Je kunt ook als volk vrij worden. Het volk Israël maakte dat mee toen ze bevrijd werden uit Egypte. Nederland maakte het mee na de Tweede Wereldoorlog. Eerst het Zuiden van Nederland, daarna het Noorden. We vieren dat ieder jaar op 5 mei. Op die dag van bevrijding op 5 mei 1945 waren de mensen uitzinnig blij.

Je kunt ook mentaal in een gevangenis zitten, maar je kunt worden verlost, losgelaten worden en vrijkomen. Daar gaat het in deze studie over.

De Bijbel hanteert allerlei woorden voor verlossen en bevrijden. Hieronder staan ze.

Oude Testament

Deze studie is wat betreft het Oude Testament nog beperkt tot een blik op het Hebreeuwse woord ga-al dat bevrijden, vrij maken en verlossen betekent. En verder op het memoreren van de bevrijding van het volk Israël uit Egypte.

Bevrijden (ga-al)

Bij verlossen en bevrijden denk je aan een gevangenis. En dat klopt ook. Die gevangenis kan allerlei trekjes hebben. Een  fysieke gevangenis, maar ook dat je emotioneel gevangen zit. Of als je in een verslaving zit. Of een bepaalde gewoonte.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	גָּאַל gā’al	Werkwoord	H1350	Bevrijden Komt 105 keer voor in 84 verzen. KJV: redeem (50x), redeemer (18x), kinsman (13x), revenger (7x), avenger (6x), ransom (2x), at all (2x), deliver (1x), kinsfolks (1x), kinsman’s part (1x), purchase (1x), stain (1x), wise (1x).

Werkwoord bevrijden (ga-al)
Hier de eerste drie teksten waar dit woord in voorkomt. De overige teksten heb ik nog niet bekeken.

Dit sprak aartsvader Jacob uit toen bij zijn zoon Jozef zegende.
Genesis 48:15-16. Hij zegende Jozef met deze woorden: ‘De God naar wiens wil mijn voorouders Abraham en Isaak zich richtten, de God die mijn leven lang mijn herder is geweest, de engel die mij heeft bevrijd van alle onheil, Hij geve deze jongens zijn zegen. Moge mijn naam door hen voortleven, en ook die van mijn voorouders Abraham en Isaak, en mogen zij zich over de hele aarde uitbreiden.’

Opmerking: Jacob spreekt over de engel, die hem verloste van ‘alle onheil’. Hebreeuwse woord dat hier staat is ‘ra, dat ‘kwaad’ betekent.

Dit sprak de HEER tegen Mozes.
Exodus 6:6. Daarom moet je dit tegen hen zeggen: “Ik ben de HEER . Ik zal de last die de Egyptenaren jullie opleggen van je afnemen, Ik zal jullie uit je slavenbestaan bevrijden. Ik zal jullie verlossen met opgeheven arm en de Egyptenaren zwaar straffen.

En deze tekst komt uit het lied van Mozes dat hij maakte na de doortocht door de Rode Zee.
Exodus 15:13. U bevrijdde dit volk en ging het liefdevol voor, sterk en machtig leidde U het naar uw heilige woning.

Vrijkopen met losgeld

Er is een werkwoord voor loskopen en er zijn twee woorden voor losgeld.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	פָּדָה pāḏâ	Werkwoord	H6299	Loskopen Komt 59 keer voor in 48 verzen. KJV: redeem (48x), deliver (5x), ransom (2x), rescued (1x), miscellaneous (3x).
2	פִּדְיוֹם piḏyôm	Zelfstandig naamwoord mannelijk	H6306	Losgeld Komt 3 keer voor in 3 verzen KJV: redemption (2x), ransom (1x), variant (1x).
3	כֹּפֶר kōp̄er	Zelfstandig naamwoord mannelijk	H3724	Losgeld Komt 17 keer voor in 17 verzen KJV: ransom (8x), satisfaction (2x), bribe (2x), camphire (2x), pitch (1x), sum of money (1x), village (1x)

Werkwoord vrijkopen (pada)
Het werkwoord pada komt 59 keer voor in 48 verzen. Het woord komt voor het eerst voor in het boek Exodus en dan ook gelijk acht keer. Hier alle teksten van Exodus met dit woord.

Exodus 13:13-15. Elk eerstgeboren veulen van een ezel moet u vrijkopen met een lam. Koopt u het niet vrij, dan moet u het de nek breken. Ook elke eerstgeboren zoon moet u vrijkopen. En als een van uw kinderen u later vraagt: “Waarom doen wij dit?”, dan moet u dit antwoord geven: “Met krachtige hand heeft de HEER ons bevrijd uit Egypte, uit de slavernij. Toen de farao weigerde ons te laten gaan, heeft de HEER alle eerstgeborenen in Egypte, van de mensen en van het vee, gedood. Daarom offer ik de HEER alle mannelijke dieren die als eerste de moederschoot verlaten en koop ik elke eerstgeboren zoon vrij.” 

Exodus 21:7-11. Wanneer iemand zijn dochter als slavin verkoopt, kan zij niet vrijkomen zoals de mannelijke slaven. Als haar meester haar voor zichzelf bestemd had en zij hem niet meer aanstaat, moet hij haar laten terugkopen; hij heeft niet het recht haar aan derden te verkopen, omdat hij zijn verplichtingen tegenover haar niet is nagekomen. Bestemt hij haar voor zijn zoon, dan moet hij haar als een dochter behandelen. Neemt hij naast haar een andere vrouw, dan mag hij de slavin niet minder voedsel of kleding geven en niet minder vaak gemeenschap met haar hebben; doet hij haar op een van deze drie punten tekort, dan mag ze weggaan zonder ook maar iets te hoeven betalen.

Exodus 34:19-20. Alles wat als eerste de moederschoot verlaat behoort Mij toe. Ieder eerstgeboren mannelijk dier van je kudde is voor Mij, zowel van je runderen als van je schapen en geiten. Elk eerstgeboren veulen van een ezel moet je vrijkopen met een schaap of geit. Koop je het niet vrij, dan moet je het de nek breken. Ook alle oudste zonen moet je vrijkopen. Niemand mag met lege handen voor Mij verschijnen.

Het tweede stuk tekst is een regeling voor wat toen een gebruikelijke praktijk was, je dochter als dienstmeisje, slavin voor geld afstaan. Die andere stukken tekst gaat om God de eer geven van zijn bevrijding van het volk Israël uit de slavernij. Wellicht voor ons uit een ander volk om daar ook aandacht aan te geven.

Zelfstandig naamwoorden losgeld (pidyom en kofer)
Het woord pidyom komt drie keer voor in het Oude Testament en het woord kofer 17 keer. Als het woord pidyom is gebruikt heb ik tussen haakjes dat vermeld, anders is het het woord kofer. Van alle teksten zijn deze niet zo relevant, dus niet geciteerd. 1 Samuël 6:18 en 12:3 en Hooglied 1:14 en 4:13.

Dit is een deel van de opdracht aan Noach.
Genesis 6:14. Maak jij nu een ark van pijnboomhout. Maak daar verschillende ruimten in, en bestrijk hem vanbinnen en vanbuiten met pek.

Het gaat hier om iemand die door zijn roekeloos gedrag een ander het leven heeft benomen.
Exodus 21:30. Legt men hem een afkoopsom op, dan moet hij als losprijs (pidyom) voor zijn leven de volle som die hem wordt opgelegd betalen.

Exodus 30:11-12. De HEER zei tegen Mozes: ‘Als je onder de Israëlieten een telling houdt, moeten allen die geregistreerd worden de HEER losgeld betalen voor hun leven, om te voorkomen dat zij vanwege de telling door een plaag worden getroffen.

Dit is een tekst uit de geschiedenis van het vrijkopen van het volk door de stam van de Levieten.
Numeri 3:49. Toen inde Mozes dat losgeld (pidyom)voor hen die het getal te boven gingen, van degenen die door de Levieten vrijgekocht waren. [HSV]

Numeri 35:30-32. Als iemand een ander gedood heeft, mag hij alleen op grond van getuigenverklaringen ter dood gebracht worden, maar de verklaring van één getuige is niet voldoende om iemand ter dood te veroordelen. Je mag geen losprijs aannemen voor het leven van een moordenaar die schuldig bevonden en ter dood veroordeeld is; zo iemand moet ter dood gebracht worden. Je mag ook geen losgeld aannemen van iemand die naar een vrijplaats is uitgeweken en nog voor de dood van de priester wil terugkeren naar zijn eigen woonplaats

Psalm 49:8-9. Niemand van hen kan zijn broeder metterdaad verlossen, hij kan God zijn losgeld niet geven. De losprijs (pidyom) voor hun leven is immers te kostbaar en zal voor eeuwig ontoereikend zijn. [HSV]

Job 33:24. Maar als een engel hem terzijde staat, een die zijn voorspraak is, één uit duizenden, om van zijn onschuld te getuigen, en als God hem welgezind is en zegt: “Laat niet toe dat hij in de afgrond afdaalt, Ik heb losgeld voor hem verkregen,”

Job 36:18. Pas op: laat je woede je niet meeslepen, vertrouw niet op het losgeld dat je kunt betalen.

Spreuken 6:34-35. … want jaloersheid is de woede van een man en hij zal geen medelijden hebben op de dag van de wraak. Hij zal geen enkel losgeld aannemen, en er niet in bewilligen, al vergroot men het geschenk.

Spreuken 13:8. Een rijke kan zijn leven redden door losgeld te betalen, een arme wordt niet eens bedreigd.

Spreuken 21:18. Oprechten worden vrijgekocht, trouwelozen niet; goddelozen dienen als losgeld voor rechtvaardigen.

Jesaja 43:1-3. Welnu, dit zegt de HEER, die jou schiep, Jakob, die jou vormde, Israël: Wees niet bang, want Ik zal je vrijkopen, Ik heb je bij je naam geroepen, je bent van Mij! Moet je door het water gaan – Ik ben bij je; of door rivieren – je wordt niet meegesleurd. Moet je door het vuur gaan – het zal je niet verteren, de vlammen zullen je niet verschroeien. Want Ik, de HEER, ben je God, de Heilige van Israël, je redder. Voor jou geef Ik Egypte als losgeld, Nubië en Seba ruil Ik in tegen jou.

Amos 5:12. Want ik weet hoe talrijk jullie misdaden zijn, hoe groot jullie zonden: jullie keren je tegen de onschuldigen, jullie nemen steekpenningen aan, jullie onthouden de armen in de poort hun recht.
Opmerking: de HSV vertaalt met ‘zwijggeld’.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Iemand vrijkopen met losgeld is een gebruikelijke praktijk in de samenleving van het oude Israël.

Dat vrijkopen kan ook het karakter hebben van steekpenningen. Dan is het niet goed. Amos 5:12

Dat vrijkopen met losgeld is gebeurt ook in de geestelijke wereld.

Kwaaddoeners kunnen als losgeld dienen voor rechtvaardigen. Spreuken 21:18. De God van Israël wil zelfs Egypte, Nubië en Seba geven als losgeld om Israël vrij te kopen. Jesaja 43:1-3

Er lijkt ook al een vooruitblik naar de losprijs die Jezus offer aan het kruis is. Job 33:24. Een andere losprijs dan dat offer is ontoereikend. Psalm 49:8-9

Bevrijding van het volk Israël

Van de Bijbel kennen we de bevrijding van een heel volk, het volk Israël en wel uit de slavernij van Egypte. We kunnen daar over lezen in het boek Exodus. Eerst was er de vraag van Mozes aan de Farao van Egypte om het volk vrijaf te geven om een feest te vieren. Toen de Farao het volk dat niet wilde toestaan volgden een tiental grote rampen. Tenslotte liet hij het volk gaan.

De Farao bedacht zich een aantal dagen later en achtervolgde het volk. Het volk Israël stond voor de Rode Zee. Door een groot wonder splitste het water van de Rode Zee zich en ontstond er een pad door de Rode Zee. Het volk Israël trok er door heen. Maar toen het leger van de Farao ook door dat pad ging stortte de muren van water ineens in en het leger van de Farao verdronk. Dit was een dermate indrukwekkende gebeurtenis dat lange tijd later de volken rond Israël zich deze gebeurtenis nog steeds herinnerden.

Jozua wordt de nieuwe leider na Mozes. Bijna altijd als het over Jozua gaat in de Bijbel wordt eraan toegevoegd dat hij de zoon van Nun is. Het Hebreeuwse woord Nun betekent o.a. vrijheid.

Het zou mooi zijn als volken onder nare dictaturen zoals in het Midden Oosten, Azië en Afrika zouden worden bevrijd van hun dictatoriale leiders.

Nieuwe Testament

We kunnen als mensen geestelijke of mentaal gevangen en gebonden zijn. Door verlossing en bevrijding kunnen we vrij worden. Als eerste aandacht gevangen en gebonden zijn.

Gevangen en gebonden zijn

Als eerste wat staat er in het Nieuwe Testament over gevangen zijn.

Gevangen zijn
Er zijn verschillende woorden rond gevangen nemen en gevangenis in het Grieks, die ook over een geestelijke gevangenis kunnen gaan. Hier de gegevens van deze woorden in de tabel.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	φυλακή phylakē	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G5438 SB4759	Gevangenis Komt 47 keer voor in 45 verzen. KJV: prison (36x), watch (6x), imprisonment (2x), hold (1x), cage (1x), ward (1x).
2	αἰχμαλωτίζω aichmalōtizō	Werkwoord	G163 SB137	Gevangen nemen Komt 3 keer voor in 3 verzen. KJV: bring into captivity (2x), lead away captive (1x).
3	ζωγρέω zōgreō	Werkwoord	G2221 SB2014	Vangen Komt 2 keer voor in 2 verzen KJV: catch (1x), take captive (1x).

Het Griekse woord phylake gebruikt men om het bewaken of het de wacht houden aan te geven, maar ook om het bewaakte of de plaats van het bewaakte aan te geven. Het Nederlandse woord gevangenis geeft niet een goed beeld. Dat woord is meer een vertaling van het Griekse woord desmotorion, een woord dat ook in het Nieuwe Testament voorkomt. Strong G1201 en SB1064.

Het woord kan ook nachtwake betekenen. Jezus, die kwam tijdens de vierde nachtwake op het meer. Matteüs 14:25, Marcus 6:48. Een dief kwam tijdens een nachtwake. Matteüs 24:43. De herders in het veld bij Bethlehem hielden ook de wacht. Lukas 2:8. Het is belangrijk als de Heer des huizes komt in de tweede of derde nachtwake dat zijn dienstknechten wakker zijn. Lukas 12:38.

Een aantal teksten gaan over een fysieke plek die wordt bewaakt zoals bij Johannes de Doper. Of de gelovigen waarvoor Jezus profeteert dat die ook in de gevangenis kunnen terecht komen. En Petrus die voor Jezus wel de gevangenis wilde ingaan. Barabbas, die in de gevangenis was. Deze teksten zijn hieronder niet geciteerd. Paulus die gelovigen gevangen zette.

Geestelijke of mentale gevangenis?
Hier alle teksten die om een geestelijke of mentale gevangenis lijken te gaan.

Matteüs 5:23-26. Als u dan uw gave op het altaar offert en u zich daar herinnert dat uw broeder iets tegen u heeft, laat uw gave daar bij het altaar achter en ga heen, verzoen u eerst met uw broeder en kom dan terug en offer uw gave. Stel u zo snel mogelijk welwillend op tegenover uw tegenpartij, terwijl u nog met hem onderweg bent; opdat de tegenpartij u niet misschien aan de rechter overlevert en de rechter u aan de gerechtsdienaar overlevert en u in de gevangenis geworpen wordt. [HSV]

Dit is een tekst uit een gelijkenis van de onbarmhartige knecht van de koning, die geen genade had voor zijn mededienaar.
Matteüs 18:29-30. Zijn mededienaar dan liet zich voor hem neervallen en smeekte hem: Heb geduld met mij en ik zal u alles betalen. Hij wilde echter niet, maar ging heen en wierp hem in de gevangenis, totdat hij de schuld betaald zou hebben. [HSV]
Opmerking: tenslotte werd die onbarmhartige knecht van de koning gepijnigd totdat hij betaald zou hebben.

Matteüs 25:36-46. Ik was naakt en jullie kleedden Mij. Ik was ziek en jullie bezochten Mij, Ik zat gevangen en jullie kwamen naar Mij toe.” Dan zullen de rechtvaardigen Hem antwoorden: “Heer, wanneer hebben wij U hongerig gezien en U te eten gegeven, of dorstig en U te drinken gegeven? Wanneer hebben wij U als vreemdeling gezien en opgenomen, U naakt gezien en gekleed? Wanneer hebben wij gezien dat U ziek was of in de gevangenis zat en zijn we naar U toe gekomen?” En de koning zal hun antwoorden: “Ik verzeker jullie: alles wat jullie gedaan hebben voor een van de geringsten van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor Mij gedaan.” Daarop zal Hij ook de groep aan zijn linkerzijde toespreken: “Jullie zijn vervloekt, verdwijn uit mijn ogen naar het eeuwige vuur dat bestemd is voor de duivel en zijn engelen. Want Ik had honger en jullie gaven Mij niet te eten, Ik had dorst en jullie gaven Mij niet te drinken. Ik was een vreemdeling en jullie namen Mij niet op, Ik was naakt en jullie kleedden Mij niet. Ik was ziek en zat in de gevangenis en jullie bezochten Mij niet.” Dan zullen ook zij antwoorden: “Heer, wanneer hebben wij U hongerig gezien of dorstig, als vreemdeling of naakt, ziek of in de gevangenis en hebben wij niet voor U gezorgd?” En Hij zal hun antwoorden: “Ik verzeker jullie: alles wat jullie voor een van deze geringste mensen niet gedaan hebben, hebben jullie ook voor Mij niet gedaan.” Hun staat eeuwige bestraffing te wachten, de rechtvaardigen daarentegen het eeuwige leven.’

Lukas 12:57-59. Waarom bepalen jullie niet uit jezelf wat juist is? Als je met je tegenstander op weg bent naar een hoge autoriteit, doe dan moeite om nog onderweg tot een vergelijk met hem te komen, anders sleept hij je voor de rechter, en de rechter zal je uitleveren aan de gerechtsdienaar, en die zal je in de gevangenis gooien. Ik zeg je: dan kom je niet vrij voor je ook de laatste cent betaald hebt.’

Drie keer een bevrijding uit een fysieke gevangenis
Deze geschiedenis is een mooi beeld van bevrijding uit een fysieke gevangenis.

Handelingen 5:17-25. Maar de hogepriester stond op, en allen die bij hem waren (dit was de sekte van de Sadduceeën) en zij werden vervuld met afgunst. En zij sloegen hun handen aan de apostelen en zetten hen vast in de openbare gevangenis. Maar een engel van de Heere opende ’s nachts de deuren van de gevangenis, bracht hen naar buiten en zei: Ga in de tempel staan en spreek tot het volk al de woorden van dit leven. Toen zij dit gehoord hadden, gingen zij tegen de ochtend de tempel in en gaven onderwijs. En de hogepriester en zij die bij hem waren, kwamen samen, riepen de Raad en al de oudsten van de Israëlieten bijeen en stuurden dienaars naar de gevangenis om hen te halen. Maar toen de dienaars daar kwamen, vonden zij hen niet in de gevangenis, dus keerden zij terug en berichtten: Wij stelden wel vast dat de gevangenis met alle zorgvuldigheid afgesloten was en dat de bewakers buiten voor de deuren stonden, maar toen wij die geopend hadden, troffen wij binnen niemand aan. Toen de hogepriester, de bevelhebber van de tempelwacht en de overpriesters deze woorden hoorden, vroegen zij zich met betrekking tot hen vol onzekerheid af wat dit moest worden. En er kwam iemand die hun berichtte: Zie, de mannen die u in de gevangenis gezet hebt, staan in de tempel en onderwijzen het volk [HSV]

Herodes nam bij een tweede gevangenneming zware maatregelen, maar ook Petrus kwam vrij.

Handelingen 12:1-4. Omstreeks die tijd nam koning Herodes enkele leden van de gemeente gevangen en mishandelde hen. Jakobus, de broer van Johannes, liet hij met het zwaard ter dood brengen. Toen hij zag dat de Joden hier gunstig op reageerden, liet hij ook Petrus aanhouden – dat was tijdens het feest van het Ongedesemde brood. Na de arrestatie sloot hij hem op in de gevangenis, waar hij hem door vier groepen soldaten van steeds vier man liet bewaken, met de bedoeling hem na het pesachfeest ten overstaan van het volk te berechten. Petrus werd dus in de gevangenis bewaakt; maar door de gemeente werd voortdurend voor hem tot God gebeden. Toen Herodes hem zou voorleiden, sliep Petrus die nacht tussen twee soldaten, geboeid met twee ketenen; en de bewakers voor de deur bewaakten de gevangenis.

Handelingen 12:17. En hij gebaarde hun met de hand dat zij zwijgen moesten, en hij vertelde hun hoe de Heere hem uit de gevangenis geleid had en zei: Vertel dit aan Jakobus en de broeders. En hij ging naar buiten en reisde naar een andere plaats.

Dit is het derde verhaal van een bevrijding uit een gevangenis in het boek Handelingen. Dit is het begin van het verhaal, het gaat nog wat verzen verder.

Handelingen 16: 22-23. En de menigte kwam als één man tegen hen in verzet. En de magistraten rukten hun de kleren af en gaven bevel hen met stokken te slaan. En nadat zij hun veel slagen toegediend hadden, wierpen zij hen in de gevangenis en geboden de cipier hen zorgvuldig te bewaken. En toen hij dat bevel gekregen had, wierp hij hen in de binnenste kerker en zette hij hun voeten vast in het blok. En omstreeks middernacht baden Paulus en Silas en zongen lofzangen voor God. En de gevangenen luisterden naar hen. En er vond plotseling een grote aardbeving plaats, zodat de fundamenten van de gevangenis bewogen werden; en onmiddellijk gingen alle deuren open en raakten de boeien van allen los.

Andere vormen
Jezus spreek tot de geesten in de gevangenis.
In het boek Openbaring gaat het om onreine geesten en de duivel die in bewaring, in een gevangenis, worden gehouden.

Gevangen nemen aichmalōtizō
Het woord aichmalōtizō, zie punt 2 in de tabel, komt vier keer voor waarvan drie keer met een geestelijke of mentale betekenis.

Dit gaat over de verdrukking van Jeruzalem, die Jezus voorzegt.
Lukas 21:24. En zij zullen vallen door de scherpte van het zwaard en in gevangenschap weggevoerd worden onder alle heidenen. En Jeruzalem zal door de heidenen vertrapt worden, totdat de tijden van de heidenen vervuld zullen zijn. [HSV]
Opmerking: hier staat steeds heidenen terwijl in het Grieks staat volken. Dit is in de jaren 70 en 130 na Christus werkelijkheid geworden.

Romeinen 7:21-23. Ik ontdek in mezelf dus de wetmatigheid dat het kwade zich aan mij opdringt, ook al wil ik het goede doen. Innerlijk stem ik vol vreugde in met de wet van God, maar in alles wat ik doe zie ik die andere wet. Hij voert strijd tegen de wet waarmee ik met mijn verstand instem en maakt van mij, in heel mijn doen en laten, een gevangene van de wet van de zonde. [HSV]

2 Korintiërs 10:4-6. De wapens waarmee wij ten strijde trekken zijn niet de wapens van deze wereld; ze zijn zo krachtig dat ze bolwerken kunnen slechten voor God. We halen spitsvondigheden neer en iedere verschansing die wordt opgetrokken tegen de kennis van God, we maken iedere gedachte krijgsgevangene om haar aan Christus te onderwerpen en zullen op het moment dat u Hem volledig gehoorzaam bent geworden, paraat staan om anderen voor hun ongehoorzaamheid te straffen.

In sommige handschriften staat hier een ander woord, namelijk een woord met Strong 162, dat dezelfde betekenis heeft. Vandaar dat deze tekst is geciteerd. Vandaar ook de afwijking met de tabel hierboven.
2 Timoteüs 3:6. Sommigen van hen komen de huizen binnen door zich op te dringen en weten het soort vrouwen in hun macht te krijgen dat zich gemakkelijk laat meevoeren door allerlei begeerten en met zonde beladen is.

Vangen zōgreō
Het werkwoord zōgreō, regel 3 in de tabel, komt twee keer voor in twee geestelijke en mentale betekenissen. Zie hieronder.

Lukas 5:10. … zo verging het ook Jakobus en Johannes, de zonen van Zebedeüs, die met Simon samenwerkten. Jezus zei tegen Simon: ‘Wees niet bang, voortaan zul je mensen vangen.

2 Timoteüs 2:25b-26. Dan brengt de Heer hen misschien tot inkeer, zodat zij de waarheid leren kennen en ontsnappen uit de valstrik van de duivel, die hen levend heeft gevangen en hen dwingt zijn wil te doen.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Jezus schetst in zijn onderwijs twee situaties, die leiden tot geestelijke of mentale gevangenis. Verzoen je met je broeder, die iets tegen je heeft. Matteüs 5:23-26. Lukas 12:57-59. Als je onbarmhartig bent terwijl jou barmhartigheid is geschied. Matteüs 18:30.

Let op koning Jezus heeft zich ook wel eens gevangen gevoeld en heb je Hem toen opgezocht? Dan ben je een gezegende van de Vader. Matteüs 25:36-46

Er zijn drie waar gebeurde verhalen van mensen die op wonderlijke wijze door God uit de gevangenis zijn bevrijd. Handelingen.

Je kunt gevangen zijn door de duivel waarbij je zijn wil moet doen. 2 Timoteüs 2:26. Kwade mensen, die anderen overhalen om te zondigen. 2 Timoteüs 3:6. We zijn gevangen door de wet van de zonde. Romeinen 7:23

In positieve zin, wat van ons wordt gevraagd is mensen vangen. Lukas 5:10. Onze verkeerde gedachten gevangen te nemen. 2 Korintiërs 10:5

Gebonden
Ergens aan vastmaken, dat is binden. Je komt zowel binden als ontbinden komen we tegen in de Bijbel.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	δέω deō	Werkwoord	G1210 SB1073	Binden Komt 44 keer voor in 41 verzen KJV: bind (37x), tie (4x), knit (1x), be in bonds (1x), wind (1x).

Verslaafd zijn douleo
Het woord douleuō komt van doulos dat slaaf betekent. Het kan slaan op zowel vrijwillig als verplicht dienen oftewel gebonden zijn. Je zou ook kunnen zeggen verslaafd zijn.

Om het woord slaaf goed te begrijpen is het belangrijk om op de hoogte te zijn van de situatie in het Romeinse Rijk in de tijd van het Nieuwe Testament. <<nog tekst toevoegen>>

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	δουλαγωγέω doulagōgeō	Werkwoord	G1396 SB1254	Tot slaaf maken Komt eenmaal voor KJV: bring into subjection (1x).
2	δουλεία douleia	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G1397 SB1255	Slavernij Komt 5 keer voor in 5 verzen. KJV: bondage (5x).
3	δουλεύω douleuō	Werkwoord	G1398 SB1256	Dienen, gebonden zijn Komt 25 keer voor in 23 verzen. KJV: serve (18x), be in bondage (4x), do service (3x).
4	δούλη doulē	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G1399 SB1257	Slavin Komt 3 keer voor in 3 verzen. KJV: handmaiden (2x), handmaid (1x).
5	δοῦλος doulos	Zelfstandig naamwoord mannelijk	G1401 SB1259	Slaaf Komt 127 keer voor in 119 verzen. KJV: servant (120x), bond (6x), bondman (1x).
6	δουλόω douloō	Zelfstandig naamwoord mannelijk	G1402 SB1260	Slavernij Komt 8 keer voor in 8 verzen. KJV: become servant (2x), bring into bondage (2x), be under bondage (1x), given (1x), make servant (1x), in bondage (1x).

<<Over welke tekst gaat SB1258? G1400 bestaat niet. Romeinen 6:19>>

Het werkwoord tot slaaf maken doulagōgeō
Dit woord komt eenmaal voor in deze tekst.
1 Korintiërs 5:27. Maar ik oefen mijn lichaam op harde wijze en maak het dienstbaar, opdat ik niet misschien, na anderen gepredikt te hebben, zelf verwerpelijk word. [HSV]

Het zelfstandig naamwoord douleia
Dit woord komt vijf keer voor, hier alle teksten met dit woord.

Romeinen 8:15. Want u hebt niet de Geest van slavernij ontvangen, die opnieuw tot angst leidt, maar u hebt de Geest van aanneming tot kinderen ontvangen, door Wie wij roepen: Abba, Vader! [HSV]

Romeinen 8:20- 21. Want de schepping is ten prooi aan zinloosheid, niet uit eigen wil, maar door Hem die haar daaraan heeft onderworpen. Maar er is hoop, omdat ook de schepping zelf zal worden bevrijd uit de slavernij van de vergankelijkheid en zal delen in de vrijheid en luister die Gods kinderen geschonken wordt.

Galaten 4:24. Deze dingen hebben een zinnebeeldige betekenis; want deze vrouwen zijn de twee verbonden: het ene, dat van de berg Sinaï, dat kinderen voortbrengt voor de slavernij, dat is Hagar. [HSV]

Galaten 5:1. Sta dan vast in de vrijheid waarmee Christus ons vrijgemaakt heeft, en laat u niet weer met een juk van slavernij belasten. [HSV]

Hebreeën 2:13-15. Zo zegt Hij ook: ‘Ik zal steeds op Hem vertrouwen,’ en verder: ‘Hier sta Ik met de kinderen die God Mij gegeven heeft.’ Omdat die kinderen mensen zijn van vlees en bloed, is de Zoon een mens geworden als zij, om door zijn dood definitief af te rekenen met de heerser over de dood, de duivel, en zo allen te bevrijden die door hun angst voor de dood hun leven lang in slavernij verkeerden. 

Het werkwoord slaaf zijn of worden douleuō
Dit werkwoord komt 25 keer voor in 23 verzen. Hier alleen die verzen, die gaan over geestelijk of mentaal slaaf zijn.

Johannes 8:33. Ze zeiden: ‘Wij zijn nakomelingen van Abraham en we zijn nooit iemands slaaf geweest – hoe kunt U dan zeggen dat wij bevrijd zullen worden?’

Romeinen 6:6. Immers, we weten dat ons oude bestaan met hem gekruisigd is omdat er een einde moest komen aan ons zondige leven: we mochten niet langer slaven van de zonde zijn.

Romeinen 7:6. Maar nu zijn wij ontslagen van de wet, gestorven aan dat waaraan wij vastgebonden zaten, zodat wij in nieuwheid van Geest dienen, en niet in oudheid van letter. [HSV]

Romeinen 7:25. Dat doet God! Dank aan hem door Jezus Christus, onze Heer. Met mijn verstand onderwerp ik mij aan de wet van God, maar door mijn natuur onderwerp ik mij aan de wet van de zonde.

Romeinen 12:11. Laat uw enthousiasme niet bekoelen, maar laat u aanvuren door de Geest en dien de Heer.

Romeinen 14:16-18. Breng het goede dat God u schenkt geen schade toe, want het koninkrijk van God is geen zaak van eten en drinken, maar van gerechtigheid, vrede en vreugde door de heilige Geest. Wie Christus zo dient, is God welgevallig en bij de mensen geacht.

Romeinen 16:17-18. Ik spoor u aan, broeders en zusters, op te passen voor degenen die tweedracht zaaien en anderen in de weg staan, en die daarmee ingaan tegen alles wat u hebt geleerd. Ga hun uit de weg, want zulke mensen dienen niet Christus, onze Heer, maar alleen hun eigen lusten, en door fraaie en welluidende woorden misleiden ze argeloze mensen

Galaten 4:8-9. Toen u God nog niet kende, was u onderworpen aan goden die helemaal geen goden zijn. Hoe is het dan toch mogelijk dat u die God hebt leren kennen, meer nog, door God gekend bent, u opnieuw tot die zwakke, armzalige machten wendt en u daaraan als slaven onderwerpen wilt?

Galaten 4:25. Want deze Hagar is de berg Sinaï in Arabië, en komt overeen met het huidige Jeruzalem, dat met haar kinderen in slavernij is. [HSV]

Galaten 5:13. Broeders en zusters, u bent geroepen om vrij te zijn. Misbruik die vrijheid niet om uw aardse begeerten vrij spel te geven, maar dien elkaar in liefde.

Efeziërs 6:7. en dien met bereidwilligheid de Heere en niet de mensen. [HSV]

Hier gaat het over Timoteüs.
Filippenzen 2:22. En u kent zijn beproefdheid, dat hij met mij gediend heeft in het Evangelie, zoals een kind met zijn vader.

Kolossenzen 3:24b. Dien Christus: Hij is uw meester!

1 Tessalonicenzen. 1:9-10. … iedereen praat erover hoe wij door u zijn ontvangen en hoe u zich van de afgoden hebt afgewend om u tot God te keren – om Hem, de levende en ware God, te dienen ₁₀en om uit de hemel zijn Zoon te verwachten, die Hij uit de dood heeft doen opstaan: Jezus, die ons redt van het komende oordeel.

1 Timoteüs 6:2. Een slaaf die een gelovige meester heeft, mag zijn meester niet zijn respect onthouden omdat ze broeders zijn. Integendeel, hij moet hem met nog meer inzet dienen, juist omdat hij met degene die van zijn diensten gebruikmaakt in geloof en liefde verbonden is.

Titus 3:3. Want ook wij waren voorheen onverstandig, ongehoorzaam, dwalend, verslaafd aan allerlei begeerten en hartstochten, levend in slechtheid en afgunst, hatelijk en elkaar hatend. [HSV]

<<toepasselijke teksten van de overige woorden moet ik nog uitzoeken>>

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Het was onderdeel van het onderwijs van Jezus om mensen duidelijk te maken dat mensen kwetsbaar waren voor geestelijke en mentale slavernij.

Verlossen en bevrijden

Verlossen

Er zijn een drietal Griekse woorden, die met verlossing of verlossing kunnen worden vertaald.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	ἐξαγοράζω exagorazō	Werkwoord	G1805	Verlossen Komt 4 keer voor in 4 verzen. KJV: redeem (4x).
2	λυτρόω lytroō	Werkwoord	G3084 SB2737	Verlossen Komt 3 keer voor in 3 verzen
3	ἀπολύτρωσις apolytrōsis	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G629	Verlossing Komt 10 keer voor in 10 verzen KJV: redemption (9x), deliverance (1x).

<<De tekst van de teksten moet nog worden toegevoegd>>

Verlossen adexagorazō

Gal 3:13

Gal 4:5

Eph 5:16

Col 4:5

Verlossen lytroō

Luk 24:21

Tit 2:14

1Pe 1:18

Verlossing apolytrōsis

Luk 21:28

Rom 3:24

Rom 8:23

1Co 1:30

Eph 1:7, 14

Eph 4:30

Col 1:14

Heb 9:15

Heb 11:35

Losgeld

Om te verlossen kan er losgeld nodig zijn. Hier de woorden die in de Bijbel worden gebruikt.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	λύτρον lytron	Zelfstandig naamwoord onzijdig	G3083 SB2736	Losgeld Komt 2 keer voor in 2 verzen. KJV: ransom (2x).
2	ἀντίλυτρον antilytron	Zelfstandig naamwoord onzijdig	G487	Zie λύτρον lytron hierboven. Losgeld Komt eenmaal voor. KJV: ransom (1x).
3	ἀντάλλαγμα antallagma	Zelfstandig naamwoord onzijdig	G465	Ruiling Komt twee keer voor KJV: in exchange (2x).

Losgeld

Deze tekst spreekt Jezus uit.
Matteüs 20:28. …zoals de Mensenzoon niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen en zijn leven te geven als losgeld voor velen.’
Opmerking: deze tekst staat ook in Marcus 10:45.

Antilytron

Dit is de tekst met het woord antilytron.
1 Timoteüs 2:6. … die zichzelf gegeven heeft als losgeld voor allen, als het getuigenis voor de vastgestelde tijd.
Opmerking: het gaat hier natuurlijk over Jezus.

Antallagma

‘In ruil of uitwisselen’
Matteüs 16:26. Wat heeft een mens eraan de hele wereld te winnen als hij er het leven bij inschiet? Wat zou een mens niet overhebben voor zijn leven? [NBV]

Mattheüs 16:26. Want wat baat het een mens, als hij heel de wereld wint en aan zijn ziel schade lijdt? Of wat zal een mens geven als losprijs voor zijn ziel? [HSV]

Opmerking 1: wat als je heel rijk en succesvol wordt, maar je ongelukkig voelt zoals de vertaling zegt ‘schade lijdt aan je ziel’.
Opmerking 2: Wat zou het antwoord op deze twee vragen zijn? Het antwoord op de eerste vraag is logisch. Weinig, misschien wel niets. Wat kan een mens geven om zijn ziel vrij te kopen?

Psalm 49:8-9. Niemand van hen kan zijn broeder metterdaad verlossen, hij kan God zijn losgeld niet geven. De losprijs voor hun leven is immers te kostbaar en zal voor eeuwig ontoereikend zijn. [HSV]

Opmerking: je kunt nephesj vertalen met ziel of leven.

Bevrijden en verlossen rhyomai

Hier het overzicht van het woord rhyomai.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	ῥύομαι rhyomai	Werkwoord	G4506 SB3946	Bevrijden, verlossen Komt 18 keer voor in 16 verzen KJV: deliver (17x), Deliverer (1x).

Het woord rhyomai heeft in het Grieks de betekenis van beschermen en behoeden, maar in het Nieuwe Testament en in de Septuagint heeft het vooral de betekenis van bevrijden, verlossen of redden.

De NBV vertaalt steeds met redden, de HSV meestal met verlossen. Dat vind ik beter passen. Je kunt in de meeste gevallen ook het woord bevrijden er in lezen, zoals in de eerste tekst: … en bevrijd ons van de boze.

Mattheüs 6:13. En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, tot in eeuwigheid. Amen. [HSV]

Mattheüs 27:43. Hij heeft op God vertrouwd; laat Die Hem nu verlossen als Hij Hem welgezind is, want Hij heeft gezegd: Ik ben Gods Zoon. [HSV]

Lukas 1:74. … dat wij, verlost uit de hand van onze vijanden, Hem zouden dienen zonder vrees. [HSV]

Romeinen 7:24. Ik ellendig mens, wie zal mij verlossen uit het lichaam van deze dood? [HSV]

Romeinen 11:26. En zo zal heel Israël zalig worden, zoals geschreven staat: De Verlosser zal uit Sion komen en zal de goddeloosheden afwenden van Jakob. [HSV]

Romeinen 15:31. … dat ik verlost mag worden van de ongehoorzamen in Judea en dat mijn dienstbetoon, namelijk dat aan Jeruzalem, de heiligen welgevallig is. [HSV]

2 Korintiërs 1:10. Hij heeft ons uit zo’n groot doods gevaar verlost, en Hij verlost ons nog . Op Hem hebben wij de hoop gevestigd dat Hij ons ook verder verlossen zal. [HSV]

Kolossenzen 1:13. Hij heeft ons verlost uit de macht der duisternis en overgebracht in het Koninkrijk van de Zoon zijner liefde. [NBG]

1 Tessalonicenzen 1:10. … en Zijn Zoon uit de hemelen te verwachten, Die Hij uit de doden heeft opgewekt, namelijk Jezus, Die ons verlost van de komende toorn. [HSV]

2 Tessalonicenzen 3:1-2. Voorts, broeders, bidt voor ons, dat het woord des Heren snelle voortgang hebbe en verheerlijkt worde, evenals bij u, en dat wij bewaard blijven voor de wargeesten en slechte mensen; want trouw vindt men niet bij allen. [NBG. Waarom met wargeesten vertaald? Er staat zoiets als kwade en slechte mensen]

2 Timoteüs 3:11. … in mijn vervolgingen en lijden zoals die mij overkomen zijn in Antiochië, in  Ikonium en in Lystre. Wat heb ik al niet aan vervolgingen doorstaan, en uit die alle heeft de Heere mij verlost.

2 Timoteüs 4:17b-18.  En ik ben uit de muil van de leeuw verlost. [HSV] En de Heer zal me blijven beschermen tegen alle slechte daden van mensen. Hij zal me veilig naar de hemel brengen, waar hij koning is. Alle eer aan hem voor altijd en eeuwig! Amen. [BGT]

2 Petrus 2:7-9. … en als God de rechtvaardige Lot, die leed onder de losbandige levenswandel van normloze mensen, verlost heeft – want deze rechtvaardige, die in hun midden woonde, heeft dag in dag uit zijn rechtvaardige ziel gekweld bij het zien en horen van hun wetteloze daden – dan weet de Heere ook nu de godvruchtigen uit de verzoeking te verlossen, maar de onrechtvaardigen te bewaren tot de dag van het oordeel, om gestraft te worden. [HSV]

Ontbinden

Hier de Griekse woorden, die je met ontbinden kan vertalen. <nog aanvullen>>

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
2			SB2742	Losmaken

Een huwelijk bindt mensen. Een huwelijk kun je ook ontbinden.

Je kunt ook iemand binden aan een regel, je bent er dan aan gebonden om je er aan te houden. Je kunt iemand ook losmaken van een regel, dan is het geoorloofd.

Kunnen we ook psychisch of geestelijk gebonden zijn en kan dat ook ontbonden worden?

Jezus zendt tweeënzeventig volgelingen uit en dan lezen we Lukas 10:17-20. De tweeënzeventig keerden vol vreugde terug en zeiden: ‘Heer, zelfs de demonen onderwerpen zich aan ons bij het horen van uw naam.’ Hij zei tegen hen: ‘Ik heb Satan als een lichtflits uit de hemel zien vallen! Bedenk wel: ik heb jullie de macht gegeven om slangen en schorpioenen te vertrappen en om de kracht van de vijand te breken, zodat niets jullie kan schaden. Verheug je er echter niet over dat de geesten zich aan jullie onderwerpen, maar verheug je omdat jullie naam in de hemel opgetekend is.

Efeziërs 6:12.  … want wij hebben niet te worstelen tegen bloed en vlees, maar tegen de overheden, tegen de machten, tegen de wereldbeheersers dezer duisternis, tegen de boze geesten in de hemelse gewesten. [deze tekst staat ook hierboven]

Net als bij Jezus in de woestijn over de verleiding kennen wij ook die innerlijke strijd tegen de duisternis. Hier enkele voorbeelden:
Romeinen 13:12. De nacht is ver gevorderd, de dag is nabij. Laten wij dan de werken der duisternis afleggen en aandoen de wapenen des lichts!
Galaten 5:19-21. Het is duidelijk, wat de werken van het vlees zijn: hoererij, onreinheid, losbandigheid, afgoderij, toverij, veten, twist, afgunst, uitbarstingen van toorn, zelfzucht, tweedracht, partijschappen, nijd, dronkenschap, brasserijen en dergelijke, waarvoor ik u waarschuw, zoals ik u gewaarschuwd heb, dat wie dergelijke dingen bedrijven, het Koninkrijk Gods niet zullen beërven.
Efeziërs 5:11. En neemt geen deel aan de onvruchtbare werken der duisternis, maar ontmaskert ze veeleer …

Bevrijdingspraktijk van Jezus

Vrij komen van boze geesten.

<<eerst het algemene>>

Zoals wel duidelijk is, houden boze geesten niet van bevrijdingen. Ze ervaren dit zelfs als pijniging. Matteüs 8:29. En zie, zij schreeuwden, zeggende: Wat hebt Gij met ons te maken, Zoon van God? Zijt Gij hier gekomen om ons voor de tijd te pijnigen? [NBG]

Als een kind van God met veel gezag in de buurt van boze geesten komt en als de boze geesten bij iemand worden aangesproken dan kunnen die geesten gaan reageren. We noemen dat manifesteren van boze geesten. Het kan zijn dat ze niet anders kunnen of dat ze proberen de bevrijding te verhinderen of beide. Vormen van manifesteren zijn: diep ademen, geeuwen, hoesten, of in andere gevallen beven, schudden en trappelen. We lezen meer dan eens in de Bijbel, dat de boze geest met een luide schreeuw de persoon verlaat. Bijvoorbeeld Matteüs 9:26.

Als er manifestaties zijn, is het belangrijk om rustig te blijven. Sta ten alle tijde in de autoriteit van Jezus. Ook het bidden in nieuwe tongen is hierbij een machtig wapen, zie Markus 16: 17. Het kan zijn dat we onvoldoende autoriteit hebben om de duisternis te verdrijven. Het is daarom goed om vooral te bedenken of we voldoende autoriteit hebben voor het uitdrijven.

Het kan zijn dat er meer geesten in het spel zijn. Dat is zelfs meestal het geval. Bij meer geesten is er dan meestal een “sterke” (leider/aanvoerder) aanwezig. Bind deze en pak de andere geesten één voor één aan. Men zegt weleens; “neem de koninginbij weg en de rest zal volgen”. Vertrouw hierin op de leiding en de hulp van de Heilige Geest. Matteüs 12: 29. Of hoe kan iemand het huis van de sterke binnengaan en zijn huisraad roven, als hij niet eerst die sterke heeft gebonden? Dan zal hij zijn huis plunderen.

In de periode van de moord op Pim Fortuijn werd er over gesproken dat mensen hem hadden gedemoniseerd. Volgens de Bijbel kunnen mensen dat niet doen, je kunt alleen maar worden gedemoniseerd door demonen.

Bevrijding bij Jezus

Hieronder staan vier voorbeelden van bevrijdingen, die door Jezus plaatsvonden.

Voorbeeld 1: De onreine geest, die de start van Jezus bediening wilde verstoren.
Marcus 1: 23-27. Er was in de synagoge ook een man die bezeten was door een onreine geest, en hij schreeuwde: ‘Wat hebben wij met jou te maken, Jezus van Nazaret? Ben je gekomen om ons te vernietigen? Ik weet wel wie je bent, de heilige van God.’ Jezus sprak hem streng toe en zei: ‘Zwijg en ga uit hem weg!’ De onreine geest deed de man stuiptrekken en verliet hem met een luide schreeuw. Iedereen was zo verbijsterd dat ze tegen elkaar zeiden: ‘Wat is dit allemaal? Een nieuwe leer met groot gezag! Zelfs als hij onreine geesten een bevel geeft, wordt hij gehoorzaamd.’

Er vallen een paar dingen op:
1. De eerste heling van Jezus waarvan we in het NT lezen was een bevrijding.
2. Jezus vraagt niets aan God maar treedt namens God op. Jezus beveelt: ga uit.
3. Reactie van de mens: stuiptrekken en geschreeuw.
4. Men ontdekt dat Jezus gezag heef. Autoriteit is belangrijk.

Een vrouw die al achttien jaar bezeten was
Lukas 13:11-13. Er was daar ook een vrouw die al achttien jaar bezeten was door een geest die haar ziek maakte. Ze was helemaal krom en kon met geen mogelijkheid rechtop staan. Toen Jezus haar zag, riep hij haar bij zich en zei tegen haar: ‘U bent verlost van uw ziekte,’ en hij legde haar de handen op. Meteen ging ze rechtop staan en loofde God.

Wat valt op:
1. Het is een geest die haar ziek maakte. NBG vertaling: “Een geest van zwakheid”.
2. Dit werkte uit in haar lichaam.
3. De wijze waarop Jezus haar beter maakte: spreken en handen opleggen.
4. De handeling wordt ‘verlossing van de ziekte’ genoemd.
5. Jezus legde haar de handen op. Voor genezing en vervulling met de Geest. Dat dit zo is, zie je aan haar reacties. Rechtop staan en loven van God.

Zo gaat het verhaal verder.
Lucas 13: 14-17. Maar de leider van de synagoge werd boos omdat Jezus op sabbat genas en zei tegen de menigte: ‘Er zijn zes dagen om te werken. Kom dus op die dagen om u te laten genezen en niet als het sabbat is!’ Maar de Heer zei: ‘Huichelaars! Maakt niet ieder van jullie op sabbat zijn os of ezel los van de voederbak om hem te laten drinken? Mocht deze vrouw, die een dochter is van Abraham en al achttien jaar door Satan geboeid werd gehouden, mocht zij op sabbat niet uit deze boeien worden losgemaakt?’ Toen hij dat zei, stonden al zijn tegenstanders beschaamd, maar de hele menigte was verheugd over de machtige daden die door hem werden verricht.

Er zijn twee soorten reacties:
1. De menigte gaat God gaat loven (vers 17).
2. De leider van de synagoge ergert zich aan Jezus (vers 14-15).

En nog meer:
1. Zowel de Lukas als de leider van de synagoge noemt deze verlossing een genezing.
2. Jezus kiest ervoor om te genezen. Een zuster in moeite genezen is belangrijker dan een goede relatie met de leider van de synagoge. Dan een sabbat gebod van mensen.
3. Jezus noemt hem een huichelaar (vers 16). Ik denk met de bedoeling hem een spiegel voor te houden opdat hij zich gaat bekeren.

De genezing van de bezeten Gerasener.
Marcus 5: 1-7. Ze kwamen aan de overkant van het meer, in het gebied van de Gerasenen. Toen hij uit de boot gestapt was, kwam hem meteen vanuit de grafspelonken een man tegemoet die door een onreine geest bezeten was en in de spelonken woonde. Zelfs als hij vastgebonden was met een ketting kon niemand hem in bedwang houden. Hij was al dikwijls aan handen en voeten geketend geweest, maar dan trok hij de kettingen los en sloeg hij de boeien stuk, en niemand was sterk genoeg om hem te bedwingen. En altijd, dag en nacht, liep hij schreeuwend tussen de rotsgraven en door de bergen en sloeg hij zichzelf met stenen. Toen hij Jezus in de verte zag, rende hij op hem af en viel voor hem neer, en luid schreeuwend zei hij: ‘Wat heb ik met jou te maken, Jezus, Zoon van de allerhoogste God? Ik bezweer je bij God: doe me geen pijn!’ 

Marcus 5: 8-10. Want hij had tegen hem gezegd: ‘Onreine geest, ga weg uit die man.’ Jezus vroeg hem: ‘Wat is je naam?’ En hij antwoordde: ‘Legioen is mijn naam, want we zijn met velen.’ Hij smeekte hem dringend om hen niet uit deze streek te verjagen. 

Marcus 5: 11-13. Nu liep er op de berghelling een grote kudde varkens te grazen. De onreine geesten smeekten hem: ‘Stuur ons naar die varkens, dan kunnen we bij ze intrekken.’ Hij stond hun dat toe. Toen de onreine geesten de man verlaten hadden, trokken ze in de varkens, en de kudde van wel tweeduizend stuks stormde de steile helling af, het meer in, en verdronk in het water.

Wat valt op:
1. De bezeten man had grote kracht.
2. Jezus had gezegd ‘ga weg uit die man’, maar de geest was nog niet verdwenen (vers 8). De actie van Jezus heeft niet in één keer het gewenste effect. Dat kan bij ons ook gebeuren.
3. Jezus stelt de boze geest een vraag: wat is je naam? Dat kun je dus blijkbaar vragen.
4. De geest heette legioen, een soort leider van een hele groep met geesten.
5. Jezus wist nog niet, dat hij zo heette.
6. Jezus is coulant voor de onreine geest.

Het derde deel van de tekst, vers 11 tot en met 13, is moeilijk te begrijpen. Waarom vraagt de onreine geest in de varkens te mogen intrekken? Het zou kunnen zijn omdat het onreine dieren zijn.

Waarom kunnen die varkens daar niet tegen en zoeken ze hun ondergang? Het zou kunnen dat het geesten waren die zichzelf hadden gecommitteerd met de dood. Ze probeerden de Gerasener immers ook de dood in te jagen.

In de parallelle tekst in Lukas 8: 31 staat er nog dat de onreine geesten Jezus smeekten niet naar de afgrond, in het Grieks abusson, de NBV vertaalt met ‘onderwereld’,  te hoeven. Waarom is Jezus zo aardig om deze nare geesten een gunst te verlenen? <<ik heb geen idee>>

Deze geschiedenis van de storm op het meer gaat vooraf aan deze geschiedenis. Was toen de natuur onder invloed van de doodsgeesten, die ook de Gerasener kwelde? Na deze geschiedenis volgde de opwekking uit de dood van de dochter van Jaïrus. Hadden daar de doodgeesten ook een rol in? Het lijkt er op dat je dat verband kan leggen.

De evangeliën noemen deze plaats het gebied van de Gerasenen of Gaderenen. Het is het gebied aan de Zuid Oost kant van het meer. Hier woonden weinig of geen joodse mensen. Dat blijkt ook wel uit de aanwezigheid van de varkens. Nu is er een vrij brede strook tussen het water en de steile berghellingen. Maar in de tijd van Jezus stond het water, denk ik hoger, waardoor de varkens vanaf de helling gelijk in het water terecht kwamen.

Pijnlijk falen van de discipelen.
Matteüs 17:14-18. Toen ze zich weer bij de mensenmassa voegden, kwam er iemand naar hem toe die voor hem op zijn knieën viel en zei: ‘Heer, heb medelijden met mijn zoon, want hij is maanziek en lijdt daar erg onder; hij valt dikwijls in het vuur of in het water. Ik heb hem bij uw leerlingen gebracht, maar zij konden hem niet genezen.’  Jezus antwoordde: ‘Wat zijn jullie toch een ongelovig en dwars volk, hoe lang moet ik nog bij jullie blijven? Hoe lang moet ik jullie nog verdragen? Breng hem bij me.’ Daarop sprak Jezus de demon op strenge toon toe. Deze ging uit de jongen weg, en vanaf dat moment was hij genezen.

Wat valt op:
1. In dit deel gaat het vooral om wat de leerlingen doen.
2. Jezus noemt de falende leerlingen ongelovig en dwars. Jezus heeft even grote moeite met hen.

Als ik dit zo lees, dan denk ik: “Wat zou Jezus van onze kerk vinden”? Ook een ontaard en verkeerd geslacht? Daar is moeilijk een ander antwoord op te geven, dan “ja”.

De opmerking van Jezus hier is een tekst die ook al in het Oude Testament voorkomt (zie Studiebijbel). De HSV vertaalt i.p.v. “dwars” met het woord “ontaard” en de SV en NBG met “verkeerd”. De Jewish Bible vertaalt vers 17 als: Yeshua answered, “Perverted people, without any trust! How long will I be with you? How long must I put up with you? Bring him here to me!”

Bevrijding door de discipelen.

Hieronder staat een voorbeeld beschreven van een bevrijding van de apostel Paulus en een voorbeeld van een poging van een bevrijding door de zonen van Skevas. Die bevrijding liep verkeerd af.

Een bevrijding door Paulus.
Handelingen 16:16-18. Een andere keer, toen we weer op weg waren naar de gebedsplaats, kwamen we een jonge slavin tegen die bezeten was door een geest en zo de toekomst kon voorspellen. Met haar waarzeggerij verdiende ze veel geld voor haar eigenaars. Terwijl ze achter Paulus en ons aan liep, schreeuwde ze aan één stuk door: ‘Deze mensen zijn dienaren van de allerhoogste God en verkondigen u hoe u gered kunt worden!’ Dat ging verscheidene dagen zo door. Toen Paulus er genoeg van kreeg, sprak hij de geest als volgt toe: ‘Ik beveel je in de naam van Jezus Christus: verlaat haar!’ En op datzelfde moment ging de geest uit haar weg.

Wat valt op:
1. Paulus laat het verschillende dagen duren. Waarom? Hij lijkt mij vanwege zijn geduld en zijn liefde.
2. Paulus doet de bevrijding in de naam van Jezus, onder het gezag van Jezus.

De zonen van Skevas.
Handelingen 19: 13-20. Ook enkele rondtrekkende Joodse geestenbezweerders probeerden boze geesten uit te drijven door het uitspreken van de naam van de Heer Jezus. Ze zeiden: ‘Ik bezweer jullie bij Jezus, die door Paulus wordt verkondigd!’ Het waren de zeven zonen van Skevas, een Joodse hogepriester, die dit deden. Maar de boze geest gaf hun ten antwoord: ‘Jezus ken ik, en Paulus ook, maar wie zijn jullie?’ De man die door de boze geest bezeten was, sprong op hen af en ging hen met zo veel geweld te lijf dat ze naakt en gewond uit het huis wegvluchtten. Alle Joodse en Griekse inwoners van Efeze hoorden van dit voorval, dat hen met diep ontzag vervulde; allen prezen en eerden de naam van de Heer Jezus. Veel nieuwe gelovigen kwamen in het openbaar hun praktijken opbiechten. Onder hen waren ook velen die magie hadden bedreven, maar die nu hun boekrollen verzamelden en publiekelijk verbrandden. Toen de waarde ervan werd berekend, kwam men uit op een bedrag van vijftigduizend zilverstukken. Zo zegevierde het woord van de Heer en vond het steeds meer gehoor.

Wat valt op:
1. Het is gevaarlijk als je demonen uitdrijft zonder voldoende autoriteit.
2. Bij Paulus lees je dat ze hun praktijken opbiechten en hun boekrollen verbranden. Dat lijkt voldoende te zijn.

Vrij zijn en worden

De volgende woorden komen in het Nieuwe Testament voor over vrij worden.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	ἐλευθερία eleutheria	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G1657 SB1501	Vrijheid Komt 11 keer voor in 10 verzen KJV: liberty (11x)
2	ἐλεύθερος eleutheros	Bijvoeglijk naamwoord	G1658 SB1502	Vrij Komt 23 keer voor in 23 verzen. KJV: free (18x), free woman (3x), at liberty (1x), free man (1x).
3	ἐλευθερόω eleutheroō	Werkwoord	G1659 SB1503	Vrij worden. Komt 7 keer voor in 7 verzen. KJV: make free (6x), deliver (1x).

Er zijn veertig verzen, die over vrij worden, vrijheid, vrij en vrijmaken of bevrijden gaan.

Vrij worden (eleutheroō)
Als eerste alle teksten waar ‘vrij maken’ in voorkomt.

Johannes 8:30-36. Toen hij deze dingen zei, kwamen velen tot geloof in hem. En tegen de Joden die in hem geloofden zei Jezus: ‘Wanneer u bij mijn woord blijft, bent u werkelijk mijn leerlingen. U zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u bevrijden.’ Ze zeiden: ‘Wij zijn nakomelingen van Abraham en we zijn nooit iemands slaaf geweest – hoe kunt u dan zeggen dat wij bevrijd zullen worden?’ Jezus antwoordde: ‘Waarachtig, ik verzeker u: iedereen die zondigt is een slaaf van de zonde. Nu blijft een slaaf niet voor eeuwig in huis, maar de Zoon blijft wel voor eeuwig. Dus wanneer de Zoon u vrij zal maken, zult u werkelijk vrij zijn.

Romeinen 6:17-23. Maar God zij gedankt: u was slaven van de zonde, maar nu gehoorzaamt u van ganser harte de leer waaraan u zich hebt toevertrouwd, en bevrijd van de zonde hebt u zich in dienst gesteld van de gerechtigheid. Ik druk me zo gewoon mogelijk uit, omdat het anders uw begrip te boven gaat. Zoals u zich ooit in dienst stelde van zedeloosheid en onrecht om een wetteloos leven te leiden, zo stelt u zich nu in dienst van de gerechtigheid om heilig te leven. Toen u nog slaven van de zonde was, was u niet gebonden aan de gerechtigheid. Wat hebt u daarmee geoogst? Dingen waarvoor u zich nu schaamt, want ze leiden tot de dood. Maar nu, bevrijd van de zonde en in dienst van God, oogst u toewijding aan hem en zelfs het eeuwige leven. Het loon van de zonde is de dood, maar het geschenk van God is het eeuwige leven in Christus Jezus, onze Heer.

Romeinen 8:2. De wet van de Geest die in Christus Jezus leven brengt, heeft u bevrijd van de wet van de zonde en de dood. 

Romeinen 8:20b-21. Maar ze (de schepping) heeft hoop gekregen, omdat ook de schepping zelf zal worden bevrijd uit de slavernij van de vergankelijkheid en zal delen in de vrijheid en luister die Gods kinderen geschonken wordt.

Galaten 5:1. Christus heeft ons bevrijd opdat wij in vrijheid zouden leven; houd dus stand en laat u niet opnieuw een slavenjuk opleggen.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
De waarheid maakt een mens vrij. Leugen binden? Johannes 8:32.
Jezus maakt ons vrij. Johannes 8:36. Galaten 5:1. De ‘wet’van de Geest maakt ons vrij. Romeinen 8:2

Hoe kan het dat we ons vrij voelen? Omdat verkeerde neigingen en verleidingen, zoals zedeloosheid en onrecht, geen grip meer op ons hebben. Romeinen 6:18 en Romeinen 6:22.

De schepping zal vrij worden van de slavernij van de vergankelijkheid. Romeinen 8:21.

Vrij en vrijheid (eleutheros en eleutheria)
De Bijbel belicht een zevental verschillende kanten. En dan zijn er nog drie teksten, die daar niet in onder te brengen zijn

In de maatschappij waren destijds slaven en vrije mensen. Dat feit komt in een zevental teksten naar voren, zoals in deze tekst.
Efeziërs 6:8. … want u weet dat allen door de Heer beloond worden voor het goede dat ze doen, zowel slaven als vrije mensen.

Dat je vrij van een belofte kan komen, dat komt twee keer voor en beide keren in verband met het huwelijk.

Romeinen 7:3. Daarom dan, als zij de vrouw van een andere man wordt terwijl haar man leeft, zal zij een overspelige genoemd worden. Als haar man echter gestorven is, is zij vrij van de wet, zodat zij geen overspelige is als zij de vrouw van een andere man wordt. [HSV]

1 Korintiërs 7:39. Een vrouw is door de wet gebonden, zolang haar man leeft. Als haar man echter ontslapen is, is zij vrij om te trouwen met wie zij wil, maar alleen in de Heere. [HSV]
Opmerking: dit is vrijheid met een randvoorwaarde.

Jezus was vrij van het afdragen van tempelbelasting.
Matteüs 17:26. Op zijn antwoord: ‘Van anderen,’ zei Jezus tegen hem: ‘Dan zijn de kinderen dus vrijgesteld.

Dat je een vrije plek kan hebben in het Koninkrijk van God

1 Korintiërs 7:21-22. Bent u als slaaf geroepen, dan moet u zich daarover niet bekommeren. Kunt u echter ook vrij worden, maak dan liever van die gelegenheid gebruik. Wie namelijk als slaaf geroepen is in de Heere, is een vrijgelatene van de Heere. Evenzo is hij die als vrije geroepen is, een slaaf van Christus. [HSV]
Opmerking 1: welk woord staat er in het Grieks dat met vrijgelatene is vertaald?
Opmerking 2: let op de Hebreeuwse manier van twee beelden tegenover elkaar zetten, die elkaar lijken tegen te spreken maar dat juist niet doen.

1 Korintiërs 9:1. Ben ik niet een apostel? Ben ik niet vrij? Heb ik niet Jezus Christus, onze Heere, gezien?  Bent u niet mijn werk in de Heere?
Opmerking: Paulus is uit vrije wil apostel geworden.

1 Korintiërs 9:19. Vrij als ik ben ten opzichte van iedereen, ben ik de slaaf van iedereen geworden om zo veel mogelijk mensen te winnen. Opmerking: Paulus is uit vrije wil een slaaf van iedereen geworden.

In Galaten staan enkele verzen of de vrije Sara en de slavin Hagar.
Galaten 4:22-25. Zeg mij, u die onder de wet wilt zijn, luistert u niet naar de wet? Want er staat geschreven dat Abraham twee zonen had, een van de slavin, en een van de vrije. Maar hij die van de slavin was, is naar het vlees geboren, hij echter die van de vrije was, door de belofte. Deze dingen hebben een zinnebeeldige betekenis; want deze vrouwen zijn de twee verbonden: het ene, dat van de berg Sinaï, dat kinderen voortbrengt voor de slavernij, dat is Hagar. Want deze Hagar is de berg Sinaï in Arabië, en komt overeen met het huidige Jeruzalem, dat met haar kinderen in slavernij is.

Galaten 4:26-31. Maar het Jeruzalem dat boven is, is vrij, en dat is de moeder van ons allen. Want er staat geschreven: Wees vrolijk, onvruchtbare, die niet baart, breek uit in gejuich en roep, u die geen barensnood kent, want de kinderen van de eenzame zijn veel talrijker dan die van haar die de man heeft. Wij nu, broeders, zijn kinderen van de belofte, net zoals Izak. Maar zoals destijds hij die naar het vlees geboren was, hem vervolgde die naar de Geest geboren was, zo is het ook nu. Wat zegt de Schrift echter? Jaag de slavin en haar zoon weg, want de zoon van de slavin zal beslist niet erven met de zoon van de vrije. Daarom, broeders, wij zijn geen kinderen van de slavin, maar van de vrije.

Dat je vrij bent als je in Christus bent.
Romeinen 8:20b-21. Maar ze (de schepping) heeft hoop gekregen, omdat ook de schepping zelf zal worden bevrijd uit de slavernij van de vergankelijkheid en zal delen in de vrijheid en luister die Gods kinderen geschonken wordt.

1 Korintiërs 10:29. Ik bedoel nu niet uw eigen geweten, maar dat van die ander. Mijn vrijheid wordt door zijn geweten toch niet aangetast? Opmerking: Je kunt naar je geweten handelen, dat geeft vrijheid, maar soms hou je met een ander rekening.

2 Korintiërs 3:17. Welnu, met de Heer wordt de Geest bedoeld, en waar de Geest van de Heer is, daar is vrijheid. 

Galaten 2:4. Dat wilden alleen een paar schijnbroeders, die als spionnen waren binnengedrongen om erachter te komen hoe wij onze vrijheid, die we in Christus Jezus hebben, gebruikten. Ze wilden slaven van ons maken.
Opmerking: Er zijn nog steeds schijnbroeders, christenen, die slaven van ons willen maken.

Galaten 5:1. Christus heeft ons bevrijd opdat wij in vrijheid zouden leven; houd dus stand en laat u niet opnieuw een slavenjuk opleggen.

Galaten 5:13. Broeders en zusters, u bent geroepen om vrij te zijn. Misbruik die vrijheid niet om uw eigen verlangens te bevredigen, maar dien elkaar in liefde.

Jakobus 1:25. Wie zich daarentegen spiegelt in de volmaakte wet, die vrijheid brengt, en dat blijft doen, niet als iemand die hoort en vergeet, maar als iemand die ernaar handelt – hem valt geluk ten deel, juist in wat hij doet.
Opmerking: de volmaakte wet, dat is wat de Geest aangeeft om te denken en te doen..

Jakobus 2:12. Zorg ervoor dat uw spreken en uw handelen de toets kunnen doorstaan van de wet, die vrijheid brengt.
Opmerking: als we gewoon dat Gods woorden in ons innerlijk leidend zijn, dan is dat vrijheid.

1 Petrus 2:16. Leef als vrije mensen, en verschuil u niet achter uw vrijheid om u te misdragen, maar handel als dienaren van God.

Je kunt ook een slaaf van het verderf zijn.
2 Petrus 2:19. Ze beloven vrijheid, maar zijn zelf slaven van het verderf, want waar men door beheerst wordt, daarvan is men slaaf. 

Waarvan je juist niet vrij wil zijn.
Romeinen 6:20. Want toen u slaaf van de zonde was, was u vrij ten aanzien van de gerechtigheid. [HSV]
Opmerking: een beeldende manier van zeggen, als slaaf van de zonde kom je helemaal niet toe aan goede daden te doen. Die goede daden die juist ook voor jezelf een zegen zijn om te doen.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
In de tijd van Paulus had je in de maatschappij slaven en vrije mensen. Als je als slaaf vrij kon komen moest je dat maar doen. 1 Korintiërs 7:21.

Als je naar de Geest bent geboren, zoals Izak, ben je een vrije anders een slaaf, zoals de zoon van Hagar. Galaten 4:22-25. Galaten 4:31

Waar de Geest van de Heer is, is vrijheid. 2 Korintiërs 3:17. We zijn geroepen om in vrijheid te leven en vrij te zijn. Galaten 5:1 en 13. Wat de Geest aangeeft om te denken en te doen is vrijheid. Jakobus 1:25. De stem van God, die in ons innerlijk spreekt geeft vrijheid. Jakobus 2:12

Wij zijn vrijwillig als het ware een slaaf van Christus geworden. 1 Korintiërs 7:22. We leven als vrije mensen. 1 Petrus 2:16.

Jeruzalem dat boven is, is vrij. Galaten 4:26. De schepping zal delen in de vrijheid na van de vergankelijkheid te zijn vrijgemaakt. Romeinen 8:21. <ik begrijp niet hoe dat er uit ziet>>

Je kunt naar je geweten handelen, dat geeft vrijheid, maar soms hou je met een ander rekening om dan iets niet of wel te doen dat je medemens helpt. 1 Korintiërs 10:29

Er zijn mensen in de kerk, die van ons slaven willen maken. Galaten 2:4. Vrijheid beloven betekent niet altijd vrijheid ontvangen. 2 Petrus 2:19.

Overwegingen

Gevangenissen waren er in de oudheid niet zoals in onze tijd. Men had wel enkele plekken waar mensen tijdelijk werden vast gehouden om hen daarna te berechten voor een lijfelijke straf, de doodstraf of misschien wel vrijspraak. De apostel Paulus zou later zoiets krijgen als huisarrest onder bewaking van soldaten.

Jezus sprak bij de start van zijn bediening, Lucas 4, over het bekendmaken van vrijlating voor gevangenen. We lezen echter niet dat Jezus in een fysieke gevangenis is geweest. Hij zal het wel gehad hebben over mensen, die in een geestelijke of mentale gevangenis zitten. Die kom je heden ten dage ook vooral tegen. Trouwens wie is helemaal vrij?

Jezus kwam niet alleen om ons te redden door voor onze zonden te sterven maar ook om ons de vrijheid te geven op elk gebied van ons leven. Hij overwon het rijk van de duivel en bevrijdde de gevangenen.

Andere bronnen

Er zijn heel wat boeken geschreven door mensen die kennis en ervaring hebben opgedaan om mensen in vrijheid te laten komen.

De ziel van mensen kan gefragmenteerd raken en het rijk van de duisternis kan delen van de ziel van mensen vasthouden in het rijk van de duisternis.

Een helper kan samen met de hulpvrager inzicht krijgen welk deel het betreft en waarom dat is gelukt. Zodra zij inzicht krijgen kan door de woorden in de naam van Jezus uit te spreken de delen van de ziel worden bevrijd waardoor de hulpvrager vrij kan worden.

Dit vers in Genesis wordt wel de moederbelofte en het Proto evangelie genoemd. Waar komt het woord moederbelofte vandaan? Ik heb niet kunnen vinden. Wie ermee is begonnen? Het staat niet in de Heidelbergse Catechismus of in de belijdenis geschriften, maar ik heb het wel in allerlei preken gehoord van dominees in mijn kerk. Mijn kerk is een gemeente, die zich verbonden voelt met de Gereformeerde Bond binnen de PKN kerken.

Er is een theologie die bij ‘nageslacht’ verwijst naar Jezus, die op het kruis voor onze zonden is gestorven en zo satans hoofd vermorzelde. Het bijten in de hiel duidt op het lijden van Jezus.

De strijd is, denk ik, beter breder op te vatten. De New International Version (NIV) heeft als tekstverwijzing Handelingen 13:10. Dat is de uitbrander en de straf die Elymas van de apostel Paulus kreeg. Hij werd blind. De andere tekstverwijzingen van de NIV zijn Johannes 8:44, dat gaat over de duivel en Efeze 2:2, 1 Johannes 3: 8. <<nog uitwerken>>

In de Joodse Chumash, Stone edition, staat bij deze tekst. “De slang verleidt de joden om de geboden met de hiel te vertrappen, maar de jood kan overwinnen door zijn hoofd te gebruiken voor de Torah studie”. Wel een hele andere insteek voor deze tekst dan de insteek van de preken in de kerk.

De strijd van het nageslacht van de vrouw en de slang is op allerlei plekken in de boeken van de Bijbel te lezen. Bij de strijd tussen Jezus en de duivel na de doop in de woestijn ging over verleiding. Doordat Jezus niet op de verleiding inging werd de macht van de satan gebroken. <<verder uitwerken>>

Lessen

Personen, groepen, landen of volken komen vrij na vrijspraak of na te zijn vrijgekocht.

In het Oude Testament komt het idee al naar voren dat er een losprijs zal zijn waardoor mensen voor altijd zijn vrijgekocht.

Als je bent vrijgekocht is het ook nog nodig om stappen te zetten om die vrijheid te ontvangen.

Welk deel van de ziel is gevangen? Vraag om inzicht. Voorbeelden van delen van de ziel die gevangen zijn gezet zijn:

Wat komt er eerst de hemelse rechtbank. Heer