Het kan zijn dat we als mensen getest en beproefd worden. Wat zegt de Bijbel daar over?
Zoals een scholier en een student proefwerken en examens moet doen om te laten zien dat hij aan de eisen voor een diploma voldoet, zo zijn er ook van die testen in het gewone leven.
De Griekse woorden in de Bijbel
Er komt zowel een werkwoord als een zelfstandig naamwoord voor, die je met testen en beproeven kunt vertalen.
| Woord | Soort woord | Strong | Opmerkingen: | |
| 1 | πειράζω peirazō | Werkwoord | G3985 SB3456 | Testen en beproeven Komt 39 keer voor in 35 verzen. KJV: tempt (29x), try (4x), tempter (2x), prove (1x), assay (1x), examine (1x), go about (1x). |
| 2 | πειρασμός peirasmos | Zelfstandig naamwoord mannelijk | G3986 SB3457 | Test. Komt 21 keer voor in 20 verzen. KJV: temptation (19x), temptations (1x), try (1x). |
| 3 | πειράω peiraō | Werkwoord | G3987 | Komt 3 keer voor in 3 verzen. KJV: assay (1x), go about (1x), variations of ’tempted’ (1x). |
| 4 | ἐκπειράζω ekpeirazō | Werkwoord | G1598 | Eruit op de proef gesteld Komt 4 keer voor in 4 verzen. KJV: tempt (4x). |
Je zou de woorden peirazo, peirasmos, peirao met verschillende woorden kunnen vertalen zoals op de proef stellen, beproeven, testen, verzoeken of ook met een modern woord als uitdaging.
Het werkwoord testen, beproeven, verzoeken komt in 35 verzen voor.
Het zelfstandig naamwoord peirosmos komt in twintig verzen voor, hier staan ze allen.
Bij beproeven en testen denk ik aan een onderzoek onderwerpen, kijken of het werk.
Het werkwoord peirao komt in drie verzen voor. Er zit naast beproeven ook uitdagen en meten in.
Het woord verzoeken heeft iets gemeens in zich, iemand verleiden tot iets slechts. Ik vind het ook wel een beetje vaag woord.
Zonder nadere aanduiding is het originele Griekse woord peirazo als het met een werkwoord bijvoorbeeld beproeven is vertaald en peirasmos als het met een zelfstandig naamwoord zoals beproeving is vertaald.
Jezus werd op de proef gesteld, getest
Als eerste in de evangeliën gaat het om Jezus, die op de proef wordt gesteld. In het begin van zijn bediening is het door de duivel. Later wordt Hij door allerlei mensen op de proef gesteld.
Matteüs 4:1. Daarna werd Jezus door de Geest meegevoerd naar de woestijn om door de duivel op de proef gesteld te worden.
Marcus 1:13. Veertig dagen bleef Hij in de woestijn, waar Hij door Satan op de proef werd gesteld. Hij leefde er te midden van de wilde dieren, en engelen dienden Hem.
Lucas 4:2. waar Hij veertig dagen bleef en door de duivel op de proef gesteld werd. Al die tijd at Hij niets, en toen de veertig dagen verstreken waren, had Hij grote honger.
Matteüs 4:3. Toen kwam de beproever naar Hem toe en zei: ‘Als U de Zoon van God bent, beveel die stenen dan in broden te veranderen.
Opmerking: letterlijk staat er ‘de beproevende’.
Hier staat de beproeving en de reactie van Jezus op de beproeving.
Matteüs 4:5-7. Vervolgens nam de duivel Hem mee naar de heilige stad, zette Hem op het hoogste punt van de tempel en zei tegen Hem: ‘Als U de Zoon van God bent, spring dan naar beneden. Want er staat geschreven: “Zijn engelen zal Hij opdracht geven om U op hun handen te dragen, zodat U uw voet niet zult stoten aan een steen.”’ Jezus antwoordde: ‘Er staat ook geschreven: “Stel de Heer, uw God, niet op de proef.”’
Lucas 4:12-13. Maar Jezus antwoordde: ‘Er is gezegd: “Stel de Heer, uw God, niet op de proef.” Toen de duivel Jezus aan al deze beproevingen had onderworpen, ging hij voor een tijd bij Hem vandaan.
Opmerking: in beide teksten staat het woord ekpeirazo, dat eruit op de proef stellen betekent.
Waar zou het om gaan bij het op de proef stellen van de Heer? Onze Heer heeft ons bescherming beloofd, maar daar hoort wel bij dat wij zelf ook opletten op gevaren. Dat is ons deel van de afspraak. Als we roekeloos zijn, ons in gevaren begeven, zoals in dit voorbeeld, dan maken we het de Heer moeilijk om ons te blijven beschermen omdat wij niet onze verantwoordelijkheid nemen.
We lezen in de evangeliën bij drie verschillende situaties dat mensen Jezus op de proef stelden door een teken te vragen of te verlangen. Jezus gaat graag op de vragen en verlangens van mensen in, maar tekenen zijn niet los verkrijgbaar, ze horen Gods hart voor de wereld te tonen.
Matteüs 16:1. De farizeeën en de sadduceeën kwamen Hem op de proef stellen met de vraag hun een teken uit de hemel te tonen.
Marcus 8:11. Daar kwamen de farizeeën op Hem af, en ze begonnen met Hem te discussiëren. Om Hem op de proef te stellen, verlangden ze van Hem een teken uit de hemel.
Lucas 11:16. Anderen verlangden van Hem een teken uit de hemel om Hem op de proef te stellen.
Hier probeert men de integriteit van Jezus naar vrouwen toe uit te testen.
Matteüs 19:3. Toen kwamen er farizeeën op Hem af om Hem op de proef te stellen. Ze vroegen: ‘Mag een man zijn vrouw om willekeurig welke reden verstoten?’
Marcus 10:2. Er kwamen ook farizeeën op Hem af. Ze vroegen Hem of een man zijn vrouw mag verstoten. Zo wilden ze Hem op de proef stellen.
Hier probeert men op een slimme manier Jezus of te laten kiezen voor óf het Joodse geloof óf voor de Romeinse keizer, waarbij Jezus óf beschuldig zou kunnen worden bij de Romeinen óf tegen het Joodse volk zou kiezen.
Matteüs 22:17-18. Zeg ons daarom wat U vindt: is het toegestaan de keizer belasting te betalen of niet?’ Maar Jezus had hun boze opzet door en zei: ‘Waarom stelt u Me op de proef, huichelaars?
Marcus 12:15. Maar omdat Hij hun huichelarij doorzag, antwoordde Hij: ‘Waarom stelt u Me op de proef? Laat Me eens een denarie zien.’
En hier stelt men Jezus op de proef door een ingewikkeld dilemma aan Jezus voor te leggen, namelijk wat is het belangrijkste gebod.
Matteüs 22:35-36. Om Hem op de proef te stellen vroeg een van hen, een wetgeleerde: ‘Meester, wat is het grootste gebod in de wet?’
Lucas 10:25. Er kwam een wetgeleerde die Hem op de proef wilde stellen. Hij vroeg: ‘Meester, wat moet ik doen om deel te krijgen aan het eeuwige leven?’
Opmerking: hier staat het woord ekpeirazo.
De overpriesters en schriftgeleerden stelden Jezus een vraag.
Lukas 20:23. En Hij merkte hun sluwheid en zei tegen hen: Waarom verzoekt u Mij? [HSV]
Opmerking: de NBV vertaalt het woord beproeven niet, daarom citeer ik niet de NBV.
Lucas 22:28. Jullie zijn in al mijn beproevingen steeds bij Mij gebleven.
Johannes 8:6. Dit zeiden ze om Hem op de proef te stellen, om te zien of ze Hem konden aanklagen. Jezus bukte zich en schreef met zijn vinger op de grond.
Hebreeën 2:18. Juist omdat Hij zelf, toen Hij op de proef werd gesteld, het lijden doorstaan heeft, kan Hij ieder die beproefd wordt bijstaan.
Hebreeën 4:15. Want deze hogepriester kan met onze zwakheden meevoelen omdat Hij, net als wij, in elk opzicht op de proef is gesteld, maar dan zonder te zondigen.
Opmerking: hier staat in het Grieks het werkwoord peirao.
Wat kunnen we van deze teksten leren?
Wij moeten ook onze verantwoordelijkheid nemen om het leven te leven.
God wil ons helpen, zo nodig met tekenen, als ze dienstbaar zijn aan het heil voor mensen en voor een betere relatie tussen ons en Hem.
Jezus en God test en beproefd mensen
We lezen ook dat Jezus en God mensen beproefd, niet om ze te laten vallen, maar om ze naar een hoger plan te brengen.
Dit zijn de inleidende verzen voor de eerste wonderlijke spijziging.
Johannes 6:5-6. Toen Jezus om zich heen keek en zag dat die menigte naar Hem toe kwam, vroeg Hij aan Filippus: ‘Waar kunnen we brood kopen om deze mensen te eten te geven?’ Hij vroeg dat om Filippus op de proef te stellen, want zelf wist Hij al wat Hij zou gaan doen.
Opmerking : Filippus slaagde niet voor de test, maar dat was niet erg. Hij zou er van leren.
En hier gaat het om een test, die wel slaagde. Abraham gehoorzaamde op een bijzonder manier het woord van God.
Hebreeën 11:17. Door zijn geloof kon Abraham, toen hij op de proef werd gesteld, Isaak als offer opdragen. Hij die de beloften had ontvangen, was bereid zijn enige zoon te offeren.
De gemeente, die mensen beproefd
Ik heb maar één voorbeeld gevonden van een gemeente die een test uitvoert.
Als gemeente is het ook goed om mensen, als dat nodig is, te testen. Openbaring 2:2. Ik weet wat u doet, hoe u zich inzet en standhoudt, en dat u boosdoeners niet verdraagt. Zo hebt u mensen die beweren dat ze apostelen zijn, op de proef gesteld en als leugenaars ontmaskerd.
Wat kunnen we er van leren?
Dat mensen, die beweren een bepaalde bediening te hebben, maar waar dat niet zo is, om die te ontmaskeren. In Openbaring worden het dan leugenaars genoemd.
Jezelf beproeven
2 Korintiërs 13:5. Onderzoek bij uzélf of het geloof uw leven bepaalt, stel uzelf op de proef. U weet toch van uzelf dat Jezus Christus in u is? Als dat niet zo is, dan hebt u de proef niet doorstaan.
God op de proef stellen
Handelingen 5:9. Petrus zei tegen haar: Waarom toch hebt u met elkaar afgesproken de Geest van de Heere te verzoeken? Zie, de voeten van hen die uw man begraven hebben, zijn voor de deur en zullen u ook uitdragen. [HSV]
Handelingen15:10. Welnu dan, waarom verzoekt u God door een juk op de hals van de discipelen te leggen dat onze vaderen en ook wij niet hebben kunnen dragen? [HSV]
1 Korintiërs 10:9. En laten wij Christus niet verzoeken, zoals ook sommigen van hen Hem verzocht hebben en door de slangen omgekomen zijn. [HSV]
Opmerking 1: het eerste werkwoord is in het Grieks ekpeirazo, dat eruit op de proef gesteld betekent.
Opmerking 2: God verzoeken is, verkeerde dingen doen en toch verwachten dat je wordt gezegend.
1 Korintiërs 10:9. En laten wij Christus niet verzoeken, zoals ook sommigen van hen Hem verzocht hebben en door de slangen omgekomen zijn. [HSV]
Hebreeën 3:9. waar jullie voorouders Mij op de proef stelden en tartten, al hadden ze mijn daden gezien,
De satan, die ons op de proef stelt
Handelingen 20:19. ik heb de Heer in alle nederigheid gediend en heb al het verdriet en de beproevingen als gevolg van de samenzweringen van de Joden doorstaan.
1 Korintiërs 7:5. Onttrek u niet aan elkaar, behalve dan met onderling goedvinden voor een bepaalde tijd, om u te wijden aan vasten en bidden. Kom daarna weer bij elkaar, opdat de satan u niet zal verzoeken omdat u zich niet kunt onthouden. [HSV]
1 Tessalonicenzen 3:5. Daarom heb ik, omdat ook ik dit verlangen niet langer kon verdragen, hem gestuurd om ten aanzien van uw geloof te weten te komen of de verzoeker u misschien niet verzocht had en onze inspanning tevergeefs zou zijn geweest. [HSV]
Hebreeën 11:37. Zij zijn gestenigd, in stukken gezaagd, in verzoeking gebracht, met het zwaard ter dood gebracht. Zij hebben rondgelopen in schapenvachten en geitenvellen. Zij leden gebrek, werden verdrukt en mishandeld. [HSV]
Openbaring 2:10. Wees niet bang voor het lijden dat u nog te wachten staat. Sommigen van u zullen door de duivel in de gevangenis worden gegooid, en zo op de proef worden gesteld; tien dagen lang zult u het zwaar te verduren hebben. Wees trouw tot in de dood, dan zal Ik u als lauwerkrans het leven geven.
Openbaring 3:10. Omdat u trouw bent gebleven aan mijn gebod om stand te houden, zal Ik u ook trouw zijn wanneer binnenkort overal op aarde de tijd van de beproeving aanbreekt, als de mensen die er leven op de proef worden gesteld.
Een uitdaging aangaan.
Handelingen 16:7. En bij Mysië gekomen, probeerden zij naar Bithynië te reizen, maar de Geest liet het hun niet toe. [HSV]
Opmerking: ze gingen de uitdaging aan naar Bithynië te reizen.
Deze tekst gaat over de apostel Paulus.
Handelingen 9:26. Toen hij terug was in Jeruzalem wilde hij zich aansluiten bij de leerlingen, maar die waren bang voor hem omdat ze niet geloofden dat ook hij een leerling was geworden.
Opmerking: het is meer dan aansluiten. Paulus wilde, denk ik, zowel overtuigingen of wat te doen afstemmen, doornemen, begroeven om te kijken of ze goed waren.
Opmerking: hier staat in het Grieks het werkwoord peirao.
De Joodse leiders beweerden dat de apostel Paulus de uitdaging aanging om de tempel te ontheiligen.
Handelingen 24:6. Hij heeft ook geprobeerd de tempel te ontheiligen. Wij hebben hem dan ook gevangengenomen om naar onze wet een oordeel over hem te vellen. [HSV]
Handelingen 26:21. Dat is de reden waarom de Joden me gegrepen hebben toen ik me in de tempel bevond, en geprobeerd hebben me te vermoorden.
Opmerking 1: hier staat in het Grieks het werkwoord peirao.
Opmerking 2: het was een uitdaging, de geleerde joden tegen Paulus.
De uitdagingen van het leven van wie dat ook komt
1 Korintiërs 10:13. U hebt geen beproevingen te doorstaan die niet voor mensen te dragen zijn. God is trouw en zal niet toestaan dat u boven uw krachten wordt beproefd: Hij geeft u mét de beproeving ook de uitweg, zodat u haar kunt doorstaan.
Galaten 6:1. Broeders, ook als iemand onverhoeds tot enige overtreding komt, moet u die geestelijk bent, zo iemand weer terechtbrengen, in een geest van zachtmoedigheid. Houd intussen uzelf in het oog, opdat ook u niet in verzoeking komt. [HSV]
1 Korintiërs 10:13. U hebt geen beproevingen te doorstaan die niet voor mensen te dragen zijn. God is trouw en zal niet toestaan dat u boven uw krachten wordt beproefd: Hij geeft u mét de beproeving ook de uitweg, zodat u haar kunt doorstaan.
Galaten 4:14. En toch hebt u mijn beproeving, die in mijn lichaam plaatsvond, niet veracht of verafschuwd, maar ontving u mij als een engel van God, ja, als Christus Jezus. [HSV]
Opmerking: de NBV vertaalt met ‘ziekte’, maar daarmee is de worsteling van Paulus uit de tekst verdwenen.
Hebreeën 3:8. wees dan niet halsstarrig, als tijdens de opstand, ten tijde van de beproeving in de woestijn,
Jakobus 1:2. Het moet u tot grote blijdschap stemmen, broeders en zusters, als u allerlei beproevingen ondergaat.
Jakobus 1:12. Gelukkig is de mens die in de beproeving staande blijft. Want wie de proef doorstaat, ontvangt als lauwerkrans het leven, zoals God heeft beloofd aan iedereen die Hem liefheeft.
Jakobus 1:13-14. Wie in verleiding komt, moet niet beweren: ‘Die verleiding komt van God.’ Want God stelt niemand aan verleiding bloot, zoals hij zelf ook niet door iets slechts in verleiding kan worden gebracht.
Iedereen komt in verleiding door zijn eigen begeerte, die hem lokt en meesleept. [geen handige vertaling]
1 Petrus 1:6. Verheug u hierover, ook al moet u nu tot uw verdriet nog een korte tijd allerlei beproevingen verduren.
1 Petrus 4:12. Geliefde broeders en zusters, wees niet verbaasd over de vuurproef die u ondergaat; er overkomt u niets uitzonderlijks.
Opmerking: in het Grieks staat het woord voor vuur en voor proef.
2 Petrus 2:9. De Heer blijkt dus vromen uit de beproeving te kunnen redden en onrechtvaardigen gevangen te kunnen houden tot de dag van het oordeel, om hen dan te straffen.
Bid om niet in beproeving te komen.
Dit is een onderdeel van het Onze Vader gebed.
Matteüs 6:13. En breng ons niet in beproeving, maar red ons van het kwaad. [Want aan U behoort het koningschap, de macht en de majesteit, in eeuwigheid. Amen.]
Lucas 11:4. Vergeef ons onze zonden, want ook wijzelf vergeven iedereen die ons iets schuldig is. En breng ons niet in beproeving.”’
Matteüs 26:41. Blijf wakker en bid dat jullie niet in beproeving komen; de geest is wel gewillig, maar het lichaam is zwak.’
Marcus 14:38. Blijf wakker en bid dat jullie niet in beproeving komen; de geest is wel gewillig, maar het lichaam is zwak.’
Lucas 8:13. Het zaad op de rotsachtige bodem, dat zijn zij die het woord vol vreugde aannemen wanneer ze het horen, maar het schiet geen wortel; voor het moment geloven ze, maar als ze op de proef worden gesteld, worden ze afvallig.
Opmerking: het Griekse zelfstandig naamwoord peirasmos is hier met een werkwoord vertaald.
Lucas 22:40. Toen Hij daar was aangekomen, zei Hij tegen hen: ‘Bid dat jullie niet in beproeving komen.’
Lucas 22:46. … en Hij zei tegen hen: ‘Waarom slapen jullie? Sta op en bid dat jullie niet in beproeving komen.’
Wat kunnen we van deze teksten leren?
Er is in de Bijbel nadruk op bidden dat wijzelf niet getest of beproefd zullen worden. Waarom is dat eigenlijk?
De proef (dokime, dokimion, dokimos)
In de tabel zijn de Griekse woorden opgenomen, die in de Bijbel voorkomen en die je met proef zou kunnen vertalen.
| Woord | Soort woord | Strong | Opmerkingen: | |
| 1 | δοκιμή dokimē | Zelfstandig naamwoord vrouwelijk | G1382 | Proef. Komt 7 keer voor in 6 verzen KJV: proof (3x), experience (2x), trial (1x), experiment (1x). |
| 2 | δοκίμιον dokimion | Zelfstandig naamwoord onzijdig | G1383 | Komt in 2 teksten voor KJV: trying (1x), trial (1x). |
| 3 | δόκιμος dokimos | Bijvoeglijk naamwoord | G1384 | Komt 7 keer in 7 teksten voor. KJV: approved (6x), tried (1x). |
De vertalers van de Bijbel hebben moeite met dit woord. Soms vertalen ze het woord niet en ze vertalen de ene keer met een bepaald woord en de andere keer zonder duidelijke reden met een ander woord. Wat zou hiervan de oorzaak zijn.
Dokime
Het zelfstandig naamwoord dokime komt in zes verzen voor.
Romeinen 5:3-4. En dat niet alleen, we laten ons zelfs voorstaan op de ellende die we ondervinden, omdat we weten dat ellende tot volharding leidt, volharding tot betrouwbaarheid, en betrouwbaarheid tot hoop.
Opmerking: de interlinear vertaalt het Griekse woord met character, de HSV met het woord ‘ondervinding’.
2 Korintiërs 2:9. Want met dit doel heb ik ook geschreven: dat ik uw beproefdheid te weten zou komen, of u in alles gehoorzaam bent. [HSV]
Opmerking: wat zou de HSV bedoelen met het woord beproefdheid?
Opmerking: de NBV21, de NBG en de Willibrord vertaling, vertalen het woord niet.
2 Korintiërs 8:2. ze zijn door ellende zwaar op de proef gesteld maar zijn toch, vervuld van een overstelpende vreugde en ondanks hun grote armoede, zeer vrijgevig.
Opmerking: in het Grieks staat een zelfstandig naamwoord
2 Korintiërs 9:13. Ze prijzen God omdat u er blijk van geeft gehoorzaam te zijn aan het evangelie van Christus, wat u bewijst door de ruimhartigheid waarmee u met hen en alle anderen wilt delen.
Opmerking: de HSV vertaalt met ‘dit bewijs van dienstbetoon’.
2 Korintiërs 13:3. Dan krijgt u het bewijs waar u om vraagt: dat mijn woorden die van Christus zijn – Christus, die tegenover u niet zwak is maar u juist zijn kracht toont.
Filippenzen 2:22. En u kent zijn beproefdheid, dat hij met mij gediend heeft in het Evangelie, zoals een kind met zijn vader. [HSV]
Opmerking: de NBV vertaalt weer met betrouwbaar.
Dokimion.
Het zelfstandig naamwoord dokimion komt in twee teksten voor.
Jakobus 1:3. Want u weet: wanneer uw geloof op de proef wordt gesteld, leidt dat tot standvastigheid.
1 Petrus 1:6-7. Daarin verheugt u zich, ook al wordt u nu voor een korte tijd – als het nodig is – bedroefd door allerlei verzoekingen, opdat de beproeving van uw geloof – die van groter waarde is dan die van goud, dat vergaat en door het vuur beproefd wordt – mag blijken te zijn tot lof en eer en heerlijkheid, bij de openbaring van Jezus Christus. [HSV]
Opmerking: de NBV vertaalt met ‘de echtheid van uw geloof’
Dokimos
Het bijvoeglijk naamwoord dokimos komt in zeven teksten voor.
Romeinen 14:18. Wie Christus zo dient, is God welgevallig en bij de mensen geacht.
Opmerking: de internlinear vertaalt met ‘approved’. SV ‘aangenaam’.
Romeinen 16:10. Groet Apelles, de beproefde dienaar in Christus. [HSV]
Opmerking:
1 Korintiërs 11:19. Want er moeten ook afwijkingen in de leer onder u zijn, opdat wie beproefd blijken te zijn, in uw midden openbaar komen. [HSV]
Opmerking: de NBV hanteert hier weer het woord betrouwbaar.
2 Korintiërs 10:18. Want niet wie zichzelf aanbeveelt, die is welbeproefd, maar wie door de Heere wordt aanbevolen. [HSV]
Opmerking: NBV betrouwbaar.
2 Korintiërs 13:7. Wij bidden God dat u het kwade nalaat, niet om te bewijzen dat wij geslaagd zijn, maar omdat u het goede moet doen, ook al zou het lijken alsof wij gefaald hebben.
2 Timoteüs 2:15. Beijver u om uzelf welbeproefd voor God te stellen, als een arbeider die zich niet hoeft te schamen en die het Woord van de waarheid recht snijdt. [HSV]
Jakobus 1:12. Gelukkig is de mens die in de beproeving staande blijft. Want wie de proef doorstaat, ontvangt als lauwerkrans het leven, zoals God heeft beloofd aan iedereen die Hem liefheeft.
Voorbeeld: De test van Jezus in de woestijn
Matteüs 4:1-11 en Lucas 4:1-13.
Jezus kreeg in de woestijn met drie verzoekingen of verleidingen te maken. Ze waren alle drie aanvallen op wie Jezus wilde zijn. Zo kunnen wij ook kinderen van God zijn en dan is het ook een aanval op wie wij zijn.
Het zijn drie soorten verzoekingen. We zullen misschien bij de ene soort meer moeite hebben dan de andere soort. Maar als het bij onszelf of bij een ander is misgegaan. Er is een weg terug. Voor jou. Maar ook voor iemand anders. Ga de weg terug en neem dan de goede afslag. Sorry, belijden hoort er ook bij. En ontvangen van vergeving. En danken voor de vergeving.
Wie op weg gaan met God, zijn als Jezus. We kunnen er op dezelfde manier in staan.
De tekst begint met de volgende aanhef.
Matteüs 4:1. Daarna werd Jezus door de Geest meegevoerd naar de woestijn om door de duivel op de proef gesteld te worden.
Als je gebrek hebt
Bij Jezus was het verlangen naar brood na veertig dagen vasten.
Matteüs 4:2-4. Nadat hij veertig dagen en veertig nachten had gevast, had hij grote honger.Nu kwam de beproever naar hem toe en zei: ‘Als u de Zoon van God bent, beveel dan die stenen in broden te veranderen.’ Maar Jezus gaf hem ten antwoord: ‘Er staat geschreven: “De mens leeft niet van brood alleen, maar van ieder woord dat klinkt uit de mond van God.”’
Bij ons kan dat ook brood zijn, maar dat kan van alles en nog wat zijn.
De les is: Het woord van God/de woorden van God zijn alles voor je.
Voorbeelden van behoeften: om de pijn te verdoven: alcohol, drugs, iets op seksueel gebied, aandacht. Voor de mensen met ongenoegen in hun lijf: behoefte om te schelden, te rebelleren, te roddelen, een nieuwsverslaving. En dan heb je nog allerlei typen mensen: Voor de ‘sensatiezoekers’ is dat er iets spannends gebeurt. Voor de ‘autisten’: de verleiding om een omgeving te zoeken zonder onverwachte dingen. Voor ……
Dus: Dat je alles kan afleggen en je op God richten.
Als er een uitdaging op je af komt.
Matteüs 4:5-7. Vervolgens nam de duivel hem mee naar de heilige stad en zette hem op het hoogste punt van de tempel. Hij zei tegen hem: ‘Als u de Zoon van God bent, spring dan naar beneden. Want er staat geschreven: “Zijn engelen zal hij opdracht geven om u op hun handen te dragen, zodat u uw voet niet zult stoten aan een steen.”’ Jezus antwoordde: ‘Er staat ook geschreven: “Stel de Heer, uw God, niet op de proef.”’
Bij Jezus was de uitdaging: hoe hoe kom ik van dat dak van de tempel af.
Bij ons kan dat ook allerlei vormen hebben. Een zieke die op je afkomt. Een arme, die om hulp vraagt.
Veel gebruikte uitvluchten: denken en zeggen God doet alles, het heeft zo moeten wezen, wie ben ik, waarom ik.
Anderen: ik begeef me niet in een situatie dat ik iets moeilijks moet doen.
De les is: neem je eigen verantwoordelijkheid. Schuif die niet af op God.
Als je de kans wordt geboden om iets moois te krijgen.
Matteüs 4:8-10. De duivel nam hem opnieuw mee, nu naar een zeer hoge berg. Hij toonde hem alle koninkrijken van de wereld in al hun pracht en zei: ‘Dit alles zal ik u geven als u voor mij neervalt en mij aanbidt.’ Daarop zei Jezus tegen hem: ‘Ga weg, Satan! Want er staat geschreven: “Aanbid de Heer, uw God, vereer alleen hem.”’
Bij Jezus: alle koninkrijken van deze wereld. En dat was nu juist zijn missie.
Bij ons: een droombaan, een droomhuis, een droomvrouw, een droomman, de hoofdprijs uit de loterij, een droomgenezing, een droombevrijding, een droomboek.
De les is: Neem het alleen als het van God is of in overeenstemming met zijn waarden.
Samenvatting:
Als je van deze dingen niet doordrongen bent, dan ben je kwetsbaar. Blijf luisteren, blijf gericht op God, maak de goede keuzen.
En: hoe meer je verzoekingen weerstaat, des te minder ze ook worden. Bij Jezus helemaal weg.
Matteüs 4:11. Daarna liet de duivel hem met rust, en meteen kwamen er engelen om voor hem te zorgen.
Voorbeeld: De bede in het Onze Vader
We kennen de zin uit het Onze Vader: “en leidt ons niet in verzoeking maar verlos ons van de boze”.
Hoe moeten we deze tekst begrijpen in relatie met het deel uit de Bijbel hiervoor?
Matteüs 6:13. En breng ons niet in beproeving, maar red ons uit de greep van het kwaad. [NBV] … en leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. [NBG]
Matteüs 6:13. And do not lead us into hard testing, but keep us safe from the Evil One. [Complete Jewish Bible]
Het tweede woord dat hier staat is in het Grieks peirasmon, Strong nummer G3986. Dat kan in de positieve zin ’test’ betekenen of in negatieve zin. Bij de verzoeking in de woestijn is het bijbehorende werkwoord gebruikt peirasthēnai, G3985. Dit was ook een test namelijk door de duivel, diabolou.
Het Griekse woord dat met “de boze” is vertaald, daar staat “het kwaad”.
Het Griekse woord dat met “verzoeking” is vertaald, daar staat eigenlijk de bede dat God ons behoedt en beschermt zodat we niet in een beproevingsperiode of een testperiode komen.
Het derde woord rhysai, met nummer G4506, dat is verlossen van of redden uit. God redde Lot van die nare situatie in Sodom.
Het vierde woord dat hier staat ponerou, Strong nummer G4190, kun je vertalen met het kwade, het slechte. Het duidt niet direct op de satan of de duivel.
Een beproeving is dat je moet laten zien wat je waard bent. Bij een proefwerk op school moet je laten zien, dat je de leerstof onder de knie hebt. Waarom vragen we aan God of hij ons niet leidt in een testsituatie of voorkomt dat we in een testsituatie komen?
En als je in een testperiode komt of een test moment. Wees sterk!
De Farizeeën en anderen kwamen bij Jezus om hem op de proef te stellen.
Kan stelt ons niet op de proef. Ik heb één uitzondering gevonden in de Bijbel. En één dat een gemeente slechte mensen op de proef stelde.
Jakobus 1:13-15. Laat niemand zeggen, als hij verzocht wordt: Ik word door God verzocht. God immers kan niet verzocht worden met het kwade en Hijzelf verzoekt niemand. Maar ieder mens wordt verzocht, als hij door zijn eigen begeerte wordt meegesleurd en verlokt. Daarna, wanneer de begeerte bevrucht is, baart ze zonde, en wanneer de zonde volgroeid is, baart ze de dood.
Hier de uitzondering. God stelde Abraham op de proef.
Hebreeën 11:37. Door het geloof heeft Abraham, toen hij door God op de proef gesteld werd, Izak geofferd. En hij, die de beloften ontvangen had, heeft zijn eniggeborene geofferd.
Hier de tekst dat de gemeenten mensen op de proef stelt.
Openbaringen 2:2. Ik ken uw werken, uw inspanning en uw volharding, en weet dat u slechte mensen niet kunt verdragen, en dat u hen op de proef hebt gesteld die van zichzelf zeggen dat zij apostelen zijn, maar het niet zijn, en dat u hebt ontdekt dat zij leugenaars zijn. [HSV]
Overig
Soms wordt in vertalingen met beproeving vertaalt terwijl de Griekse woorden daarvoor niet echt een aanknopingspunt bieden.
Handelingen 14:22. Ze bemoedigden de leerlingen en spoorden hen aan te volharden in het geloof, maar wezen hun erop ‘dat wij pas na veel beproevingen het koninkrijk van God binnen kunnen gaan’.
Opmerking: hier staat het woord thilipsis wat je beter met verdrukking kan vertalen.
1 Korintiërs 7:26. Ik meen dat het vanwege de huidige beproevingen voor een mens goed is te blijven wat hij is.
Opmerking: hier staat het woord anagke wat je beter met verdrukking kan vertalen.
1 Tessalonicenzen 1:6. U hebt ons nagevolgd, en daarmee de Heer: onder zware beproevingen hebt u de boodschap van het evangelie ontvangen met de vreugde van de heilige Geest.
Opmerking: hier staat het woord thilipsis wat je beter met verdrukking kan vertalen.
1 Timoteüs 6:9. Wie rijk wil worden, staat bloot aan verleiding, raakt in een valstrik en valt ten prooi aan dwaze en schadelijke begeerten die een mens in het verderf storten en ten onder doen gaan.
Opmerking: deze tekst hoort bij misleiding en verleiding?
Samenvatting
We kunnen leren van de verzoeking van Jezus in de woestijn. Er is ook een bede in het Onze Vader: ‘En leidt ons niet in verzoeking maar verlos ons van de boze’.