In het Nederlands hebben we de woorden misleiden en verleiden. Misleiden is iemand iets laten geloven wat niet waar is. Verleiden is iemand iets laten doen wat voor hem of haar in het algemeen niet goed is.

Door misleiding kun je gaan dwalen. Er zijn ook mensen, die hebben er een sport van gemaakt om te misleiden. Dwaalleraars. De oorzaak is dikwijls onwetendheid.

Er zijn in de geschiedenis al veel dwaalleraars bezig geweest in de kerk. Allerlei afwijkingen t.o.v. wat in de Bijbel staat is ingevoerd geweest. Dwaalleringen zijn niet goed voor de kwaliteit van de kerk. Dat is de reden dat we als kerk zwak zijn geworden.

Wat zegt de Bijbel over misleiden en verleiden? Dat gaat het in deze studie over. Tenminste alleen nog wat er in het Nieuwe Testament over staat. Als er iemand wil uitzoeken wat er in het Oude Testament over staat. Meld je aan.

De Griekse woorden in de Bijbel

Er worden in het Grieks verschillende woorden gebruikt zowel werkwoorden, zelfstandig naamwoord en bijvoeglijk naamwoorden, die over misleiden of verleiden gaan.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	πλανάω planaō	Werkwoord	G4105 SB3572	Misleiden, doen dwalen Komt 39 keer voor in 37 verzen. KJV: deceive (24x), err (6x), go astray (5x), seduce (2x), wander (1x), be out of the way (1x).
	πλάνη planē	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G4106 SB3573	Dwaling, misleiding Komt 10 keer voor in 10 verzen. KJV: error (7x), to deceive (1x), deceit (1x), delusion (1x).
	πλάνος planos	Bijvoeglijk naamwoord	G4108 SB3575	Misleidende Komt vijf keer voor in vier teksten. KJV: deceiver (4x), seducing (1x).
2	ἀπατάω apataō	Werkwoord	G538 SB494	Verleiden, misleiden Komt vier keer voor in vier verzen. KJV: deceive (4x).
	ἀπάτη apatē	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G539 SB495	Verleiding, misleiding. Komt 7 keer voor in 7 verzen. KJV: deceitfulness (3x), deceitful (1x), deceit (1x), deceivableness (1x), deceivings (1x).
3	ἐξαπατάω exapataō	Werkwoord	G1818 SB1643	Misleiden, bedriegen. Komt vijf keer voor in vijf verzen. KJV: deceive (4x), beguile (1x).

Wat opvalt is dat het Grieks geen onderscheid maakt tussen misleiden en verleiden. Dat moet uit de context blijken zou je kunnen zeggen. Je kunt ook met dwalen vertalen, je komt op een dwaalspoor. Dat is het gevolg als je misleidt bent. Een misleider is een dwaalleraar.

Hieronder zo’n beetje alle teksten in het Nieuwe Testament waar bovenstaande woorden in voorkomen. Soms is leerzaam om de tekst nog eens te lezen door een van de andere woorden te gebruiken.

Naast deze woorden komt ook nog eenmaal het woord phrenapates SB4744 en eenmaal het woord phrenapatao SB4745 voor. Het woord phren wijs op het innerlijk. Je misleidt je innerlijk. Aan het eind van deze studie komen ze aan de orde.

Dwalen, misleiden (planao)

Hieronder staan de 37 teksten waar het werkwoord planao in voorkomt. Ik de teksten gegroepeerd per onderwerp. Allereerst dat je zorg moet hebben voor mensen, die misleidt zijn, die dwalen.

Zorg voor hen, die misleidt zijn.
Dit zijn de woorden van Jezus.
Matteüs 18:12-13. Wat denken jullie? Als iemand honderd schapen bezit en een daarvan dwaalt af, zal hij er dan niet negenennegentig in de bergen achterlaten en op weg gaan om het afgedwaalde dier te zoeken? Als het hem lukt het te vinden, dan zal hij zich, dat verzeker ik jullie, over dat ene meer verheugen dan over de negenennegentig andere die niet afgedwaald waren.

Paulus herinnert zijn vriend er aan dat zij ook eens dwaalden.
Titus 3:3. Ook wij waren eens onverstandig, ongehoorzaam, op de verkeerde weg, slaaf van allerlei begeerten en lusten. Ons leven stond in het teken van boosaardigheid en afgunst, we verafschuwden en haatten elkaar.

Hier gaat het over Gods zorg voor het volk, terwijl ze maak blijven dwalen.
Hebreeën 3:10-11. … veertig jaar lang. Daarom werd die generatie door mijn woede getroffen, ik zei: “Altijd weer dwaalt hun hart, mijn wegen kennen ze niet.” En in mijn toorn heb ik gezworen: “Nooit zullen ze binnengaan in mijn rust.”’

En hier gaat het om een hogepriester van het volk Israël.
Hebreeën 5:1-2. Ieder mens die tot hogepriester wordt gekozen, behartigt de belangen van de mensen bij God: hij brengt gaven en offers voor hun zonden. Doordat hij zelf aan zwakheden ten prooi kan vallen, is hij bij machte begrip op te brengen voor hen die uit onwetendheid dwalen.

Jakobus 5:19-20. Broeders en zusters, als een van u afdwaalt van de waarheid en een ander laat hem daarheen terugkeren, dan mag hij weten: wie een zondaar van het dwaalspoor terugbrengt, redt hem van de dood en wist tal van zonden uit.

1 Petrus 2:25. Eens dwaalde u als schapen, nu bent u teruggekeerd naar hem die de herder is, naar hem die uw ziel behoedt.

Als je je wilt wapenen tegen misleiding, dan moet je dit doen
Dit was tegen de sadduceeën, die Jezus een vraag stelden over het huwelijk bij de opstanding.
Matteüs 22:29. Jezus gaf hun ten antwoord: ‘U dwaalt, blijkbaar kent u de Schriften niet, en de macht van God evenmin!

In Marcus staat dezelfde uitspraak van Jezus met daarbij ook nog een voorbeeld van een dwaling, die vanwege die reden is ontstaan.
Marcus 12:24-27. Jezus antwoordde: ‘Dwaalt u niet? U kent de Schriften niet en de macht van God evenmin. Want wanneer de mensen uit de dood opstaan, trouwen ze niet en worden ze niet uitgehuwelijkt, maar zijn ze als engelen in de hemel. Wat betreft de opwekking van de doden, hebt u in het boek van Mozes in het gedeelte over de doornstruik niet gelezen dat God tegen hem zei: “Ik ben de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob”? Hij is geen God van doden, maar van levenden; u dwaalt vreselijk!’

Waarschuwingen van Jezus voor misleidingen in de toekomst
Matteüs 24:4-5. Jezus antwoordde hun: ‘Pas op dat niemand jullie misleidt. Want er zullen velen komen die mijn naam gebruiken en zeggen: “Ik ben de messias,” en ze zullen veel mensen misleiden.
Matteüs 24:11. Er zullen talrijke valse profeten komen die velen zullen misleiden.
Matteüs 24:24. Want er zullen valse messiassen en valse profeten komen, die indrukwekkende tekenen en wonderen zullen verrichten om ook Gods uitverkorenen zo mogelijk te misleiden.

Opmerking 1: die valse profeten en messiassen zijn er ook binnen en buiten de kerk gekomen en hebben inderdaad velen misleid.
Opmerking 2: vergelijk bare teksten staan ook in Marcus 13:5-6 en Lukas 21:8.

Hier gaat het over Jezus, waarvan werd gezegd dat hij de mensen misleidde.
Johannes 7:12. Overal werd over hem gesproken: sommigen vonden dat hij een goed mens was, anderen meenden dat hij het volk misleidde.
Johannes 7:47. Maar de farizeeën zeiden: ‘Hebben jullie je ook al laten misleiden?

Er wordt ook onwaarheden met naam en toenaam genoemd, laat je door die leugens niet misleiden.
Er staat in de NBV vertaling hieronder ‘vergis u niet’. HSV en NBG vertalen wel met ‘dwaalt niet’. Je kunt ook vertalen met ‘laat je niet misleiden’.

1 Korintiërs 6:9-10. Weet u niet dat wie onrecht doet geen deel zal hebben aan het koninkrijk van God? Vergis u niet. Ontuchtplegers noch afgodendienaars, overspeligen, schandknapen noch knapenschenders, dieven noch geldwolven, dronkaards, lasteraars noch uitbuiters zullen deel hebben aan het koninkrijk van God.
Opmerking: misschien heb je het idee dat ondanks je kwalijke gedrag toch deel kunt hebben aan het Koninkrijk van God. Is niet zo.

1 Korintiërs 15:33. Maar vergis u niet: slecht gezelschap bederft goede zeden.
Opmerking: denk niet dat je bij slecht gezelschap het goed kunt blijven leven.

Galaten 6:6-8. Wie onderwezen wordt, moet al het goede dat hij bezit met zijn leermeester delen. Vergis u niet, God laat niet met zich spotten: wat een mens zaait, zal hij ook oogsten. Wie op de akker van zijn zondige natuur zaait oogst de dood, maar wie op de akker van de Geest zaait oogst het eeuwige leven.
Opmerking: laat je niet verleiden door te denken dat het leven wat je leeft niet serieus is.

Jakobus 1:16-18. Geliefde broeders en zusters, vergis u niet: elke goede gave, elk volmaakt geschenk komt van boven, van de Vader van de hemellichten; bij hem is nooit enige verandering of verduistering waar te nemen. Hij wilde ons door de verkondiging van de waarheid tot leven roepen, om ons de eersten te maken in zijn schepping.
Opmerking: Halleluja.

1 Johannes 1:8. Als we zeggen dat we de zonde niet kennen, misleiden we onszelf en is de waarheid niet in ons.
Opmerking: ieder heeft wel dingen in zijn leven waar hij of zij mee worstelt.

Het zal steeds slechter gaan met hen, die misleiden

2 Timoteüs 3:13. Slechte mensen en oplichters zullen van kwaad tot erger vervallen; het zijn bedriegers die zelf bedrogen worden.

Dit is een tekst over mensen, die onverstandig leven.
2 Petrus 2:15-16. Ze zijn afgedwaald, ze hebben de rechte weg verlaten en treden in de voetsporen van Bileam, de zoon van Bosor, die zich maar al te graag liet betalen voor onrecht. Maar hij werd voor zijn vergrijp terechtgewezen: een stom lastdier, dat met de stem van een mens sprak, maakte een eind aan de waanzin van die profeet.

Johannes roept op om te blijven bij wat ze van begin af haan hebben gehoord.
1 Johannes 2:26. Dit wilde ik u schrijven over hen die proberen u te misleiden.
Opmerking: laat je niet van de goede weg afhouden is de boodschap.

En hier schrijft Johannes eerst dat als we in Hem blijven we niet zullen zondigen. Dan zijn we ook niet wetteloos.
1 Johannes 3:7. Kinderen, laat niemand u misleiden: wie rechtvaardig leeft is een rechtvaardige, zoals ook Jezus rechtvaardig is.
Opmerking: daarom als je als rechtvaardige leeft, wees dan je ook bewust dat je een rechtvaardige ben.

Hier is het letterlijk dwalen bedoeld, het gevolg van anderen, die geestelijk dwaalden
Er waren gelovigen in de tijd van de schrijvers, die op de vlucht moesten gaan vanwege het evangelie. Ze dwaalden als het ware door de wereld.

Hebreeën 11:38-40. Ze doolden door verlaten oorden en berggebieden en verscholen zich in grotten en holen onder de grond. Ze waren voor de wereld te goed. Al deze mensen, die van oudsher om hun geloof geprezen worden, hebben de belofte niet in vervulling zien gaan omdat God voor ons iets beters had voorzien, en hij hen niet zonder ons de volmaaktheid wilde laten bereiken.

Uit het boek Openbaring
Het boek Openbaringen is het boek over de geestelijke strijd. Kenmerkend bij geestelijke strijd is misleidt worden of juist niet, dat je anderen weer op het goede pad brengt.

Aan de gemeente van Tyatira.
Openbaringen 2:20. Maar dit heb ik tegen u: u laat die Izebel, die zichzelf profetes noemt, haar gang gaan terwijl ze mijn dienaren met haar uitspraken tot ontucht en het eten van heidens offervlees verleidt.
Openbaringen 12:9. De grote draak werd op de aarde gegooid. Hij is de slang van weleer, die duivel of Satan wordt genoemd en die de hele wereld misleidt. Samen met zijn engelen werd hij op de aarde gegooid.
Openbaring 13:14. Het wist de mensen die op aarde leven te misleiden door de tekenen die het voor de ogen van het eerste beest kon verrichten. Het droeg hun op een beeld te maken voor het beest dat ondanks zijn steekwond toch leefde.

Dit is een profetie over Babel.
Openbaringen 18:23. … het licht van de lamp nooit meer in je schijnen. Het feestgedruis rond bruid en bruidegom zal in jou nooit meer te horen zijn. Eens waren je handelaars de groten der aarde, alle volken bezweken voor je verleidende toverij.

Openbaring 19:20. Het beest werd gevangengenomen, samen met de valse profeet die in zijn bijzijn tekenen had verricht, waardoor hij iedereen had misleid die het merkteken van het beest droeg en zijn beeld aanbad. Levend werden ze in de vuurpoel met brandende zwavel gegooid.

Openbaringen 20:3. Hij gooide hem in de diepte, sloot de put boven hem en verzegelde die, opdat de volken niet meer door hem misleid zouden worden tot de duizend jaar voorbij waren; daarna moet hij korte tijd worden losgelaten.

Openbaring 20:8. Dan gaat hij eropuit om de volken aan de vier hoeken van de aarde, Gog en Magog, te misleiden. Hij brengt hen voor de strijd bijeen, een menigte zo talrijk als zandkorrels aan de zee.

Openbaring 20:10. En de duivel, die hen misleidde, wordt in de poel van vuur en zwavel gegooid, bij het beest en de valse profeet. Daar zullen ze dag en nacht worden gepijnigd, tot in eeuwigheid.

Welke dwalingen zijn er (plane)

Er worden tien dwalingen genoemd in het Nieuwe Testament.

Matteüs 27:64. Geef dan bevel dat het graf tot de derde dag toe beveiligd wordt, opdat Zijn discipelen Hem ’s nachts misschien niet komen stelen en tegen het volk zeggen: Hij is opgewekt uit de doden. En dan zal de laatste dwaling erger zijn dan de eerste. [HSV]
Opmerking: de NBV vertaalt plane met ‘leugen’, wat naar mijn idee een onjuiste indruk geeft.

Romeinen 1:26-27. Daarom heeft God hen uitgeleverd aan onterende verlangens. De vrouwen hebben de natuurlijke omgang verruild voor de tegennatuurlijke, en ook de mannen hebben de natuurlijke omgang met vrouwen losgelaten en zijn in hartstocht voor elkaar ontbrand. Mannen plegen ontucht met mannen; zo ontvangen ze, door eigen toedoen, het verdiende loon voor hun dwaling.

Ga op de weg van volwassen worden in het geloof.
Efeziërs 4:14. Dan zijn we geen onmondige kinderen meer die stuurloos ronddobberen en met elke wind meewaaien, met wat er maar verkondigd wordt door mensen die tot alles in staat zijn wanneer ze anderen listig en doortrapt op een dwaalspoor willen brengen. 

Paulus geeft zijn goede bedoelingen aan bij de gemeente.
1 Tessalonicenzen 2:3. Onze oproep berust niet op een dwaling, op oneerlijkheid of bedrog.

Als mensen kiezen om het onderwijs van God naast zich neer te leggen zal uiteindelijk dit gebeuren.
2 Tessalonicenzen 2:11-12. En daarom zal God hun een krachtige dwaling zenden, zodat zij de leugen geloven, opdat zij allen veroordeeld worden die de waarheid niet geloofd hebben, maar een behagen hebben gehad in de ongerechtigheid. [HSV]

Jakobus 5:19-20. Broeders en zusters, als een van u afdwaalt van de waarheid en een ander laat hem daarheen terugkeren, dan mag hij weten: wie een zondaar van het dwaalspoor terugbrengt, redt hem van de dood en wist tal van zonden uit.

Het kan zo maar gebeuren dat mensen, die van dwaalwegen waren gered opnieuw in problemen komen.
2 Petrus 2:18. Want door zeer hoogdravende woorden vol onzin te spreken, verlokken zij met de begeerten van het vlees en met losbandigheden mensen die daadwerkelijk ontvlucht waren aan hen die in dwaling verkeren. [HSV]
2 Petrus 3:17. U dan, geliefden, omdat u dit van tevoren weet, wees op uw hoede, zodat u niet door de dwaling van normloze mensen wordt meegesleept en afvalt van uw eigen vastheid. [HSV]

1 Johannes 4:6. Wij komen uit God voort. Wie God kent luistert naar ons. Wie niet uit God voortkomt luistert niet naar ons. Hieraan kunnen we de Geest van de waarheid en de geest van de dwaling herkennen.

Hier gaat het over de dwaling van Bileam.
Judas 1:11. Wee hun, want zij zijn de weg van Kaïn ingeslagen en hebben zich om loon in de dwaling van Bileam gestort en zijn door het tegenspreken als van Korach omgekomen.
Opmerking: de dwaling van Bileam was dat hij dacht je zonder problemen wel tegen de wil van God in kon gaan.

Wat kunnen we van deze teksten over dwalingen leren?
Om te voorkomen dat je zelf in dwalingen terecht komt is het belangrijk om volwassen te worden in je geloof. Efeziërs 4.

De apostel Paulus vermeldt dat het met eerlijke bedoelingen bezig is. Romeinen. En weet ik persoonlijk ook zeker.

In dwalingen gaan geloven is ook een vorm van een oordeel. Zie Tessalonicenzen.

Er wordt twee teksten met concrete dwalingen genoemd. Of Jezus nu wel of niet is opgestaan en de dwaling van Bileam.

Er zijn hele groepen mensen, die in dwalingen leven volgens Paulus in zijn brief aan de Romeinen en volgens Petrus. De dwaling is dat je zonder zedelijk gedrag en zonder normen goed kunt leven.

Johannes meldt dat er onder mensen een geest van dwaling kan zijn. Het kan zijn dat je daardoor niet naar goede woorden kunt luisteren.

Ook hier het mooie uitzicht voor hen, die mensen uit een dwaling halen. Zie Jakobus.

Misleiders (planos)

Van de vijf keer dat het bijvoeglijk naamwoord planos voorkomt gaar het drie keer over menselijke misleiders en twee keer over geestelijke misleiders.

Je kunt er van worden beschuldigd misleider te zijn terwijl je het niet bent.

Dat gebeurde Jezus.
Matteüs 27:62-63. De volgende dag, dat is de dag na de voorbereiding, kwamen de overpriesters en de Farizeeën bij Pilatus bijeen, en zeiden: Heer, wij herinneren ons dat deze verleider gezegd heeft toen Hij nog leefde: Na drie dagen zal Ik opgewekt worden. [HSV]

Het gebeurde ook de apostel Paulus.
2 Korintiërs 6:8. We worden bedriegers genoemd maar spreken de waarheid.

Maar in het echt zijn er misleidende geesten.
1 Timoteüs 4:1. Maar de Geest zegt uitdrukkelijk dat in latere tijden sommigen afvallig zullen worden van het geloof en zich zullen wenden tot misleidende geesten en leringen van demonen. [HSV]

En ook mensen, die misleiders zijn.
2 Johannes 1:7. Er zijn veel misleiders in de wereld verschenen die de komst van Jezus Christus als mens niet belijden. In hen is de misleider bij uitstek, de antichrist, te herkennen.

Opmerking: in veel kerken belijden ze wel enerzijds dat Jezus als mens gekomen is, maar ze beoordelen Jezus anderzijds wel als God. Hij kon alles, Hij wist alles, Hij doorzag alles, Hij wist alles van tevoren. Dat lijkt me zeker een dwaling. Als je Jezus bij zijn komst hier op aarde wel als mens ziet dan ontstaat er ook de wil om Hem na te volgen.

Misleiden en misleiding (apatao en apate)

Hier de 11 teksten waar de woorden apatao en apate in voorkomen.

Efeziërs 5:6. Laat u door niemand met loze woorden misleiden, want wie God ongehoorzaam is, wordt getroffen door zijn toorn.

In het onderwijs over de man vrouw relatie.
1 Timoteüs 2:14. En niet Adam werd misleid, maar de vrouw; zij overtrad Gods gebod.

Jakobus 1:26. Wie meent dat hij God dient, terwijl hij zijn tong niet kan beteugelen, zit op een dwaalspoor, en heel zijn godsdienst is vergeefse moeite.

Matteüs 13:22. Het zaad dat tussen de distels is gezaaid, dat zijn zij die het woord horen, maar bij wie de zorg om het dagelijkse bestaan en de verleiding van de rijkdom het woord verstikken, zodat het zonder vrucht blijft.

Dit is een gelijkwaardige tekst in het boek Marcus met als toevoeging de verwijzing naar verlangens naar van allerlei en nog wat.
Marcus 4:19. maar de zorgen om het dagelijks bestaan en de verleiding van de rijkdom en hun verlangens naar allerlei andere dingen komen ertussen en verstikken het woord, zodat het zonder vrucht blijft.
Opmerking: je zou ook kunnen vertalen met de misleiding van de rijkdom.

Efeziërs 4:21-24. Door Jezus wordt duidelijk dat u uw vroegere levenswandel moet opgeven en de oude mens, die te gronde gaat aan bedrieglijke begeerten, moet afleggen, dat uw geest en uw denken voortdurend vernieuwd moeten worden en dat u de nieuwe mens moet aantrekken, die naar Gods wil geschapen is in waarachtige rechtvaardigheid en heiligheid.

Kolossenzen 2:8. Wees op uw hoede en laat u niet meeslepen door holle en misleidende theorieën die op menselijke tradities zijn gebaseerd en zich richten op de machten van de wereld en niet op Christus.

2 Tessalonicenzen 2:9-10. De komst van de wetteloze mens is het werk van Satan en gaat gepaard met groot machtsvertoon en valse tekenen en wonderen, en allen die verloren zullen gaan, zal hij met zijn kwaadaardigheid verleiden. Want ze hebben de liefde voor de waarheid, die hen had kunnen redden, niet aanvaard.

Hebreeën 3:13. … maar wijs elkaar terecht, elke dag dat dit ‘vandaag’ nog geldt, opdat niemand van u halsstarrig wordt omdat hij door zonde verleid werd.

2 Petrus 2:13. En wanneer ze samen met u aan een feestmaal deelnemen, zijn ze een schandvlek voor uw gezelschap, omdat ze zwelgen in hun bedrieglijk genot. 

Misleiden (exapatao)

Hiervoor ging het om het woord apatao. Het voorvoegsel ‘ex’ accentueert dat degene, die men misleidt uit zijn normale doen of denken wordt weggeleid. [Bron Studiebijbel]

Hier de vijf teksten waar het woord exapatao in voorkomt.

Ik ben misleid om door het doen van verkeerde daden, de geboden te overtreden en dat wordt mijn dood.
Romeinen 7:11. De zonde heeft gebruikgemaakt van het gebod: ze heeft mij misleid en mij door het gebod gedood.

Dit gaat over misleiders.
Romeinen 16:18. … want zulke mensen dienen niet Christus, onze Heer, maar alleen hun eigen lusten, en door fraaie en welluidende woorden misleiden ze argeloze mensen.

Je moet ook niet jezelf misleiden.
1 Korintiërs 3:18. Laat niemand zichzelf bedriegen. Wanneer iemand van u denkt dat hij in deze wereld wijs is, moet hij eerst dwaas worden; pas dan kan hij wijs worden.
Opmerking: de wijsheid van het geloof kan heel anders zijn dan de wijsheid van de wereld.

2 Korintiërs 11:2-3. Ik waak over u zoals God over u waakt. Ik heb u aan één man uitgehuwelijkt, aan Christus, en ik wil u als een kuise bruid aan hem geven. Alleen vrees ik dat, zoals Eva door de slang op sluwe wijze bedrogen werd, uw gedachten worden weggelokt van de oprechte en zuivere toewijding aan Christus.

2 Tessalonicenzen 2:3. Laat u door niemand misleiden, op geen enkele manier. De dag van de Heer breekt niet aan voordat velen zich van het geloof hebben afgekeerd en de wetteloze mens verschenen is, hij die verloren zal gaan.

Innerlijke misleiders en misleiden (phren)

Twee keer is er een woord voor misleiden waar phren aan is toegevoegd om daarmee het innerlijk aan te geven. Hier eerste het woord als zelfstandig naamwoord en daarna als werkwoord.

Dit was het advies van de apostel om hen stevig aan te pakken.
Titus 1:10-11. Want er zijn ook veel opstandigen, mensen die zinloos praten en misleiders, vooral die van de besnijdenis zijn. Men moet hun de mond snoeren. Zij brengen hele huisgezinnen in verwarring, door te leren wat onbehoorlijk is, om schandelijke winst. [HSV]

Galaten 6:3. Wie denkt dat hij iets is terwijl hij niets is, bedriegt zichzelf.
Opmerking: een goed advies, ken je zelf op een eerlijke manier.

Onwetendheid

De meeste kans maakt een dwaalleer als je onwetend bent.

	Woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	ἀγνοέω agnoeō	Werkwoord	G50 SB40	Onwetend zijn, niet begrijpen Komt 22 keer voor in 21 verzen KJV: be ignorant (7x), ignorant (4x), know not (4x), understand not (3x), ignorantly (2x), unknown (2x).
2	ἀγνόημα agnoēma	Zelfstandig naamwoord onzijdig	G51 SB41	In onwetend begane overtreding Komt eenmaal voor KJV: error (1x).
3	ἄγνοια agnoia	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G52 SB42	Onwetendheid Komt vier maal voor. KJV: ignorance (4x).
4	ἀγνωσία agnōsia	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G56 SB46	Onwetendheid. Komt twee keer voor KJV: not the knowledge (1x), ignorance (1x).

1. Agnoeo niet weten, niet kennen, niet erkennen, niet begrijpen.

Het woord komt voor in 21 verzen.

2. Agnoema
Hebreeën 9:7.

Opmerking: in de LXX komt het ook voor in Genesis 43:12.

3. Agnoia, onwetendheid. Op de manier waarop het wordt gebruikt lijkt het op niet willen weten.

Handelingen 3:17.

Handelingen 17:30

Efeziërs 4:18.

1 Petrus 1:14.

4. Agnosia onwetendheid in de zin van gebrek aan kennis en ervaring.

1 Korintiërs 15:34.

1 Petrus 2:15.

Andere bronnen

Van de in juli 2022 afgetreden premier Boris Johnson van het Verenigd Koninkrijk werd een beschrijving gegeven van zijn misleidingsmethoden.

Hij beheerst het gebruik van fouten, weglatingen, overdrijvingen, verkleining, dubbelzinnigheid en platte ontkenning. Hij is even bedreven in de ironische grap, de leugen en de grote leugen, het wezelwoord en de halve waarheid, de hyperbolische leugen, de voor de hand liggende leugen als de onzin leugens. Schrijver Peter Osborne publiceerde een heel boek over de leugens die door Johnson in de loop der jaren werden opgedist.

Samenvatting

Het is een belangrijke en mooie taak en ook een opdracht om mensen, die op een dwaalspoor zijn geraakt, weer op het juiste pad te brengen.

Het dwaalspoor begint met verkeerde vertuigingen en dat kan dan leiden tot verkeerd gedrag.

Verkeerde daden leiden niet alleen tot de dood zoals de Bijbel dat noemt maar ook tot boosheid van God. In de hoop van God, dat je je bekeert.

Om te voorkomen dat je op een dwaalspoor komt is het belangrijk dat je de Bijbel kent en dat je de kracht van God kent.

Het is goed om ook zelf op de hoede te zijn voor mensen, die je misleiden. Ze waren er in de tijd van Jezus en de apostelen, ze waren er in de geschiedenis en ze zijn er ook heden ten dage.

Dit is het rijtje van waar je je in ieder geval niet moet toe laten misleiden of verleiden:

• zorgen om dagelijks bestaan, rijkdom, verlangens, Matteüs 13:22, Marcus 4:19
• fraaie en welluidende woorden, Romeinen 16-18, loze woorden, Efeziërs 5:6, holle theorieën, Kolossenzen 2:8
• dat je denkt Gods beloften te ontvangen als je je met allerlei onreine praktijken bezig houdt. 1 Korintiërs 6:9
• verkeren in slecht gezelschap 1 Korintiërs 15:33.
• doet je fout kunt doen zonder gevolgen. Galaten 6:6.
• groot machtsvertoon en valse tekenen en wonderen (2 Tessalonicenzen 2:9)
• denken dat het goed er vanzelf is, Jakobus 1:16
• je laten betalen voor onrecht, 2 Petrus 2:15.
• denken dat we de zonde niet kennen, mooi weer spelen, 1 Johannes 1:8.

Pastorale notities

Hier wat punten, die van belang zijn in het pastoraat.

Heel belangrijk om anderen te helpen van dwaalwegen af te komen. Let wel op dat hun nieuwe wegen ook geen dwaalwegen zijn of dat ze juist op een dwaalweg komen. Dan ben je aan het brokken maken.

Je kunt brokken maken voorkomen door veel van de Bijbel en van God af te weten. Daar is deze site voor bedoeld.

We leven in een tijd van complottheorieën, er zijn allerlei dogma’s van wat wel de linkse kerk wordt genoemd, er zijn allerlei overtuigingen in de christelijke kerk, die niet sporen met de Bijbel en daarbuiten zijn er ook van allerlei overtuigingen, die niet sporen met de Bijbel.

Sommige overtuigingen doen weinig kwaad, maar andere zijn juist heel blokkerend. Goed om de meest blokkerende overtuigingen te lokaliseren.

Om mensen van overtuiging te doen veranderen is goede uitleg nodig en de Heilige Geest, die mensen kan overtuigen.

Nadat iemand is overtuigd, is het van belang om de nieuwe overtuiging te laten borgen en van de oude overtuiging afstand steeds verre te blijven. In vervolggesprekken kun je indien nodig op de verandering nog een keer terugkomen.