Het gaat in deze studie over het kiezen van God en over dat God iets of iemand bestemd voor iets. Dat laatste noemt men in de theologie van de kerk uitverkiezing en predestinatie. Deze studie laat zien wat erover in de Bijbel staat.

Vroeger, en ook nu nog in sommige kerken, is ‘de uitverkiezing’ een bepalend begrip voor het geloofsleven. De kwestie is dan of je wel of niet door God bent uitverkoren om later in de hemel te komen. In andere kerken is men helemaal niet bezig met het begrip uitverkiezen. Welke kerken sluiten beter aan bij de Bijbel?

De teksten zijn uit de NBV21 vertaling tenzij anders is aangegeven. Soms is ook een reden van die andere vertaling aangegeven.

Studievragen

Bij dit onderwerp zou je het volgende kunnen afvragen.

Waar heeft het kiezen van God betrekking op volgens de Bijbel? Op dat je later in de hemel komt? Heeft het ook nog andere gevolgen?

Hebben wij als mensen nog invloed op het kiezen van God? Is er nog iets ten goede te veranderen?

Wanneer op welke momenten doet God het maken van keuzen?

Is wat in de Bijbel staat over dit onderwerp wel goed begrepen in de christelijke wereld?

Is wat in de Bijbel staat over dit onderwerp wel correct vertaald?

In het hoofdstuk Lessen staan de antwoorden op deze vragen.

Oude Testament

Ik heb tot nu toe één woordfamilie gevonden, die met kiezen is te vertalen.

Bahar, kiezen

Dit zijn de gegevens van het werkwoord kiezen. Ik moet nog uitvinden of er ook een zelfstandig naamwoord kiezen is

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	בָּחַר bāḥar	Werkwoord	H977	Kiezen Komt 170 keer in 162 verzen voor. KJV: choose (77x), chosen (77x), choice (6x), choose…out (5x), acceptable (1x), appoint (1x), excellent (1x), chosen men (1x), rather (1x), require (1x), not translated.
2	בָּחִיר bāḥîr	Zelfstandig naamwoord mannelijk	H972	De gekozene Komt 13 keer voor in 13 verzen KJV: chosen (8x), elect (4x), chose (1x).

Ad 1: bahar kiezen
De eerste verzen waar het woord in voorkomt gaat over wat mensen kiezen. In de boeken Numeri, Deuteronomium en Jozua gaat het steeds over wat God kiest. In het boek Richteren gaat het over het volk dat andere goden kiest.

Hieronder de teksten uit de Torah en het boek van de Psalmen. De teksten met dit woord in andere boeken zijn niet bestudeerd.

Numeri 16:5-7. En hij sprak tot Korach en tot heel diens aanhang: Morgenochtend zal de HEERE bekendmaken wie van Hem is, en wie de heilige is die Hij in Zijn nabijheid zal laten komen. Wie Hij kiest, zal Hij in Zijn nabijheid laten komen. Korach en heel uw aanhang, doe dit: neem voor uzelf vuurschalen, doe er morgen vuur in en leg er reukwerk op voor het aangezicht van de HEERE. En het zal gebeuren dat de man die de HEERE kiest, die zal de heilige zijn. U trekt te veel naar u toe, zonen van Levi! [HSV]

Opmerking: de NBV21 vertaalt met uitgekozen. Dat vind ik te alledaags.

Numeri 17:5. En het zal gebeuren dat de staf van de man die Ik verkies, in bloei zal staan. En Ik zal het gemor van de Israëlieten over Mij, waarmee zij tegen u morden, tot zwijgen brengen. [HSV]

Opmerking: de les van deze teksten van Numeri is, dat wie de Heer gekozen heeft, dat je daar niet in opstand tegen moet komen.

Deuteronomium 4:37. Omdat Hij uw vaderen liefhad en hun nageslacht na hen verkozen had, heeft Hij u Zelf met Zijn grote kracht uit Egypte geleid, om volken die groter en machtiger zijn dan u, van voor uw ogen uit hun bezit te verdrijven, om u in hun land te brengen en het u als erfelijk bezit te geven, zoals het op deze dag is.

Deuteronomium 7:5-7. Want u bent een volk dat aan de HEER, uw God, is gewijd. U bent door Hem uitgekozen om, anders dan alle andere volken op aarde, zijn kostbaar bezit te zijn. Het is niet omdat u talrijker was dan de andere volken dat Hij u lief kreeg en uitkoos – u was het kleinste van allemaal! Maar omdat Hij u liefhad en zich wilde houden aan wat Hij uw voorouders onder ede had beloofd, heeft de HEER u met sterke hand bevrijd uit de slavernij, uit de macht van de farao, de koning van Egypte.

Deuteronomium 10:12-15. Israël, bedenk dus dat de HEER, uw God, niets anders van u vraagt dan dat u ontzag voor Hem toont, dat u de weg volgt die Hij u wijst, dat u Hem liefhebt, Hem met hart en ziel dient en zijn geboden en wetten, die ik u vandaag voorhoud, naleeft; dan zal het u goed gaan. De HEER, aan wie de hoogste hemel toebehoort, en de aarde met alles wat daarop leeft, heeft toch alleen voor úw voorouders liefde opgevat en u, hun nazaten, verkozen boven alle volken, en zo is het nog steeds.

Deuteronomium 12:5. Maar naar de plaats die de HEERE, uw God, uit al uw stammen zal uitkiezen om Zijn Naam daar te vestigen, naar Zijn woning moet u vragen en daarheen komen. [HSV]

Opmerking: de keuze valt later op Jeruzalem. Dat kiezen van een plaats staat ook nog in vijf andere teksten van dit hoofdstuk namelijk de verzen 11, 14, 18, 21 en 26. En ook in Deuteronomium 14: 23, 24 en 25 en 15:20 en 16:2, 6-7, 11, 15-16 en 17:8 en 10.

Deuteronomium 14:2. Omdat u kinderen van de HEER, uw God, bent is het u niet geoorloofd als teken van rouw uw lichaam te kerven of het haar op uw voorhoofd weg te scheren. Want u bent een volk dat aan de HEER, uw God, is gewijd: u heeft Hij uitgekozen om, anders dan alle andere volken op aarde, zijn kostbaar bezit te zijn.

Opmerking: het volk Israël krijgt allerlei geboden en daarbij zegt dat dat gebod er is om dat hij het volk heeft uitgekozen.

Deuteronomium 17:14-15. Wanneer u in het land gekomen bent dat de HEER, uw God, u zal geven en u het in bezit hebt genomen en er woont, zegt u misschien: ‘Laten we een koning aanstellen, net zoals de volken om ons heen.’ U moet dan een koning aanstellen die door de HEER, uw God, zal worden uitgekozen. U mag alleen iemand uit uw eigen volk aanstellen, het mag niet iemand uit een ander land of van een ander volk zijn. 

Deuteronomium 18:5-6. Want uit uw midden heeft de HEER, uw God, de Levieten gekozen om Hem voor altijd als priester te dienen. Als iemand die als Leviet ergens in het land van Israël woont zich aandient in de plaats die de HEER zal uitkiezen, dan is hij welkom. Hij mag zich wanneer het maar bij hem opkomt naar die plaats begeven.

Deuteronomium 21:5. Daarna moeten de Levitische priesters, die door de HEER, uw God, zijn uitgekozen om Hem te dienen en in zijn naam de zegen uit te spreken, naar voren treden. Zij zijn het immers die bij geschillen en in geval van geweldpleging uitspraak doen.

Deuteronomium 23:15-16. U mag een slaaf die bij zijn meester wegloopt en bij u redding zoekt, niet aan zijn meester uitleveren. Hij mag bij u blijven, in uw midden, in de plaats die hij uitkiest, binnen een van uw poorten, waar hij het goed heeft. U mag hem niet uitbuiten. [HSV]

Deuteronomium 26:1-2. En wanneer u in het land komt dat de HEERE, uw God, u als erfelijk bezit geeft, en u dat in bezit neemt en erin woont, moet het zó zijn dat u van de eerstelingen neemt van alle vruchten van het land, die u binnenhaalt van uw land, dat de HEERE, uw God, u geeft; en u moet die in een korf leggen en naar de plaats gaan die de HEERE, uw God, zal uitkiezen om Zijn Naam daar te laten wonen. [HSV]

Deuteronomium 30:19. Ik roep vandaag hemel en aarde als getuigen op: u staat voor de keuze tussen leven en dood, tussen zegen en vloek. Kies voor het leven, voor uw eigen toekomst en die van uw nakomelingen,  door de HEER, uw God, lief te hebben, Hem te gehoorzamen en Hem toegedaan te blijven. Dan zult u lang blijven wonen in het land dat Hij uw voorouders Abraham, Isaak en Jakob onder ede heeft beloofd.’

Deuteronomium 31:10-11. En Mozes gebood hun: Na verloop van zeven jaar, op de vastgestelde tijd van het jaar van de kwijtschelding, op het Loofhuttenfeest, als heel Israël komt om te verschijnen voor het aangezicht van de HEERE, uw God, op de plaats die Hij zal uitkiezen, moet u deze wet ten aanhoren van heel Israël voorlezen [HSV]

Uit het boek van de Psalmen
Psalm 25:12. Aan wie in ontzag voor Hem leven, leert de HEER de rechte weg te kiezen.

Psalm 33:12. Gelukkig het volk dat de HEER als zijn God heeft, de natie die Hij verkoos als de zijne.

Opmerking: uit alle goïm, volken, heeft God een am, volk, tot zijn eigendom gekozen.

Psalm 47:1-5. Een psalm, voor de koorleider, van de zonen van Korach. Alle volken, klap in de handen; juich voor God met luide vreugdezang. Want de HEERE, de Allerhoogste, is ontzagwekkend, een groot Koning over de hele aarde. Hij onderwerpt volken aan ons, Hij brengt natiën onder onze voeten. Hij kiest voor ons ons erfelijk bezit uit: de glorie van Jakob, die Hij heeft liefgehad. Sela

Psalm 65:4. Gelukkig wie door U gekozen is en U mag naderen, hij mag wonen in uw voorhoven.

Psalm 78:67-70. Hij verwierp de tent die bij Jozef stond, de stam Efraïm koos Hij niet, nee, de stam Juda koos Hij, de Sionsberg heeft Hij lief. Hij bouwde zijn heiligdom, hoog als de hemel, en zette het vast als de aarde, voor eeuwig. [NBV21] Hij verkoos Zijn dienaar David en haalde hem bij de schaapskooien vandaan. [HSV]

Psalm 84:11. Want één dag in Uw voorhoven is beter dan duizend elders; ik verkoos liever te staan op de drempel van het huis van mijn God dan lang te wonen in de tenten van de goddeloosheid. [HSV]

Psalm 105:26. Hij zond Mozes, Zijn dienaar, en Aäron, die Hij verkozen had. [HSV]

Psalm 119:30. Ik heb de weg van de waarheid gekozen, Uw bepalingen heb ik mij voor ogen gesteld. [HSV]

Psalm 119:173. Laat uw hand mij te hulp komen, ik heb gekozen voor uw regels.
Opmerking: waar heeft de schrijver voor gekozen? Voor de piqqûḏîm, te vertalen als onderwijs.

Psalm 132:13. De HEER heeft Sion verkozen en als woonplaats begeerd: ‘Dit is, voor altijd, mijn rustplaats, hier verlang Ik te wonen.

Psalm 135:4. De HEER heeft Jakob uitgekozen, Israël als zijn kostbaar bezit.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Als jij in ontzag voor JHWH leeft, dan leert Hij jou de goede weg te kiezen. Psalm 25:12.

Gelukkig het volk dat de JHWH verkoos als de zijne. Zij hadden Hem als God. Psalm 33:12. De andere volken stonden niet onder direct bestuur van JHWH. JHWH koos voor hen ook een erfelijk bezit. Psalm 47:5. Dat volk mag wonen in de voorhoven van JHWH. Psalm 65:4

JHWH heeft de stam Juda gekozen en zijn dienaar David. Psalm 78:67-70. JHWH heeft Aäron gekozen. Psalm 105:26. En Sion gekozen. Psalm 132:13. En Jacob. Psalm 135:4.

Voor de stam Efraïm koos Hij niet. Psalm 78:67.

De Psalm maker koos liever te staan op de drempel van het huis van mijn God dan lang te wonen in de tenten van de goddeloosheid. Psalm 84:11.

Je kunt voor de weg van de waarheid kiezen. Psalm 119:30. Als je kiest voor het onderwijs van JHWH DAN kun je ook bidden voor de hand van Hem. Psalm 119:173. D.w.z. dat je om wonderen kan vragen.

Ad 2: bahir de gekozene
In 2 Samuel 21:6 gaat over koning Saul de gekozene. In 1 Kronieken 16:13 gaat over de kinderen van Jacob als de gekozenen.

Psalm 89:3. ‘Ik heb met mijn uitverkorene een verbond gesloten, aan mijn dienaar David gezworen: Jouw dynastie zal Ik voor eeuwig vestigen, je troon in stand houden, geslacht na geslacht.’ – sela
Opmerking: hier gaat het over koning David als uitverkorene.

Psalm 105:5-6. Denk aan Zijn wonderen, die Hij gedaan heeft, aan Zijn tekenen en de oordelen van Zijn mond, nakomelingen van Abraham, Zijn dienaar, kinderen van Jakob, Zijn uitverkorenen. [HSV]

Psalm 105:43. Zo leidde Hij Zijn volk uit met vreugde, Zijn uitverkorenen met gejuich.

Psalm 106:5. Dan zal ik uw uitverkorenen gelukkig zien, vreugde vinden in de vreugde van uw volk, vervuld zijn van trots op uw liefste bezit.

Psalm 106:23. Hij zei dat Hij hen zou wegvagen. Als Mozes, Zijn uitverkorene, niet voor Zijn aangezicht in de bres had gestaan om Zijn grimmigheid af te wenden, dan zou Hij hen te gronde gericht hebben. [HSV]

Jesaja 42:1. Hier is mijn dienaar, hem zal Ik steunen, hij is mijn uitverkorene, in hem vind Ik vreugde, Ik heb hem met mijn geest vervuld. Hij zal alle volken het recht doen kennen.

Jesaja 43:20. De dieren van het veld zullen Mij eren – jakhalzen en struisvogels – want Ik zal water geven in de woestijn, in de wildernis rivieren, om Mijn volk, Mijn uitverkorene, te drinken te geven. [HSV]

Jesaja 45:4. Ter wille van Jakob, Mijn dienaar, Israël, Mijn uitverkorene, riep Ik u bij uw naam; Ik gaf u een erenaam, hoewel u Mij niet kende. [HSV]

Jesaja 65:9. Uit Jakob zal Ik nageslacht doen voortkomen, uit Juda een erfgenaam van mijn bergland; mijn uitverkorenen zullen het land in bezit nemen, mijn dienaren zullen zich daar vestigen.

Jesaja 65:15. De naam die jullie nalaten wordt door mijn uitverkorenen gebruikt wanneer zij iemand vervloeken: ‘Zo zal God, de HEER, je doden!’ Maar mijn dienaren geef Ik een andere naam.

Jesaja 65:21-22. Zij zullen huizen bouwen en er zelf in wonen, wijngaarden planten en zelf van de opbrengst eten; in wat zij bouwen zal geen ander wonen, van wat zij planten zal geen ander eten. Want de jaren van mijn volk zullen zijn als de jaren van een boom; mijn uitverkorenen zullen zelf genieten van het werk van hun handen.

Opmerking: dit is een tekst die staat na vers 17 ‘zie ik schep een nieuwe hemel en een nieuwe aarde’. ‘ik schep Jeruzalem een vreugde’ vers 18.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Het is vooral het volk Israël, de kinderen van Jacob, die de uitverkorenen worden genoemd.

Er worden twee mensen genoemd die uitverkoren zijn: Mozes en koning David. Psalm 89:3. Mozes kwam tegenover God op voor zijn volk.

De HEER doet wonderen en tekenen voor zijn uitverkorenen. Psalm 105:5-6. Hij leidt met vreugde en gejuich. Psalm 105:43.

Nieuwe Testament

In het Nieuwe Testament komt er een woordfamilie voor die je met kiezen kunt vertalen en er komt ook een woord voor dat je met voorbestemmen kunt vertalen.

Eklegomai kiezen

Hier de gegevens van de woorden die met kiezen en uitkiezen te maken hebben.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	ἐκλογή eklogē	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G1598 SB1433	Uitverkiezen Komt 7 keer voor in 7 verzen KJV: election (6x), chosen (1x)
2	ἐκλέγομαι eklegomai	Werkwoord	G1586 SB1430	Kiezen en kiezen uit Komt 21 keer voor in 19 verzen KJV: choose (19x), choose out (1x), make choice (1x)
3	ἐκλεκτός eklektos	Bijvoeglijk naamwoord	G1588 SB1432	Gekozene Komt 23 keer voor in 23 verzen KJV: elect (16x), chosen (7x)

Ad 1: eklogē uitkiezen

Het gaat hier om dat iets of iemand is uitgekozen uit een grotere groep. Hieronder alle teksten. De NBV21 vertaalt het zelfstandig naamwoord regelmatig met een werkwoord. Als dat ze is heb ik het citaat van de tekst uit de Bijbel uit de HSV vertaling genomen.

Handelingen 9:15. Maar de Heere zei tegen hem: Ga, want deze is voor Mij een uitverkoren instrument om Mijn Naam te brengen naar de heidenen en de koningen en de Israëlieten. [HSV]

Opmerking: het gaat hier om de apostel Paulus. Hij is een door God uitgekozen voorwerp, werktuig, uitrusting, instrument of hoe je dit woord ook maar wil vertalen.

Romeinen 9:11. Want toen [de kinderen] nog niet geboren waren, en niets goeds of kwaads gedaan hadden – opdat het voornemen van God, dat overeenkomstig [de] verkiezing is, stand zou houden, niet uit de werken, maar uit Hem Die roept. [HSV]

Opmerking: dit gaat over de geschiedenis van Ezau en Jacob. God had het plan om Jacob een belangrijk plaats te geven.

Romeinen 11:4-8. Maar wat zegt het Goddelijk antwoord tegen hem? Ik heb voor Mijzelf nog zevenduizend mannen overgelaten, die de knie voor het beeld van Baäl niet gebogen hebben. Zo is er dan ook in deze tegenwoordige tijd een overblijfsel ontstaan, overeenkomstig de verkiezing van de genade. Maar als het door genade is, is het niet meer uit de werken, anders is genade geen genade meer. En als het uit de werken is, is het geen genade meer, anders is het werk geen werk meer. Wat dan? Wat Israël zoekt, dat heeft het niet verkregen, maar het uitverkoren deel heeft het verkregen en de anderen zijn verhard, zoals geschreven staat: God heeft hun een geest van diepe slaap gegeven, ogen om niet te zien en oren om niet te horen, tot op de dag van heden. [HSV]

Romeinen 11:28. Zij zijn weliswaar wat het Evangelie betreft vijanden vanwege u, maar wat de verkiezing betreft geliefden vanwege de vaderen. [HSV]

1 Tessalonicenzen 1:4. Wij weten immers, geliefde broeders, van uw verkiezing door God. [HSV]

2 Petrus 1:10.  Span u daarom des te meer in, broeders en zusters, om uw roeping en uitverkiezing waar te maken. Als u dit alles doet, komt u nooit ten val.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
God heeft Paulus uitgekozen om het evangelie onder de volken te brengen. Handelingen 9:15

God had het plan om Jacob een belangrijk plaats te geven. Romeinen 9:11

Er zijn mensen, die het goede in hun leven hebben gekozen. De apostel Paulus schrijft dat ze uitgekozen zijn voor deze genade. Romeinen 11:4-6

Zo is het ook met het volk Israël, een deel is uitgekozen om het evangelie te begrijpen, het andere deel is er blind voor. Romeinen 11:7-8

Met het volk Israël is het wel dubbel. Enerzijds zijn ze uitgekozen, anderzijds zijn er die niet zijn uitgekozen om het evangelie te ontvangen. Romeinen 11:28.

De mensen, die deel werden van de gemeente van Christus noemt Paulus uitgekozen. 1 Tessalonicenzen 1:4

Het is goed om je uitverkiezing waar te maken. 2 Petrus 1:10.

Ad 2: eklegomai kiezen uit.

Soms kiezen mensen iets, zoals Maria die ervoor koos om aan de voeten van Jezus te zitten, Lukas 10:42 en de genodigden die een ereplaats van zichzelf kozen. Lukas 14:7 en de leerlingen die zeven mannen kozen voor het werk bij de maaltijd Handelingen 6:5, de gemeente kiest twee afgevaardigden. Handelingen 15:22 en dezelfde gemeente kiest ook nog enkele broeders om mee te reizen. Handelingen 15:25

Hieronder de teksten waar Jezus of God kiest.

Marcus 13:20. En indien de Heere de dagen niet verkort had, geen vlees zou behouden worden; maar om de uitverkorenen, die Hij heeft uitverkoren, heeft Hij de dagen verkort. {Statenvertaling]

Lukas 6:13. Toen de dag aanbrak, riep Hij zijn leerlingen bij zich en koos twaalf van hen uit, die Hij apostelen noemde.

Johannes 6:70. Jezus zei: ‘Ik heb jullie alle twaalf uitgekozen, en toch is een van jullie een duivel.’

Johannes 13:18.  Ik doel niet op jullie allemaal. Ik weet wie Ik heb uitgekozen, maar wat in de Schrift staat moet in vervulling gaan: “Hij die at van mijn brood heeft zich tegen Mij gekeerd.”
Opmerking: die zich tegen Jezus keert is Judas.

Johannes 15:16-17. Jullie hebben niet Mij uitgekozen, maar Ik jullie, en Ik heb jullie opgedragen om op weg te gaan en vrucht te dragen, blijvende vrucht. Dan zal de Vader je alles geven wat je Hem in mijn naam vraagt. Dit draag Ik jullie op: heb elkaar lief.

Johannes 15:18. Als u van de wereld zou zijn, zou de wereld het hare liefhebben, maar omdat u niet van de wereld bent, maar Ik u uit de wereld heb uitverkoren, daarom haat de wereld u. [HSV]

Handelingen 1:1-2. In mijn eerste boek, Theofilus, heb ik de daden en het onderricht van Jezus beschreven, vanaf het begin tot aan de dag waarop Hij in de hemel werd opgenomen, nadat Hij de apostelen die Hij door de heilige Geest had uitgekozen, had gezegd wat hun opdracht was.

Handelingen 1:24. Daarna baden ze als volgt: ‘U, Heer, doorgrondt ieders hart. Wijs van deze beide mannen degene aan die U gekozen hebt.

Handelingen 13:17. De God van het volk van Israël heeft onze voorouders uitverkozen; Hij heeft hen, toen ze als vreemdelingen in Egypte woonden, groot en machtig gemaakt. Met opgeheven arm heeft Hij onze voorouders weggeleid uit Egypte.

Handelingen 15:7. Toen het tot een hevige woordenstrijd kwam, stond Petrus op en zei: ‘Broeders, u weet dat God mij al in het begin uit uw midden heeft gekozen om de boodschap van het evangelie onder de andere volken te verspreiden, opdat ook zij tot geloof zouden komen.

1 Korintiërs 1:26-29. Denk eens aan het moment van uw roeping, broeders en zusters. Onder u waren er niet veel die naar menselijke maatstaven wijs waren, niet veel die machtig waren, niet veel die van voorname afkomst waren. Maar wat in de ogen van de wereld dwaas is, heeft God uitgekozen om de wijzen te beschamen; wat in de ogen van de wereld zwak is, heeft God uitgekozen om de sterken te beschamen; wat in de ogen van de wereld onbeduidend is en wordt veracht, wat niets is, heeft God uitgekozen om wat wél iets is teniet te doen. Zo kan geen mens zich tegenover God op iets beroemen.

Efeziërs 1:4-6. In Christus immers heeft God, voordat de wereld gegrondvest werd, ons uitgekozen om heilig en zuiver voor Hem te staan, en vol liefde heeft Hij ons naar zijn wil en verlangen voorbestemd om door Jezus Christus zijn kinderen te worden, tot eer van de grootheid van Gods genade, ons geschonken in zijn geliefde Zoon.

Jakobus 2:5. Luister, geliefde broeders en zusters: heeft God niet juist hen die naar wereldse maatstaven arm zijn, uitgekozen om rijk te zijn door het geloof en deel te krijgen aan het koninkrijk dat Hij heeft beloofd aan wie Hem liefhebben?

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Jezus koos uit de groep leerlingen twaalf leerlingen, die hij apostelen (gezondenen) noemde. Lukas 6:13. Jezus koos de discipelen door de Heilige Geest. Handelingen 1:1-2

Als je bent uitgekozen brengt dat bescherming. Marcus 13:20.

Ondanks dat je ben uitgekozen kan het toch helemaal fout gaan, zoals bij de apostel Judas. Johannes 6:70. Jezus wist wie Hij had uitgekozen. Johannes 13:18.

Jezus had zijn discipelen uitgekozen om vrucht te dragen. Johannes 15:16-17

Als je door Jezus bent uitgekozen haat de wereld je. Johannes 15:18

De apostelen vroegen aan God om een aanvullende apostel te kiezen. Handelingen 1:24. God koos voor de voorvaders van het volk Israël. Handelingen 13:17.God heeft Petrus gekozen om het evangelie onder de volken te verspreiden. Handelingen 15:7.

Op welke gronden kiest God iets? Om wat dwaas lijkt, voor te trekken. Ook om anderen te beschamen, de sterken, degenen die wel iet zijn. 1 Korintiërs 1:26-29. Om wat naar wereldse maatstaven arm is rijk te zijn in het geloof en deel te krijgen aan het koninkrijk. Jakobus 2:5.

God heeft de leden van de gemeente en Paulus en die bij hem waren al voor de grondvesting van de wereld uitgekozen. Waarom? Om heilig en zuiver voor Hem te staan en zijn kinderen te worden. Efeziërs 1:4-6.

Ad 3: eklektos gekozene
De eerste twee teksten komen uit gelijkenissen, die Jezus vertelde.

Matteüs 20:16. Zo zullen de laatsten de eersten zijn, en de eersten de laatsten; want velen zijn geroepen, maar weinigen uitverkoren.

Opmerking: de tekst van het laatste deel van de zin ‘weinigen uitverkoren’ komt niet in handschriften voor, die bij latere vertalingen zijn gehanteerd. Opmerkelijk. Zou die tekst later zijn ingevoegd door een strenge overschrijver? Deze tekst heeft ook geen vergelijkbare teksten.

Matteüs 22:13-14. Daarop zei de koning tegen zijn hofdienaars: “Bind hem aan handen en voeten en gooi hem eruit, in de uiterste duisternis, waar men jammert en knarsetandt.” Velen zijn geroepen, maar slechts weinigen uitverkoren.’

Matteüs 24:21-24. Want het zal een tijd van grote verdrukking zijn, zoals er niet geweest is sinds het ontstaan van de wereld tot nu toe, en ook niet meer zal komen. En als die tijd niet verkort zou worden, zou geen enkel mens worden gered; maar omwille van de uitverkorenen zal die tijd worden verkort. Als iemand dan tegen jullie zegt: “Kijk, hier is de messias,” of: “Daar is hij,” geloof dat dan niet. Want er zullen valse messiassen en valse profeten komen, die indrukwekkende tekenen en wonderen zullen verrichten om zo mogelijk zelfs Gods uitverkorenen te misleiden.

Matteüs 24:31. Dan zal Hij zijn engelen uitzenden, en onder luid bazuingeschal zullen zij zijn uitverkorenen uit de vier windstreken bijeenbrengen, van het ene uiteinde van de hemelkoepel tot het andere. 

Markus 13:20-22. En als de Heer die tijd niet had verkort, zou geen enkel mens worden gered; maar omwille van de uitverkorenen, die Hij tot de zijnen heeft gemaakt, heeft Hij die tijd verkort. Als iemand dan tegen jullie zegt: “Kijk, hier is de messias,” of: “Daar is hij,” geloof het dan niet, 
want er zullen valse messiassen en valse profeten komen, die tekenen en wonderen zullen verrichten om zo mogelijk Gods uitverkorenen te misleiden.

Opmerking: dit geeft de indruk van een soort van wisselwerking. God kiest mensen. De mensen kiezen om Jezus te volgen. Na verloop van tijd zou je deze mensen uitverkorenen kunnen noemen.

Markus 13:27. Dan zal Hij de engelen eropuit sturen om zijn uitverkorenen uit de vier windstreken bijeen te brengen, van het uiteinde van de aarde tot het uiteinde van de hemel.

Lukas 18:6-8. Toen zei de Heer: ‘Luister naar wat deze rechter zegt, al minacht hij ook het recht. Zal God dan niet zeker recht verschaffen aan zijn uitverkorenen, die dag en nacht tot Hem roepen? Hij hoort hen immers geduldig aan. Ik zeg jullie dat Hij hun spoedig recht zal verschaffen. Maar als de Mensenzoon komt, zal Hij dan geloof vinden op aarde?’

Lukas 23:34-35. Jezus zei: ‘Vader, vergeef hun, want ze weten niet wat ze doen.’ De soldaten verdeelden zijn kleren onder elkaar door erom te dobbelen. Het volk stond toe te kijken. De leiders hoonden Hem en zeiden: ‘Anderen heeft Hij gered; laat Hij nu zichzelf redden als Hij de messias van God is, zijn uitverkorene!’ 

Opmerking: dit is op het eind van de geschiedenis van de kruisiging van Jezus.

Romeinen 8:31-34. Wat moeten wij hier verder over zeggen? Als God voor ons is, wie kan dan tegen ons zijn? Zal Hij, die zijn eigen Zoon niet heeft gespaard, maar Hem omwille van ons allen heeft prijsgegeven, ons dan met Hem ook niet alles schenken? Wie zal Gods uitverkorenen aanklagen? God zelf spreekt hen vrij. Wie zal hen veroordelen? Christus Jezus, die gestorven is, meer nog, die is opgewekt, zit aan de rechterhand van God en pleit voor ons.

Romeinen 16:13. Groet Rufus, de uitverkorene in de Heere, en zijn moeder en de mijne. [HSV]

Opmerking: dit zijn de groeten aan diverse mensen aan het eind van de brief aan de gemeente van Rome. Bij Rufus viel op dat de Heer hem had uitgekozen. Dat valt soms op als je iemand ontmoet. Zoveel genade uit de hemel dat is alleen als de Heer je heeft uitgekozen.

Kolossenzen 3:12.Kleedt u zich dan, als uitverkorenen van God, heiligen en geliefden, met innige gevoelens van ontferming, vriendelijkheid, nederigheid, zachtmoedigheid, geduld. [HSV]

Opmerking: dit schrijft Paulus aan de hele gemeente van Kolosse.

1 Timoteüs 5:21. Degenen die zondigen moet je in aanwezigheid van alle anderen terechtwijzen, zodat ook zij gewaarschuwd zijn. Ten overstaan van God, Christus Jezus en de uitverkoren engelen roep ik je dringend op dit alles onbevooroordeeld en zonder enige partijdigheid in acht te nemen.

2 Timoteüs 2:10. Daarom verdraag ik alles omwille van de uitverkorenen, opdat ook zij in Christus Jezus redding en eeuwige luister ontvangen.

Titus 1:1-2. Van Paulus, dienaar van God, apostel van Jezus Christus, gestuurd om het geloof van Gods uitverkorenen te versterken en hun kennis bij te brengen van de waarheid die tot vroomheid leidt, in de hoop op het eeuwige leven dat God, die niet liegt, vóór alle tijden heeft beloofd.

Opmerking: het eeuwige leven begint als je tot geloof bent gekomen.

1 Petrus 1:1. Van Petrus, apostel van Jezus Christus. Aan de uitverkorenen die als vreemdelingen verspreid in Pontus, Galatië, Kappadocië, Asia en Bitynië verblijven,

1 Petrus 2:4-10. … en kom naar Hem toe als naar een levende steen, die wel door de mensen verworpen is, maar bij God uitverkoren en kostbaar, dan wordt u ook zelf, als levende stenen, gebouwd tot een geestelijk huis, tot een heilig priesterschap, om geestelijke offers te brengen, die God welgevallig zijn door Jezus Christus. Daarom staat er in de Schrift: Zie, Ik leg in Sion een hoeksteen die uitverkoren en kostbaar is; en: Wie in Hem gelooft, zal niet beschaamd worden. Voor u dan, die gelooft, is Hij kostbaar; maar voor de ongehoorzamen geldt: De steen die de bouwers verworpen hebben, die is de hoeksteen geworden, en een steen des aanstoots en een struikelblok; voor hen namelijk die zich aan het Woord stoten, door ongehoorzaam te zijn, waartoe zij ook bestemd zijn. Maar u bent een uitverkoren geslacht, een koninklijk priesterschap, een heilig volk, een volk dat God Zich tot Zijn eigendom maakte; opdat u de deugden zou verkondigen van Hem Die u uit de duisternis geroepen heeft tot Zijn wonderbaar licht, u, die voorheen geen volk was, maar nu Gods volk bent; u, die zonder ontferming was, maar nu in ontferming aangenomen bent. [HSV]

2 Johannes 1:1. Van de oudste. Aan de uitverkoren vrouw en haar kinderen, die ik werkelijk liefheb – en niet alleen ik, maar allen die de waarheid hebben leren kennen.

2 Johannes 1:13. De kinderen van uw uitverkoren zuster groeten u.

Openbaring 17:14. Zij zullen oorlog voeren tegen het Lam, maar het Lam – want Heere der heren is Hij en Koning der koningen – zal hen overwinnen, en zij die samen met Hem zijn, geroepenen, uitverkorenen en gelovigen. [HSV]

Opmerking: hier lijkt een volgorde te staan. Eerst geroepen, Dan gekozen. Dan gelovig.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Soms wordt een hele gemeente uitverkorenen genoemd. Titus 1:1-2., 1 Petrus 1:1

De uitverkorenen of ander vertaald, de gekozenen, hebben positief op het evangelie gereageerd maar moeten ook nog redding en luister ontvangen. 2 Timoteüs 2:10, Titus 1:1-2.

Er zijn ook engelen die uitgekozen zijn. Een elite groep engelen. 1 Timoteüs 5:21.

Proorizo voorbestemmen

Dit zijn de gegevens van het woord proorizō.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	προορίζω proorizō	Werkwoord	G4309 SB3767	Voorbestemmen Komt 6 voor in 6 verzen KJV: predestinate (4x), determine before (1x), ordain (1x)

Ad. 1. Het woord proorizō bestaat uit pro dat ‘voor’ betekent en het woord horizo dat begrenzen, scheiden, bepalen of vaststellen betekent. Het geheel betekent te voren bepalen of voorbestemmen.

Hieronder alle teksten met dit woord.

Handelingen 4:28-31. Want inderdaad, in deze stad hebben allen samengespannen tegen Jezus, uw heilige dienaar, die door U is gezalfd: Herodes, Pontius Pilatus, alle volken en ook de stammen van Israël, om datgene te doen waarvan U had bepaald en voorbestemd dat het moest gebeuren. Welnu, Heer, sla ook nu acht op hun dreigementen en stel ons, uw dienaren, in staat om vrijmoedig uw boodschap te verkondigen door ons bij te staan, zodat zieken genezing vinden en er tekenen en wonderen gebeuren in de naam van Jezus, uw heilige dienaar.’ Toen ze hun gebed beëindigd hadden, begon de plaats waar ze bijeen waren te beven, en allen werden vervuld van de heilige Geest en verkondigden de boodschap van God vrijmoedig.

Romeinen 8:28-30. En wij weten dat voor wie God liefhebben, voor wie volgens zijn voornemen geroepen zijn, alles bijdraagt aan het goede. Wie Hij van tevoren heeft uitgekozen, heeft Hij ook van tevoren bestemd om het evenbeeld te worden van zijn Zoon, die de eerstgeborene moest zijn van talloze broeders en zusters. Wie Hij hiertoe heeft bestemd, heeft Hij ook geroepen; en wie Hij heeft geroepen, heeft Hij ook vrijgesproken; en wie Hij heeft vrijgesproken, heeft Hij ook laten delen in zijn luister.

1 Korintiërs 2:6-9. En wij spreken wijsheid onder de geestelijk volwassenen, maar een wijsheid niet van deze wereld, en ook niet van de leiders van deze wereld, die tenietgedaan worden. Wij spreken echter de wijsheid van God, als een geheimenis; een wijsheid die verborgen was en die God vóór alle eeuwen voorbestemd heeft tot onze heerlijkheid; een wijsheid die niemand van de leiders van deze wereld gekend heeft. Immers, als zij die gekend hadden, zouden zij de Heere der heerlijkheid niet gekruisigd hebben. Maar het is zoals geschreven staat: Wat geen oog heeft gezien en geen oor heeft gehoord en in geen mensenhart is opgekomen, dat is wat God bereid heeft voor hen die Hem liefhebben. [HSV]

Efeziërs 1:3-6. Gezegend zij de God en Vader van onze Heer Jezus Christus, die ons in de hemelsferen, in onze eenheid met Christus, met talrijke geestelijke zegeningen heeft gezegend. In Christus immers heeft God, voordat de wereld gegrondvest werd, ons uitgekozen om heilig en zuiver voor Hem te staan, en vol liefde heeft Hij ons naar zijn wil en verlangen voorbestemd om door Jezus Christus zijn kinderen te worden, tot eer van de grootheid van Gods genade, ons geschonken in zijn geliefde Zoon.

Efeziërs 1:7-11. In Hem hebben wij de verlossing door zijn bloed, de vergeving van de zonden, dankzij zijn rijke genade. Daarmee heeft Hij ons overladen in al zijn wijsheid en inzicht. Want Hij heeft ons het geheim van zijn wil bekend gemaakt, overeenkomstig het besluit dat Hij in Christus had genomen, ter verwezenlijking van de volheid van de tijden: alles in Christus onder één hoofd samen te brengen, alles in de hemelse regionen en alles op aarde, in Hem. In Hem hebben wij ook ons erfdeel ontvangen, daartoe voorbestemd door de beslissing van Hem die alles tot stand brengt naar zijn wilsbesluit, … [Willibrord]

Opmerking 1: ik vond de Willibrord deze moeilijk te lezen zin de meest duidelijke tekst te geven.
Opmerking 2: het erfdeel, vers 11, is o.a. verlossing, vergeving, wijsheid en inzicht en dat we meedoen dat alles in Christus onder één hoofd komt.
Opmerking 3: ‘wij’ staat voor de groep mensen die in Christus zijn.

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Dat samenspannen tegen Jezus was voorbestemd. Maar na gebed rust de Heer zijn dienaren toe met enorme kracht. Handelingen 4:28-31

Er is een loopbaan in het geloof. God kiest je uit. Hij heeft een doel met jou: dat je gaat lijken op Zijn Zoon, God riep je, Hij sprak je vrij en laat je delen in zijn luister. Romeinen 8:28-30.

God heeft een bijzondere wijsheid beschikbaar en dat is ook door God voorbestemd voor hen die Hem liefhebben. 1 Korintiërs 2:6-9

Voordat de wereld werd gegrondvest had God ‘ons’ al gekozen en bestemd om zijn kinderen te worden. Efeziërs 1:3-6.

‘Wij’ zijn voorbestemd om het erfdeel te ontvangen. het erfdeel, vers 11, is verlossing, vergeving, wijsheid en inzicht en dat we meedoen dat alles in Christus onder één hoofd komt. Efeziërs 1:7-11.

Her valt op dat het door God kiezen en voorbestemmen in twee teksten in één zin staat. Begrippen die met elkaar te maken hebben.

Andere bronnen

Er zijn boeken waarin het kiezen of de uitverkiezing is beschreven.

	Schrijver:	Titel:
1	Johannes Calvijn vertaald voor Gerrit Veldman	Institutie. Paragraaf 3.21. Blz. 440 tot 472
2	Synode van Dordrecht	Dordtse Leerregels. Op internet te vinden door ‘Dordtse Leerregels.pdf’

Ad. 1. Volgens Calvijn zijn er twee lagen in de verkiezing. Het nageslacht van Abraham. Maar daarbinnen de een wel en de ander niet zoals Jacob en Ezau.

Volgens Calvijn laat de uitverkiezing zien dat het genade is als je bij God hoort. Je kunt dat namelijk niet bereiken door je daden.

Ad. 2. Dit document is gemaakt tijdens de belangrijkste synode die de Protestantse kerk gekend heeft, namelijk die in Dordrecht in de jaren 1618 en 1619.

De Dordtse Leerregels bestaan uit vijf hoofdstukken en een Slotwoord. Per hoofdstuk zijn een aantal artikelen geformuleerd. De uitverkiezing is één van de onderwerpen. Hier een tekst van één artikel.

Het eerste hoofstuk gaat over ‘De goddelijke uitverkiezing en verwerping. In artikel 6 van dat hoofdstuk begint met: ‘God schenkt in dit leven aan sommigen het geloof, terwijl Hij het aan anderen onthoudt. Dit vloeit voort uit zijn eeuwig besluit. 1) 2) Want de Schrift zegt, dat al zijn werken Hem van eeuwigheid bekend zijn 3), en dat Hij alles werkt naar de raad van zijn wil 4). Overeenkomstig dat besluit vermurwt Hij in zijn genade de harten van de uitverkorenen, hoe hard die ook zijn, en buigt Hij ze om te geloven. Maar volgens datzelfde besluit laat Hij hen die niet zijn uitverkoren, uit kracht van zijn rechtvaardig oordeel over aan eigen slechtheid en hardheid’.

Er wordt in deze tekst naar vier verzen uit de Bijbel verwezen. In hoeverre ondersteunen deze teksten de inhoud van de tekst?

1) Handelingen 13:48. Toen de niet-Joden dit hoorden, verheugden ze zich en spraken ze vol lof over het woord van de Heer, en allen die voor het eeuwige leven bestemd waren kwamen tot geloof.
Opmerking: hier het werkwoord τάσσω Strong G5021  dat acht keer voorkomt. Je kunt hier ook vertalen met …

2) 1 Petrus 2:7-8. Voor u dan, die gelooft, is Hij kostbaar; maar voor de ongehoorzamen geldt: De steen die de bouwers verworpen hebben, die is de hoeksteen geworden, en een steen des aanstoots en een struikelblok; voor hen namelijk die zich aan het Woord stoten, door ongehoorzaam te zijn, waartoe zij ook bestemd zijn.
Opmerking: hier het werkwoord tithēmi Strong G5087 dat je kunt vertalen met leggen en plaatsen.

3) Handelingen 15:18. Aan God zijn al Zijn werken van eeuwigheid bekend. [HSV]

4) Efeziërs 1:11. In Hem zijn wij ook een erfdeel geworden, wij, die daartoe voorbestemd waren, naar het voornemen van Hem Die alle dingen werkt overeenkomstig de raad van Zijn wil. [HSV]
Opmerking: hier komt het werkwoord proorizō voor dat hiervoor al is genoemd.

Opmerking: de tekst van de Dordtse Leerregels is stelliger en bevat meer dan de Bijbel. De laatste twee zinnen in deze tekst is een eigen toevoeging.

Commentaar van de Studiebijbel op Handelingen 13:48. Het heil van God is in de eerste plaats bestemd voor de Joden (vgl. Hand.2:39). Daarom wordt ook hun als eersten het Evangelie verkondigd (vs.46). Pas wanneer zij het heil door een persoonlijke beslissing afwijzen, komt het heil tot de heidenen. We kunnen uit de werkwoordsvorm tetagmenoi (bestemd zijnde, bepaald zijnde) niet concluderen dat er een uitverkiezing is zonder dat daarbij de menselijke verantwoordelijkheid een rol speelt. We mogen aannemen dat een groot aantal heidenen reeds verlangde naar God (vgl. Cornelius, hfst.10), maar door de Joodse wetten gehinderd werd zich daadwerkelijk bij het volk van God te voegen. Maar dat zij daartoe wel ‘bestemd’ waren, bleek uit het feit dat zij gretig de boodschap van het Evangelie aannamen en tot geloof kwamen.

Overwegingen

Bijbelvertalingen
In de HSV, NBG en Statenvertaling komt het woord uitverkiezing niet voor. In de NBV21 komt eenmaal het woord uitverkiezing voor namelijk in 2 Petrus 1:10. In de Willibrord vertaling komt het woord vier keer voor.

Kerkgeschiedenis
De uitverkiezing, ook wel predestinatie of voorbeschikking genoemd is een onderwerp wat de kerk bijzonder bezig heeft gehouden, zeker in combinatie met het onderwerp ‘de vrije wil’.

Zo was de uitverkiezing in de Gereformeerde kerk in de Nederlanden van de 16de een 17de eeuw zelfs wel het grootste geschilpunt. Met aan de ene kant hoogleraar Gomarus en aan de andere kant hoogleraar Arminius. Het werd een conflict dat de toenmalige raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt uiteindelijk het leven zou kosten.

Het ging er om of God voor de zondeval al de mensen had gekozen om uitverkoren te zijn, dat waren de supralapsaristen (Latijn supra = eerder/voor, lapsus = zondeval) en infra lapsaristen. Dat waren degenen, die de overtuiging hadden dat God na de zondeval de mensen had gekozen.

Wat zouden de teksten over het van te voren gekozen te zijn naar voren willen brengen?
Het is opmerkelijk dat de ene mens God zoekt een ander mens niet, weer een ander mens naar verloop van tijd en mogelijk zijn er ook mensen die God zochten en vonden maar ermee stopten.

Er is sprake van eigen verantwoordelijkheid en er is ook sprake van dat je door God gekozen bent en dat God iets in je innerlijk legt zodat je gaat zoeken.

De keus van God om je op te zoeken is iets om blij van te worden. Dat je bij die groep hoort die door God worden gezocht. En dat je mee mag doen samen met anderen met het plan van God.we zijn ertoe zelfs voorbestemd is zeer motiverend.

Een logisch gevolg lijkt dat God anderen niet kiest. Theologen van de kerk zijn gaan redeneren. Er zijn dus ook mensen die God niet heeft uitgekozen en niet voorbestemd voor die mooie relatie. Die horen er dan dus niet bij. Die kant lees ik niet in de Bijbel.

Er wordt gezegd: ‘Ook al zou je zelf er graag wil bij willen horen’. Dat laatste is vreemd, want als God je tot Hem trekt, als je er graag bij wil horen, dan ben je dus gekozen.

Je mag beseffen als je in Christus ben, een actief lid van een christelijke gemeente, dat je blijkbaar bent uitgekozen door God. Zie bijv. 1 Tessalonicenzen 1:4.

Nader gespecificeerd
Ieder mens is door de schepper verschillend gemaakt, ieder mens is uniek. Daar zit natuurlijk een bedoeling achter. Anders had God ons allemaal gelijk gemaakt. Die verscheidenheid is bijvoorbeeld om in een groep elkaar nodig te hebben. Elkaar te waarderen. Van elkaar te genieten.

Je zou ook kunnen zeggen dat de één is gekozen voor dit doel in de gemeenschap of het gezin. En de ander is gekozen voor een andere bestemming. Wees blij met waarvoor je bent gekozen. Bij een keus voor een zware functie hoort ook een zware verantwoordelijkheid.

Lessen

Hieronder de lessen, die te geven zijn bij deze nog niet complete studie.

Wie worden in de Bijbel genoemd als uitgekozen of uitverkoren?
De kinderen van Jacob en het volk Israël maar ook enkele personen. Jacob, Mozes, koning Saul en koning David.

In het Nieuwe Testament worden de geadresseerden van de gemeente in Thessaloniki uitgekozen genoemd.

Waar heeft het kiezen van God betrekking op volgens de Bijbel? Op later in de hemel komen? Ook nog andere onderwerpen?

‘Later in de hemel komen’, daar heb ik nog geen tekst over gevonden. Wel allerlei andere mooie dingen die je kunnen overkomen.

Heb je nog invloed op het kiezen van God, kun je nog iets ten goede veranderen?
Je kunt het in ieder geval negatief beïnvloeden. Toen Mozes werd geroepen en stel dat hij niet was gegaan, dan was hij later denk ik niet uitgekozen genoemd.

Wanneer doet God dat kiezen?
Er is één tekst waar staat dat God al voor de grondlegging van de wereld koos. Was dat ‘bij wijze van spreken’ of heel bewust feitelijk bedoeld. Ik denk dat de theologie met het Griekse rationeel denken hier een verkeerde weg is ingeslagen om dat onderwerp te systematiseren.

In een andere tekst vraagt de gemeente aan God om te kiezen uit twee kandidaten. Dat zal God niet van te voren hebben geweten. We lezen dikwijls dat God inspeelt op wat mensen doen.

Is wat in de Bijbel staat over de uitverkiezing wel goed begrepen in de christelijke wereld?
In de orthodoxe kerken zeker niet. Een wereld van verschil tussen de Bijbel en hun theologie.

Is wat in de Bijbel staat over de uitverkiezing wel correct vertaald?
Het lijkt me dat in het algemeen correct is vertaald. Soms maakt men van het werkwoord kiezen en kiezen uit het zelfstandig naamwoord verkiezing.