In Israël is ‘shalom’ de belangrijkste groet. Wij hebben het woord vrede dat daar op lijkt. Het ‘shalom’ in Israël kan een bredere en diepere betekenis hebben.

Vrede is één van de kernwaarden van God. Het komt vanuit de Schepper van hemel en aarde naar ons mensen toe.

De citaten zijn uit de NBV vertaling tenzij anders aangegeven.

In deze studie zijn slechts twee teksten van het Oude Testament meegenomen, maar wel alle teksten van het Nieuwe Testament waarin het woord eirene, vrede, in voorkomt.

Studievragen

Welke vragen zijn over dit onderwerp te stellen.

Hoe mooi en hoe diep is vrede de kernwaarde van God?
Is shalom, vrede een groet, een wens of ook meer dan dat?

Hoe komen we als mensen aan vrede?
Hoe worden we mensen van vrede?

Heeft de christelijke wereld dit onderwerp goed begrepen?

In het laatste hoofdstuk Lessen staan antwoorden op deze vragen.

Oude Testament

Het Hebreeuwse woord dat grote bekendheid geniet is het woord shalom. Dat is de vrede, die van God komt.

Shalom, vrede

Hier de gegevens van deze woorden in de Bijbel.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	שָׁלוֹם šālôm	Zelfstandig naamwoord mannelijk	H7965	Vrede Komt 237 keer voor in 209 verzen. KJV: peace (175x), well (14x), peaceably (9x), welfare (5x), salute (with H7592) (4x), prosperity (4x), did (3x), safe (3x), health (2x), peaceable (2x), miscellaneous (15x).

Het woord sjaloom in het boek Genesis 15 keer in 12 teksten voor. Hier de eerste keer dat dit woord in dit boek voorkomt.

Genesis 5:15-16. Wat jou betreft: jij zult in vrede met je voorouders worden verenigd en in gezegende ouderdom begraven worden. Pas de vierde generatie zal hierheen terugkeren, want pas dan hebben de Amorieten zo veel misdaden bedreven dat de maat vol is.’

Opmerking: dit is wat de HEER tegen Abram zei tijdens een heel persoonlijk moment.

Numeri 6:22-26. De HEER zei tegen Mozes: ‘Zeg tegen Aäron en zijn zonen dat zij de Israëlieten met deze woorden moeten zegenen: “Moge de HEER u zegenen en u beschermen, moge de HEER het licht van zijn gelaat over u doen schijnen en u genadig zijn, moge de HEER u zijn gelaat toewenden en u vrede geven.”

Opmerking: dit is de tekst van de zegen die de hogepriester aan het volk moest geven.

Nieuwe Testament

Hier een overzicht van wat in de brieven in het Nieuwe Testament over de vrede is geschreven. En dan alleen die teksten, die gaan over de vrede, die van God uit gaat. Dus niet de onderlinge vrede tussen broeders en tussen volken.

Eirene, vrede

In het Grieks is het woord voor vrede het woord ‘eirene’. Het woord waar prinses Irene, de zus van onze oud koningin Beatrix naar is vernoemd. Zij werd in 1939 geboren. Het jaar dat een agressief Duitsland het land Polen ging bezetten. De mensen in Nederland hoopten en baden om vrede.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	εἰρήνη eirēnē	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G1515 SB1359	Vrede Komt 92 keer voor in 86 verzen KJV: peace (89x), one (1x), rest (1x), quietness (1x).

De 86 verzen waar het woord eirene in voorkomt geven verschillende kanten aan van het woord.

Ik heb ze gegroepeerd in een volgorde, die mij het meest aansprak. Eerst over vrede en God en vrede en het evangelie. Daarna hoe we aan de vrede kunnen komen. Welke gevolgen de vrede heeft. Vervolgens hoe we de vrede uit kunnen dragen. En tenslotte nog enkele bijzondere kanten van de zaak van vrede.

God van de vrede
Romeinen 15:33. De God van de vrede zij met u allen. Amen.
Romeinen 16:20. De God van de vrede zal Satan nu spoedig te gronde richten en aan uw voeten leggen. De genade van onze Heer Jezus zij met u.

1 Korintiërs 14:33. … want God is niet een God van wanorde maar van vrede. Zo is het in alle gemeenten van de heiligen.
2 Korintiërs 13:11. Tot slot, broeders en zusters, wees verheugd. Beter uw leven, neem mijn vermaningen ter harte, wees eensgezind, leef in vrede met elkaar – dan zal de God van de liefde en de vrede met u zijn.

Filippenzen 4:9. Doe alles wat ik u heb geleerd en overgedragen, wat ik u heb verteld en laten zien. Dan zal de God van de vrede met u zijn.

1 Tessalonicenzen 5:23. Moge de God van de vrede uw leven geheel en al heiligen, en mogen heel uw geest, ziel en lichaam zuiver bewaard zijn bij de komst van onze Heer Jezus Christus.

Hebreeën 13:20. Moge de God van de vrede, die onze Heer Jezus, de machtige herder van de schapen, door het bloed van het eeuwig verbond uit het dodenrijk heeft weggeleid, u toerusten met al het goede, zodat u zijn wil kunt doen

2 Tessalonicenzen 3:16. Moge de Heer van de vrede u altijd en op elke wijze vrede geven. De Heer zij met u allen.

Melchizedek <<>>
Hebreeën 7:2. … waarna Abraham hem een tiende van alle buit gaf. Zijn naam betekent ‘koning van de gerechtigheid’, en verder is hij ook koning van Salem, dat is ‘koning van de vrede’.

De God van de vrede wil ons ook vrede geven. Ook Jezus wil ons vrede geven. Hij spreek vrede over ons uit. En de apostelen willen ons vrede geven.

Het evangelie is het evangelie van de vrede.
Handelingen 10:36. God heeft aan de Israëlieten bekendgemaakt dat Hij door Jezus Christus het goede nieuws van de vrede is komen brengen. Deze Jezus is de Heer van alle mensen.

Romeinen 10:14-15. Hoe zullen zij dan Hem aanroepen in Wie zij niet geloven? En hoe zullen zij in Hem geloven van Wie zij niet gehoord hebben? En hoe zullen zij horen zonder iemand die predikt? En hoe zullen zij prediken, als zij niet gezonden worden? Zoals geschreven staat: Hoe lieflijk zijn de voeten van hen die vrede verkondigen, van hen die het goede verkondigen!

Efeziërs 6:15. … de inzet voor het evangelie van de vrede als sandalen aan uw voeten,

Gods doel is dat wij in vrede leven
1 Korintiërs 7:15-16. Maar als de ongelovige partij wil scheiden, moet dat maar gebeuren; in dat geval is de broeder of zuster niet gebonden. Bedenk echter dat u door God geroepen bent om in vrede te leven. Wie weet kunt u uw man wel redden! En wie weet kunt u uw vrouw wel redden!

Kolossenzen 3:15. Laat de vrede van Christus heersen in uw hart, want daartoe bent u geroepen als de leden van één lichaam.

Opmerking: dit is een tekst om te onthouden.

Hoe kom je aan vrede?
Lucas 2:14. ‘Eer aan God in de hoogste hemel en vrede op aarde voor de mensen die Hij liefheeft.’
Lucas 7:50. Hij zei tegen de vrouw: ‘Uw geloof heeft u gered; ga in vrede.’
Lucas 8:48. Hij zei tegen haar: ‘Uw geloof heeft u gered, mijn dochter, ga in vrede.’

Johannes 14:27. Ik laat jullie vrede na; mijn vrede geef Ik jullie, zoals de wereld die niet geven kan. Maak je niet ongerust en verlies de moed niet. Johannes 16:33. Ik heb dit gezegd opdat jullie vrede vinden bij Mij. Jullie zullen het zwaar te verduren krijgen in de wereld, maar houd moed: Ik heb de wereld overwonnen.’

Handelingen 9:31. In heel Judea en Galilea en Samaria leefde de gemeente in vrede en kwam tot bloei. De gelovigen leefden in ontzag voor de Heer, en dankzij de bijstand van de heilige Geest nam hun aantal steeds meer toe.

Romeinen 2:10. Maar iedereen die het goede doet wacht glorie, eer en vrede, de Joden in de eerste plaats, maar ook de andere volken.

Romeinen 8:6. Het aardse streven leidt tot de dood, maar het streven waartoe de Geest aanzet leidt tot leven en vrede.
Opmerking: ook dit een tekst om te onthouden.

Romeinen 14:19.

Galaten 5:22. Maar de vrucht van de Geest is liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof,

Galaten 6:15-16. Het doet er niet toe of iemand besneden is of niet, maar alleen of iemand een nieuwe schepping is. Moge er vrede en barmhartigheid zijn voor allen die bij deze maatstaf blijven, en voor het Israël van God.

2 Timoteüs 2:22. Mijd de begeerten van de jeugd, streef naar rechtvaardigheid, geloof, liefde en vrede met hen die de Heer met een zuiver hart aanroepen.

Hebreeën 12:11. Een vermaning lijkt op het moment zelf geen vreugde te brengen, slechts verdriet, maar wie erdoor gevormd is plukt er op den duur de vruchten van: een leven in vrede en gerechtigheid.
Hebreeën 12:14. Streef ernaar in vrede te leven met allen en leid een heilig leven; wie dat niet doet zal de Heer niet zien.

1 Petrus 3:11. … laat hij het kwaad mijden en doen wat goed is, laat hij naar vrede streven en die najagen.

2 Petrus 3:14. Omdat u hiernaar uitziet, geliefde broeders en zusters, moet u zich inspannen om smetteloos, onberispelijk en in vrede door Hem te worden aangetroffen.

2 Johannes 1:3. Genade, barmhartigheid en vrede zullen bij ons zijn, van God, de Vader, en van Jezus Christus, de Zoon van de Vader, in waarheid en liefde.

3 Johannes 1:15. Vrede zij met u. De vrienden hier groeten u. Groet elk van de vrienden bij u persoonlijk.

Judas 1:2. Barmhartigheid zij u, vrede en liefde, in overvloed.
Openbaring 1:4. Van Johannes, aan de zeven gemeenten in Asia. Genade zij u en vrede van Hem die is, die was en die komt, en van de zeven geesten voor zijn troon,

Gevolgen van de vrede in ons
Lucas 2:29. ‘Nu laat U, Heer, uw dienaar in vrede heengaan, zoals U hebt beloofd.

Romeinen 5:1. Nu wij rechtvaardig verklaard zijn op grond van geloof, leven we in vrede met God, door onze Heer Jezus Christus.

Efeziërs 4:3. Span u in om door de samenbindende kracht van de vrede de eenheid te bewaren die de Geest u geeft: één lichaam en één geest, zoals u één hoop hebt op grond van uw roeping, één Heer, één geloof, één doop, één God en Vader van allen, die boven allen, door allen en in allen is.

Filippenzen 4:7. Dan zal de vrede van God, die alle verstand te boven gaat, uw hart en gedachten in Christus Jezus bewaren.

Jakobus 3:18. Waar in vrede wordt gezaaid, brengt gerechtigheid haar vruchten voort voor hen die vrede stichten.

Uitdragen: Zegen en groet
De meeste woorden hieronder zijn meer dan een groet en ook meer dan een wens. Zelfs nog meer dan een gebed. Als je het in geloof uitspreekt komt de vrede over de ander. Je kunt het tegenhouden en niet willen ontvangen, maar het wordt wel als een soort pakketje op je af gestuurd.

Lucas 19:38. Ze riepen: ‘Gezegend Hij die komt als koning, in de naam van de Heer! Vrede in de hemel en eer aan de Allerhoogste!’

Lucas 24:36. Terwijl ze nog aan het vertellen waren, kwam Jezus zelf in hun midden staan en zei: ‘Vrede zij met jullie.’
Johannes 20:19. Op de avond van die eerste dag van de week waren de leerlingen bij elkaar; uit angst voor de Joden hadden ze de deuren op slot gedaan. Jezus kwam in hun midden staan en zei: ‘Vrede zij met jullie!’

Johannes 20:21. Nog eens zei Jezus: ‘Vrede zij met jullie! Zoals de Vader Mij heeft uitgezonden, zo zend Ik jullie uit.’
Johannes 20:26. Een week later waren de leerlingen weer bij elkaar en Tomas was er nu ook bij. Terwijl de deuren op slot zaten, kwam Jezus in hun midden staan. ‘Vrede zij met jullie!’ zei Hij,

Handelingen 16:36. De gevangenbewaarder stelde Paulus daarvan op de hoogte: ‘Het stadsbestuur heeft mensen gestuurd om u vrij te laten. U mag dus vertrekken. Ga in vrede!’

Romeinen 1:7. Aan allen in Rome, geliefden van God, geroepen om zijn heiligen te zijn. Genade zij u en vrede van God, onze Vader, en van de Heer Jezus Christus.

Romeinen 15:13. Moge God, die ons hoop geeft, u in het geloof geheel en al vervullen met vreugde en vrede, zodat uw hoop steeds blijft toenemen door de kracht van de heilige Geest.

1 Korintiërs 1:3. Genade zij u en vrede van God, onze Vader, en van de Heer Jezus Christus.
2 Korintiërs 1:2. Genade zij u en vrede van God, onze Vader, en van de Heer Jezus Christus.

Galaten 1:3. Genade zij u en vrede van God, onze Vader, en van de Heer Jezus Christus,
Efeziërs 1:2. Genade zij u en vrede van God, onze Vader, en van de Heer Jezus Christus.

Efeziërs 6:23. Vrede zij met de broeders en zusters, en liefde en geloof, van God, de Vader, en van de Heer Jezus Christus.

Filippenzen 1:2. Genade zij u en vrede van God, onze Vader, en van de Heer Jezus Christus.

Kolossenzen 1:2. Aan de heiligen in Kolosse, onze gelovige broeders en zusters, die één zijn met Christus. Genade zij u en vrede van God, onze Vader.

1 Tessalonicenzen 1:1. Van Paulus, Silvanus en Timoteüs. Aan de gemeente in Tessalonica, die toebehoort aan God, de Vader, en de Heer Jezus Christus. Genade zij u en vrede.

2 Tessalonicenzen 1:2. Genade zij u en vrede van God, onze Vader, en van de Heer Jezus Christus.

1 Timoteüs 1:2. Aan Timoteüs, mijn waarachtig kind in het geloof. Genade, barmhartigheid en vrede van God, de Vader, en van Christus Jezus, onze Heer!
2 Timoteüs 1:2. Aan Timoteüs, mijn geliefd kind. Genade, barmhartigheid en vrede van God, de Vader, en van Christus Jezus, onze Heer!

Titus 1:4. Aan Titus, mijn waarachtig kind in ons gemeenschappelijk geloof. Genade en vrede van God, de Vader, en van Christus Jezus, onze redder!
Filemon 1:3. Genade zij u en vrede van God, onze Vader, en van de Heer Jezus Christus.

1 Petrus 1:2. … door God, de Vader, voorbestemd om, geheiligd door de Geest, gehoorzaam te zijn en met het bloed van Jezus Christus besprenkeld te worden. Genade zij u en vrede, in overvloed.

1 Petrus 5:14. Groet elkaar met een kus als teken van uw onderlinge liefde. Vrede zij met u allen, die één bent met Christus.

2 Petrus 1:2. Genade zij u en vrede, in overvloed, door de kennis van God en van Jezus, onze Heer.
Opmerking: NBG ‘vermenigvuldigt’ in plaats van overvloed.

Over de vrede, wat de vrede is.
Lucas 1:79. .. en schijnen over allen die in duisternis verkeren, in de schaduw van de dood, zodat we onze voeten kunnen zetten op de weg van de vrede.’

Romeinen 3:17. De weg van de vrede kennen ze niet,

Romeinen 14:17. … want het koninkrijk van God is geen zaak van eten en drinken, maar van gerechtigheid, vrede en vreugde door de heilige Geest.

Er zal ook vrede zijn tussen het volk Israël en de andere volken
Efeziërs 2:14-15. Want Hij is onze vrede: Hij heeft met zijn dood Joden en niet-Joden verenigd, de muur van vijandschap, die hen scheidde, afgebroken en de wet met zijn geboden en voorschriften buiten werking gesteld, om uit die twee in zichzelf één nieuwe mens te scheppen. Zo bracht Hij vrede

Efeziërs 2:17. Vrede kwam Hij verkondigen aan u die ver weg was en vrede aan hen die dichtbij waren:

Vrede bij het evangeliseren
Matteüs 10:13. Laat jullie vrede over dat huis komen als het dat waard is, maar als het dat niet waard is, laat dan die vrede naar je terugkeren.
Matteüs 10:34. Denk niet dat Ik gekomen ben om op aarde vrede te brengen. Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard.
Marcus 5:34. Toen zei Hij tegen haar: ‘Uw geloof heeft u gered, mijn dochter; ga in vrede, u bent van uw kwaal genezen.’

Lucas 10:5-6. Als jullie een huis binnengaan, zeg dan eerst: “Vrede voor dit huis!” Als er iemand woont die de vrede liefheeft, zal jullie vrede met hem zijn; zo niet, dan zal die vrede bij je terugkeren.

Vrede in tegenstelling tot oorlog
Lucas 14:32. Als hij dat niet kan, stuurt hij eerst, wanneer de troepen nog ver van elkaar verwijderd zijn, een gezant om naar de voorwaarden voor vrede te vragen.

Handelingen 12:20. Destijds was Herodes de inwoners van Tyrus en Sidon vijandig gezind. De beide steden stuurden gezamenlijk enkele afgezanten naar het hof, waar ze Blastus, de kamerheer van de koning, voor hun zaak wisten te winnen. Ze wilden vrede sluiten omdat hun gebied voor de voedselvoorziening afhankelijk was van dat van de koning.

Handelingen 24:2. Toen hij voor het gerecht geroepen was, begon Tertullus zijn requisitoir als volgt: ‘Excellentie, dat wij dankzij u in duurzame vrede leven en dat door uw vooruitziend beleid hervormingen ten gunste van het Joodse volk tot stand komen,

1 Tessalonicenzen 5:1-3. Broeders en zusters, ik hoef u niet te schrijven over het moment waarop dit zal gebeuren, want u weet zelf maar al te goed dat de dag van de Heer komt als een dief in de nacht. Als de mensen zeggen dat er vrede en veiligheid is, worden ze plotseling getroffen door de ondergang, zoals een zwangere vrouw door barensweeën.

Teksten, die ik nog niet heb kunnen onderbrengen bij een thema

Lucas 12:51. Denken jullie dat Ik gekomen ben om vrede te brengen op aarde? Integendeel, Ik zeg jullie dat Ik verdeeldheid kom brengen.

Lucas 19:42. Hij zei: ‘Had ook jij op deze dag maar geweten wat vrede kan brengen! Maar dat blijft voor je verborgen, ook nu.

Openbaringen 6:4. Er verscheen een ander, vuurrood paard. De ruiter kreeg de opdracht om de vrede uit de wereld te verdrijven, zodat men elkaar zou afslachten. Hij kreeg een groot zwaard. 

Jacobus 2:14-16. Broeders en zusters, wat heeft het voor zin als iemand zegt te geloven, maar hij handelt er niet naar? Zou dat geloof hem soms kunnen redden? Als een broeder of zuster nauwelijks kleren heeft en elke dag eten tekortkomt, en een van u zegt dan: ‘Het ga je goed! Kleed je warm en eet smakelijk!’ zonder de ander te voorzien van de eerste levensbehoeften – wat heeft dat voor zin?

Opmerking: hier is het woord eirene vertaalt met het ga je goed, de naam van deze site.

Eiréneuó, in vrede bewaren

Er is ook een werkwoord m.b.t. vrede namelijk εἰρηνεύω eiréneuó, Strong G1514. Het woord komt vier keer voor.

In het Nederlands bestaat er geen werkwoord m.b.t. vrede. We kunnen het vertalen met in vrede bewaren, in vrede leven.

Marcus 9:50. Zout is goed! Maar als het zout zijn kracht verliest, hoe zul je het zijn kracht dan teruggeven? Zorg dat jullie het zout in jezelf niet verliezen en bewaar onder elkaar de vrede.’

Romeinen 12:18 Stel, voor zover het in uw macht ligt, alles in het werk om met alle mensen in vrede te leven.

2 Korintiërs 13:11. Tot slot, broeders en zusters, wees verheugd. Beter uw leven, neem mijn vermaningen ter harte, wees eensgezind, leef in vrede met elkaar – dan zal de God van de liefde en de vrede met u zijn.

1 Tessalonicenzen 5:12-13. Wij vragen u, broeders en zusters, diegenen onder u te erkennen die zich op gezag van de Heer ervoor inzetten u te leiden en terecht te wijzen. U moet hun om hun werk veel liefde en respect betonen. Leef in vrede met elkaar.

Eirēnikos, vredig

In twee teksten komt het bijvoeglijk naamwoord m.b.t. vrede voor namelijk εἰρηνικός, eirēnikos, Strong G1516, en SB1360.

Hebreeën 12:11. En elke bestraffing schijnt op het moment zelf wel geen reden tot blijdschap te zijn, maar tot droefheid. Maar later geeft zij hun die erdoor geoefend zijn een vreedzame vrucht van gerechtigheid. [HSV]

Opmerking: NBV vertaalt laatste deel met ‘een leven in vrede en gerechtigheid’.

Jacobus 3:17. De wijsheid van boven daarentegen is vóór alles zuiver, en verder vredelievend, mild en meegaand; ze is vol ontferming en brengt niets dan goede vruchten voort, ze is onpartijdig en oprecht.

Eenmaal komt het werkwoord vrede brengen of vrede stichten voor namelijk εἰρηνοποιέω, eirēnopoieō, Strong 1517 en SB1361

Dit gaat over Jezus, de geliefde Zoon.
Kolossenzen 1:20. … en door Hem en voor Hem alles met zich willen verzoenen, alles op aarde en alles in de hemel, door vrede te brengen met zijn bloed aan het kruis.

Eenmaal komt er een bijvoeglijk naamwoord voor m.b.t. vrede brengen of vrede stichten, dat is εἰρηνοποιός, eirēnopoios, Strong 1518 en SB1362.

Matteüs 5:9. Gelukkig de vredestichters, want zij zullen kinderen van God genoemd worden.

Opmerking: de HSV vertaalt met ‘zalig’ i.p.v. gelukkig.

Andere Bronnen

Er zijn boeken die gaan over vrede.

	Schrijver:	Titel:
1	Henri Nouwen	De weg naar vrede. Over vrede en rechtvaardigheid
2	Stefan Paas	Vrede op aarde
3	Stefan Paas	De weg van vrede

Er zijn ook allerlei liederen over vrede.

Overwegingen

In ons taalgebruik denken we bij vrede aan het tegengestelde van oorlog. Een enkele keer wordt het in de Bijbel ook in die zin gebruikt. De Studiebijbel beschrijft shalom als een ‘volledige of gave toestand’.

De vrede van God is van een bijzondere orde.
Johannes 14:27. Niet zoals de wereld die geeft.
Filippenzen 4:7. De vrede gaat alle verstand te boven.

Voor wie de vrede van God vanuit de praktijk kent, die vrede is inderdaad ultieme rust, weldadige warmte, sprankelend en bron van vreugde.

Lessen

Hier de antwoorden op de vragen die in het eerste hoofdstuk zijn gesteld.

Hoe mooi en hoe diep is vrede de kernwaarde van God?
De vrede van God gaat alle verstand te boven. Filippenzen 4:7. Dat gaat dus ver en diep,

Is shalom, vrede een groet, een wens of ook meer dan dat?
Alle drie het is ook een geestelijk woord als je vrede tegen iemand zegt. Het heeft een geestelijke lading en werkt daarom ook vrede in mensen uit.

Hoe komen we als mensen aan vrede?
De vrede komt van God en als zijn Koninkrijk er is geeft die ook vrede.

Het is ook goed voor mensen te streven naar vrede.

Hoe worden we mensen van vrede?Als we deel zijn het koninkrijk van de hemel en ons er voor beijveren.

Heeft de christelijke wereld dit onderwerp goed begrepen?
Deels zeker, het is nog onvolkomen.