Je kunt kunt allerlei inleidingen op de Bijbel maken. In dit artikel gaat het niet om wat anderen van de Bijbel zeggen, maar wat de Bijbel van zichzelf zegt.
Algemeen
Het woord Bijbel kent de Bijbel niet. Wel woorden over wat onderdeel van de Bijbel is geworden. Het woord ‘boek’ of het woord ‘brief’. Het woord Geschrift en de woorden Wet en de Profeten.
Als je de tekst bekijkt valt op dat de teksten stellig zijn, niet twijfelachtig. De teksten geven aan dit heeft God gezegd. En bij alle teksten wel zó is het en zó is het gebeurt, zó heeft het plaatsgevonden.
Met name in het Nieuwe Testament worden teksten uit het Oude Testament als basis gebruikt. Nergens kom je twijfel tegen over de waarheid van die oude teksten. In de Psalmen spreekt men over de Wet en ook steeds met respect.
Op gegeven moment heeft men zowel bij het Oude Testament als bij het Nieuwe Testament vastgesteld: uit die enorme berg aan geschriften vinden we deze geschriften van belang om die, geselecteerd, apart respect te geven. En dat is dan het Oude en het Nieuwe Testament geworden en samen voor de gelovigen van Jezus Christus, de Bijbel.
Het zijn heel diverse onderdelen en ze zijn in een periode van pakweg 1500 jaar ontstaan. Bizar bijzonder is dat de inhouden met elkaar overeenkomen. Dit zeg ik na vier manjaartaken in 16 jaar studie van de Bijbel.
Het doel van de Bijbel
Om het doel aan te geven kan men uit verschillende teksten kiezen.
Dit is een tekst die vertelt wat het doel van de Bijbel is. Het gaat over wat de apostel Paulus zijn leerling Timoteüs probeert te leren.
2 Timoteüs 3:15. … en bent van kindsbeen af vertrouwd met de heilige geschriften die je wijsheid kunnen geven, zodat je wordt gered door het geloof in Christus Jezus.
Opmerking: de geschriften geven je wijsheid (punt 1). Als je die wijsheid gebruikt dan ga trouwens zien hoe je op een goede manier zou kunnen leven. Onderdeel is je geloof in Christus Jezus. Dat vertrouwen in Jezus leidt tot je redding. (punt 2). Redding is een breed begrip. Gered van je eventuele huidige persoonlijke problemen als je lichamelijke, psychische of geestelijke conditie niet goed is. En ook van je eventuele toekomstige problemen.
Het vers hierna luidt:
2 Timoteüs 3:16. Alles wat de Schrift zegt is door God geïnspireerd en kan gebruikt worden om onderricht te geven, om dwalingen en fouten te weerleggen, en om op te voeden tot een rechtschapen leven,
Opmerking 1: het begrip ‘door God geïnspireerd’ is de vertaling van het Griekse woord ’theopneustos’. Daar zit het woord theos in en het woord pneuma. Het woord theos duidt op God en het woord pneuma duidt op geest, maar kan ook adem of wind betekenen. Het is een woord dat maar eenmaal voorkomt in de Bijbel en is denk ik door Paulus of zijn omgeving bedacht. De vertaling van dit woord zou dus ook kunnen zijn ‘God-doorademend’.
Opmerking 2: de eerste twee woorden zijn in het Grieks zijn pasa graphè, dat is letterlijk vertaald ‘alle of iedere schrift’. We kunnen het eerste deel van de tekst op twee manieren begrijpen. Ten eerste: alle schrift, die door God is geïnspireerd is waard om etc. óf, ten tweede alle schrift is door God geïnspireerd en daarom waard om etc. Bij het eerste is een deel van de schrift of schriften geïnspireerd en bij de tweede is alle schrift geïnspireerd.
Opmerking 3: volgens sommigen is met schrift de Bijbel bedoeld. De hele Bijbel is dan de God geïnspireerd. Zo heeft Paulus het niet bedoeld want het Nieuwe Testament bestond nog niet in die tijd. Wellicht bedoelde Paulus ook andere geschriften, dan die in de Bijbel terecht zijn gekomen: de wijsheid van Salome, het boek van de Makkabeeën etc.
Opmerking 4: hoe het ook zij, alle door God geïnspireerde tekst is nuttig:
– nuttig voor instructie
– nuttig om te overtuigen
– nuttig voor correctie om je te verbeteren
– nuttig voor training in rechtvaardigheid
De schrift kan niet worden gebroken
Er was eens een heftige discussie van Jezus met de schriftgeleerden van die tijd en dat ging er over of Jezus zichzelf de zoon van God mocht noemen. De schriftgeleerden waren verontwaardigd dat Hij zichzelf Gods Zoon noemde. Maar Jezus haalt een woord uit de Schrift aan, Psalm 82 vers 6, dat in dat oude boeken al werd gesproken dat mensen goden zijn.
Hij zegt dan dit, wat het twistgesprek met de schriftgeleerden direct beëindigde, want zijn geloofden dit ook.
Johannes 10:35. De Schrift blijft altijd van kracht.
Dat zegt de Bijbel dus over de Bijbel: de Schrift blijft altijd van kracht.
De NBG vertaling van 1951 vertaalt dit stukje zin met: ‘kan niet gebroken worden’. In het Grieks staat een woord dat je met losmaken kunt vertalen of met ontbinden. Dat losmaken of ontbinden kan niet met de woorden uit de Bijbel. Ze blijven altijd van kracht.
De teksten spreken over Jezus
Dat de teksten spreken over Jezus komt in het verhaal van de Emmaüsgangers naar voren (Lukas 24:13-35).
Lukas 24: 25-27. Toen zei hij tegen hen: ‘Hebt u dan zo weinig verstand en bent u zo traag van begrip dat u niet gelooft in alles wat de profeten gezegd hebben? Moest de messias al dat lijden niet ondergaan om zijn glorie binnen te gaan?’ Daarna verklaarde hij hun wat er in al de Schriften over hem geschreven stond, en hij begon bij Mozes en de Profeten.
Het algemene principe dat wat is geprofeteerd gaat ook gebeuren, het komt dan zo gezegd in vervulling.
Opmerking: zowel het lijden van Jezus en als het ingaan van Jezus in zijn glorie was geprofeteerd. Niet eenmaal maar je kunt zelfs in het algemeen stellen dat de wet (Mozes) en de profeten over Jezus gaan.
Deze tekst in het boek van Lucas over de Emmaüsgangers is maar één voorbeeld van vele andere teksten in het Nieuwe Testament waar ook duidelijk wordt gemaakt dat wat gebeurde destijds al was aangegeven.
En niet alleen is dat zo met het leven van Jezus, maar ook wat betreft andere onderwerpen zoals de uitstorting van de Heilige Geest en hoe daarna een nieuw soort gemeenschap zal ontstaan met een nieuw soort mensen. De evangeliën laten de uitwerking zien in het leven van Jezus. En de Handelingen en de brieven laten de uitwerking zien van wat in het Oude Testament werd aangekondigd als het Nieuwe Verbond.
En daarom kunnen we ook met vertrouwen uitzien naar de toekomst waar een nieuwe hemel en nieuwe aarde komt waarop gerechtigheid wonen zal. Via de najaarsfeesten in het Oude Testament leren we al hoe dat dan zal zijn.
De weg om meer te begrijpen
Er zijn twee bewegingen, die je kunt maken in het omgaan met de tekst van de Bijbel. Als je de teksten bekritiseert, je er niet door wil laten gezeggen, dan zul je steeds minder gaan begrijpen. Als je de teksten voor waar houdt en opvolgt, dan zul je steeds meer gaan begrijpen.
Johannes 6:45. Het staat geschreven in de Profeten: “Zij zullen allemaal door God onderricht worden.” Iedereen die naar de Vader luistert en van hem leert komt bij mij.
Opmerking: als je naar de Vader luistert en van Hem leert, dan ga je er steeds meer van begrijpen.
De andere beweging.
Handelingen 7:42. Maar God keerde zich van hen af en liet hen de sterren en hemelgoden aanbidden, zoals in het boek van de Profeten geschreven staat: “Hebben jullie mij soms dierenoffers en brandoffers gebracht toen jullie veertig jaar door de woestijn trokken, volk van Israël?
Opmerking: het volk Israël luisterde niet naar God en daarom keerde God zich van hen af en werden ze zo dom om sterren en hemelgoden te aanbidden, wat leidde tot hun ondergang.
Antwoorden op vragen
Vraag: er staat allerlei geweld in de Bijbel. Is dat wat God wil?
Antwoord: de geschriften zijn ‘God-doorademend’. Dat houdt in dat niet alles wat is beschreven de wil van God is. Koningen of wie dan ook maar maakten soms grote fouten. Daar kunnen we lessen uit trekken.
Vraag: waarom citeert Jezus uit het ene boek van het Oude Testament meer dan uit het andere boek?
Antwoord: er zijn duidelijk meer en minder geïnspireerde boeken en sommigen leenden zich meer voor de onderwerpen die Jezus aan de orde stelde.
Een mooie vraag voor een quiz zou zijn: wat is het aantal maal dat er in het Nieuwe Testament naar een boek of een groep van boeken in Oude Testament wordt verwezen?
Antwoord: als ik goed heb geteld zijn er 51 verzen, die het woord ‘Schrift’ noemen. In 85 verzen staat ‘er staat geschreven’. In 185 verzen is er een verwijzing naar de Wet, circa 50 verwijzen naar Mozes als de Wet, 36 verzen verwijzen naar een boek of de groep boeken van de profeten, 7 verzen verwijzen naar de Psalmen en naar Jesaja verwijzen 21 verzen en dan zijn er nog enkele andere boeken waar naar wordt verwezen. Het totaal aantal verwijzingen naar boeken van het Oude Testament is daarmee 440.
Meestal tellen Nieuwe Testamenten zo’n 300 bladzijden, dus bijna 1 1/2 keer per bladzijde wordt er verwezen naar het Oude Testament.
En dan zijn er nog vele beelden, woorden en uitdrukkingen in het Nieuwe Testament, die ook voorkomen in het Oude Testament. Totaal duizend verwijzingen van het Nieuwe naar Oude Testament lijkt mij een voorzichtige schatting.
En tenslotte de toepassingsvraag: wil jij ook de autoriteit van Bijbel erkennen zoals de Bijbel dat zelf ziet?