Deze studie gaat over wat de Bijbel zegt over liefhebben. Belangrijke onderwerpen zijn: de HEER liefhebben, elkaar liefhebben en God, die ons liefheeft.

Helaas zijn nog niet alle teksten waar in het woord liefhebben wordt gebruikt bekeken. Hopelijk komt dat nog. Er is wel steeds aangegeven wat nog mist.

In deze studie is de volgende indeling aangehouden. Eerst de teksten van het Oude Testament en dan die van het Nieuwe Testament met als indeling als eerste de teksten die gaan over het liefhebben van God van de mensen en als tweede de teksten die gaan over het liefhebben van mensen van God en als derde de onderling liefde tussen mensen. Er is nog een apart hoofdstuk dat gaat over de ultieme liefde, de volmaakte liefde.

Je kunt de studie lezen zoals je een schilderij bekijkt, de overzichten en de mooie teksten, de analyses, de samenvattingen en de conclusie. Bladeren van voor naar achteren en van achteren naar voren.

In het algemeen zijn de teksten geciteerd uit de NBV of NBV21 vertaling, als het anders is, omdat de NBV te vrij vertaalt, dan is dat aangegeven.

Oude Testament

Er is zowel een werkwoord als een zelfstandig naamwoord in het Hebreeuws dat je met liefhebben en liefde kunt vertalen.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	אָהַב ‘ahab	Werkwoord	H157	Liefhebben Komt 208 keer voor in 195 verzen KJV: love (169x), lover(s) (19x), friend(s) (12x), beloved (5x), liketh (1x), lovely (1x), loving (1x)
2	אַהֲבָה ‘ahabah	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	H160	Liefde Komt 40 keer voor in 37 verzen KJV: love (40x)

Het werkwoord ahav komt het meest voor in het boek van de Psalmen, namelijk 39x en daarna in het boek Spreuken 28x.

Het zelfstandig naamwoord ahavah komt het meest voor in het boek Hooglied, namelijk 11x en daarna in het boek Spreuken 5x.

Niet alle teksten met deze woorden zijn bestudeerd en hieronder geciteerd. Alleen de teksten van de torah en die van de andere boeken als ze verbonden zijn met de naam van God zijn bestudeerd.

In de torah komt overigens op één uitzondering na alleen het werkwoord liefhebben voor. Het zelfstandig naamwoord voor liefde komt in Deuteronomium 7 voor.

Het gaat bij het werkwoord liefhebben steeds om de relatie tussen personen, God met de mensen en de mensen onderling en met God. Eenmaal gaat het over Isaak die een bepaald voedsel liefheeft.

God, die de mensen liefheeft

Hieronder staan de teksten, die vertellen dat God mensen liefheeft.

Deuteronomium 4:37. De HEER heeft uw voorouders liefgehad en hun nageslacht uitgekozen, en Hij zelf heeft u met zijn grote macht uit Egypte bevrijd.

Dit is een speciale tekst in de torah omdat hier nog een ander woord dat je met liefde kunt vertalen is gebruikt en omdat hier als enige in de torah het zelfstandig naamwoord liefde wordt gebruikt. Zie de twee onderstrepingen.
Deuteronomium 7:6-8. Want u bent een volk dat aan de HEER, uw God, is gewijd. U bent door hem uitgekozen om, anders dan alle andere volken op aarde, zijn kostbaar bezit te zijn. Het is niet omdat u talrijker was dan de andere volken dat hij u lief kreeg en uitkoos – u was het kleinste van allemaal! Maar omdat hij u liefhad en zich wilde houden aan wat hij uw voorouders onder ede had beloofd, heeft de HEER u met sterke hand bevrijd uit de slavernij, uit de macht van de farao, de koning van Egypte.

Opmerking 1: het Hebreeuwse woord חָשַׁק ḥāšaq, Strong H2836 is hier vertaald met ‘dat hij u lief kreeg’. Het woord betekent vooral ‘vervuld zijn’ dan kan van iets zijn of van een ander. En dan duidt het op bijzondere liefde. Je zou ook kunnen vertalen ‘dat God vol is van zijn eigen volk’, naar zijn volk verlangt. Het is een romantische uitdrukking.
Opmerking 2: ómdat hij u liefhad’, hier staat het zelfstandig naamwoord. Je zou ook kunnen vertalen, ‘omdat hij de liefde voor u kreeg.

Deuteronomium 7:12-13. Wanneer u zich gehoorzaam houdt aan deze voorschriften zal de HEER, uw God, zich van zijn kant houden aan wat Hij in zijn goedheid uw voorouders onder ede heeft beloofd. Hij zal u zijn liefde betonen, u zegenen en u talrijk maken. Zijn zegen zal rusten op de vrucht van uw schoot en de vrucht van het land – graan, wijn en olie –, op de dracht van uw runderen, schapen en geiten, in het land dat Hij u zal geven, zoals Hij uw voorouders onder ede heeft beloofd.

Deuteronomium 10:15-16 .. alleen aan uw vaderen heeft de Here Zich verbonden en alleen hen heeft Hij liefgehad, en u, hun nakroost, heeft Hij uit alle volken uitverkoren, zoals dit heden het geval is. Besnijdt dan de voorhuid uws harten en weest niet meer hardnekkig. [NBG]
Opmerking: ‘uitverkoren’ lijkt me ook iets van liefde. Het Hebreeuws duidt meer op uitgekozen, dat is wat minder romantisch.

Deuteronomium 10:17-19. Want de HEER, uw God, is de hoogste God en Heer. Hij is de grote, de sterke, de ontzagwekkende God. Hij handelt zonder aanzien des persoons en is onomkoopbaar; Hij verschaft weduwen en wezen recht, bewijst vreemdelingen zijn liefde door hen van voedsel en kleding te voorzien. Ook u moet vreemdelingen met liefde behandelen, want u bent zelf vreemdelingen geweest in Egypte.

Deuteronomium 23:4-7. Hetzelfde geldt voor Ammonieten en Moabieten: nooit ofte nimmer zullen ze tot de gemeenschap van de HEER worden toegelaten, omdat ze u op uw tocht uit Egypte niet van voedsel en water hebben voorzien, en omdat ze Bileam, de zoon van Beor, uit Petor in Aram-Naharaïm hebben ingehuurd om u te vervloeken. Maar omdat de HEER, uw God, u liefhad, heeft Hij Bileam geen gehoor geschonken en de vervloeking in een zegening omgezet. Draag dus, zolang u leeft, in geen enkel opzicht bij aan hun voorspoed en geluk.

Aanvulling uit andere boeken van het Oude Testament over liefhebben
De combinatie JHWH, de HEER, Strong H3068 en liefhebben, Strong H157 komt 25 keer voor waarvan 13 keer in de andere boeken van het Oude Testament. Hier staan de drie teksten, die er over gaan dat de HEER liefheeft.

Psalm 146:7b-8. De HEER bevrijdt de gevangenen, de HEER opent de ogen van blinden, de HEER richt de gebogenen op, de HEER heeft de rechtvaardigen lief,

Spreuken 3:11-12. Mijn zoon, een berisping van de HEER mag je nooit terzijde schuiven, zijn bestraffing moet je zonder afschuw ondergaan, want de HEER straft wie Hij liefheeft, als een vader die van zijn kinderen houdt.
Opmerking: het woord dat met bestraffing is vertaald kun je ook met correctie vertalen. Het doel is dat je de opvoeding van de HEER ter harte neemt.

Spreuken 15:9. De Heer vindt het afschuwelijk als mensen slecht leven, maar hij houdt van mensen die goed willen leven. [BGT]
Opmerking: ‘mensen, die slecht leven’ is een letterlijke vertaling, andere vertalingen hebben niet terecht ‘goddelozen’ als vertaling

Aanvulling uit andere boeken uit Oude Testament over het woord liefde
De combinatie JHWH, Strong H3068 en liefde, Strong H160, komt negen keer voor en daarbij gaat het zeven keer er over dat de HEER zijn volk liefheeft. In dit rijtje staan voor ons heel bekende teksten. Drie keer zeggen buitenlanders dat het zo is.

2 Samuel 12:24. David troostte zijn vrouw Batseba. Hij sliep met haar en ze kreeg een zoon, die hij Salomo noemde. De HEER had het kind lief.

Deze woorden uit de mond van de koningin van Seba, die bij koning Salomo op bezoek komt.
1 Koningen 10:9. Geprezen zij de Here, uw God, die zulk een welgevallen aan u had, dat Hij u op de troon van Israël geplaatst heeft! Omdat de Here Israël voor altoos liefheeft, heeft Hij u tot koning aangesteld om recht en gerechtigheid te oefenen. [NBG]
Opmerking: de liefde van de Heer voor het volk Israël.

2 Kronieken 9:8. [iets langere versie van de tekst hiervoor 1 Koningen 10:9.]

2 Kronieken 2:10. Koning Churam van Tyrus stuurde Salomo een brief met het volgende antwoord: ‘Omdat de HEER zijn volk liefheeft, heeft hij u als koning over hen aangesteld.’ [NBV]
Opmerking: een scherpe constatering van de koning van Tyrus. De HEER heeft zijn volk lief.

Hier gaat over God, die Abraham liefhad en daardoor zorgde voor zijn nageslacht.
2 Kronieken 20:7. Hebt U, onze God, niet de inwoners van dit land van voor de ogen van Uw volk Israël verdreven, en dat voor eeuwig aan het nageslacht van Abraham, die U liefhad, gegeven?

Hier gaat het over God, die koning Salomo liefhad.
Nehemia 13:26. Zijn dit niet de vergrijpen waaraan Salomo, de koning van Israël, zich schuldig maakte? Onder alle volken was er geen koning zoals hij, hij was geliefd bij zijn God, en God stelde hem dan ook als koning over heel Israël aan, maar zelfs hij werd door vrouwen van buitenlandse afkomst tot zonde verleid.

Dit is wat God tegen het volk Israël zegt door de profeet Jeremia. Jeremia 31:2-3. Zo zegt de HEERE: Het volk dat aan het zwaard ontkomen was, heeft genade gevonden in de woestijn, toen Ik op weg ging om hem, Israël, tot rust te brengen. Van verre tijden af is de HEERE aan mij verschenen: Met eeuwige liefde heb Ik u liefgehad. [HSV]

Hosea 3:1. De HEER zei tegen mij: ‘Heb nogmaals een vrouw lief, een vrouw die ondanks de liefde van haar man toch overspelig is, net zoals de HEER de Israëlieten liefheeft hoewel zij zich op andere goden richten en uit zijn op de lekkernijen in hun tempels.’

Het gaat hier om Gods liefde over Jeruzalem.
Sefanja 3:17. De HEER, je God, zal in je midden zijn, hij is de held die je bevrijdt. Hij zal vol blijdschap zijn, verheugd over jou, in zijn liefde zal hij zwijgen, in zijn vreugde zal hij over je jubelen.

Wat kunnen we van deze teksten leren?

De HEER had Abraham lief. 2 Kronieken 20:7. En ook koning Salomo. 2 Samuel 12:24. Nehemia 14:26.

De HEER kreeg het volk Israël lief en had liefde voor hen. Waarom? Omdat Hij ze had uitgekozen. Deuteronomium 4 en 7.

Als het volk gehoorzaam is, zal God zijn liefde betonen. Deuteronomium 7:12-13.

Als God je liefheeft besnijdt dan de voorhuid uws harten en weest niet meer hardnekkig. Deuteronomium 10:15-16.

Ook weduwen en wezen en vreemdelingen bewijst Hij zijn liefde door hen van voedsel en kleding te voorzien. Deuteronomium 10:19.

Dat God zijn volk liefheeft liet hij zien door aanstelling van koning Salomo. 1 Koningen 10:9. 2 Kronieken 2:10.

De HEER heeft zijn volk lief ondanks dat zij zich op andere goden richten. Hosea 3:1. Hij heeft zijn volk lief met eeuwige liefde. Jeremia 31:3.

God schonk geen gehoor aan tovenaar Beliam en heeft zijn vloek in een zegen omgezet. Deuteronomium 23:6-7.

Ziet de opvoeding van de HEER als een daad van liefde. Spreuken 3:12.

De HEER heeft de rechtvaardigen lief. Psalm 147:8. De HEER houdt van mensen, die goed willen leven. Spreuken 15:9.

Sefanja 3:17 is om uit het hoofd te leren.

De mensen, die God liefhebben

Exodus 20:6. … maar als ze Mij liefhebben en doen wat Ik gebied, bewijs Ik mijn trouw tot in het duizendste geslacht.

Deuteronomium 5:10. … maar als ze Mij liefhebben en doen wat Ik gebied, bewijs Ik mijn trouw tot in het duizendste geslacht.

Dit is wat Mozes zegt dat God heeft gezegd.
Deuteronomium 6:5. Gij zult de Here, uw God, liefhebben met geheel uw hart en met geheel uw ziel en met geheel uw kracht. [NBG]

Deuteronomium 7:9-10. Besef dus goed: alleen de HEER, uw God, is God en hij houdt woord; hij komt zijn beloften na en is trouw aan ieder die hem liefheeft en die doet wat hij gebiedt, tot in het duizendste geslacht. Maar ieder die hem haat zal daarvoor boeten met zijn leven; de HEER zal hem niet laten begaan, hij laat hem persoonlijk boeten. Neem daarom de geboden, wetten en regels die ik u vandaag voorhoud zorgvuldig in acht.

Deuteronomium 10:12. Nu dan, Israël, wat vraagt de Here, uw God, van u dan de Here, uw God, te vrezen door in al zijn wegen te wandelen; Hem lief te hebben; de Here, uw God, te dienen met uw ganse hart en met uw ganse ziel; de geboden en de inzettingen des Heren, die ik u heden opleg, te onderhouden, opdat het u wèl ga. [NBG]

Deuteronomium 11:1. Heb daarom de HEER, uw God, lief en houd u aan uw verplichtingen tegenover Hem. Leef zijn wetten, regels en geboden elke dag na.
Deuteronomium 11:11-15. Maar het land aan de overkant is een land met bergen en dalen, dat zijn dorst lest met het water uit de hemel. Het is een land waaraan de HEER, uw God, veel zorg besteedt en waarover Hij waakt, het hele jaar door, van de eerste tot de laatste dag. Als u de geboden gehoorzaamt die ik u vandaag voorhoud, en de HEER, uw God, liefhebt en Hem met hart en ziel dient, belooft de HEER: ‘Ik zal jullie land op de juiste tijd regen geven, in het najaar en in het voorjaar. Je zult je oogst binnenhalen, graan, wijn en olie, en Ik zal groene weiden geven voor je vee. Je zult er volop te eten hebben.’

Deuteronomium 11:22-23. Wanneer u alle geboden die ik u geef zorgvuldig naleeft, en u de HEER, uw God, liefhebt, Hem bent toegedaan en de weg volgt die Hij wijst, dan zal Hij ter wille van u al die volken, die groter en machtiger zijn dan u, verdrijven en hun land aan u in bezit geven.

Deuteronomium 13:1-3. Als in uw midden een profeet opstaat of iemand die dromen heeft, en u een teken of wonder geeft, en dat teken of dat wonder waarvan hij tot u gesproken had, komt en hij zegt: Laten we achter andere goden aan gaan, die u niet kent, en laten we die dienen, luister dan niet naar de woorden van die profeet of naar hem die die dromen heeft! Want de HEERE, uw God, stelt u dan op de proef om te weten of u de HEERE, uw God, liefhebt met heel uw hart en met heel uw ziel. [HSV]

Deuteronomium 19:8-9. En wanneer de HEER, uw God, uw grondgebied uitbreidt, zoals Hij uw voorouders onder ede heeft beloofd, en u heel het land geeft dat Hij hun heeft toegezegd – als u tenminste alle geboden die ik u vandaag geef strikt naleeft, de HEER, uw God, liefhebt en altijd de weg volgt die Hij wijst –, dan moet u nog drie andere steden aanwijzen.

Deuteronomium 30:6. De HEER, uw God, zal uw hart besnijden en ook dat van uw nakomelingen, zodat u Hem weer met hart en ziel zult liefhebben en in leven zult blijven.

Deuteronomium 30:16-20. Wanneer u zich houdt aan de geboden van de HEER, uw God, zoals ik ze u vandaag heb gegeven, door Hem lief te hebben, door de weg te volgen die Hij wijst, en zijn geboden, wetten en regels in acht te nemen, dan zult u in leven blijven en in aantal toenemen, en dan zal de HEER, uw God, u zegenen in het land dat u in bezit zult nemen. Maar als u Hem de rug toekeert en weigert te luisteren, als u zich ertoe laat verleiden neer te knielen voor andere goden en die te vereren, dan zeg ik u op voorhand dat u te gronde zult gaan. Dan zal u aan de overkant van de Jordaan, in het land dat u in bezit zult nemen, geen lang leven beschoren zijn. Ik roep vandaag hemel en aarde als getuigen op: u staat voor de keuze tussen leven en dood, tussen zegen en vloek. Kies voor het leven, voor uw eigen toekomst en die van uw nakomelingen, door de HEER, uw God, lief te hebben, Hem te gehoorzamen en Hem toegedaan te blijven. Dan zult u lang blijven wonen in het land dat Hij uw voorouders Abraham, Isaak en Jakob onder ede heeft beloofd.’

Aanvulling uit andere boeken van het Oude Testament.
Hier nog een aanvulling uit de andere boeken waarin teksten voorkomen over de JHWH, de HEER, Strong H3068 en over liefhebben, Strong H157.

Deze combinatie komt in 13 teksten voor, hier staan die teksten.

Dit zegt Jozua in zijn afscheidsrede tot de stammen, die aan de Oostkant van de Jordaan gaan wonen.
Jozua 22:5. Maar houd u altijd aan de geboden die hij u in zijn onderricht gegeven heeft: heb de HEER, uw God, lief en volg de weg die Hij u wijst, leef zijn geboden na, wees Hem toegedaan en dien Hem met hart en ziel.

Vervolgens is er een hele lijst met gevolgen voor het wel en niet liefhebben en gehoorzamen. Dit sluit af met deze tekst.
Jozua 23:11. Daarom is het voor u van levensbelang Hem lief te hebben.

Dit lied zongen Debora en Barak na de overwinning.
Richteren 5:31. HEER, laat zo al uw vijanden ten onder gaan, en maak wie U liefhebben onstuitbaar als de opgaande zon.

1 Koningen 3:3. Salomo zelf toonde zijn liefde voor de HEER door te handelen naar wat zijn vader David hem had voorgehouden, maar ook hij bracht zijn offers en brandde wierook op de offerplaatsen.

Dit is wat Nehemia tot God bidt aan het begin van zijn avontuur.
Nehemia 1:5. Ik bad: ‘Ach HEER, God van de hemel, machtige en ontzagwekkende God, U die uw beloften nakomt en trouw bent aan ieder die U liefheeft en doet wat U gebiedt, luister aandachtig en wees opmerkzaam op het gebed van uw dienaar, die dag en nacht tot U bidt ten behoeve van uw dienaren, de Israëlieten. Ik belijd de zonden die wij, Israëlieten, tegenover U hebben begaan, ook ik en mijn familie. 

In een Psalm van David staat deze oproep.
Psalm 31:24. Getrouwen van de HEER, heb Hem lief.

Deze tekst hoort eigenlijk niet in het rijtje. Hier gaat het om mensen, die het heil van God liefhebben. Maar het heil, het Hebreeuwse woord voor heil is jeshua, en dat is de Hebreeuwse naam voor Jezus. Verwijst dus toch naar God.
Psalm 40:16. Laat in U vrolijk en verblijd zijn allen die U zoeken; laat wie Uw heil liefhebben, voortdurend zeggen: De HEERE is groot! [HSV]

Psalm 97:10. U die de HEER bemint: haat het kwade. Hij behoedt het leven van wie Hem trouw zijn, uit de greep van de goddelozen bevrijdt Hij hen.

Psalm 116:1-2. De HEER heb ik lief, Hij hoort mijn stem, mijn smeken,
Hij luistert naar mij, ik roep Hem aan, mijn leven lang.

Psalm 145:20. De HEER waakt over wie Hem liefhebben, maar goddelozen vaagt Hij weg.’

Jeremia 2:1-3. Het woord van de HEERE kwam tot mij: Ga ten aanhoren van Jeruzalem prediken: Zo zegt de HEERE: Ik denk aan u, aan de genegenheid van uw jeugd, aan de liefde van uw bruidsdagen, toen u achter Mij aan ging in de woestijn, in een land waarin niet wordt gezaaid. Opmerking: Het gaat hier over het volk de HEER liefhad. [HSV]

Wat kunnen we van deze teksten leren?

Dit is wat Mozes zegt dat God heeft gezegd, een gebod en een belofte.
Gij zult de Here, uw God, liefhebben met geheel uw hart en met geheel uw ziel en met geheel uw kracht. Deuteronomium 6:5.

Jozua herhaalt dee opdracht. Jozua 22:5.

Het Oude Testament geeft ook aan wat God liefhebben inhoudt:
– vrezen door in al zijn wegen te wandelen. Deuteronomium 10:12.
– je houden aan je verplichtingen tegenover Hem. Leef zijn wetten, regels en geboden elke dag na. Deuteronomium 11:1, 30:16.
– de geboden gehoorzamen. Deuteronomium 11:13. Alle geboden strikt naleven. Deuteronomium 19:8
– Hem zijn toegedaan en de weg volgt die Hij wijst. Deuteronomium 11:22
– Salomo liet zijn liefde tot God zien door te doen wat zijn vader David had voorgehouden. 1 Koningen 3:3.

Wat de gevolgen zijn van God liefhebben:
– God zal zijn trouw bewijzen tot in het duizendste geslacht. Exodus 20:6. Deuteronomium 5:10.
– het land zal op de juiste tijd regen krijgen, je zult je oogst binnenhalen en God zal groene weiden geven. Deuteronomium 11:15
– het land in bezit geven terwijl de omgeving machtiger is. Deuteronomium 11:23, 8:8.
– de Heer zal je hart besnijden en daardoor in leven blijven. Deuteronomium 30:6.

God kan zijn volk op de proef stellen doordat er een oproep kan worden gedaan tot het volgen van andere goden. Deuteronomium 13:1-3.

De gevolgen voor het niet naleven van de geboden, waarmee ze lieten zien dat ze God niet zouden liefhebben, zouden zijn geen lang leven en nog allerlei andere narigheid. Deuteronomium 30.

Je kunt ook in het gebed of lied jezelf of anderen oproepen om God lief te hebben. En te pleiten bij God om iets te doen voor hen die Hem liefhebben. Richteren 5:31. Nehemia en Psalmen.

En in Jeremia nog een bijzondere tekst. God denk nog met blijdschap aan de tijd dat het volk Israël in de woestijn volgzaam achter Hem aanging. Jeremia 2:1-3.

De mensen die elkaar liefhebben.

In het boek Genesis gaat het om Abraham, die zijn zoon Izaak liefheeft. Izaak die zijn vrouw Rebekka liefheeft. En ook zijn zoon Ezau, terwijl Rebekka Jacob liefheeft.

Jacob heeft Rachal lief. Het staat er wel drie keer. Lea hoopte dat Jacob haar ook zou liefhebben. Een Kanaänitische man hield vurig van Dinah de dochter van Jacob. Jacob hield het meest van zijn zoon Jozef. En ook nog over Jacob, die zijn zoon Benjamin liefheeft.

Dit gaat over een slaaf, die aan zijn meester en de vrouw, die ook slaaf is, is gehecht.
Exodus 21:4-6. Als zijn meester hem een vrouw heeft gegeven en zij heeft hem zonen of dochters gebaard, blijven de vrouw en haar kinderen eigendom van de meester en moet de slaaf alleen weggaan. Mocht hij echter te kennen geven dat hij zo aan zijn meester en aan zijn vrouw en kinderen gehecht is dat hij niet als vrij man wil vertrekken, dan moet zijn meester hem naar het heiligdom brengen, hem tegen de deur of de deurpost zetten, en zijn oor met een priem doorboren. Hij blijft dan voorgoed zijn slaaf.

Leviticus 19:18. Blijf geen wraakzucht of wrok koesteren, maar heb je naaste lief als jezelf. Ik ben de HEER.

Leviticus 19:34. Behandel vreemdelingen die bij jullie wonen als geboren Israëlieten. Heb hen lief als jezelf, want jullie zijn zelf vreemdelingen geweest in Egypte. Ik ben de HEER , jullie God.

Deuteronomium 10:18-19. Hij verschaft weduwen en wezen recht, bewijst vreemdelingen zijn liefde door hen van voedsel en kleding te voorzien. Ook u moet vreemdelingen met liefde behandelen, want u bent zelf vreemdelingen geweest in Egypte.
Opmerking: deze tekst staat ook bij Gods liefde voor de mensen,
Opmerking: de HEER doet ons voor hoe wij ook moeten doen.

Dit gaat over een slaaf, die bij zijn meester wil blijven
Deuteronomium 15:15-17. Bedenk dat u zelf slaaf bent geweest in Egypte totdat de HEER, uw God, u bevrijdde. Daarom geef ik u vandaag dit gebod. Maar indien hij niet bij u weg wil, omdat hij het goed bij u heeft en aan u en uw familie gehecht is geraakt, moet u een priem door zijn oor in uw deur steken. Daarmee wordt hij voorgoed uw slaaf. En met een slavin moet u hetzelfde doen.
Opmerking: de NBV en HSV vertalen nu ineens niet met ‘houden van’, merkwaardig.

Deuteronomium 21:15-16. Als iemand twee vrouwen heeft, van wie hij de een meer liefheeft dan de ander, en beiden baren hem een zoon, de minst geliefde vrouw het eerst, dan mag hij, wanneer hij zijn bezit aan zijn zonen vermaakt, de zoon van de vrouw die hij liefheeft niet bevoordelen ten koste van de zoon van de minst geliefde vrouw, die het eerst geboren is.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Diverse keren staat in de torah dat mensen elkaar liefhebben.

Er staat ook dat slaven van hun meester kunnen houden. Exodus 21:4-6. Deuteronomium 15:15-17.

God zegt: heb je naaste lief. Leviticus 19:18.

Heb de vreemdelingen lief. En de Heer doet voor wat liefhebben betekent. Hij voorziet ze van voedsel en kleding Leviticus 19:34 en Deuteronomium 10:18-19. En om het gebod aan te prijzen staat er nog bij: je bent zelf ook vreemdeling geweest.

Het kan zijn dat je de één meer liefhebt dan een ander, maar maak geen onderscheid als je iets geeft. Deuteronomium 21:15-16.

Nieuwe Testament

In het Grieks in de dagen van de vroege kerk waren er diverse woorden die je met het Nederlandse woord liefde zou kunnen vertalen.

Een bekend Grieks woord is eros, waar ons woord erotiek van is afgeleid. Dat woord komt niet in de Bijbel voor. Ook is er het woord storge, dat wordr gebruikt voor de liefde van de moeder voor haar kind. Ook dat woord komt niet voor in de Bijbel.

Wat wel in de Bijbel voorkomt is het Griekse woord agape dat duidt op de onbaatzuchtige liefde. Het is de liefde die je in beweging zet om iets goeds te doen. En dan is er ook nog het werkwoord phileo dat duidt op familie en vriendschapsliefde. Dat komt terug in het hoofdstuk genegenheid hieronder.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	ἀγαπάω agapaō	Werkwoord	G25 SB16	Liefhebben Komt 147 keer in 109 verzen voor KJV: love (135x), beloved (7x)
2	ἀγάπη agapē	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G26 SB17	Liefde Komt 116 keer voor in 106 verzen KJV: love (86x), charity (28x), dear (1x), charitably (with G2596) (1x), feasts of charity (1x).
3	ἀγαπητός agapētos	Bijvoeglijk naamwoord	SB18	Geliefde Komt 62 keer voor in 61 verzen. KJV: beloved (47x), dearly beloved (9x), well beloved (3x), dear (3x).

De agapè liefde is de onbaatzuchtige liefde. Als je dat soort liefde geeft maakt het een ander warm. Die ander komt dichterbij. Het is een kracht die verbindt. Die liefde is: de ander zien, bewogen zijn met en voor de ander, zien wat hij of zij nodig heeft. En vandaar ook er uit handelen.

In de boeken van Johannes, de apostel van de liefde, komen de woorden het meest voor. Het werkwoord liefhebben 68 keer voor resp. 37 in het evangelie en 31 keer in de pastorale brieven en het zelfstandig naamwoord liefde 28 keer, 7 in de evangeliën en 21 keer in de pastorale brieven.

In deze studie zijn alle teksten over liefhebben bestudeerd en hieronder geciteerd. Van het zelfstandig naamwoord liefde zijn alleen die uit de brieven aan de Romeinen en de Korintiërs bestudeerd en geciteerd. En die van het bijvoeglijk naamwoord zijn niet bestudeerd noch geciteerd.

Soms gaat het over liefhebben van bepaalde zaken en niet over personen. Soms is het negatief zoals de liefde voor ereplaatsen in synagogen, Lucas 11:43, de eer van mensen, Johannes 12:43. de tegenwoordige wereld, 2 Timoteüs 4:10 en de wereld, 1 Johannes 2:15.

En soms is het positief: de broederschap, 1 Petrus 2:17, het leven 1 Petrus 3:10 en de stad Jeruzalem, Openbaringen 20:9.

Er komen ook teksten voor het de liefde tussen God de Vader en God de Zoon.
Johannes 14:30-31. Ik kan niet lang meer met jullie spreken, want de heerser van deze wereld is al onderweg. Hij heeft geen macht over Mij, maar zo zal de wereld weten dat Ik de Vader liefheb en doe wat de Vader Me heeft opgedragen. Kom, laten we hier weggaan.’

De overige teksten over liefhebben vind u in de hoofdstukken hieronder.

God, die de mens liefheeft

In dit hoofdstuk alle teksten, die ik heb kunnen vinden in het Nieuwe Testament waar staat dat God de mensen liefheeft.

De eerste tekst gaat over een rijke jongeman, die in Jezus was geïnteresseerd.
Marcus 10:21. En Jezus keek hem aan en had hem lief, en Hij zei tegen hem: Eén ding ontbreekt u: ga heen, verkoop alles wat u hebt en geef het aan de armen en u zult een schat hebben in de hemel; en kom dan, neem het kruis op en volg Mij.

Johannes 3:16-19. Want God had de wereld zo lief dat Hij zijn enige Zoon heeft gegeven, opdat iedereen die in Hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft. God heeft zijn Zoon niet naar de wereld gestuurd om een oordeel over haar te vellen, maar om de wereld door Hem te redden. Over wie in Hem gelooft wordt geen oordeel uitgesproken, maar wie niet in Hem gelooft is al veroordeeld, omdat hij niet wilde geloven in de naam van Gods enige Zoon. Dit is het oordeel: het licht kwam in de wereld en de mensen hielden meer van de duisternis dan van het licht, want hun daden waren slecht.

Hier staat dat God de mens Jezus liefheeft.
Johannes 3:35. De Vader heeft de Zoon lief en heeft alle macht aan Hem overgedragen.

Johannes 10:17. De Vader heeft Mij lief omdat Ik mijn leven geef, om het ook weer terug te nemen.

Johannes 11:5. Jezus hield veel van Marta en haar zus, en van Lazarus.
Opmerking: God houdt van alle mensen evenveel is niet correct.

Johannes 13:1. Het was kort voor het pesachfeest. Jezus wist dat zijn tijd gekomen was en dat Hij uit de wereld terug zou keren naar de Vader. Hij had de mensen die Hem in de wereld toebehoorden lief, en zijn liefde voor hen zou tot het uiterste gaan.
Opmerking 1: ‘die Hem toebehoorden’ kun je ook lezen als ‘die Hem eigen waren’, ‘die bij Hem hoorden’. Dat ging verder denk ik dan zijn twaalf discipelen.
Opmerking 2: het uiterste zou voor Jezus de kruisdood worden.

Johannes 13:23. En een van Zijn discipelen, die Jezus liefhad, lag aan in de schoot van Jezus. [HSV]
Opmerking: deze uitspraak over de discipel, die Jezus liefhad komt hierna nog drie keer voor. Deze discipel lag daar omdat Jezus bijzonder op hem gesteld was, hem bijzonder liefhad.

Johannes 13:34-35. Ik geef jullie een nieuw gebod: heb elkaar lief. Zoals Ik jullie heb liefgehad, zo moeten jullie elkaar liefhebben. Aan jullie liefde voor elkaar zal iedereen zien dat jullie mijn leerlingen zijn.’
Opmerking: de leerlingen van Jezus hebben elkaar bijzonder lief.

Johannes 15:9-10. Ik heb jullie liefgehad, zoals de Vader Mij heeft liefgehad. Blijf in mijn liefde: je blijft in mijn liefde als je je aan mijn geboden houdt, zoals Ik me ook aan de geboden van mijn Vader gehouden heb en in zijn liefde blijf.
Opmerking: ‘je blijft in mijn liefde’, je kunt daarin continueren als je de geboden van Jezus houdt.

Johannes 15:12-13. Mijn gebod is dat jullie elkaar liefhebben zoals Ik jullie heb liefgehad. Er is geen grotere liefde dan je leven te geven voor je vrienden

Uit het Hogepriesterlijk gebed.
Johannes 17:23-26. Ik in hen en U in Mij. Dan zullen zij volkomen één zijn en zal de wereld begrijpen dat U Mij hebt gezonden, en dat U hen liefhad zoals u Mij liefhad. Vader, U hebt hen aan Mij geschonken, laat hen dan zijn waar Ik ben. Dan zullen zij de grootheid zien die U Mij gegeven hebt omdat U Mij al liefhad voordat de wereld gegrondvest werd. Rechtvaardige Vader, de wereld kent U niet, maar Ik ken U, en zij weten dat U Mij hebt gezonden. Ik heb hun uw naam bekendgemaakt en dat zal Ik blijven doen, zodat de liefde waarmee U Mij liefhad in hen zal zijn en Ik in hen.’

Johannes 19:26. Toen nu Jezus Zijn moeder zag en de discipel die Hij liefhad, bij haar zag staan, zei Hij tegen Zijn moeder: Vrouw, zie, uw zoon. [HSV]

Johannes 21:7. De discipel dan die Jezus liefhad, zei tegen Petrus: Het is de Heere! Toen Simon Petrus dan hoorde dat het de Heere was, sloeg hij het bovenkleed om, want hij was ongekleed, en wierp zich in de zee. [HSV]

Johannes 21:20. En Petrus zag, toen hij zich omkeerde, de discipel volgen die Jezus liefhad, die ook tijdens het avondmaal tegen Zijn borst was gaan liggen en gezegd had: Heere, wie is het die U verraden zal?

Romeinen 8:35-39. Wat zal ons scheiden van de liefde van Christus? Tegenspoed, ellende of vervolging, honger of armoede, gevaar of het zwaard? Er staat geschreven: ‘Om U worden wij dag na dag gedood en afgevoerd als schapen voor de slacht.’ Maar wij zegevieren in dit alles glansrijk dankzij Hem die ons zijn liefde heeft bewezen. Ik ben ervan overtuigd dat dood noch leven, engelen noch machten noch krachten, heden noch toekomst, hoogte noch diepte, of wat er ook maar in de schepping is, ons zal kunnen scheiden van de liefde van God, die Hij ons bewezen heeft in Christus Jezus, onze Heer.

Romeinen 9:13. Zoals ook geschreven staat: ‘Jakob heb Ik liefgehad, Esau heb Ik gehaat.’
Opmerking: waarom had God moeite met Ezau en niet met Jacob. Jacob maakte fouten, maar was verbonden met God. Ezau niet.

Romeinen 9:24-26. Hen heeft Hij ook geroepen: ons, die niet alleen uit het Joodse volk afkomstig zijn, maar uit alle volken, zoals ook bij Hosea staat geschreven: ‘Wat mijn volk niet was, zal Ik mijn volk noemen; wie mijn geliefde niet was, zal Ik mijn geliefde noemen. En waar tegen hen gezegd is: “Jullie zijn mijn volk niet,” zullen ze kinderen van de levende God worden genoemd.
Opmerking: ook de gelovigen uit de volken zal God ‘mijn geliefde’ noemen, kinderen van de levende God.

2 Korintiërs 9:7. Laat ieder zo veel geven als hij zelf besloten heeft, zonder tegenzin of dwang, want God heeft lief wie blijmoedig geeft.

Galaten 2:19b-20. Met Christus ben ik gekruisigd: ikzelf leef niet meer, maar Christus leeft in mij. Mijn leven hier op aarde leef ik in het geloof in de Zoon van God, die mij heeft liefgehad en zich voor mij heeft prijsgegeven.

Efeziërs 1:4-6. In Christus immers heeft God, voordat de wereld gegrondvest werd, ons uitgekozen om heilig en zuiver voor Hem te staan, en vol liefde heeft Hij ons naar zijn wil en verlangen voorbestemd om door Jezus Christus zijn kinderen te worden, tot eer van de grootheid van Gods genade, ons geschonken in zijn geliefde Zoon.

Efeziërs 2:4-5. Maar omdat God zo barmhartig is en de liefde die Hij voor ons heeft opgevat zo groot, heeft Hij ons, terwijl wij allen dood waren door onze zonden, samen met Christus levend gemaakt. Door genade bent u gered!

Efeziërs 5:1-2. Volg dus het voorbeeld van God, als kinderen die Hij liefheeft, en ga de weg van de liefde, zoals Christus deed, die ons heeft liefgehad en zich voor ons gegeven heeft als offer, als een geurige gave voor God.

Kolossenzen 3:12. Omdat God u heeft uitgekozen, omdat u zijn heiligen bent en Hij u liefheeft, moet u zich kleden in innig medeleven, in goedheid, nederigheid, zachtmoedigheid en geduld.

1 Tessalonicenzen 1:4. God heeft u lief, broeders en zusters. Wij weten dat Hij u heeft uitgekozen.

2 Tessalonicenzen 2:13. Maar voor u, broeders en zusters, geliefden van de Heer, moeten wij God altijd danken. Hij heeft u als eersten uitgekozen om te worden gered door de Geest die heilig maakt en door het geloof in de waarheid.

En dit is de laatste tekst van de brief.
2 Tessalonicenzen 2:16-17. Mogen onze Heer Jezus Christus en God, onze Vader, die ons zijn liefde heeft getoond en ons door zijn genade blijvende steun en goede hoop gegeven heeft, u aanmoedigen en sterken in al het goede dat u doet en zegt.

Hebreeën 12:6. … want de Heer berispt wie Hij liefheeft, straft elk kind waarvan Hij houdt.’
Opmerking: hier gaat het om de vormingstaak van de Heer t.o.v. de gelovigen. Het Griekse woord paideuei G3811 is hier met berispen vertaalt, en het Griekse woord mastigoi G3146 is hier met straffen vertaalt, een beter woord is wellicht geselen.

Wat kunnen we van deze teksten leren?

We kunnen lezen dat Jezus allerlei personen lief heeft, zoals de rijke jongeling, Marcus 10:21 en van Marta, Maria en Lazarus, Johannes 11:5, en van zijn leerling Johannes, dat is wel vier keer in het evangelie van Johannes te lezen.

Jezus had zijn leerlingen lief, Johannes 13:34, 15:12, 17:23, en de mensen, die uit de wereld Hem toebehoorden. Johannes 13:1.

En van God lezen we dat Hij de gemeenten van Rome, Efeze, Tessalonica en Kolosse liefheeft. En ook dat Hij Jacob heeft liefgehad. Romeinen 9:13. En Esau gehaat trouwens.

God heeft de wereld lief. Johannes 3:16. God heeft het Joodse volk lief, maar ook zal God andere volken liefhebben. Romeinen 9:24-26.

God heeft ook mensen, die bepaalde dingen doen lief. Zoals de blijmoedige gever. 2 Korintiërs 9:7. In een volgend hoofdstuk staan nog meer voorbeelden hiervan.

De Vader heeft de Zoon lief, Johannes 3:35, 10:17, 15:9, 17:23 en 24. Het gevolg is dat de Vader alle macht aan Hem heeft overgedragen. Johannes 3:35. De Vader heeft de Zoon lief omdat Hij zijn leven gaf. Johannes 10:17.

Want God had de wereld zo lief dat Hij zijn enige Zoon heeft gegeven Johannes 3:16. God heeft ons liefgehad en zijn Zoon heeft gezonden om verzoening te brengen voor onze zonden.1 Johannes 4:10. God heeft ons eerst liefgehad. 1 Johannes 4:17.

De liefde van God en van Christus geeft een band met God en Jezus, die door niets in deze wereld is te breken. Romeinen 8:35-39. En zorgt ervoor dat we kinderen van God worden. Efeziërs 1:6. Samen met Christus levend gemaakt. Efeziërs 2:5. Gered door de Geest. 2 Tessalonicenzen 2:13. Blijvende steun en goede hoop. 2 Tessalonicenzen 2:17.

Door de liefde van God kunnen wij ook in de weg van de liefde gaan. Efeziërs 5:1. En kunnen we onszelf kleden met innig medeleven, in goedheid, nederigheid, zachtmoedigheid en geduld. Kolossenzen 3:12.

De liefde van God heeft ervoor gezorgd dat Paulus niet zelf meer leeft, maar dat Christus leeft in hem. Galaten 2:19b-20.

Tenslotte: de Heer doet er alles aan om ons te vormen door met zachte en harde hand ons op te voeden. Hebreeën 12:6.

De liefde van de mens voor God

Er gaan veel teksten over dat het goed is om God lief te hebben. Dat het ook het doel is van ons mensen. Hieronder alle teksten uit het Nieuwe Testament waarin het werkwoord liefhebben is gebruikt.

Matteüs 6:24. Niemand kan twee heren dienen: hij zal de eerste haten en de tweede liefhebben, of hij zal juist toegewijd zijn aan de ene en de andere verachten. Jullie kunnen niet God dienen én de mammon.
Opmerking: Lukas 16:13 is een tekst met een zelfde inhoud.

Als een wetgeleerde Jezus vraagt wat het grootste gebod is, geeft hij dit ons als antwoord en de teksten daarna in het evangelie van Marcus beschrijft dit nog uitvoeriger. Ook in het evangelie van Lucas komt dit verhaal voor.

Matteüs 22:37. Hij antwoordde: ‘Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand.

Marcus 12:28-31. Een van de schriftgeleerden die naar hen geluisterd had terwijl ze discussieerden, en gemerkt had dat Hij hun correct had geantwoord, kwam dichterbij en vroeg: ‘Wat is van alle geboden het belangrijkste gebod?’ Jezus antwoordde: ‘Het voornaamste is: “Luister, Israël! De Heer, onze God, is de enige Heer; heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand en met heel uw kracht. En daarna komt dit: “Heb uw naaste lief als uzelf.” Er zijn geen geboden belangrijker dan deze.’

Marcus 12:32-34. De schriftgeleerde zei tegen Hem: ‘Inderdaad, meester, wat U zegt is waar: Hij alleen is God en er is geen andere god dan Hij, en Hem liefhebben met heel ons hart en met heel ons inzicht en met heel onze kracht, en onze naaste liefhebben als onszelf betekent veel meer dan alle brandoffers en andere offers.’ Jezus vond dat hij verstandig had geantwoord en zei tegen hem: ‘U bent niet ver van het koninkrijk van God.’ En niemand durfde Hem nog een vraag te stellen.
Opmerking: in Lucas 10 vanaf vers 25 staat hetzelfde verhaal.

En dit zegt Jezus tegen de Farizeeën.
Johannes 8:42. Als God uw Vader was,’ zei Jezus tegen hen, ‘zou u Mij liefhebben, want Ik ben bij God vandaan gekomen toen Ik hiernaartoe kwam. Ik ben niet namens mezelf gekomen, maar Hij heeft Mij gezonden.
Opmerking: voor de Farizeeën gold dat ze de Vader niet kenden.

Johannes 14:15. Als je Mij liefhebt, houd je dan aan mijn geboden. 

Johannes 14:21. Wie mijn geboden kent en zich eraan houdt, heeft Mij lief. Wie Mij liefheeft zal de liefde van mijn Vader en Mij ontvangen, en Ik zal mij aan hem bekendmaken.’
Opmerking: kennen en houden aan zijn geboden is kenmerk van de liefde tot God.

Johannes 14: 23-24. Jezus antwoordde: ‘Wanneer iemand Mij liefheeft zal hij zich houden aan wat Ik zeg, mijn Vader zal hem liefhebben en mijn Vader en Ik zullen bij hem komen en bij hem wonen. Maar wie Mij niet liefheeft, houdt zich niet aan wat Ik zeg, en wat jullie Mij horen zeggen, zijn niet mijn woorden, maar de woorden van de Vader, door wie Ik gezonden ben.
Opmerking: het laatste gedeelte van de tekst gaat er over dat Jezus niet zomaar iets zegt, wat je naast je neer kunt leggen, maar dat het woorden van God de Vader zijn. Geldt ook voor hedendaagse mensen, die woorden van Jezus spreken.

Johannes 14:27-29. Ik laat jullie vrede na; mijn vrede geef Ik jullie, zoals de wereld die niet geven kan. Maak je niet ongerust en verlies de moed niet. Jullie hebben toch gehoord dat Ik zei dat Ik wegga en bij jullie terug zal komen? Als je Me liefhad zou je blij zijn dat Ik naar mijn Vader ga, want de Vader is meer dan Ik. Ik vertel jullie dit nu, voordat het gebeurt, zodat jullie het geloven wanneer het zover is.
Opmerking: blij zijn voor Jezus dat Hij naar zijn Vader gaat, was moeilijk voor de discipelen. Was wel mooi geweest om Jezus dit te gunnen.

En dit is het pijnlijke gesprek na de opstanding tussen Jezus en Petrus.

Johannes 21:15-20. Toen zij dan de maaltijd gebruikt hadden, zei Jezus tegen Simon Petrus: Simon, zoon van Jona, hebt u Mij meer lief dan dezen? Hij zei tegen Hem: Ja, Heere, U weet dat ik van U houd. Hij zei tegen hem: Weid Mijn lammeren. Hij zei opnieuw tegen hem, voor de tweede keer: Simon, zoon van Jona, hebt u Mij lief? Hij zei tegen Hem: Ja, Heere, U weet dat ik van U houd. Hij zei tegen hem: Hoed Mijn schapen.
Hij zei voor de derde keer tegen hem: Simon, zoon van Jona, houdt u van Mij? Petrus werd bedroefd, omdat Hij voor de derde keer tegen hem zei: Houdt u van Mij? En hij zei tegen Hem: Heere, U weet alle dingen, U weet dat ik van U houd. Jezus zei tegen hem: Weid Mijn schapen. Voorwaar, voorwaar, zeg Ik u: Toen u jonger was, omgordde u uzelf en liep u waar u wilde; maar als u oud geworden bent, zult u uw handen uitstrekken, en een ander zal u omgorden en u brengen waar u niet heen wilt. En dit zei Hij om aan te duiden met wat voor dood hij God verheerlijken zou. En nadat Hij dit gezegd had, zei Hij tegen hem: Volg Mij! [HSV]

Opmerking: in deze tekst komt naast de onbaatzuchtige agapa liefde ook de vriendschap liefde philei Strong 5368 voor. Ook bij vriendschap voor Jezus mag je al veel doen in het Koninkrijk van God.

Romeinen 8:28. En wij weten dat voor wie God liefhebben, voor wie volgens zijn voornemen geroepen zijn, alles bijdraagt aan het goede.

1 Korintiërs 2:9. Maar het is zoals geschreven staat: ‘Wat het oog niet heeft gezien en het oor niet heeft gehoord, wat in geen mensenhart is opgekomen, dat heeft God bestemd voor wie Hem liefheeft.’

1 Korintiërs 8:3. Maar wanneer iemand God liefheeft, is hij zelf gekend, door God.

Efeziërs 6:24. Genade zij met allen die onze Heer Jezus Christus liefhebben, in onvergankelijkheid.
Opmerking: het Griekse woord aphtharsia betekent zoiets als ‘niet uit te wissen’, de NBV21 en HSN vertalen met onvergankelijkheid en de Statenvertaling met onverderfelijkheid.

2 Timoteüs 4:8. Verder is voor mij weggelegd, de de krans van de rechtvaardigheid die de Heere, de rechtvaardige Rechter, mij op die dag geven zal. En niet alleen mij, maar ook allen die Zijn verschijning hebben liefgehad. [HSV]
Opmerking: de NBV vertaalt dit met ‘die naar zijn komst hebben uitgezien’. Het Griekse woord is epiphaneian, dat je inderdaad met verschijning kan vertalen. Verwijst dat naar de tijd dat Jezus op aarde leefde? Of in de tijd na zijn opstanding, dat hij aan velen zoals de discipelen verscheen. Of zijn verschijningen na de Hemelvaart? Of zijn aanstaande verschijning als Jezus terugkomt op de wolken? Mijn idee is: alle vier.

Jakobus 1:12. Gelukkig is de mens die in de beproeving staande blijft. Want wie de proef doorstaat, ontvangt als lauwerkrans het leven, zoals God heeft beloofd aan iedereen die Hem liefheeft.

Jakobus 2:5. Luister, geliefde broeders en zusters: heeft God niet juist hen die naar wereldse maatstaven arm zijn, uitgekozen om rijk te zijn door het geloof en deel te krijgen aan het koninkrijk dat Hij heeft beloofd aan wie Hem liefhebben?

1 Petrus 1:8-9. U hebt Hem lief zonder Hem ooit gezien te hebben; en zonder Hem nu te zien gelooft u in Hem en ervaart u een onuitsprekelijke, hemelse vreugde, omdat u het einddoel van uw geloof bereikt: uw redding.

1 Johannes 5:1-2. Ieder die gelooft dat Jezus de christus is, is uit God geboren, en ieder die de Vader liefheeft, heeft ook lief wie uit Hem geboren zijn. Dat wij Gods kinderen liefhebben weten we doordat we God liefhebben en zijn geboden naleven.

Hier een tekst waar het gaat om mensen, die God niet liefhebben. Dit zegt Jezus tegen de Joden, die hem ter verantwoording riepen over een genezing.
Johannes 5:40-42. U bestudeert de Schriften en u denkt daardoor eeuwig leven te hebben. Welnu, de Schriften getuigen over Mij, maar bij Mij wilt u niet komen om leven te ontvangen. Niet dat Ik de eer van mensen nodig heb, maar Ik ken u: u hebt geen liefde voor God in u.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Het is wel een keuze, of je hebt God lief en alles wat daarbij hoort, of die andere wereld. Het zijn verschillende werelden, die niet te verenigen zijn. Matteüs 6:2.

Het belangrijkste advies van God is: Heb mij met alles van je, lief. Matteüs 22:37, Marcus 12:31 en Lucas 10:27.

En als je God liefhebt, dan heb je ook iedereen, die kind is van Vader God ook lief. Johannes 8:42.

We kunnen laten zien dat we God liefhebben door zijn geboden te houden. Johannes 14:15, 21 en Johannes 15:9. En door ons te houden aan wat Jezus zegt. Johannes 14:24. Lees in deze verzen ook de beloften.

Als je doet wat Jezus zegt, dan laat je de liefde voor God zien en zal God jou liefhebben en ook ontvang je de liefde van de Vader en van Jezus. En zal je Jezus beter leren kennen. Johannes 14:23 en 21.

Is er nog aangegeven om welke geboden het speciaal gaat? Geloven in de naam van Jezus (de naam betekent heilbrenger). 1 Johannes 3:23.

Welke gevolgen heeft het als je God liefheeft en God jou liefheeft?
– dat alles bijdraagt ten goede. Romeinen 8:28.
– te groot om op te noemen wat allemaal. 1 Korintiërs 2:9.
– dat je gekend bent door God. 1 Korintiërs 8:3.
– de krans der rechtvaardigheid. 2 Timoteüs 4:8.
– je ontvangt als lauwerkrans het leven. Jakobus 1:12.
– rijk door het geloof, deel krijgen aan het koninkrijk. Jakobus 2:5.
– een onuitsprekelijke hemelse vreugde. 1 Petrus 1:8-9.
– dat het gemakkelijk maakt om anderen lief te hebben. 1 Johannes 5:1-2

Elkaar liefhebben

De set aan teksten hieronder is niet compleet. Dit zijn alleen de teksten die over elkaar liefhebben gaan uit de evangeliën en pastorale brieven van Johannes en de brieven aan de gemeente van Rome en Korinthe. Uit die laatste brieven is er slechts één tekst, die gaat over elkaar liefhebben, er wordt diverse keren over de liefde gesproken, ook die voor elkaar, zie volgend hoofdstuk.

Johannes 13:34-35. Ik geef jullie een nieuw gebod: heb elkaar lief. Zoals Ik jullie heb liefgehad, zo moeten jullie elkaar liefhebben. Aan jullie liefde voor elkaar zal iedereen zien dat jullie mijn leerlingen zijn.’
Opmerking: de leerlingen van Jezus hebben elkaar bijzonder lief.

Johannes 15:12-13. Mijn gebod is dat jullie elkaar liefhebben zoals Ik jullie heb liefgehad. Er is geen grotere liefde dan je leven te geven voor je vrienden.
Opmerking: dat deed Jezus dus ook, zijn leven geven voor zijn vrienden. Hij deed dat heel letterlijk. We geven ook ons leven als tijd, bezit, aandacht of wat dan ook van ons leven geven aan onze vrienden.

Johannes 15:17. Dit draag Ik jullie op: heb elkaar lief.

Romeinen 13:8-10. Wees elkaar niets schuldig, behalve liefde, want wie de ander liefheeft, heeft de wet vervuld. Want: ‘Pleeg geen overspel, pleeg geen moord, steel niet, zet uw zinnen niet op wat van een ander is’ – deze en alle andere geboden worden samengevat in deze ene uitspraak: ‘Heb uw naaste lief als uzelf.’
Opmerking: hier komt drie keer het werkwoord liefhebben voor, ook bij de eerste onderstreping.

Deze tekst uit de eerste pastorale brief van Johannes.
1 Johannes 2:10-11. Wie de ander liefheeft, blijft in het licht en komt niet ten val, maar wie de ander haat, bevindt zich in de duisternis. Hij gaat zijn weg in het duister, zonder te weten waarheen die weg voert, want de duisternis heeft hem blind gemaakt.

1 Johannes 3:10-11. Hieraan is te zien wie kinderen van God en wie kinderen van de duivel zijn: wie niet rechtvaardig leeft, komt niet uit God voort. Hetzelfde geldt voor wie zijn broeder of zuster niet liefheeft. Dit is immers wat u vanaf het begin hebt horen verkondigen: dat we elkaar moeten liefhebben en niet moeten doen zoals Kaïn, die voortkwam uit hem die het kwaad zelf is, en zijn broer doodsloeg. En waarom sloeg hij hem dood? Omdat zijn eigen daden slecht waren en die van zijn broer rechtvaardig.
Opmerking: rechtvaardig leven en liefhebben komt van God.

1 Johannes 3:14. Wij weten dat we van de dood zijn overgegaan naar het leven omdat we elkaar liefhebben. Wie niet liefheeft blijft in de dood. 

1 Johannes 3:16-18. Wat liefde is, hebben we geleerd van Hem die zijn leven voor ons gegeven heeft. Daarom horen ook wij ons leven te geven voor onze broeders en zusters. Hoe kan Gods liefde in iemand blijven die genoeg heeft om van te bestaan maar zijn hart sluit voor een broeder of zuster die hij gebrek ziet lijden? Kinderen, we moeten niet liefhebben met de mond, met woorden, maar waarachtig, met daden.

1 Johannes 3:23. Dit is zijn gebod: dat we geloven in de naam van zijn Zoon Jezus Christus en elkaar liefhebben, zoals Hij ons heeft opgedragen.

1 Johannes 5:1-2. Ieder die gelooft dat Jezus de christus is, is uit God geboren, en ieder die de Vader liefheeft, heeft ook lief wie uit Hem geboren zijn. Dat wij Gods kinderen liefhebben weten we doordat we God liefhebben en zijn geboden naleven.

De tweede pastorale brief schrijft Johannes aan een zuster in de gemeente. Een mooi voorbeeld hoe een broeder in de gemeente aan een zuster over de liefde kunnen schrijven.
2 Johannes 1:1. Van de oudste. Aan de uitverkoren vrouw en haar kinderen, die ik werkelijk liefheb – en niet alleen ik, maar allen die de waarheid hebben leren kennen –

2 Johannes 1:5. En nu heb ik een verzoek aan u, geliefde vrouw. Ik houd u in deze brief geen nieuw gebod voor, maar een gebod dat ons vanaf het begin bekend is: laten we elkaar liefhebben.

De derde pastorale brief schrijft Johannes aan een broeder in de gemeente.
3 Johannes 1:1. Van de oudste. Aan mijn geliefde broeder Gajus, die ik werkelijk liefheb.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Een tweede belangrijkste gebod is elkaar liefhebben. ‘Ik geef jullie een nieuw gebod: heb elkaar lief. Johannes 13:34-35. Johannes 15:12 en 17. Romeinen 13:10. 1 Johannes 3:23. 2 Johannes 1:5.

Maar als je de Vader liefhebt, maakt het gemakkelijk om ook anderen lief te hebben. 1 Johannes 5:1-2

In het Nieuwe Testament komt het voor dat men uitspreekt elkaar lief te hebben. 2 Johannes 1:1. 3 Johannes 1:1.

Op welke manier moeten we elkaar liefhebben? Net zoals Jezus de discipelen liefhad. Johannes 13:34-35. Johannes 15:12.

Wat is de grootste vorm van liefhebben? Je leven geven voor je vrienden. Johannes 15:13.

En speciaal voor de Joodse mensen. Wie liefheeft, vervult de wet. Romeinen 13:10.

Wat is het gevolg als je een ander liefhebt?
– dat de mensen kunnen zien dat je leerling bent van Jezus. Johannes 13:34-35.
– dat je in het licht blijft en niet ten val komt. 1 Johannes 2:10.
– dat je een kind van God bent. 1 Johannes 3:10-11.
– we dan van de dood zijn overgegaan naar het leven. 1 Johannes 3:14.

Wat als je niet liefhebt?
– je bevindt je in het duister. 1 Johannes 2:10.
– je komt niet uit God voort. 1 Johannes 3:10-11.
– dan blijf je in de dood. 1 Johannes 3:14.

Het fenomeen liefde

Naast het werkwoord liefhebben is er ook een zelfstandig naamwoord liefde. Een fenomeen op zich: de onbaatzuchtige liefde. Daar zegt het Nieuwe Testament ook allerlei dingen over.

Ook hier zijn de teksten opgenomen uit de pastorale brieven van de apostel Johannes en de brieven aan de gemeenten van Rome en Korinthe.

Hieronder de 23 teksten in de brief aan de Romeinen en de eerste brief aan de gemeente van Korinthe met het zelfstandig naamwoord ‘de liefde’.

Romeinen 5:5. Deze hoop zal niet worden beschaamd, omdat Gods liefde in ons hart is uitgegoten door de heilige Geest, die ons gegeven is.

Romeinen 5:8. Maar God bewijst ons zijn liefde, doordat Christus voor ons gestorven is toen wij nog zondaars waren.

Romeinen 12:9-10. Laat uw liefde oprecht zijn. Verafschuw het kwaad en wees het goede toegedaan. Heb elkaar lief met de innige liefde van broeders en zusters en acht de ander hoger dan uzelf.
Opmerking: Bij de tweede onderstreping staat het Griekse woord philadelphia, zie de tabel.

Romeinen 13:10. Liefde berokkent de naaste geen kwaad, dus de wet vindt zijn vervulling in de liefde.
Opmerking: het Griekse woord pléróma, Strong 4138, is hier met vervulling vertaald. Je zou kunnen zeggen de liefde maakt de wet volledig. De wet is al bedoeld ons te helpen de naaste lief te hebben, maar de liefde maakt de bedoeling van God voor ons compleet.

Romeinen 14:15. Als u dus uw broeder of zuster in verlegenheid brengt door wat u eet, handelt u niet langer overeenkomstig de liefde. Laat hen voor wie Christus gestorven is niet verloren gaan door het voedsel dat u eet.
Opmerking: je zorgt ervoor dat mensen die preciezer met voedsel je niet meer volledig vertrouwen en zo je boodschap minder vertrouwen wat niet goed uitwerkt.

Romeinen 15:30. Broeders en zusters, in de naam van onze Heer Jezus Christus en met een beroep op de liefde van de Geest, vraag ik u dringend om samen met mij vurig tot God te bidden. Bid voor mij.
Opmerking: de liefde van God komt via de Geest tot ons.

1 Korintiërs 4:19-21. Maar ik zal spoedig naar u toe komen, indien de Heer het wil, en dan zal ik te weten komen of die opscheppers alleen maar praten of werkelijk kracht bezitten. Want het koninkrijk van God bestaat niet uit woorden, maar uit kracht. Dus wat wilt u? Moet ik met de stok naar u toe komen, of liefdevol en zachtmoedig?
Opmerking: Paulus wil komen met Gods liefde, ook hier het zelfstandig naamwoord in het Grieks.

1 Korintiërs 8:1. Dan nu over vlees dat bij de afgodendienst gebruikt is. Zeker, het is waar dat wij allen kennis bezitten. Maar kennis maakt verwaand; alleen de liefde bouwt op.

1 Korintiërs 13:1-4. Al sprak ik de talen van alle mensen en die van de engelen – had ik de liefde niet, ik zou niet meer zijn dan een dreunende gong of een schallende cimbaal. Al had ik de gave om te profeteren en doorgrondde ik alle geheimen, al bezat ik alle kennis en had ik het geloof dat bergen kan verplaatsen – had ik de liefde niet, ik zou niets zijn. Al verkocht ik mijn bezittingen omdat ik voedsel aan de armen wilde geven, al gaf ik mijn lichaam prijs om te worden verbrand – had ik de liefde niet, het zou mij niet baten. De liefde is geduldig en vol goedheid. De liefde kent geen afgunst, geen ijdel vertoon en geen zelfgenoegzaamheid.

1 Korintiërs 13:8. De liefde zal nooit vergaan. Profetieën zullen verdwijnen, klanktaal zal verstommen, kennis verloren gaan –

1 Korintiërs 13:13. Dit is wat blijft: geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de grootste daarvan is de liefde.

1 Korintiërs 14:1. Jaag de liefde na en richt u op de gaven van de Geest, vooral op die van de profetie.

1 Korintiërs 16:14. Alles wat u doet, moet u met liefde doen.
1 Korintiërs 16:24. Mijn liefde gaat uit naar u allen, met wie ik verbonden ben in Christus Jezus.

Hier gaat het er over wat de liefde van God uitwerkt.
1 Johannes 2:5. In ieder die zich aan Gods woord houdt, is zijn liefde werkelijk tot volmaaktheid gekomen; hierdoor weten we dat we in Hem zijn.

En hiermee kun je ontdekken dat de liefde van de Vader in iemand niet is.
1 Johannes 2:15. Heb de wereld en wat in de wereld is niet lief. Als iemand de wereld liefheeft, is de liefde van de Vader niet in hem.

1 Johannes 3:1. Bedenk toch hoe groot de liefde is die de Vader ons heeft geschonken! Wij worden kinderen van God genoemd, en dat zijn we ook. Dat de wereld ons niet kent, komt doordat de wereld Hem niet kent.

1 Johannes 4:7-10. Geliefde broeders en zusters, laten wij elkaar liefhebben, want de liefde komt uit God voort. Ieder die liefheeft is uit God geboren en kent God. Wie niet liefheeft kent God niet, want God is liefde. En hierin is Gods liefde ons geopenbaard: God heeft zijn enige Zoon in de wereld gezonden, opdat we door Hem zouden leven. Het wezenlijke van de liefde is niet dat wij God hebben liefgehad, maar dat Hij ons heeft liefgehad en zijn Zoon heeft gezonden om verzoening te brengen voor onze zonden.

1 Johannes 4:12. Niemand heeft God ooit gezien. Maar als we elkaar liefhebben, blijft God in ons en is zijn liefde in ons tot volmaaktheid gekomen.

1 Johannes 4:16-18. Wij hebben Gods liefde, die in ons is, leren kennen en vertrouwen daarop. God is liefde. Wie in de liefde blijft, blijft in God, en God blijft in hem. Zo is de liefde bij ons tot volmaaktheid gekomen, en daardoor kunnen we op de dag van het oordeel vol vertrouwen zijn, want hoewel wij nog in deze wereld zijn, zijn we als Jezus. De liefde laat geen ruimte voor angst; volmaakte liefde sluit angst uit, want angst veronderstelt straf. In iemand die angst kent, is de liefde niet tot volmaaktheid gekomen. Wij hebben lief omdat God ons het eerst heeft liefgehad. Als iemand zegt: ‘Ik heb God lief,’ maar hij haat zijn broeder of zuster, is hij een leugenaar. Want iemand kan onmogelijk God, die hij nooit gezien heeft, liefhebben als hij de ander, die hij wel ziet, niet liefheeft. We hebben dan ook dit gebod van Hem gekregen: wie God liefheeft, moet ook de ander liefhebben.

1 Johannes 5:1-2. Ieder die gelooft dat Jezus de christus is, is uit God geboren, en ieder die de Vader liefheeft, heeft ook lief wie uit Hem geboren zijn. Dat wij Gods kinderen liefhebben weten we doordat we God liefhebben en zijn geboden naleven.

1 Johannes 5:3-4. Want dit is de liefde Gods, dat wij Zijn geboden bewaren;  en Zijn geboden zijn niet zwaar. Want al wat uit God geboren is, overwint de wereld;  en dit is de overwinning, die de wereld overwint, namelijk ons geloof. [Statenvertaling]

Opmerking: vers 3 vertaalt de HSV met ‘en dit is de liefde tot God’, de NBV maakt er het werkwoord liefhebben van.

Wat kunnen we van deze teksten leren?

Als het om de liefde gaat, dan staat er in de tekst bij dat het om de liefde van God gaat. Soms om de liefde van een mens voor een mens en soms gaat het over de liefde in het algemeen.

Van de liefde van God wordt gezegd:
– de Heilige Geest, die in ons hart uitgiet. Romeinen 5:5.
– dat God zijn liefde heeft bewezen, Christus is voor ons gestorven toen wij nog niets van God wilde weten. Romeinen 5:8.
– het is de liefde van de Geest. Romeinen 15:30.
– dat het blijkt doordat je aan het Zijn woord houdt. 1 Johannes 2:5
– dat het de liefde voor de wereld uitsluit. 1 Johannes 2:15
– dat het goed is om te bedenken hoe groot die is. 1 Johannes 3:1
– dat die uit God voortkomt. 1 Johannes 4:7
– dat Gods liefde ons duidelijk is geworden doordat God zijn enige Zoon heeft gezonden. 1 Johannes 4:9
– dat het wezenlijke is dat God ons heeft liefgehad. 1 Johannes 4:10
– dat die liefde is te leren kennen en op te vertrouwen. 1 Johannes 4:16
– dat God liefde is. 1 Johannes 4:16
– dat de liefde van God ons helpt om zijn geboden te bewaren. 1 Johannes 5:3.

Hoe gaat het met de liefde tussen mensen?
– die liefde moet oprecht zijn. Romeinen 12:9.
– bij de apostel Paulus was dat omdat hij met hen verbonden was in Christus. 1 Korintiërs 16:24.

Een aantal keer gaat het in een tekst over ‘de liefde’. Er zal wel bedoeld zijn, die liefde, die van de hemel is. Wat wordt er over gezegd?
– dat die liefde de wet volledig maakt. Romeinen 13:10.
– dat die liefde rekening houdt met de gewoonten van anderen. Romeinen 14:15.
– dat die liefde opbouwt in tegenstelling tot kennis, want die maakt verwaand. 1 Korintiërs 8:1.
– dat die liefde belangrijker is dan kunnen spreken in talen van mensen of engelen, gaven van profeteren en alle geheimen doorgronden, of alle kennis of geloof dat bergen kan verzetten, dan vrijgevigheid, en zelfs martelaarschap. 1 Korintiërs 13:1-3
– dat die liefde is geduldig en vol goedheid. 1 Korintiërs 13:4.
– dat die liefde zal nooit vergaan. 1 Korintiërs 13:8.
– dat die liefde meer is dan geloof en hoop. 1 Korintiërs 13:13.
– dat die liefde iets is wat je na zou moeten jagen. 1 Korintiërs 14:1.
– dat bij alles wat je doet, je dat met liefde moet doen. 1 Korintiërs 14:14.
– dat er bij de liefde geen ruimte is voor angst. 1 Johannes 4:18.

De apostel Paulus schrijft: ‘had ik de liefde niet, ik zou niets zijn’. 1 Korintiërs 13:3.

De volmaakte liefde

Een enkele keer maakt de Bijbel een verbinding tussen liefhebben en volmaaktheid. Soms staat er in de vertaling de volmaakte liefde, ‘perfect love’ in het Engels.

Hiervoor staan al teksten die laten zien dat de liefde van God bijzonder krachtig is en veel teweeg brengt.

Het Griekse woord dat wij met volmaakt vertalen, kun je ook vertalen met ‘doel’ of ‘bestemming’. Het is de liefde, die bij het grote doel brengt. Hier de gegevens over die woorden.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	τέλειος teleios	Bijvoeglijk naamwoord	G5046	Perfecte, volmaakte. Komt 19 keer in 17 verzen voor. De combinatie met de liefde G26 komt twee maal in één tekst voor.
2	τελειότης teleiotēs	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G5047	Perfectie, volmaaktheid. Komt tweemaal voor. De combinatie met G26 komt eenmaal voor.
3	τελειόω teleioō	Werkwoord	G5048	Perfect maken. Komt 33 keer voor in 24 verzen. De combinatie met G26 komt in vier verzen voor.

Ad 1. teleios, perfecte, volmaakte

Hier legt Jezus de verbinding van liefde met volmaakt zijn.
Matteüs 5: 43-48. Jullie hebben gehoord dat gezegd werd: “Je moet je naaste ​liefhebben​ en je vijand haten.” En ik zeg jullie: heb je vijanden lief en ​bid​ voor wie jullie vervolgen, alleen dan zijn jullie werkelijk ​kinderen​ van je Vader in de hemel. Hij laat zijn zon immers opgaan over goede en slechte mensen en laat het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen. Is het een verdienste als je liefhebt wie jou liefheeft? Doen de ​tollenaars​ niet net zo? En als jullie alleen je broeders en zusters vriendelijk bejegenen, wat voor uitzonderlijks doe je dan? Doen de heidenen niet net zo? Wees dus volmaakt, zoals jullie hemelse Vader volmaakt is.

De volmaakte liefde komt eenmaal voor in deze tekst en ook een keer volmaakt liefhebben.
1 Johannes 4:18. Er is in de liefde geen vrees, maar de volmaakte liefde drijft de vrees uit. De vrees houdt immers straf in, en wie vreest, is niet volmaakt in de liefde. [HSV]

Ad 2. teleiotes, perfectie, volmaaktheid

De combinatie van liefhebben en de volmaaktheid in één tekst komt eenmaal voor. Het gaat om de eenheid, die tot zijn doel komt. De liefde is daarvoor onontbeerlijk.
Kolossenzen 3:14 . En bovenal, kleed u in de liefde, dat is de band die u tot een volmaakte eenheid maakt. [NBV]

Hier nog een mooie tekst waarin het tot je doel komen, de volmaaktheid staat.
Hebreeën 6:1-3. Laten wij daarom het eerste onderwijs met betrekking tot Christus laten rusten, en doorgaan tot de volmaaktheid, zonder opnieuw het fundament te leggen van bekering van dode werken en van geloof in God, van de leer van de dopen, van de handoplegging, van de opstanding van de doden en van het eeuwig oordeel. En dat zullen wij ook doen, als God het toestaat.

Ad 3. teleioo, perfectioneren, volmaakt worden

Het volmaakt worden van de liefde oftewel dat de liefde tot zijn doel komt, komt vier keer voor in de eerste pastorale brief van Johannes. Hieronder staan ze alle vier.

Dit is de eerste tekst, twee vertalingen.
1 Johannes 2:5. In wie zich aan Gods woord houdt, is zijn liefde ten volle werkelijkheid geworden; hierdoor weten we dat we in hem zijn. [NBV]
1 Johannes 2:5. … maar wie zijn woord bewaart, in die is waarlijk de liefde Gods volmaakt. Hieraan onderkennen wij, dat wij in Hem zijn. [NBG]

Opmerking: wat is ‘het bewaren van de woorden van God?’ Bewaren is zo opslaan dat het een gewoonte is om die woorden op allerlei momenten in je leven toe te passen. De woorden van God zijn woorden uit de Bijbel, die voor je levend zijn geworden en ook de woorden van God, die Hij persoonlijk tot je hebt gesproken.

1 Johannes 4:12. Niemand heeft God ooit gezien. Maar als we elkaar liefhebben, blijft God in ons en is zijn liefde in ons ten volle werkelijkheid geworden. [NBV]

Opmerking 1: als Gods liefde ertoe leidt dat we elkaar gaan liefhebben, dan is Gods liefde tot zijn doel gekomen. Daar is Gods liefde dus op gericht, dat we elkaar liefhebben.

Opmerking 2: in Psalm 133:3. is dat ook verwoord met ‘Waar liefde woont gebiedt de HEER zijn zegen. Daar woont Hij Zelf, daar wordt Zijn heil verkregen, En ’t leven tot in eeuwigheid’. [Oude Berijming 1773]

Dit is de vrijheid van de tekst van de oude berijming van de Psalmen.

1 Johannes 4:17-19. Zo is de liefde bij ons tot volmaaktheid gekomen, en daardoor kunnen we op de dag van het oordeel vol vertrouwen zijn, want hoewel wij nog in deze wereld zijn, zijn we als Jezus. De liefde laat geen ruimte voor angst; volmaakte liefde sluit angst uit, want angst veronderstelt straf. In iemand die angst kent, is de liefde niet tot volmaaktheid gekomen. Wij hebben lief omdat God ons het eerst heeft liefgehad. 

Opmerking 1: bij de laatste onderstreping gaat het over de liefde in de volmaaktheid. De NBV vertaalt volmaaktheid niet opnieuw.

Opmerking 2: De angst voor het oordeel verdwijnt door de liefde.

Genegenheid phileo

Naast die onbaatzuchtige agape liefde zijn er ook nog woorden als phileo en philadelphia, die duiden op genegenheid. Een genegenheid, die in een gezin voorkomt.

Je ontmoet elkaar in je geeft elkaar een omhelzing of een kus. Het bijbehorende bijvoeglijk naamwoord wordt meestal met ‘vriend’ vertaald.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	φιλέω phileō	Werkwoord	G5368	Genegenheid. Komt 25 keer voor in 21 verzen. KJV: love (22x), kiss (3x).
2	φιλαδελφία philadelphia	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G5360	Genegenheid zoals in een gezin Komt 6 keer in 5 verzen voor KJV: brotherly love (3x), brotherly kindness (2x), love of the brethren (1x).

<<dit onderwerp moet nog verder worden uitgewerkt>>

Andere bronnen

Er gaan veel boeken en media over de liefde, maar weinig over de onbaatzuchtige liefde.

Er is in kranten en andere media wel veel te vernemen van mensen, die onbaatzuchtige liefde tonen aan andere mensen.

Ik heb een film van moeder Teresa, die gaat over de onbaatzuchtige hulp aan de armen en uitgestotenen in Calcutta.

Bekende boeken over de liefde zijn van CS Lewis, de vier liefde en van Campbell de talen van de liefde.

Overwegingen

Is alle liefde van God? In ieder geval, denk ik, is alle onbaatzuchtige liefde van God. Zonder de Geest van God kun je niet onbaatzuchtig liefhebben. Dat denk ik.

Natuurlijk kunnen mensen, die zeggen God niet te dienen, ook onbaatzuchtige liefde tonen. En overigens ook mensen die God wel zeggen te dienen weinig onbaatzuchtige liefde tonen.

Deze liefde is ultiem tussen de Vader, de Zoon en de Geest. Zij zijn het voorbeeld voor die liefde, die in ons woont.

Liefde werkt als een magneet. Het trekt aan. Het zorgt ervoor dat we samen zijn. De liefde van God is heel anders dan wij mensen gewoon zijn. In zijn ultieme vorm is het zo krachtig dat ieder verhard hart er week van wordt. Die liefde bedoel ik, die als die in ons mensen aanwezig, mensen oud en jong, vanuit de goot of zeer geslaagd aantrekt.

Als je God liefhebt, kent God je ook. Maar als je God niet liefhebt, kent God je dan ook? Wel anders, wel hoe hij jou heeft gemaakt en wat daarmee jouw bestemming is, maar Hij weet niet wat je beweegt, Hij houdt afstand.

Samenvatting

Het belangrijkste advies voor ons leven is: Heb God met alles van je, lief. Matteüs 22:37, Marcus 12:31 en Lucas 10:27.

Voor ieder zal een nauwe band met God anders zijn: persoonlijke rust en vrede, blijdschap, allerlei zegeningen zien en opmerken..

Zowel de apostel Johannes als de apostel Paulus vinden ‘de liefde’ het belangrijkste voor de broeders en zusters in de gemeente. Meer dan geloof en hoop.

Paulus schrijft: had ik de liefde niet, ik zou niets zijn’, ik zou niet meer zijn ‘dan een dreunende gong of een schallende cimbaal’.

Er is het volgende om te weten en te ervaren:
1. We lezen er van God en Jezus allerlei mensen liefheeft: Abraham, Salomo (OT), de rijke jongeling, Martha, Maria en Lazarus en Johannes de discipel. God houdt van zijn volk. Ook van andere volken. Jezus heeft zijn discipelen lief, allerlei gemeenten. En volgens de evangelist Johannes heeft God de hele wereld lief.
2. De liefde tot God houdt in dat je Gods aanwijzingen, adviezen en opdrachten hanteert in je leven. Doe wat Hij zegt. Wat opgeschreven is in de Bijbel, maar ook wat je persoonlijk van de Heere God ontvangt.
3. Als je God liefhebt, dan heeft God jou ook lief, je zal Jezus beter leren kennen, God zijn liefde aan ons als een gave, die we uit kunnen delen.
4. De liefde van God gaat stromen naar anderen als je die ontmoet en daar kunnen ze ook door worden geraakt zodat ze zelf naar God op zoek gaan.

Wanneer heb je de liefde van God niet? Dit zegt de Bijbel: als je niet bij Jezus komt om leven te ontvangen. Als je de ander haat of niet liefhebt. Als je de wereld en wat daar in is, liefhebt. Als je je hart sluiten voor een broeder, die gebrek lijdt. Als je alleen met je mond de liefde belijdt en niet met je daden. Als je niet liefhebt, dan ken je God niet.

Wat is de ultieme situatie?

Wie Mij liefheeft zal de liefde van mijn Vader en Mij ontvangen, en Ik zal mij aan hem bekendmaken.’ Johannes 14:21. ‘Mijn Vader en Ik zullen bij hem komen en bij hem wonen’. Johannes 14:24.

1 Johannes 2:5. … maar wie zijn woord bewaart, in die is waarlijk de liefde Gods volmaakt. Hieraan onderkennen wij, dat wij in Hem zijn. [NBG]

1 Johannes 3:1. Bedenk toch hoe groot de liefde is die de Vader ons heeft geschonken! Wij worden kinderen van God genoemd, en dat zijn we ook.

1 Johannes 4:12. Niemand heeft God ooit gezien. Maar als we elkaar liefhebben, blijft God in ons en is zijn liefde in ons ten volle werkelijkheid geworden. [NBV]

1 Johannes 4:17-19. Zo is de liefde bij ons tot volmaaktheid gekomen, en daardoor kunnen we op de dag van het oordeel vol vertrouwen zijn, want hoewel wij nog in deze wereld zijn, zijn we als Jezus.

1 Korintiërs 14:1. Jaag de liefde na en richt u op de gaven van de Geest, vooral op die van de profetie.

1 Korintiërs 16:14. Alles wat u doet, moet u met liefde doen.
1 Korintiërs 16:24. Mijn liefde gaat uit naar u allen, met wie ik verbonden ben in Christus Jezus.