane. Waarom wilde Jezus dat de discipelen wakker bleven? Zou Jezus in deze tijd ook nog zo’n vraag aan ons kunnen stellen?

Jezus zegt: “Waak en bid”. Hij maakt ook nog een opmerking, die verder lijkt te gaan dan die tijd in Gethsemane. “Blijf wakker en bid dat jullie niet in beproeving komen; de geest is wel gewillig, maar het lichaam is zwak”. <<het waarom van deze uitspraak begrijp ik nog niet>>

Bewaken dat je actief bent in de strijd tegen de duisternis.
Men werd opgeroepen om op de duivel te letten, want hij is op zoek naar een prooi. Maar: “Stel u tegen hem teweer, gesterkt door uw geloof”. 1 Petrus 5:8-9. Een bewaker heeft ook tot taak om geweld te gebruiken als dat nodig is. Lukas 11:21-23. Een herder heeft ook tot taak om zo nodig gewelddadig in te grijpen. Dat staat niet in Lucas 2:8 maar dat weten we van de verhalen van koning David uit de tijd, dat hij nog herder was. Een beer en een leeuw moesten het met de dood bekopen. Uiteindelijk zal de Heer je tegen het kwaad beschermen. 2 Thessalonicenzen 3:3

In de Openbaring van Johannes staat dat de gemeente van Sardes al op sterven na dood omdat de daden in Gods ogen tekort schieten. De gemeente had het wel begrepen want er staat: “Herinner u dat u de boodschap hebt ontvangen en begrepen”. En dan komt de oproep “Houd eraan vast en kom tot inkeer”. Enkele leden van de gemeente zijn een uitzondering, zij hoeven zich niet te schamen. Openbaringen 3 en 16.

Bewaken dat je volgens Gods geboden leeft.
Voor je persoonlijk leven is het belangrijk dat jezelf bewaakt dat je de geboden van God uitvoert. Matteüs 19:20, Marcus 10:20, Handelingen 7:53, Romeinen 2:26. Er is ook een tekst die het verbreed tot het Woord van God. Lukas 11:27-28. Er is ook een woord van Jezus waar Hij het met name heeft over hebzucht. Lucas 12:15. De rijke jongeling had zichzelf bewaakt op allerlei geboden. Lukas 18:19-21. Bewaak jezelf dat je je bezig houdt met het eeuwige leven. Johannes 12:25. Hoe doe je dit bewaken? Zie bij Lessen.

In Handelingen 16:4 en 21:25 gaat het om de geboden waarvan men had besloten dat de bekeerden uit de volken, die geboden moesten bewaken om uit te voeren. In Handelingen 21:24 gaat het om het bewaken van geboden, die gelden voor mensen die een gelofte doen.

In Galaten 6:13 gaat het om mensen, die niet bewaken dat ze volgens de wet leven. Dat gaat niet goed.

Bewaken dat de mensen die aan je zijn toevertrouwd de juiste weg gaan.
Jezus heeft zijn discipelen bewaakt, dat ze niet op het verkeerde pad gingen. Johannes 17:12. Ook in de gemeente moet je bewaken dat mensen, die zondigen worden terecht gewezen. 1 Timoteüs 5:20-21. Hoe doe je dit bewaken? Zie bij Lessen.

Bewaken dat we de schatten die ons zijn toevertrouw goed gebruiken.
We moeten ook de schatten bewaken die leiders of de gemeente is toevertrouwd. Wat aan Timoteüs is toevertrouwd bijvoorbeeld. 1 Timoteüs 6:20.

Waakzaam zijn als onderdeel van samenvattingen over het leven
1 Korintiërs 16:13. Wees waakzaam, volhard in het geloof, wees moedig en sterk. 
Kolossenzen 4:2. Blijf bidden en blijf daarbij waakzaam en dankbaar.

Andere bronnen

Natuurlijk interessant wat bronnen uit de Joods-Christelijke wereld melden over dit onderwerp. Achtereenvolgens de Joodse (1), RK (2), Calvijn (3), H. Berkhof (4) en Evangelisch (5).

	Locatie en opmerkingen:
1	In de Kitsoer Sjoechan Aroech gaan de hoofdstukken 48 tot 61 over bidden. In hoofdstuk 194 punt 10 gaat het in een paar regels over het bewaken van een dode. Dat je bent vrijgesteld van enkel regels, verder niet.
2	De RK Katechismus heeft een hele sectie over het gebed in het christelijk leven totaal 65 bladzijden, maar ik heb nog geen tekst over waken gevonden.
3	De Institutie van Calvijn heeft aandacht voor bidden Boek 3 paragraaf 3.20, 23 bladzijden, maar ik heb nog geen tekst over waken gevonden.
4	In Christelijk Geloof van H. Berkhof nog geen tekst over waken gevonden.
5	Boek ‘De Wachters’ van Tom Hess Boek ‘Steen door de ruit’ van Bart Repko Boek ‘De cruciale rol van de wachter!’ van Jennifer Leclaire

Opvallend is dat het onderwerp van deze studie geen onderwerp is van de kerk van de laatste eeuwen. Door het werk van enkele mensen, die er ook boeken over zijn gaan schrijven is het onderwerp weer meer in de kerk bekend geworden. <<in deze studie zal nog worden vermeld wat deze boeken verder nog bijdragen aan dit onderwerp>>

Er zijn vele boeken over bidden gemaakt, maar er is nauwelijks aandacht voor waken. Wat zou de oorzaak daarvan zijn. Men kon het belang niet zien? Paste het niet goed in de theologie?

Overwegingen

Ik weet niet of het komt omdat de kerk het onderwerp van deze studie is kwijt geraakt of omdat er andere reden zijn, maar er wordt slecht gewaakt op die onderwerpen, die de Bijbel aangeeft.

1.Het is namelijk vrij algemeen dat allerlei geboden van God niet worden gehouden en er is nauwelijks iemand die daar anderen op aanspreekt.
2. Er is weinig oog voor het kwalijke werk van de boze en ook weinig inzicht hoe je daar op in kan gaan.
3. En er is al helemaal geen oog voor de verantwoordelijkheid, die christenen hebben om in te grijpen. Zoals een bewaker dat, desnoods met gevaar voor eigen leven, hoort te doen.

Een bewaker van de synagoge destijds was iemand, die tot taak had, als dat nodig was, om mensen uit de synagoge te verwijderen. De bewakers van het gebouw van de Hogepriester konden mensen gevangen nemen. Onze vertalingen vertalen deze functies nogal soft met ‘dienaren’. Dat helpt niet voor een goed inzicht.

De apostel Paulus is in de christelijke gemeente was ook een bewaker. Hij had de bevoegdheid om op te treden, desnoods mensen uit de gemeente te verwijderen.

Waken en dan bidden?
Waken en bidden lijken bij elkaar te horen. Als je oplet, dan zie je natuurlijk ook veel waarvoor je kunt bidden. Waken is een belangrijke aanleiding om te gaan bidden. Waken komt dan eerst. Waken komt wellicht, ik moet het nog uitzoeken, meer in de Bijbel voor dan bidden. Bidden is trouwens niet het enige, handelen zoals hiervoor staat kan ook een goed vervolg zijn op bidden.

In de Bijbel staat diverse keren ‘waak en bid’. Dat lijkt er op dat waken vooraf gaat aan bidden. Wil je goed voorbede doen, maar je eerst zien wat er aan de hand is.

Wachter?
In vertalingen van de Bijbel komt het woord ‘wachter’ regelmatig voor: in de NBV21 in 30 verzen, de NBG in 35 verzen, in de HSV in 37 verzen en in de SV in 38 verzen. In de KJV staat totaal 31 keer ‘watchman’ en 3 keer ‘watcher’.

De vertalingen lijken redelijk eensgezind, maar het komt wel voor als de ene vertaling met wachter vertaalt, dat de andere vertaling dat niet doet.

Overigens lijkt mij beter als we het woord vertalen met ‘bewaker’ in plaats van met ‘wachter’. En bij ‘bewaker’ moeten we dan niet denken aan iemand, die bij onraad 112 gaat bellen, maar die zo nodig zelf handelend op treedt.

De woorden rond bewaken
Er is wel een aantal keer met ‘wachter’ vertaald, maar daar zijn twee nuanceringen verder nodig. Het zijn vooral werkwoorden waaruit dit is vertaald, dus je eerder met ‘wachtenden’ of ‘bewakenden’ kunnen vertalen. En ten tweede de woorden wijzen dikwijls op een praktische functie. <<nog verder toelichten>>

Er zijn trouwens wel zo’n tien verschillende werkwoorden die over opletten, bewaken etc. gaan. En ze komen meer dan 500 keer in de Bijbel voor. Het is niet eenvoudig om uit zo’n grote overvloed het goud van het wachterschap te delven.

De werkwoorden heeft als betekenis opletten, bekijken, waken, bewaken en in het oog houden, daar hoort ook bij: ingrijpen als het niet goed gaat.

Er zal uit die honderden teksten nog wel meer goud te delven zijn.
<<ik hoop dat er iemand verder onderzoek naar wil doen>>

Populaire functie?
‘Bewaker’ zijn is een erg nuttige functie, maar je moet niet denken dat je bij de mensen populair wordt en alleen bij de hemelse Vader.

In onze tijd hebben we ‘klokkenluiders’, die iets hebben geconstateerd wat niet in overeenstemming is met de Nederlandse wet. Zij worden soms ook niet netjes behandeld.

Lessen

Wachters of beter te noemen bewakers zijn mensen, die in de nabijheid van God de gebeurtenissen in gemeenschappen en in de maatschappij in de gaten houden en zo nodig actie nemen.

Soms ziet de ene bewaker als iets, terwijl de andere bewaker het niet ziet of nog twijfelt aan wat hij of zij ziet.

In het Oude Testament lezen we al van zulke bewakers. Er zijn wachters bij Jesaja, die iets zien wat de anderen nog niet zien. De HEER komt. Maar andere wachters zien het niet. Dat kan ook dus. Je kunt door de HEER als wachter worden aangesteld. Zoals bij Ezechiël. Hij moest blazen op de ramshoorn als er gevaar was. Als hij niet waarschuwt, dan zal de HEER hem verantwoordelijk houden. Wachters kijken naar de maatschappij en luisteren wat de HEER zegt. Habakuk,

Het aanstellen van een wachter of wachter was één van de maatregelen, die de HEER neemt voor het behoud van een volk.

Wachter kunnen ook oproepen om iets te doen. Zoals naar de berg Sion gaan. Zie Jeremia. Of straffen aankondigen. Zie Micha.

Wat zijn de taken van een hedendaagse geestelijke ‘bewaker’? Allereerst dat hij of zij zich laat leiden door de Geest van God.

Verder:
1.Hou in de gaten dat je geestelijk volwassen bent.
2. Bewaken dat je actief bent in de strijd tegen de duisternis.
3. Bewaken dat je volgens Gods geboden leeft.
4. Bewaken dat de mensen die aan je zijn toevertrouwd de juiste weg gaan.
5. Bewaken dat we de schatten die ons zijn toevertrouw goed gebruiken.
6. Waakzaam zijn is een belangrijk onderdeel van je leven.

Werkvorm

Maak een overzicht waarvan je na zelfonderzoek tot de ontdekking bent gekomen dat je wat je moest bewaken dat niet hebt gedaan. Maak ook een plan voor inkeer en verbetering.

Maak een overzicht waarvan jij vindt dat we die in de christelijke wereld niet bewaken en maak een argumentatie daar voor.