Vergeven is een ingeburgerd begrip in de christelijke wereld en daarbuiten. Het is iets wat je geacht wordt om te doen, ongeacht de grootte van de overtreding van de ander. Maar klopt dat wel met wat in de Bijbel over vergeven staat?

En hoe is het met vergeving vragen aan God? Hoe en wanneer vergeeft God?

De citaten zijn van de NBV of NBV21 vertaling behalve als een andere vertaling naar mijn idee een vertaling is die meer de betekenis van de tekst aangeeft. Er is dan aangegeven welke vertaling is toegepast.

Studievragen

De volgende vragen zouden over dit onderwerp te stellen zijn:

1. Wat is vergeven?
2. Is er een verschil tussen het Oude en Nieuwe Testament als het gaat om vergeven?
3. Waarvoor is, in onze relatie met God, vergeving voor nodig? En hoe kunnen we die vergeving ontvangen?
4. Hoe moet je vergeven zien als iemand een groot kwaad is aangedaan?
5. Hebben de vertalingen goed vertaald? En heeft de christelijke wereld dit onderwerp goed begrepen?

In het laatste hoofdstuk, “Lessen”, staan antwoorden op deze vragen.

Oude Testament

Er is één woord dat o.a. dragen en nemen betekent. In combinatie met een ander woord kun je het met vergeven vertalen. Dit zijn de gegevens van die woorden.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	נָשָׂא nāśā’	Werkwoord	H5375	Komt 654 keer voor in 609 verzen. KJV: (bare, lift, etc…) up (219x), bear (115x), take (58x), bare (34x), carry (30x), (take, carry)..away (22x), borne (22x), armourbearer (18x), forgive (16x), accept (12x), exalt (8x), regard (5x), obtained (4x), respect (3x), miscellaneous (74x).
2	נָשָׂא nāśā’ פֶּשַׁע pešaʿ	Werkwoord	H5375 H6588	Komt elf keer voor in tien verzen. KJV: forgive trespass (3x), forgive transgression (6x), pardon transgression (2x)

Het werkwoord nasja komt 654 keer voor. In combinatie met het woord voor overtredingen komt het tien verzen voor. Hier staan ze. In de vertaalde teksten staat steeds vergeving, je kunt ook het werkwoord dragen gebruiken. Dat de ander jouw fouten draagt.

Genesis 50:17. Dit moeten jullie tegen Jozef zeggen: Och, vergeef toch de overtreding van uw broers en hun zonde, want zij hebben u kwaad gedaan. Maar nu, vergeef toch de overtreding van de dienaren van de God van uw vader. Jozef huilde toen zij [zo] tot hem spraken. [HSV]

Opmerking: ‘neem weg’ is een betere vertaling dan vergeven.

Exodus 23:21. Wees op uw hoede voor Zijn aangezicht en luister naar Zijn stem. Verbitter Hem niet, want Hij zal uw overtredingen niet vergeven, omdat Mijn Naam in het binnenste van Hem is. [HSV]

Exodus 34:7. Die goedertierenheid blijft bewijzen aan duizenden, Die ongerechtigheid, overtreding en zonde vergeeft, maar Die [de schuldige] zeker niet voor onschuldig houdt en de ongerechtigheid van de vaders vergeldt aan de kinderen en kleinkinderen, tot in het derde en vierde [geslacht]. [HSV]

Numeri 14:18. De HEERE is geduldig en rijk aan goedertierenheid, Hij vergeeft de ongerechtigheid en de overtreding, Hij houdt [de schuldige] zeker niet voor onschuldig en vergeldt de ongerechtigheid van de vaderen aan de kinderen, tot in het derde en het vierde [geslacht]. [HSV]

Opmerking: je zou ook kunnen vertalen ‘hij draagt de ongerechtigheid en vertreding.

Jozua 24:19. Maar Jozua zei tegen het volk: ‘U zult niet in staat zijn de HEER te dienen, want Hij is een heilige God, die geen ontrouw duldt. Hij zal u uw overtredingen en zonden niet vergeven. [HSV]

1 Samuel 25:28. Vergeef toch uw dienares de overtreding, want de HEERE zal voor mijn heer zeker een blijvend [konings]huis maken, omdat mijn heer de oorlogen van de HEERE voert en er [al] uw [levens]dagen geen kwaad bij u gevonden is. [HSV]

Opmerking: dit is wat een vrouw van een heer, die zich harteloos gedroeg, aan David vraagt.

Job 7:21. Waarom vergeeft U mijn overtreding niet, en doet U mijn ongerechtigheid niet weg? Want nu zal ik in het stof liggen; U zult mij ernstig zoeken, maar ik zal er niet [meer] zijn. [HSV]

Psalm 32:1. Van David, een kunstig lied. Gelukkig de mens wiens ontrouw wordt vergeven, wiens zonden worden bedekt.

Psalm 32:5. Toen beleed ik U mijn zonde, ik dekte mijn schuld niet toe, ik zei: ‘Ik beken de HEER mijn ontrouw’ – en U vergaf mij mijn zonde, mijn schuld. – sela

Micha 7:18. Wie is een God als U, Die de ongerechtigheid vergeeft, Die voorbijgaat aan de overtreding van het overblijfsel van Zijn eigendom? Hij zal niet voor eeuwig vasthouden aan Zijn toorn, want Hij vindt vreugde in goedertierenheid.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Het werkwoord nasja betekent vooral ‘dragen’. Als er iets fout gaat, dan kan iemand dat dragen.

Zo zou Jozef moeten dragen wat zijn broers fout hadden gedaan. Genesis 50:17. En hopelijk dan leider David drager wat de man van een vrouw hem heeft aangedaan. 1 Samuel 25:28.

Zo wil God dragen wat wij mensen fout hebben gedaan. Exodus 34:7. Numeri 14:18. Hoewel er ook waarschuwingen zijn dat God dat niet doet. Exodus 23:21

God draagt voor ons niet alleen onze overtredingen, maar ook onze ongerechtigheid. Numeri 14:18 en Micha 7:18.

Job had sterk de indruk dat God zijn overtredingen niet wilde dragen. Job 7:21. Jozua waarschuwt zijn volk dat God heus niet alles zal dragen. Jozua 24:19.

De schrijver van Psalm 32 is blij dat hij vergeving kreeg, dat God zijn schuld wilde dragen. Die van Psalm 31 schrijft dat gelukkig is de mens wiens zonden vergeven zijn.

Nieuwe Testament

Opvallend is dat er in het Grieks van de Bijbel niet een woord is dat dezelfde betekenis heeft als ons woord vergeven.

De woorden hieronder worden soms en enkele meestal met vergeven vertaalt en dus ook met andere woorden dan vergeven. Zoals al in dit overzicht is te zien.

Aphiemi, loslaten, vergeven.

Dit zijn de gegevens van de woorden rond aphiemi.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	ἀφίημι aphiēmi	Werkwoord	G863 SB786	Vergeven, laten gaan. Komt 174 keer voor in 133 verzen. KJV: leave (52x), forgive (47x), suffer (14x), let (8x), forsake (6x), let alone (6x), miscellaneous (13x).
4	ἄφεσις aphesis	Zelfstandig naamwoord	G859 SB782	Het laten gaan Komt 17 keer voor in 16 verzen. KJV: remission (9x), forgiveness (6x), deliverance (1x), liberty (1x).

Het werkwoord aphiēmi betekent wegsturen, weg laten gaan, wegdoen. Jezus stuurde de menigteweg die bij Hem was. Het woord kan in een bepaalde context ook kwijtschelden, vergeven betekenen.

Vertalingen vertalen in ongeveer in een derde van de gevallen met vergeven. Het is goed om te beseffen dat zoiets als wegdoen de letterlijke betekenis is. Het zelfstandig naamwoord aphesis wordt meestal met vergeving vertaald.

De teksten waarbij het lijkt te gaan over vergeving zijn hieronder naar aspect gesorteerd.

Onderlinge nare zaken laten gaan
Er zijn een tweetal stukken in het onderwijs van Jezus, die over nare zaken m.b.t. de onderlinge relatie gaan.

Matteüs 6:9-15. Bid daarom als volgt: Onze Vader in de hemel,
laat uw naam geheiligd worden, laat uw koninkrijk komen, laat uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel. Geef ons vandaag het brood
dat wij nodig hebben. Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven
wie ons iets schuldig is. En breng ons niet in beproeving, maar red ons van het kwaad. [Want aan U behoort het koningschap, de macht en de majesteit, in eeuwigheid. Amen.] Want als jullie anderen hun misstappen vergeven, zal jullie hemelse Vader ook jullie vergeven. Maar als je anderen niet vergeeft, zal jullie Vader jullie je misstappen evenmin vergeven.

Opmerking 1: in deze tekst komt zowel de relatie met God als met elkaar aan de orde. Maar de nadruk ligt op de relatie met elkaar.
Opmerking 2: in vers 12 wordt over schulden gesproken. In vers 14 en 15 wordt over misstappen, overtredingen gesproken. Dit is wat je bewust verkeerd doet. Het is een extra t.o.v. schulden.

Lucas 11:4. Vergeef ons onze zonden, want ook wijzelf vergeven iedereen die ons iets schuldig is. En breng ons niet in beproeving.”’

Opmerking: Lukas gebruikt heeft een wat andere tekst voor het Onze Vader. Hier zonden als het om de relatie met God gaat en het gaat over schulden als het om de onderlinge relatie gaat. Wat wij moeten doe is minder moeilijk dat wat we van God vragen.

Matteüs 18:21-22. Daarop kwam Petrus bij Hem staan en vroeg: ‘Heer, als mijn broeder of zuster tegen mij zondigt, hoe vaak moet ik dan vergeving schenken? Tot zevenmaal toe?’ Jezus antwoordde: ‘Niet tot zevenmaal toe, zeg Ik je, maar tot zeventig maal zeven.
Opmerking: hier gaat het om zondigen, iets doen wat niet de bedoeling is.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
We kunnen van alles elkaar doen, zodat je schuld uit hebt staan, nare dingen doet tegen elkaar en dingen, die niet handig zijn. De Heer vraagt van ons om dat los te laten, om het te laten gaan. En de belofte is dan dat God ook schulden kwijt zal schelden en overtredingen en zonden ook laat gaan.

Zorg dat een ander je niets kan verwijten
Matteüs 5:21-26. Jullie hebben gehoord dat destijds tegen het volk is gezegd: “Pleeg geen moord. Wie moordt, zal zich moeten verantwoorden voor het gerecht.” Dit zeg Ik daarover: ieder die in woede tegen zijn broeder of zuster tekeergaat, zal zich moeten verantwoorden voor het gerecht. Wie hen voor nietsnut uitmaakt, zal zich moeten verantwoorden voor het Sanhedrin. Wie “Dwaas!” zegt, zal voor het vuur van de Gehenna komen te staan. Wanneer je dus je offergave naar het altaar brengt en je je daar herinnert dat je broeder of zuster jou iets verwijt, laat je gave dan bij het altaar achter; ga je eerst met die ander verzoenen en kom daarna je offer brengen. Leg een geschil snel bij, terwijl je nog met je tegenstander onderweg bent, anders levert hij je uit aan de rechter, draagt de rechter je over aan de gerechtsdienaar en word je gevangengezet. Ik verzeker je: dan kom je niet vrij voor je ook de laatste cent betaald hebt.

Opmerking: laat je gave bij het altaar los en zorg ervoor dat jij los wordt van de schuld, die je terecht hebt, want er staat dat als ‘jouw broeder je iets verwijt’.

Lucas 17:3-4. Indien een van je broeders of zusters zondigt, spreek die dan ernstig toe; en als ze berouw hebben, vergeef hun. En als ze zevenmaal op een dag tegen je zondigen en zevenmaal naar je terugkeren en zeggen: “Ik heb berouw,” dan moet je hun vergeven.’

Johannes 20:23. Als jullie iemands zonden vergeven, dan zijn ze vergeven; vergeven jullie ze niet, dan zijn ze niet vergeven.’

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Je kunt niet bij God aankomen als je nog in het krijt staat bij een broeder. Matteüs 5:21-26.

Dat is de oproep van Jezus als je broeders of zuster nare dingen doen, reken ze het niet aan. Lucas 17:3-4

Als wij iemands zonden ‘laten gaan’, dan laat God,die zonden ook gaan. Johannes 20:23.

God laat de schuld gaan.
Matteüs 9:1-8. Hij stapte weer in de boot en stak over, terug naar zijn eigen stad. Daar brachten een paar mensen een verlamde bij Hem op een draagbed. Toen Jezus hun geloof zag, zei Hij tegen de verlamde: ‘Houd moed, mijn kind, uw zonden zijn u vergeven.’ Daarop zeiden enkele schriftgeleerden bij zichzelf: Die man slaat godslasterlijke taal uit! Jezus doorzag hun gedachten en zei: ‘Waarom hebt u zulke boosaardige gedachten? Wat is gemakkelijker, te zeggen: “Uw zonden zijn u vergeven” of: “Sta op en loop”? Ik zal u laten zien dat de Mensenzoon volmacht heeft om op aarde zonden te vergeven.’ Toen zei Hij tegen de verlamde: ‘Sta op, pak uw bed en ga naar huis.’ En hij stond op en ging naar huis. Toen de mensen dit zagen, werden ze van ontzag vervuld en ze loofden God, om de macht die Hij aan mensen verleent.

Hier drie teksten, die gaan over de zonde tegen de Heilige Geest.

Matteüs 12:31-32. Daarom zeg Ik u: elke zonde en elke godslastering kan de mensen worden vergeven, maar wie de Geest lastert kan geen vergeving ontvangen. En iedereen die kwaadspreekt van de Mensenzoon zal vergeving ontvangen. Maar wie kwaadspreekt van de heilige Geest zal geen vergeving ontvangen, noch in deze wereld, noch in de komende.

Marcus 3:28-29. Ik verzeker u: alle wandaden en godslasteringen, hoe erg ook, kunnen de mensen worden vergeven, maar wie lastertaal spreekt tegen de heilige Geest, krijgt in alle eeuwigheid geen vergeving, want zo iemand is schuldig aan een onuitwisbare zonde.’

Lucas 12:10. En iedereen die kwaadspreekt van de Mensenzoon zal vergeving ontvangen. Maar wie lastertaal spreekt tegen de heilige Geest zal geen vergeving ontvangen.

Hebreeën 10:18. Waar dat alles vergeven is, daar is geen offer voor de zonde meer nodig.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Als we op Jezus vertrouwen zijn onze zonden vergeven. Matteüs 9:1-8. Zelfs als je kwaadspreekt van de Mensenzoon zal je vergeving ontvangen. Ook bij elke zonde en godslastering. Matteüs 12:31-32, Lucas 12:10.

God laat de schuld gaan, behalve de zonde tegen de Heilige Geest. Matteüs 12:31-32, Marcus 3:28-29 en Lucas 12:10.

Offers zijn niet noodzakelijk om kw.ijtschelding te ontvangen. Hebreeën 10:18,

Waarom God laat gaan, neemt je het niet kwalijk?
Hieronder staan teksten van de Bijbel die de redenen aangeven waarom God je het niet kwalijk neemt.

Matteüs 26:28. … dit is mijn bloed, het bloed van het verbond, dat voor velen wordt vergoten tot vergeving van zonden.

Marcus 1:4. En zo is het gebeurd toen Johannes ging dopen in de woestijn en de mensen opriep tot inkeer te komen en zich te laten dopen, om vergeving van zonden te krijgen. <<andere vertaling nemen>>
Opmerking: door de doop tot inkeer laat God de zonden gaan.

Lucas 3:3. Daar ging Johannes in de omgeving van de Jordaan verkondigen dat de mensen zich moesten laten dopen en tot inkeer moesten komen, om vergeving van zonden te krijgen,

Marcus 4:12. … “opdat ze scherp zien, maar geen inzicht hebben, opdat ze goed horen, maar niets begrijpen, anders zouden ze tot inkeer komen en vergeving krijgen.”’

Marcus 2:5-11. Toen Jezus hun geloof zag, zei Hij tegen de verlamde: ‘Mijn kind, uw zonden zijn u vergeven.’ Er zaten ook een paar schriftgeleerden tussen de mensen, en die dachten bij zichzelf: Hoe durft Hij dat te zeggen? Hij slaat godslasterlijke taal uit! Wie kan zonden vergeven dan God alleen? Jezus wist meteen wat ze dachten en dus zei Hij: ‘Waarom denkt u zoiets? Wat is gemakkelijker, tegen een verlamde zeggen: “Uw zonden zijn u vergeven” of: “Sta op, pak uw mat en loop”? Ik zal u laten zien dat de Mensenzoon volmacht heeft om op aarde zonden te vergeven.’ Toen zei Hij tegen de verlamde: ‘Ik zeg u, sta op, pak uw mat en ga naar huis.’

Lucas 5:20-21. Toen Hij hun geloof zag, zei Hij tegen de man: ‘Uw zonden zijn u vergeven.’ De schriftgeleerden en de farizeeën begonnen zich af te vragen: Wie is die man dat Hij deze godslasterlijke taal spreekt? Wie kan zonden vergeven dan God alleen?
Lucas 5:23-24. Wat is gemakkelijker, te zeggen: “Uw zonden zijn u vergeven” of: “Sta op en loop”? Ik zal u laten zien dat de Mensenzoon volmacht heeft om op aarde zonden te vergeven.’ En Hij zei tegen de verlamde: ‘Ik zeg u, sta op, pak uw bed en ga naar huis.’

Lucas 7:47-48. Daarom zeg Ik je: haar zonden zijn haar vergeven, al waren het er vele, want ze heeft veel liefde betoond; maar wie weinig wordt vergeven, betoont ook weinig liefde.’ Toen zei Hij tegen haar: ‘Uw zonden zijn u vergeven.’

Lucas 24:47-48. … en dat in zijn naam alle volken opgeroepen zullen worden om tot inkeer te komen, opdat hun zonden worden vergeven. Jullie zullen hiervan getuigenis afleggen, te beginnen in Jeruzalem.

Opmerking 1: hier staat het zelfstandig naamwoord vergeving en geen werkwoord.

Handelingen 2:38. Petrus antwoordde: ‘Kom tot inkeer en laat u allen dopen in de naam van Jezus Christus om vergeving te krijgen voor uw zonden. Dan zal de heilige Geest u geschonken worden,
Opmerking: het woord ‘krijgen’ is ingevoegd.

Handelingen 8:22. Toon berouw over uw verfoeilijke gedrag en smeek de Heer of Hij u uw slechte gedachten wil vergeven.

Handelingen 10:43. Van Hem getuigen alle profeten dat iedereen die in Hem gelooft door zijn naam vergeving van zonden krijgt.’

Handelingen 13:38-39. U moet dus weten, volksgenoten, dat het dankzij Hem is dat aan u de vergeving van de zonden verkondigd wordt; ieder die gelooft wordt door Hem vrijgesproken van alles waarvan hij geen vrijspraak kon krijgen op grond van de wet van Mozes.

Handelingen 26:18. … om hun de ogen te openen, zodat ze zich van de duisternis naar het licht keren, en van de macht van Satan naar God. Door in Mij te geloven zullen ze vergeving krijgen voor hun zonden, en samen met allen die Mij toebehoren zullen ze deel krijgen aan mijn koninkrijk.”
Opmerking: de HSV vertaalt met vergeving van zonden ontvangen. Vind ik mooier vertaald.

Romeinen 4:7. Welzalig zijn zij van wie de ongerechtigheden vergeven, en van wie de zonden bedekt zijn,

Efeziërs 1:7. In Hem zijn wij door zijn bloed verlost en zijn onze zonden vergeven, dankzij de rijke genade
Opmerking: hier staat het zelfstandig naamwoord vergeving en niet het werkwoord vergeven.

Hebreeën 9:22. Volgens de wet wordt inderdaad vrijwel alles met bloed gereinigd, want als er geen bloed wordt uitgegoten, vindt er geen vergeving plaats.

Jakobus 5:15. Het gelovige gebed zal de zieke redden, en de Heer zal hem laten opstaan. Wanneer hij gezondigd heeft, zal het hem vergeven worden.

1 Johannes 1:9. Belijden we onze zonden, dan zal Hij, die trouw en rechtvaardig is, ons onze zonden vergeven en ons reinigen van al het onrecht dat wij bedrijven.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Door het bloed dat is vergoten door de dood van Jezus kan God de zonden laten gaan. Matteüs 26:28. Efeziërs 1:7. Hebreeën 9:22.

Door inkeer en dopen ontvang je vergeving van zonden. Marcus 1:4. Lucas 3:3. Door inkeer ontvang je vergeving. Marcus 4:12.

Het betonen van liefde is de reden van vergeving. Lucas 7:47-48. Volken komen tot inkeer, ontvangen vergeving en getuigen daar van. Lucas 24:47-48. Door inkeer en je te laten dopen ontvang je vergeving van zonden. Handelingen 2:38.

Door geloof in Jezus ontvang je vergeving van zonden. Lucas 5:20-21. Handelingen 10:43 en 13:38-39. Door het geloof van je vrienden in Jezus ontvang je vergeving van zonden. Marcus 2:5-11

Slechte gedachten kunnen worden vergeven. Handelingen 8:22. Ongerechtigheden kunnen ook worden vergeven. Romeinen 4:7.

Het uitnodigen van de oudsten voor gebed en de zalving met olie zorgt er al voor dat God zonden vergeeft. Jakobus 5:15.

Het belijden van de zonden is voldoende voor kwijtschelding en leidt ook tot schoonwassing. 1 Johannes 1:9. Ook alles waar hij geen vrijspraak kon krijgen op grond van de wet van Mozes. Handelingen 13:38-39. Vergeving leidt tot deel hebben aan het Koninkrijk. Handelingen 26:18.

De mensenzoon heeft volmacht om te vergeven. Dat bleek uit de genezing die direct daarna volgde. Lucas 5:23-24. (zou dat ook gelden voor zijn volgelingen).

De missie van Jezus is: redding, verlossing en vrijlating
Hier de teksten die gaan over de redding, verlossing en vrijlating die Jezus teweeg brengt.

Lucas 1:77. … en om zijn volk bekend te maken met hun redding door de vergeving van hun zonden.

Dit is wat Jezus leest in de synagoge.
Lukas 4:18-19. ‘De Geest van de Heer rust op Mij, want Hij heeft Mij gezalfd. Om aan armen het goede nieuws te brengen heeft Hij Mij gezonden, om aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan blinden het herstel van hun zicht, om onderdrukten hun vrijheid te geven, om een genadejaar van de Heer uit te roepen.’

Handelingen 5:31. God heeft Hem een plaats gegeven aan zijn rechterhand, Hem tot leidsman en redder verheven om Israël tot inkeer te brengen en het zijn zonden te vergeven.

Kolossenzen 1:14. .. die ons de verlossing heeft gebracht, de vergeving van onze zonden.

1 Johannes 2:12. Kinderen, ik schrijf u dat uw zonden u vergeven zijn omwille van zijn naam.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Jezus brengt ons redding door vergeving van onze zonden. Lucas 1:77. Hij zorgt voor de vrijlating van de gevangenen. Lukas 4:18-19.

Jezus heeft tot taak om Israël tot inkeer te brengen en hun zonden te vergeven. Handelingen 5:31

Jezus zorgt door de vergeving van zonden voor verlossing. Kolossenzen 1:14. De zonden zijn ons vergeven vanwege Jezus. 1 Johannes 2:12

Lyō, Loslaten of losmaken

In het kader van vergeven worden ook wel de werkwoorden Lyo en Apolyo gebruikt. Hier de gegevens van deze woorden.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	λύω lyō	Werkwoord	G3089 SB2742	Losmaken. Komt 46 keer voor in 40 verzen. KJV: loose (27x), break (5x), unloose (3x), destroy (2x), dissolve (2x), put off (1x), melt (1x), break up (1x), break down (1x).
2	ἀπολύω apolyo	Werkwoord	G630 SB580	Ervan losmaken. Komt 69 keer voor in 63 verzen. KJV: release (17x), put away (14x), send away (13x), let go (13x), set at liberty (2x), let depart (2x), dismiss (2x), miscellaneous (6x).

Matteüs 5:19. Als je je los maakt van de geboden, dan zal je de minste zijn in het koninkrijk der hemelen.
Opmerking: dit is een ernstige waarschuwing, neem die ter harte.

Matteüs 16:19. Ik zal je de sleutels van het koninkrijk van de hemel geven, en al wat je op aarde bindend verklaart zal ook in de hemel bindend zijn, en al wat je op aarde ontbindt zal ook in de hemel ontbonden zijn.

Matteüs 18:18. Ik verzeker jullie: alles wat jullie op aarde bindend verklaren zal ook in de hemel bindend zijn, en alles wat jullie op aarde ontbinden zal ook in de hemel ontbonden zijn.
Opmerking: dit is een woord van veel vertrouwen voor de volgelingen van Jezus. Jezus geeft ons autoriteit. Wat er allemaal te binden of te ontbinden is daar maken we een aparte studie van.

Marcus 1:7, Lukas 3:16, Johannes 1:27 en Johannes de Doper die zegt niet waard te zijn om de sandalen van Jezus los te maken.

In Marcus 7 staat een genezing door Jezus. De tong van de stomme wordt losgemaakt.
Marcus 7:31-35. Hij vertrok weer uit de omgeving van Tyrus en ging via Sidon naar het Meer van Galilea, dwars door het gebied van de Dekapolis. Daar werd iemand bij Hem gebracht die doof was en gebrekkig sprak, en men smeekte Hem om deze man de hand op te leggen. Hij nam de man apart, weg van de menigte, stak zijn vingers in diens oren en raakte met speeksel zijn tong aan. Hij sloeg zijn blik op naar de hemel, zuchtte diep en zei tegen hem: ‘Effata!’, wat betekent: ‘Ga open!’ Daarop gingen zijn oren open, zijn tong kwam los en hij kon normaal spreken.

Lukas 13:15 en 16 verwijt Jezus de huichelaars dat ze op de sabbath wel hun ezels losmaken om te drinken. Waarom zou Jezus dan niet mogen losmaken wat al zo lang gebonden was?

In Matteüs 21:2 en Marcus 11 (3x), Lukas 19 (3x) wordt het woord losmaken gebruikt voor de ezel die moet worden losgemaakt om Jezus op te laten rijden enkele dagen voor die bijzondere Pesach. Hier wordt wel zeven keer in drie evangeliën dit woord gebruikt. Zou daar een betekenis achter zitten? Werden daardoor de beloften, die er nog lagen losgemaakt?

In Johannes 2:19 zegt Jezus maak deze tempel los. In Johannes 5:18 en 7:23 vonden de joden dat hij het gebod voor de rustdag had ontbonden.

In Johannes 11:44 wordt Lazarus losgemaakt van zijn omhulsels toen hij was gestorven.

In Handelingen 2 wordt verteld dat God Jezus losmaakte van de moeite van de dood.
Handelingen 2:23-24. Deze Jezus, die overeenkomstig Gods bedoeling en voorkennis is uitgeleverd, hebt u door goddelozen laten kruisigen en doden. God heeft Hem echter tot leven gewekt en de last van de dood van Hem afgenomen, want de dood kon zijn macht over Hem niet behouden.
Opmerking: God had Jezus losgemaakt van de zwaarte en moeite van de dood.

In Handelingen 7:33 moet Paulus zijn schoenen losmaken omdat hij op heilige grond staat.

In Handelingen 13:43 wordt de dienst losgemaakt. Als een samenkomst ten einde is, dan worden we weer vrijgegeven om weer ieder zijn weg te gaan.

In Efeze 2:14 wordt gemeld dat de tussenmuur die scheiding maakte is losgemaakt, je kunt vrij naar elkaar.

In 2 Petrus 3:10, 11 en 12 worden de elementen losgemaakt, ontbonden.

In 1 Johannes 3:8 worden de werken van de duivels losgemaakt, we zijn er niet meer aan gebonden.

En in Openbaring 5:2 en 5 worden de zegels losgemaakt door de leeuw van Juda. In 9:14 en 15 worden de vier engelen losgemaakt. En in 20:3 en 7 wordt satan losgemaakt na 1000 jaar.

Eenmaal komt er het zelfstandig naamwoord vrouwelijk λύσις (lysis) voor dat losgelaten worden betekent. Het is Strong G3080 oftewel SB2734 dat de KJV vertaalt met ’to be loosed (1x)’. Het is in de 1ste brief aan de Corinthiërs.
1 Korintiërs 7:27. Hebt u een vrouw beloofd met haar te trouwen, verbreek die belofte dan niet; bent u niet gebonden aan een vrouw, zoek er dan ook geen.

Ad 2. Ervan losmaken apoluo ἀπολύω
Het Griekse woord apolyo, Strong G630, SB nummer 580, komt van ἀπό Strong G3089, in combinatie met λύω, dat je met losmaken kunt vertalen. Het woord apoluo zou je met ‘ervan losmaken’ kunnen vertalen. Naast losmaken kun je ook met loslaten, laten gaan, wegzenden en wegsturen vertalen.

Het gaat in de Bijbel om:
– Jozef die Maria wil loslaten, van haar wil scheiden (Matteus 1)
– loslaten, scheiden van de echt in het algemeen (Matteüs 5 en 19)
– het loslaten of wegzenden van de schare (Matteüs 14 en 15)
– een vrouw loslaten, die Jezus lastig valt, hier in de betekenis van wegzenden (15)
– een heer die zijn slaaf loslaat, hem de vrijheid geeft (18)
– Herodus die Barabbas loslaat in plaats van Jezus, vrij laat (27).

Dit zijn voorbeelden uit het evangelie van Matteüs, de andere evangeliën noemen ook deze voorbeelden.

Loslaten kan allerlei zaken betreffen. Hieronder als het gaat om het weer goed maken van de relatie tussen mensen of van God en mensen.

Lukas 6:37. Oordeel niet en u zult niet geoordeeld worden; veroordeel niet en u zult niet veroordeeld worden; laat los en u zult losgelaten worden. [HSV]

Opmerking: andere vertalingen van de onderstreepte woorden. Laat los en gij zult losgelaten worden [SV en NBG]. Vergeef, dan zal je vergeven worden [NBV]. KJV ook forgive. Spreek vrij, dan zullen jullie vrijgesproken worden [Willibrord]. release, and ye shall be released [ASV], pardon, and you will be pardoned [NAS].

Lukas 13:12-13. En toen Jezus haar zag, riep Hij haar bij Zich en zei tegen haar: Vrouw, u bent verlost van uw ziekte. En Hij legde de handen op haar en zij werd onmiddellijk weer opgericht en verheerlijkte God.

Lukas 14:2-5. En zie, voor Hem stond iemand die leed aan waterzucht. En Jezus antwoordde en zei tegen de wetgeleerden en Farizeeën: Is het geoorloofd op de sabbat gezond te maken? Maar zij zwegen. En Hij greep hem vast, genas hem en liet hem gaan. En Hij zei, terwijl Hij Zich tot hen richtte: Wie van u zal, wanneer zijn ezel of os in een put valt, deze er niet meteen uittrekken op de dag van de sabbat?

Handelingen 13:2-3. En terwijl zij de Heere dienden en vastten, zei de Heilige Geest: Zonder voor Mij zowel Barnabas als Saulus af voor het werk waartoe Ik hen geroepen heb. Toen vastten en baden zij, en nadat zij hun de handen opgelegd hadden, lieten zij hen gaan.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Alleen de eerste tekst is een tekst, die in het kader van vergeving te plaatsen is. Een andere tekst gaat over het losmaken van een ziekte. De tekst erna gaat over vastgrijpen en loslaten omtrent genezing. Dat gebeurt ook met Paulus en Barnabas, ze verbonden zich met hem en lieten hem weer los.

Het is hetzelfde woord als bij 1 zonder het woord apo, ervoor. Dit woord betekent losmaken, ontbinden. Zoals schoenen losmaken of  zegels van een geschrift. Maar ook in overdrachtelijke zin zoals iemand losmaken uit de gevangenis, van een huwelijk of van een zonde.

Is er bij de teksten een verschil tussen zien tussen lyo en apolyo? Dat heb ik nog niet ontdekt.

Charizomai, genadig zijn

Het Griekse woord charizomai kun je het best vertalen met genadig zijn. Dit zijn de gegevens van dat woord.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	χαρίζομαι charizomai	Werkwoord	G5483 SB4801	Genadig zijn Komt 23 keer voor in 19 verzen. KJV: forgive (11x), give (6x), freely give (2x), deliver (2x), grant (1x), frankly forgive (1x)

2 Korintiërs 2:7. … u kunt hem nu maar beter vergeven en bemoedigen, anders gaat hij nog aan verdriet ten onder.

2 Korintiërs 2:10. Als u hem vergeeft, doe ik het ook. En als ik hem iets te vergeven heb, doe ik het omwille van u, ten overstaan van Christus.

Efeziërs 4:32. Wees goed voor elkaar en vol medeleven; vergeef elkaar zoals God u in Christus vergeven heeft.

Kolossenzen 3:13. Verdraag elkaar en vergeef elkaar als iemand een ander iets te verwijten heeft; zoals de Heer u vergeven heeft, moet u elkaar vergeven.

Bij onderstaande teksten is bij de vertaling het woord vergeving niet genoemd, maar is wel het bovenstaanden werkwoord.

Lukas 7:21. Op dat moment genas Hij velen van ziekten en aandoeningen en boze geesten; en aan veel blinden schonk Hij het gezichtsvermogen. [HSV]

Lukas 7:42-43. Omdat ze het geld niet konden terugbetalen, schold hij beiden hun schuld kwijt. Wie van de twee zal hem de meeste liefde betonen?’ Simon antwoordde: ‘Ik veronderstel degene aan wie hij het grootste bedrag heeft kwijtgescholden.’ Hij zei tegen hem: ‘Dat is juist geoordeeld.’

Handelingen 3:14-15. U hebt de heilige en rechtvaardige verstoten en geëist dat aan een moordenaar gratie verleend zou worden. Hem die ons naar het leven leidt hebt u gedood, maar God heeft Hem uit de dood doen opstaan, en daarvan getuigen wij.

Opmerking: een pijnlijke tekst, de joodse leiders verleende gratie aan een moordenaar maar Jezus werd veroordeeld tot de dood.

In deze twee verzen gaat de apostel Paulus er niet in mee dat Festus en Agrippa de apostel veroordelen om een gunst, genade, van de keizer te krijgen buiten het recht om.

Handelingen 25:11. Want als ik onrecht doe en iets gedaan heb wat de dood verdient, weiger ik niet te sterven; maar als er niets waar is van dat waarvan zij mij beschuldigen, kan niemand mij bij wijze van gunst aan hen uitleveren. Ik beroep mij op de keizer! [HSV]
Handelingen 25:16. Ik antwoordde hun dat de Romeinen niet de gewoonte hebben, bij wijze van gunst een mens tot de dood over te leveren, voordat de beschuldigde tegenover de beschuldigers heeft gestaan en gelegenheid gekregen heeft om zich te verdedigen tegen de beschuldiging. [HSV]

Handelingen 27:24. Hij zei: “Wees niet bang, Paulus, je moet voor de keizer verschijnen, en daarom heeft God je in zijn goedheid het leven van alle opvarenden geschonken.

Romeinen 8:31-32. Wat moeten wij hier verder over zeggen? Als God voor ons is, wie kan dan tegen ons zijn? Zal Hij, die zijn eigen Zoon niet heeft gespaard, maar Hem omwille van ons allen heeft prijsgegeven, ons dan met Hem ook niet alles schenken?

1 Korintiërs 2:12. Wij hebben niet de geest van de wereld ontvangen, maar de Geest die van God komt, opdat we zouden weten wat God ons in zijn goedheid heeft geschonken.

2 Korintiërs 12:13. Bent u in vergelijking met de andere gemeenten ook maar iets tekortgekomen? Ja, dit: ik heb u niets gekost. Vergeef me deze onrechtvaardigheid.

Galaten 3:18. Immers, als de erfenis afhankelijk zou zijn van de wet, zou ze niet afhankelijk zijn van de belofte, maar het is nu juist door zijn belofte dat God zijn genade aan Abraham heeft geschonken.

Filippenzen 1:29. Aan u is de genade geschonken niet alleen in Christus te geloven, maar ook omwille van Hem te lijden. U voert dezelfde strijd die u mij vroeger hebt zien voeren en die ik, zoals u hoort, nog steeds voer.

Filippenzen 2:8-11. Hij werd gelijk aan de mensen, en als mens verschenen heeft Hij zich vernederd en werd gehoorzaam tot in de dood – de dood aan het kruis. Daarom heeft God Hem hoog verheven en Hem de naam geschonken die elke naam te boven gaat, opdat in de naam van Jezus elke knie zich zal buigen, in de hemel, op de aarde en onder de aarde, en elke tong zal belijden: ‘Jezus Christus is Heer,’ tot eer van God, de Vader.

Kolossenzen 2:13. U was dood door uw zonden en door uw onbesneden staat, maar God heeft u samen met Christus levend gemaakt toen Hij ons al onze zonden kwijtschold.

Filemon 1:22. Ten slotte, maak voor mij een kamer in orde, want ik heb goede hoop dat ik dankzij de gebeden van u allen aan u teruggegeven word.

Exaleiphō, zonden uitwissen

Het werkwoord exaleipho Strong G1813, betekent uitwissen en dat kan gaan over de zonden uitwissen.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	ἐξαλείφω exaleiphō	Werkwoord	G1813 SB1638	Uitwissen Komt 5 keer voor in 5 verzen. KJV: blot out (3x), wipe away (2x).

Handelingen 3:19. Kom tot inkeer, keer terug naar God om vergeving te krijgen voor uw zonden.

Kolossenzen 2:13-14. En Hij heeft u, toen u dood was in de overtredingen en het onbesneden zijn van uw vlees, samen met Hem levend gemaakt door u al uw overtredingen te vergeven, en het handschrift dat tegen ons getuigde, uit te wissen. Dit handschrift was met zijn bepalingen tegen ons gericht, en Hij heeft dat uit het midden weggenomen door het aan het kruis te nagelen.

In het boek Openbaring komt het woord nog drie keer voor. Het gaat er dan om dat onze namen niet uit het boek van het leven zullen worden uitgewist namelijk in Openbaring 3:5.

En twee keer gaat het om God, die alle tranen van onze ogen zal uitwissen. Openbaring 7:17 en 21:4.

Mnaomai, (niet meer) herinneren

In het boek Hebreeën staat tot twee keer toe dat God aan de zonden niet meer zal denken. In het Engels ‘I will me mercifull to their unrightiousness’. Het Griekse woord dat is gebruikt is: μνάομαι, mnaomai, Strongnr. G3415. Een woord dat 21 keer in 21 verzen voorkomt.

Eerst nog twee teksten waar God juist wel aan zal denken. Het wordt genoemd in twee lofzangen nl. de lofzang van Maria en de lofzang van Zacharias.

Lukas 1:54-55. Hij trekt zich het lot aan van Israël, zijn dienaar, zoals Hij aan onze voorouders heeft beloofd: Hij herinnert zich zijn barmhartigheid jegens Abraham en zijn nageslacht, tot in eeuwigheid.’
Lukas 1:72. Zo toont Hij zich barmhartig jegens onze voorouders
en herinnert Hij zich zijn heilig verbond.

Twee teksten over waar God niet meer aan zal denken.

Hebreeën 8:12. Ik zal hun wandaden vergeven en aan hun zonden zal Ik niet meer denken.’

Hebreeën 10:16-17. ‘Dit is het verbond dat Ik in de toekomst met hen zal sluiten,’ spreekt de Heer: ‘In hun hart zal Ik mijn wetten leggen, in hun verstand zal Ik ze neerschrijven, en aan hun zonden en hun wetteloosheid zal Ik niet meer denken.’ Waar dat alles vergeven is, daar is geen offer voor de zonde meer nodig.

Andere bronnen

Er zijn diverse boeken over dit onderwerp.

	Schrijver:	Opmerkingen:
1	Lin Button	Titel: Genezing door schuldbelijdenis en vergeving
2	John Bevere	Titel: Valstrik van de duivel. Ondertitel: Uw reactie bepaalt uw toekomst. Het gaat over aanstoot nemen, ergernis. Het is belangrijk om los te laten. Als je niet loslaat geef je een ingang voor de duisternis.
3	John Arnott	Titel: Het belang van vergeving
4	Drs. W.G. Rietveld	Titel: De kunst van het loslaten.

Overwegingen

Vergeven is geen gemakkelijk begrip. Vooral als je moet vergeven. Het klink dat je moet schuld kwijt schelden terwijl je daar helemaal niet mee eens ben.

De woorden die de Bijbel gebruikt zou je beter kunnen zien als ‘loslaten’

“Loslaten betekent tijdelijk het houvast verliezen. Niet loslaten betekent voor altijd het houvast verliezen.” Søren Kierkegaard

Loslaten is niet alleen in de Bijbel belangrijk, ook in de psychologie en bij new age stromingen wordt het als belangrijk gezien. Christenen kunnen naast persoonlijk loslaten, het bij de HEER neerleggen.

Lessen

Hier de antwoorden op de vragen die bij Studievragen zijn gesteld.

1. Wat is vergeven?
Het Grieks heeft wel zo’n vijf uitdrukkingen om een zaak die onder andere vergeven aangeeft. Het gaat ook om niet kwalijk nemen, loslaten, laten gaan

Het woord vergeven wordt ook als iets in de relatie met God gebruikt. Maar door te vertrouwen op Jezus heeft God voorgenomen je niets kwalijk te nemen.

Omdat God zo met ons omgaat, is het de wil van God dat we zo ook met de mensen om ons heen omgaan.

2. Is er een verschil tussen het Oude en Nieuwe Testament als het gaat om vergeven?
Zeker. In het Oude Testament moest er genoegdoening komen bij overtredingen van Gods geboden. Ook voor overtredingen tussen mensen moesten genoegdoening komen.

In het Nieuwe Testament is leven met God voldoende om geen schuld op te bouwen. Zo is het ook goed tussen mensen . De schuld tussen mensen kun je vrijwillig loslaten, laten gaan. Dat is ook wat de Bijbel van je verwacht. Tegen iemand, die bij jou in het krijt staat kun je zeggen: “Maak je geen zorgen, ik laat het los of ik laat het gaan”.

Maar als jezelf de fout bent ingegaan, moet je ruimhartig genoegdoening verlenen.

Daarnaast is er natuurlijk de taak van de overheid om het kwaad te beteugelen. Door o.a. te straffen bij bepaalde overtredingen.

3. Waarvoor is, in onze relatie met God, vergeving voor nodig? En hoe kunnen we die vergeving ontvangen?

Vergeving voor afwijken van God geboden, slechte gedachten. We kunnen vergeving ontvangen door vertrouwen in Jezus.

4. Hoe moet je vergeven zien als iemand een groot kwaad is aangedaan?
Dikwijls wordt met een slachtoffer onheus omgegaan omdat de omgeving geen probleem wil en daar het slachtoffer voor op wil offeren.

Belangrijk is dat er oog is voor de pijn en het gevoel van onrecht voor een slachtoffer. Het is belangrijk dat een slachtoffer haatgevoelens kwijtraakt en voornemens om wraak te nemen.

Dat je de persoon achter de misdaad als slachtoffer kan loslaten is het hoogst haalbare. De dader kan te maken krijgen met het Nederlands recht en met God als rechter.

5. Hebben de vertalingen goed vertaald? En heeft de christelijke wereld dit onderwerp goed begrepen?
In de Bijbel heeft dit onderwerp door het gebruik van diverse verschillende woorden, meer kanten en meer kleur dan de vertalingen suggereren.