Dit is een studie over een onderwerp dat bij christenen nauwelijks in beeld is. En voor zover mijn ervaring, het onderwerp roept ook weerstand en ergernis op. Jammer vind ik dat. Ieder onderwerp in de Bijbel is van belang voor ons, ook dit onderwerp.

Rein en onrein is ook niet pas een onderwerp geworden toen het volk Israël bij de berg Sinaï de wet ontving. Het was daarvoor al een onderwerp. Het is dus een onderwerp voor de hele mensheid. Of je nu wel of niet op een of andere manier met Israël verbonden bent.

Studievragen

Welke gevolgen heeft het voor je dagelijks leven als je rein of onrein bent.

Hoe wordt je onrein en hoe kun je dan weer rein worden.

Oude Testament

In het Oude Testament komen diverse woorden voor, die over rein en onrein gaan. Hier eerst het woord rein.

Rein (tahor)

Woorden rond het woord rein komen meer dan 200 keer in het Oude Testament voor. Geen klein onderwerp dus in de Bijbel. Hier het overzicht.

	Hebreeuws woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	טָהוֹר tahowr	Bijvoeglijk naamwoord	H2889	Rein Komt 94 keer voor. KJV: clean (50x), pure (40x), fair (2x), purer (1x), variant (1x).

Het zelfstandig naamwoord woord tahowr, rein, komt 94 keer voor, waarvan 28 keer in het boek Exodus en 21 keer in het boek Leviticus. Het woord komt voor het eerst voor in Genesis 7 waar het gaat om reine en onreine dieren die zullen meereizen in de ark van Noach.

Het werkwoord taher reinigen komt ook 94 keer voor waarvan 43 keer in het boek Leviticus. Dit woord komt voor het eerst voor in het boek Genesis als aartsvader Jacob naar Bethel gaat, zie citaat hieronder.

Reine en onreine dieren
De indeling van dieren in reine en onreine dieren komen we al tegen bij de vroege geschiedenis van de mensheid namelijk bij de ark van Noach.

Genesis 7:1-3. Toen zei de HEER tegen Noach: ‘Ga de ark in, samen met je hele gezin, want ik heb gezien dat jij als enige van deze generatie rechtschapen bent. Van alle reine dieren moet je zeven mannetjes en hun wijfjes meenemen, van de onreine dieren moet je er twee meenemen, een mannetje en zijn wijfje, en van de vogels weer zeven mannetjes en wijfjes, om hun voortbestaan op aarde veilig te stellen.

Opmerking 1: het gaat hier over tahor, reine dieren en niet tahor, niet reine dieren. Het woord tame voor onrein staat niet in de tekst. Zit daar een betekenis achter? <>>
Opmerking 2: ook in de tijd voordat het volk Israël er was werd er al over reine en onreine dieren gesproken.

Genesis 7:7-9. Om aan het water te ontkomen ging Noach de ark in, samen met zijn zonen, zijn vrouw en de vrouwen van zijn zonen. Van de reine en de onreine dieren, van de vogels en van alles wat op de aardbodem rondkruipt, kwamen er telkens twee bij Noach in de ark, een mannetje en een wijfje, in overeenstemming met wat God hem had opgedragen.

Opmerking: op de vraag waarom bepaalde dieren rein en andere dieren niet rein zijn, heb ik maar een beperkt antwoord. De afvalopruimers onder de dieren zoals de varkens, de aasvogels en de schaaldieren zijn onrein.

Dit gebeurde nadat iedereen uit de ark de aarde weer kon bewonen.
Genesis 8:20. Noach bouwde een altaar voor de HEER; daarop bracht hij brandoffers van al het reine vee en alle reine vogels.

Hier het gebod van God om alleen reine dieren te eten.
Leviticus 20: 24-26. Ik ben de HEER, jullie God, die jullie van alle andere volken heeft onderscheiden. Daarom moeten jullie onderscheid maken tussen reine dieren en onreine, tussen onreine vogels en reine, opdat je je keel niet verontreinigt met lopende dieren, vogels of kruipende dieren die ik voor jullie heb onderscheiden als ​onrein. Wees ​heilig​ omwille van mij, want ik, de HEER, ben ​heilig​ en ik heb jullie van de andere volken onderscheiden om mijn volk te zijn.

Opmerking: in deze tekst staat wel de woorden tame wat je met onrein kunt vertalen.

Rein (Puur) goud
In het boek Exodus gaat het over taher, rein, goud, wat wij zouden vertalen met puur goud of zuiver goud. Die uitdrukking komt een flink aantal keer voor.

Exodus 25:10. Laat van acaciahout een ark maken, een kist van twee-en-een-halve el lang, anderhalve el breed en anderhalve el hoog. Overtrek die met zuiver goud, zowel vanbinnen als vanbuiten; aan de bovenkant moet je rondom een gouden sierlijst aanbrengen.

Exodus 25:16-17. In de ark moet je de verbondstekst leggen die ik je zal geven. Je moet ook een verzoeningsplaat maken van zuiver goud, twee-en-een-halve el lang en anderhalve el breed. 

Exodus 25: 23-24. Maak een tafel van acaciahout, twee el lang, één el breed en anderhalve el hoog. Overtrek hem met zuiver goud en breng rondom een gouden sierlijst aan.

Exodus 25:29. Maak ook de bijbehorende schotels, schalen en kannen, en kommen voor de wijnoffers, allemaal van zuiver goud.

Exodus 25:31. Maak een lampenstandaard van zuiver goud. De voet, de schacht, de kelken, knoppen en bloemen moeten uit één stuk worden gedreven.

Exodus 25:36-39. De hele standaard, met de zes armen en de knoppen, moet uit één stuk zuiver goud gedreven worden. Maak er zeven lampen voor en zet die er zo op dat het licht naar voren valt. De snuiters en bakjes moeten ook van zuiver goud zijn. Gebruik voor de lampenstandaard en voor de bijbehorende voorwerpen een talent zuiver goud.

Over zuiver goud wordt ook in de hoofdstukken Exodus 28, 30, 31, 37 en 39 gesproken.

Er wordt ook twee keer gesproken over rein, puur of zuiver reukwerk.
Exodus 30:34-35. De HEER zei tegen Mozes: ‘Neem balsemhars, cistushars en galbanum, en naast deze specerijen zuivere wierook, van alles een gelijke hoeveelheid, en bereid daaruit reukwerk, een mengsel zoals een reukwerker dat maakt. Meng er zout door, het moet zuiver en heilig zijn.

Exodus 37:29. Ook bereidde men de heilige zalfolie, en fijn reukwerk zoals een reukwerker dat maakt.

De reine of zuivere kandelaar en tafel.
Leviticus 24:4. Op de kandelaar van zuiver goud moet hij de lampen voor het aangezicht van de HEERE voortdurend verzorgen. [HSV]
Opmerking: het Hebreeuwse woord ‘menorah’, is met kandelaar vertaald.

Hier gaat het over de reine tafel. De toevoeging van het woord goud
Leviticus 24:6. U moet ze dan in twee rijen leggen, zes per rij, op de tafel die met zuiver goud overtrokken is voor het aangezicht van de HEERE. [HSV]
Opmerking: het Hebreeuwse woord sjoelchan is met tafel vertaald.

Het gaat hier over de nakomelingen van Aäron.
2 Kronieken 13:11. Ze dragen elke ochtend en elke avond brandoffers op aan de HEER, brengen reukoffers, leggen de toonbroden neer op de met zuiver goud overtrokken tafel en ontsteken elke avond de lampen in de gouden lampenstandaard. Wij nemen dus de voorschriften van de HEER in acht, maar u hebt u van hem afgewend.

Opmerking 1: ook hier is het Hebreeuwse woord sjoelchan met tafel vertaald

Opmerking voor deze teksten: goud is goed zou je kunnen zeggen, maar hier gaat het om puur, zuiver, rein of kosher goud bij. Hadden ze het op een bijzondere manier vervaardigd? Ik weet het (nog) niet.

Een reine plaats
Een enkele keer gaat het om een reine plaats. In het Hebreeuws is het woord voor plaats maqom, Strong H4725.

Leviticus 4:11-12. Maar de huid van de stier en al het vlees moeten, net als de kop, de poten, de ingewanden en hun inhoud, buiten het kamp worden gebracht, naar de plaats waar de as van de offers wordt gestort. Daar, op die reine plaats, moet dit alles op een houtvuur verbrand worden.

Opmerking: de plaats is rein geworden omdat daar de as van de offers werd gestort. Daar konden dan resten van de offers worden verbrand zonder dat de plaats onrein zou worden.

Leviticus 6:11. Dan moet hij zijn kleding uittrekken en andere kleren aantrekken, en de as buiten het kamp naar een reine plaats brengen. [HSV]

Leviticus 10:14. Jullie moeten het eten op een heilige plaats; het is voor jou en je zonen bestemd als jullie aandeel in de offergaven voor de HEER. Zo is het mij opgedragen. Maar het borststuk en de rechterachterbout mogen jij en je zonen en dochters op elke reine plaats eten; ze zijn voor jou en je zonen bestemd als jullie aandeel in de vredeoffers van de Israëlieten.

In de tekst van Numeri 19:9 gaat het ook over een reine plaats. Deze tekst zal worden besproken bij het onderwerp reinigingswater.

Mensen die rein zijn
Leviticus 7:19. Iedereen die rein is mag van het offervlees eten.

Onderscheid kunnen maken tussen rein en onrein
De Heere God vraagt van mensen dat ze onderscheid kunnen maken over wat onrein en rein is. Het Hebreeuwse woord voor scheiden is badal, Strong H914. Bijvoorbeeld in de tekst van Genesis 1:4. de Heer scheidde het licht van de duisternis.

Dit is een woord van de HEER gericht tegen Aäron en zijn zonen.
Leviticus 10:10-11. Jullie moeten onderscheid kunnen maken tussen wat ​heilig​ is en wat niet, tussen wat ​rein​ (tahowr) is en wat ​onrein (tame’), en de Israëlieten uitleg geven over alle bepalingen die de HEER bij monde van ​Mozes​ aan hen bekendgemaakt heeft.’

Opmerking 1: in de tekst staat eerst onrein en dan rein, waarom heeft de NBV dat omgewisseld?
Opmerking 2: Het gaat er om dat priesters rein en onrein van elkaar kunnen scheiden. Dat is de opdracht van de HEER aan de priesters.

Leviticus 11:47. Er moet onderscheid worden gemaakt tussen wat rein is en wat onrein en tussen dieren die wel en dieren die niet gegeten mogen worden.

Ezechiël 22,26 De priesters deden mijn wetten geweld aan, wat aan mij was gewijd ontheiligden ze, ze maakten geen onderscheid tussen wat heilig is en wat niet, ze leerden niemand het verschil tussen rein (tahowr) en onrein (tame’) en de sabbat hielden ze niet in ere. Zo werd mijn naam door hen ontwijd.
Opmerking: in de tekst staat opnieuw eerst onrein en dan rein, waarom heeft de NBV dat omgewisseld?

Het lijkt hier te gaan over de gave van onderscheid, een gave die ook in het Nieuwe Testament naar voren komt.

Een bron maakt rein
Leviticus 11:36-38. Een bron of een waterput echter blijft rein als er een kadaver van een onrein dier in aangetroffen wordt, maar ieder die dat kadaver aanraakt, is onrein. Als zo’n kadaver op zaaigoed gevonden wordt, blijft het zaad rein, maar als het wordt gevonden op zaad dat in water staat, geldt dat zaad voor jullie als onrein.

Reinheid bij melaatsheid
Bij melaatsheid, in de NBV vraat of huidvraat genoemd, is veel onrein, behalve in deze gevallen.

Leviticus 13:12-13. Wanneer het ernaaruit ziet dat de aandoening zich over het hele lichaam heeft uitgebreid, moet de priester de betreffende persoon nader onderzoeken. Als hij vaststelt dat de aandoening het lichaam inderdaad van hoofd tot voeten heeft aangetast, moet hij hem rein verklaren. Aangezien hij helemaal wit is geworden, is hij rein. 
Opmerking: in vers 17 wordt dit nog eens herhaald. Twee tekst getuigen.

Leviticus 14:1-2. De HEERE sprak tot Mozes: Dit is de wet voor de melaatse op de dag van zijn reiniging. Hij moet naar de priester gebracht worden, en de priester moet buiten het kamp gaan. Heeft de priester vervolgens gezien dat – zie! – de ziekte van de melaatsheid bij de melaatse genezen is, dan moet de priester opdracht geven dat men voor hem die gereinigd wordt, twee levende reine vogels neemt, cederhout, karmozijn en hysop.
Opmerking: in de verzen hierna volgens nog meer uit te voeren handelingen.

Dit gaat over reinheid na een huiduitslag
Leviticus 13:37-39. Wanneer de priester later vaststelt dat de uitslag zich niet verder heeft uitgebreid en dat er donker haar op de plek groeit, is de kwaal werkelijk genezen. De betreffende persoon is dan rein en de priester moet hem rein verklaren. Als een man of een vrouw lichte, witte vlekken op de huid heeft, moet de priester ernaar kijken. Als hij vaststelt dat de lichte witte plekken op de huid dof zijn, is het onschuldige uitslag die de huid heeft aangetast en is die man of vrouw rein.

Dit over haaruitval bij een man
Leviticus 13:40-41. Als bij een man het haar op de kruin uitvalt, is dat gewoon kaalheid en is hij rein. Ook als zijn haar aan zijn voorhoofd uitvalt, is dat gewoon kaalheid en is hij rein.

Leviticus 14:54-57. Tot zover de voorschriften in verband met de verschillende soorten vraat: de voorschriften in geval van ziekelijke uitslag aan hoofdhuid of kin, van vraat aan stoffen of huizen, en van zwellingen, huiduitslag en vlekken op de huid. Zo kan men nauwkeurig bepalen wat er gedaan moet worden wanneer iets of iemand onrein is of rein. Tot zover de voorschriften omtrent vraat.

Reine offering (mincha)
Een offer moet rein zijn. Het Hebreeuwse woord is mincha.

Maleachi 1:11. Van waar de zon opgaat tot waar ze ondergaat staat mijn naam bij alle volken in aanzien, overal brengt men mij reukoffers en reine offergaven. Mijn naam staat bij alle volken in aanzien – zegt de HEER van de hemelse machten.

Reinigen en reiniging (taher toborah)

Als iets onrein is, met al de nadelen van dien, dan is het verstandig om te reinigen. Hier de gegevens van de woorden in het Oude Testament, die daarover gaan.

	Hebreeuws woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	טָהֵר  taher	Werkwoord	H2891	Reinigen Komt 94 keer voor. KJV: clean (80x), purify (6x), purge (5x), pure (2x), purifier (1x).
2	טָהֳרָה  tohorah	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	H2893	Reiniging Komt 13 keer voor. KJV: cleansing (7x), purifying (3x), purification (2x), cleansed (1x).
3	טְהוֹר tĕhowr	Zelfstandig naamwoord mannelijk	H2892	Reiniging Komt 4 keer voor. KJV: purifying (2x), clearness (1x), glory (1x).
4	טֹהַר  tohar	Zelfstandig naamwoord mannelijk	H2890	Reiniging Komt 2 keer voor. KJV: clean (1x), pureness (1x).

De eerste keer dat het werkwoord reinigen voorkomt is in het boek Genesis. God geeft Jakob een opdracht.

Genesis 35:1-5. God zei tegen Jakob: ‘Ga naar Betel. Blijf daar en bouw er een altaar voor de God die daar aan jou verschenen is toen je op de vlucht was voor je broer Esau.’ Toen zei Jakob tegen zijn familieleden en tegen alle anderen die bij hem waren: ‘Doe de vreemde goden die jullie hebben weg, reinig je en trek schone kleren aan. Laten we naar Betel gaan: daar wil ik een altaar bouwen voor de God die naar mij heeft omgezien in tijden van nood en die mij op mijn hele reis terzijde heeft gestaan.’ Ze gaven Jakob alle afgodsbeelden die ze in hun bezit hadden, en ook hun oorringen, en Jakob begroef alles onder de terebint bij Sichem. Daarna braken ze op. God joeg de inwoners van de steden in de omtrek zo’n angst aan dat ze het niet waagden Jakobs zonen te achtervolgen.

Opmerking 1: de familie van Jacob en die bij die familie hoorden, de ‘extended family’, waren onrein door het in bezit hebben van godenbeelden. Het reinigingsproces bestond uit drie stappen: 1. De beelden wegdoen, door ze te begraven. 2. Je reinigen. Door jezelf te wassen? 3. Schonen kleren aantrekken.

Opmerking 2: hier is ook te zien, laatste vers, dat, als je naar Gods stem luistert, de HEER je zal beschermen. Hij joeg de inwoners in de omgeving angst aan.

De tweede keer dat dit woord voorkomt is in het boek Leviticus. Van de 94 keer dat het werkwoord reinigen in het Oude Testament voorkomt is het 43 keer in het boek Leviticus.

In deze tekst is het reinigen het een tijd in het water leggen. Het gaat om materiaal dat met een dood dier verbonden was.
Leviticus 11:32. Verder is alles waarop iets van die dieren valt als ze dood zijn, onrein: elk houten voorwerp, of een kledingstuk, of een huid, of een zak – elk voorwerp waarmee werk verricht wordt. Het moet in water worden gelegd, en is onrein tot de avond. Dan zal het rein zijn. [HSV]

In Leviticus 12 gaat het om het rein worden van een vrouw als ze een kind heeft gebaard, want dan heeft er bloed gevloeid.

Leviticus 12:7-8. Die (de priester bij de tabernakel) moet het voor het aangezicht van de HEERE aanbieden, en verzoening voor haar doen. Dan is zij rein van haar bloedvloeiing. Dit is de wet voor haar die een jongetje of meisje baart. Maar als haar vermogen niet toereikend is voor een lam, dan mag zij twee tortelduiven of twee jonge duiven nemen, één als brandoffer en één als zondoffer. Zo zal de priester verzoening voor haar doen en is zij rein. [HSV]

In Leviticus 13 en 14 gaat het om rein worden in geval van melaatsheid en andere huidziekten.

In Leviticus 15 gaat het om rein worden door ziekelijke afscheidingen van de geslachtsorganen van een man of een vrouw. En over zaadlozingen van een man, ook tijdens de geslachtsgemeenschap. Wassen en de tijd zorgen voor het weer rein worden.

Rein van hart
Psalmen 24: 3-4 Wie mag de berg van de HEER bestijgen, wie mag staan op zijn heilige plaats? Wie reine handen heeft en een zuiver hart, zich niet inlaat met leugens en niet bedrieglijk zweert.
[hier woorden, die ik nog niet in mijn lijstje had staan reine נָקִי naqiy Strong nr. H5355 handen en zuiver בַּר bar Strong nr. H1249 hart]

Psalmen 51:9. Neem met ​majoraan​ mijn ​zonden​ weg en ik word ​rein, was mij en ik word witter dan sneeuw.
Opmerking: voor de betekenis van majoraan, zie een andere studie

Psalmen 51:12. Schep, o God, een zuiver ​hart​ in mij, vernieuw mijn geest, maak mij standvastig,  

Spreuken 22:11. Wie reinheid van hart liefheeft, en vriendelijkheid van zijn lippen: een koning is zijn vriend. [HSV]

Onrein (tame)

Woorden rond onrein komt nog meer voor dan woorden rond rein. Het gaat wel om een kleine 300 keer.

	Hebreeuws woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	טָמֵא tame’	Werkwoord	H2930	Onrein maken, verontreinigen. Komt 161 keer voor
2	טָמָה tamah	Werkwoord	H2933	Onrein maken, verontreinigen. Komt 2 keer voor. Betekent idem. Is een “collateral form” van 6.
3	טָמְאָה tum’ah	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	H2932	Onrein making, verontreiniging. Komt 37 keer voor.
4	טָמֵא tame’	Bijvoeglijk naamwoord	H2931	Onrein Komt 87 keer voor

<ondanks dat dit woord meer voorkomt heb ik nog geen teksten uit de Bijbel verzameld>>

Onrein worden door verkrachting
Dina de dochter van aartsvader Jacob  werd ‘tame’’, onrein, omdat ze werd verkracht.

Genesis 34:5. Het was Jakob wel ter ore gekomen dat Sichem zijn dochter had onteerd, maar zijn zonen waren op dat moment in het veld bij het vee, en hij ondernam niets zolang zij niet thuis waren.
Genesis 34:13. Jakobs zonen gaven Sichem en zijn vader een listig antwoord; dat deden ze omdat Sichem hun zus Dina had onteerd.
Genesis 34:27. Daarop beroofden Jakobs andere zonen de slachtoffers en plunderden de stad, omdat hun zus onteerd was.

Onnadenkend leven is geen excuus
Leviticus 5:2-3. Ook wie vergeet dat hij in aanraking is geweest met iets onreins, zoals het ​kadaver​ van een wild of tam dier of het ​kadaver​ van een kruipend dier, en daardoor ​onrein​ blijft, maakt zich schuldig, net als iemand wie het is ontschoten dat hij in aanraking is geweest met de ​onreinheid​ van een mens, van welke aard dan ook.

Opmerking: het is niet zo in deze vertaling te zien, maar het woord ’tame’ komt vier in dit vers voor.

Leviticus 5:5-6. De betreffende persoon moet, zodra hij zich van zijn schuld bewust wordt, openlijk uitspreken wat hij misdaan heeft en de HEER hiervoor bij wijze van genoegdoening een vrouwelijk dier, een ooi of een ​geit, als ​reinigingsoffer​ aanbieden. De ​priester​ zal voor hem de verzoeningsrite voltrekken.
Opmerking: hier wordt het woord חַטָּאָת chatta’ath Strong nr. H2403 gebruikt, de NBV vertaalt dat met reinigingsoffer. 

Onrein door aanraking dode dieren of mensen.
Leviticus 11 vanaf vers 24 tot 47 gaat over aanraking van kadavers in de categorie onrein dier. Oplossing:  je kleren wassen, gereedschap onderdompelen en de tijd laten verstrijken. Je bent tot de avond onrein. Verder gelden ook kruipende dieren als oneetbaar. Als je deze dieren eet verontreinig je jezelf. Vers 44 en 45 geeft een overzicht en afsluiting.

Ezechiël 39: 12 en 14. Reinigen door gestorven mensen, die in het veld liggen te begraven. Gestorven mensen, die in de openbare ruimte liggen dat is onrein. Het land wordt weer rein door deze mensen te begraven.

Onrein als je een kind hebt gebaard
In het boek Leviticus 12 gaat over ‘tamee’ zijn als je een kind hebt gebaard.

Leviticus 12:1-3. De HEER zei tegen Mozes: ‘Zeg tegen de Israëlieten: “Wanneer een vrouw een kind baart en het is een jongen, blijft ze zeven dagen onrein; ze is dan op dezelfde manier onrein als tijdens haar menstruatie. Op de achtste dag moet het kind besneden worden.
Opmerking: na zeven dagen ben je weer rein.

Dan ben je een periode onrein. Bij een meisje ben je langer onrein? Omdat het voorkomt dat de pasgeboren baby menstrueert?

Leviticus 12:4-5. Daarna duurt het nog drieëndertig dagen voor ze rein is na haar bloeding bij de bevalling; tijdens deze periode mag ze niets aanraken dat heilig is en mag ze het heiligdom niet binnengaan. Wanneer ze een dochter baart, blijft ze veertien dagen onrein; ze is dan op dezelfde manier onrein als tijdens haar menstruatie. Daarna duurt het nog zesenzestig dagen voor ze rein is na haar bloeding bij de bevalling.

Opmerking 1: bij een dochter ben je veertien in plaats van zeven dagen onrein. Zou dat komen omdat het voorkomt dat het pasgeboren meisje kan menstrueren?
Opmerking 2: je bent na zeven of veertien dagen niet meer onrein, maar ook nog niet rein, dat duurt nog resp. 33 of 66 dagen.

Onrein door ziekten
Leviticus 13 en 14 gaat over melaatsheid en andere huidaandoeningen. Hoofdstuk 13 over de onreinheid en hoofdstuk 14 hoe je weer rein kunt worden. Door een verzoeningsritueel vertaalt de NBV.

Leviticus 14:8. Degene aan wie de reiniging wordt voltrokken, moet zijn kleren wassen, al zijn haar afscheren en zich met water wassen. Dan is hij weer rein. Daarna mag hij in het kamp terugkeren, maar hij moet zeven dagen buiten zijn tent blijven.

Leviticus 14:38. … gaat hij naar buiten en sluit het huis af voor zeven dagen.
Opmerking: ook hier een periode van zeven dagen.

Onrein door geslachtsziekten
Leviticus 15 gaat over geslachtsziekten bij mannen en over vrouwen die menstrueren of aan bloedingen leiden en over geslachtsgemeenschap. De oplossing is steeds het verstrijken van de tijd.

Leviticus 15:13. Wanneer de man van zijn kwaal genezen is, moet hij zeven dagen wachten voor hij gereinigd kan worden. Dan moet hij zijn kleren en zijn lichaam met bronwater wassen en is hij weer rein.

Leviticus 15:19. Wanneer bij een vrouw bloed uit haar schede vloeit, duurt de periode van haar onreinheid zeven dagen. Ieder die haar gedurende die periode aanraakt is tot de avond onrein.

Leviticus 15:24. Wanneer een man gemeenschap met haar heeft, zodat hij met haar bloed in aanraking komt, blijft hij zeven dagen onrein. Alles waarop hij ligt, wordt ook onrein.

Onrein door het eten van bepaald voedsel
Leviticus 17:15. Een dier dat je eet dat het een natuurlijke dood is gestorven. Je kleren en jezelf wassen, dan ben je tot de avond onrein. Wie het wassen nalaat moet de gevolgen van zijn zonden dragen.

Onrein door verkeerde seksuele omgang
Leviticus 18:19-25. Heb geen gemeenschap met een vrouw wanneer zij vanwege haar ​menstruatie​ ​onrein​ is (nidah). Verontreinig jezelf niet door seksuele omgang te hebben met de vrouw van een ander. Ontwijd de naam van je God niet door een van je ​kinderen​ aan ​Moloch​ te ​offeren. Ik ben de HEER. Je mag niet het ​bed​ delen met een man zoals met een vrouw, dat is gruwelijk. Verontreinig jezelf niet door de geslachtsdaad te verrichten met een dier. En een vrouw mag niet een dier uitlokken om met haar te paren, dat is pervers. Verontreinig jezelf niet door dergelijke dingen te doen. De volken die ik voor jullie verdrijf hebben zich met al deze dingen ​verontreinigd, waardoor het land ​onrein​ werd. Vanwege de ​wandaden​ die er gepleegd zijn, heb ik het land geteisterd, zodat het zijn inwoners is gaan uitbraken.

Opmerking: seksuele en godsdienstige uitspattingen maken niet alleen de mensen persoonlijk maar een heel volk onrein.

Onrein door contact met vreemde goden
Het contact met andere goden, occulte handelingen leidt tot grote onreinheid. Hieronder twee voorbeeld van de vele teksten over dit onderwerp.

Leviticus 19:31. Raadpleeg geen geesten en schimmen van doden. Wie zich tot hen wendt, verontreinigt zichzelf (tame’). Ik ben de HEER, jullie God.

Leviticus 20:1-5. De HEER zei tegen ​Mozes: ‘Zeg tegen de Israëlieten: “Wanneer een Israëliet of een ​vreemdeling​ die in Israël woont een van zijn ​kinderen​ aan ​Moloch​ ​offert, moet hij ter dood gebracht worden; het volk moet hem ​stenigen. Ikzelf zal mij tegen zo iemand keren en hem ​uit de gemeenschap​ stoten, omdat hij een van zijn ​kinderen​ aan ​Moloch​ heeft geofferd en daarmee mijn ​heiligdom​ heeft ​verontreinigd​ en mijn ​heilige​ naam​ heeft ontwijd. Mocht het volk oogluikend toestaan dat zo’n man zijn ​kinderen​ aan ​Moloch​ ​offert​ en hem niet ter dood brengen, dan zal ik mij tegen die man en zijn ​familie​ keren. Ik zal hem en allen die zich met hem en met ​Moloch​ inlaten, ​uit de gemeenschap​ stoten.

Opmerking: deze tekst laat zien hoe je bij grove zonden serieuze maatregelen in de gemeenschap moet nemen.

Reine offers brengen
Leviticus 22:1-9 gaat over rein en onrein. Je mag als priester in onreine toestand niet met de heilige gaven van de Israëlieten omgaan (1-3).

Haggai 2:12-14. Als onreine mensen iets offeren is het een onrein offer.

Allerlei vormen van verontreinigen
Deuteronomium 21: 22-23. Als iemand een misdrijf heeft gepleegd waarop de ​doodstraf​ staat, en u hangt hem na voltrekking van het vonnis op aan een paal, dan moet u zijn lijk voor het einde van de dag ​begraven​ en het daar niet ’s nachts nog laten hangen; anders maakt u het land dat de HEER, uw God, u als grondgebied geeft ​onrein. Want op een gehangene rust Gods ​vloek.

Deuteronomium 24:1-4. Het volgende kan zich voordoen: Iemand heeft een vrouw getrouwd, maar om een of andere reden is hij ontevreden over haar. Hij schrijft een ​scheidingsbrief, die hij bij haar vertrek aan haar meegeeft. Ze gaat bij hem weg en wordt de vrouw van een ander. Maar dan krijgt die tweede man een afkeer van haar, en ook hij schrijft een ​scheidingsbrief​ en geeft haar die bij haar vertrek mee; of de man die als tweede met haar is getrouwd, komt te overlijden. In zo’n geval mag de eerste man, die van haar gescheiden is, haar niet opnieuw tot vrouw nemen, nu zij voor hem ​onrein​ geworden is. Want de HEER verafschuwt zulke dingen. Wanneer u zoiets doet, werpt u een smet op het land dat de HEER, uw God, u in eigendom zal geven.

Algemeen verbod op verontreinigen
Numeri 35:34. Jullie mogen het land waarin jullie wonen en waarin ik woon, niet verontreinigen, want ik, de HEER, woon te midden van de Israëlieten.

Micha 2:10. Sta op, ga weg, hier zul je geen rust vinden. Dit land is onrein, het brengt bederf en vreselijke vernietiging.

Onrein (nidah)

Er is nog een ander woord voor onreinheid namelijk “nidah”.

	Hebreeuws woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	נִדָּה  nidah	Zelfstandig naamwoord	H5079	Onrein Komt 29 keer voor KJV: separation (14x), put apart (2x), filthiness (2x), flowers (2x), far (1x), set apart (1x), menstruous (1x), removed (1x), unclean thing (1x), unclean (1x), uncleanness (1x), menstruous woman (1x), removed woman (1x).

Het woord “nidah” komt van het werkwoord נָדַד  “nadad”, Strong H5074 dat vluchten betekent.

Het woord komt voor in Leviticus (10x), in Numeri (5x) en in Ezechiël (5x). Het geeft naast de onreinheid van tamee ook de onreinheid aan als vrouwen menstrueren, in hun maandelijkse periode zijn. Joodse vrouwen dienen na de menstruatie een bad te nemen, een mikwe en zijn dan weer rein.

Aan de hand van de vindplaatsen van deze woorden is mij meer duidelijk geworden. Het zou mooi zijn als iemand nog meer onderzoek kan doen, er ligt nog meer achter. Ik heb alleen een eerste stapje gedaan. <<>>

Koosjer

We kennen in Nederland het woord koosjer. Een woord dat de reinheid van bijvoorbeeld voedsel aangeeft. Als je in Israël reist kom je het regelmatig tegen.

Koosjer is een woord met een Jiddische afkomst. Het komt van het Hebreeuwse kāshēr wat geschikt, zuiver of wettig betekent. [zie Collins encyclopedie en Online etymologisch woordenboek].

	Hebreeuws woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	כָּשֵׁר kasher	Werkwoord	H3787	Geschikt zijn Komt drie keer voor in drie verzen. KJV: right (1x), prosper (1x), direct (1x).
2	כִּשְׁרוֹן  kishrown	Zelfstandig naamwoord	H3788	Geschikt Komt drie keer voor in drie verzen KJV: good (1x), right (1x), equity (1x)

Het werkwoord kasher komt in deze teksten voor.
Esther 8:4-5. De koning stak Ester de gouden scepter toe, waarna ze opstond, voor de koning ging staan en zei: ‘Als het de koning goeddunkt en hij mij goedgezind is, als het de koning juist lijkt en hij op mij gesteld is, laat er dan een bevel op schrift gesteld worden dat de brieven herroept die geschreven zijn door Haman, de zoon van Hammedata, de nakomeling van Agag, waarin zijn plan staat om in alle provincies van het rijk de Joden uit te roeien.

Prediker 10:10. Iemand die zijn bijl niet slijpt wanneer de snede bot wordt, moet meer kracht gebruiken. Wie met wijs beraad te werk gaat, heeft meer kans van slagen.

Prediker 11:6. Zaai uw zaad in de morgen en trek uw hand in de avond niet terug. U weet immers niet of dit zal slagen of dat, of dat het allebei goed zal zijn.

Het zelfstandig naamwoord komt in deze teksten voor:
Prediker 2:21. Ook al is een mens bij alles wat hij heeft bereikt bekwaam te werk gegaan, met wijsheid en kennis van zaken, hij moet het nalaten aan iemand die er niets voor heeft gedaan. Ook dat is niets dan leegte en een uiterst kwade zaak.

Prediker 4:4. Verder zag ik van al het zwoegen en alle bekwaamheid bij het werk, dat het iemand afgunst oplevert van zijn naaste. Ook dat is vluchtig en najagen van wind. [HSV]

Prediker 5:10. Waar het goed vermeerdert, vermeerderen zij die het opeten. Welk voordeel hebben dan de bezitters ervan, behalve dat hun ogen ernaar kunnen kijken? [HSV]

Wat kunnen we van deze teksten leren?
De teksten laten zien dat koosjes inderdaad juist, bekwaam, geschikt en voordelig betekent. Daarmee lijkt het woord ‘koosjer’ toch wel hetzelfde als het woord ’tahor’ dat in de Bijbel voorkomt.

Zie trouwens voor de koosjere spijswetten in het Jodendom, de volgende link: http://nl.wikipedia.org/wiki/Kasjroet. 

Rein zijn en worden

De Bijbel noemt verschillende mogelijkheden om rein te worden.

De tijd
Een aantal reden (huidvraat, geslachtsziekte, aanraking lijk, zaadlozing, onrein kruipend dier, onrein persoon) is tot de avond, als de zon ondergaat onrein en je moet ook je lichaam wassen, zie Leviticus 22: 4-7.

Reinigingswater
Zie de studie doop in water.

Reinigingsoffer
Exodus 29:36. Elke dag moet je een stier als reinigingsoffer aanbieden om verzoening te bewerken. Het altaar moet je met een verzoeningsrite van zonde reinigen en je moet het zalven om het te heiligen. [NBV]

Leviticus 5:5-6. De betreffende persoon moet, zodra hij zich van zijn schuld bewust wordt, openlijk uitspreken wat hij misdaan heeft en de HEER hiervoor bij wijze van genoegdoening een vrouwelijk dier, een ooi of een ​geit, als ​reinigingsoffer​ aanbieden. De ​priester​ zal voor hem de verzoeningsrite voltrekken.
Opmerking: hier wordt het woord חַטָּאָת chatta’ath Strong nr. H2403 gebruikt, de NBV vertaalt dat met reinigingsoffer. 

Nieuwe Testament

Kerken leven dikwijls in de veronderstelling dat rein en onrein iets is van het Oude Testament, maar is dat ook zo?

Rein maken (katharizō)

In het Nieuwe Testament komen ook de begrippen rein en onrein en ook het woord voor reinigen voor. Zie de gegevens in onderstaande tabel.

	Grieks woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	καθαρίζω katharizō	Werkwoord	G2511 SB2226	Reinigen, rein maken. Komt in 29 verzen voor. KJV: cleanse (16x), make clean (5x), be clean (3x), purge (3x), purify (3x).
	καθαρισμός katharismos	Zelfstandig naamwoord	G2512 SB2227	Reiniging Komt in 4 verzen voor. KJV:  cleansing (2x), purifying (2x), be purged (1x), purge (with G4060) (1x), purification (1x).
	καθαρός katharos	Bijvoeglijk naamwoord	G2513 SB2228	Schoon, rein, zuiver. Komt in 24 verzen voor. KJV: pure (17x), clean (10x), clear (1x).
	καθαρότης katharotēs	Zelfstandig naamwoord	G2514 SB2229	Schoon, rein, zuiver Komt eenmaal voor. KJV: purifying (1x).

Gelukkig wie zuiver van hart is.
Matteus 5:8. Gelukkig wie zuiver van hart zijn, want zij zullen God zien.

Wat is God zien? Is dat God aan het werk kunnen zien? Dat is inderdaad niet ieder van ons gegeven. Blijkbaar wel aan degenen die zuiver van hart zijn.

Reinigen van melaatsen
Matteüs 8: 2-3. En zie, een melaatse kwam tot Hem en viel voor Hem neder, zeggende: Here, indien Gij wilt, kunt Gij mij reinigen. En Hij strekte de hand uit en raakte hem aan en zeide: Ik wil het, word rein. En terstond werd hij rein van zijn melaatsheid. [NBG]

In Marcus 1:40-42 gaat het ook over het rein worden van mensen die aan melaatsheid lijden.

Lukas 4:27. En in de tijd van de ​profeet​ ​Elisa​ waren er veel mensen in Israël die leden aan ​huidvraat. Toch werd niemand van hen gereinigd, maar wel de Syriër Naäman.’

Lukas 5:12-13 idem.

Lukas 17: 12-17. En toen Hij een zeker dorp binnenging, kwamen Hem tien melaatse mannen tegemoet, die op een afstand bleven staan. En zij verhieven hun stem en zeiden: Jezus, Meester, heb medelijden met ons! En Hij zag hen aan en zeide tot hen: Gaat heen, toont u aan de priesters. En het geschiedde, terwijl zij heengingen, dat zij gereinigd werden. En een van hen keerde terug, toen hij zag, dat hij genezen was, met luider stem God verheerlijkende, en hij wierp zich op zijn aangezicht voor zijn voeten om Hem te danken. En dit was een Samaritaan. En Jezus antwoordde en zeide: Zijn zij niet alle tien rein geworden?  [NBG]

De missie van Jezus en van de twaalf is reinigen
Matteüs 10:5, 7-8. Deze twaalf zond Jezus uit, en hij gaf hun de volgende instructies: … Ga op weg en verkondig: “Het koninkrijk van de hemel is nabij.” Genees zieken, wek doden op, maak mensen die aan huidvraat lijden rein en drijf demonen uit. Om niet hebben jullie ontvangen, om niet moeten jullie geven!

Matteüs 11:4-5. Jezus antwoordde: ‘Zeg tegen Johannes wat jullie horen en zien: blinden kunnen weer zien en verlamden weer lopen, mensen met huidvraat worden gereinigd en doven kunnen weer horen, doden worden opgewekt en aan armen wordt het goede nieuws bekendgemaakt.

Opmerking 1: “Mensen met huisvraat”, in de NBG “melaatsen” worden gereinigd. In het Grieks staat “lepros” wat ruw en schilferachtig betekent. Misschien moet je vertalen met besmettelijke huidziekten. Wat zijn de hedendaagse varianten van melaatsheid? In NBV huidvraat genoemd. Eczeem, Psoriasis, Huidkanker, Steenpuisten, mensen met bulten? Zijn er nog andere hedendaagse varianten?
Opmerking 2: zelfde tekst in Lukas 7:22.

En zo verklaarde hij alle spijzen rein? Nee.
In Marcus 7 legt Jezus uit dat volgens hem een deel van de Joodse traditie niet correct is, namelijk dat als je met ongewassen handen eet je het voedsel onrein maakt.

Het is in dit stukje cruciaal of Jezus hier nu ook breekt met de Torah. Dat zou bijzonder zijn , want Hij doet dat verder nergens. Volgens de NBG en NBV vertaling breekt Jezus wel met de Torah, want zij vertalen Marcus 7:19. “Zo verklaarde hij alle spijzen rein”.

Maar in de SV en de HSV staat:
Marcus 7:19 Want het gaat niet in zijn hart, maar in de buik, en gaat in de heimelijkheid uit, reinigende al de spijzen. [SV]
Want het komt niet in zijn hart maar in zijn buik en gaat in de afzondering naar buiten. Zo wordt al het voedsel gereinigd. [HSV]

Wat maakt een mens onrein?
Aansluitend op vorig onderwerp is er een stuk onderwijs te vinden in de evangeliën over wat de mens vooral onrein maakt, namelijk wat de mond uitgaat. De apostel Petrus, zie vers 15 hieronder, vat het verhaal van Jezus op als een gelijkenis. Het lijkt te gaan over wat er al dan niet de mond in gaat, maar het heeft een diepere betekenis. Let op wat van de mens uitgaat. Je kunt bij wijze van spreken beter een stuk varkensvlees eten dan roddelen of liegen.

Matteüs 15:10-20. En toen Hij de schare tot Zich geroepen had, zeide Hij tot hen: Hoort en verstaat! Niet wat de mond binnengaat, maakt de mens onrein, maar wat de mond uitkomt dat maakt de mens onrein. Toen kwamen zijn discipelen en zeiden tot Hem: Weet Gij, dat de Farizeeen, toen zij dit woord hoorden, er aanstoot aan namen? Hij antwoordde hun en zeide: Elke plant, die mijn hemelse Vader niet geplant heeft, zal uitgeroeid worden. Laat hen gaan, blinden zijn zij, die blinden leiden. Indien een blinde een blinde leidt, zullen zij beiden in een put vallen. 15 Petrus antwoordde en zeide tot Hem: Verklaar ons de gelijkenis. Hij zeide: Zijt ook gij nog onbevattelijk? Begrijpt gij niet, dat al wat de mond binnengaat, in de buik komt en te zijner plaatse verdwijnt? Maar wat de mond uitgaat, komt uit het hart, en dat maakt de mens onrein. Want uit het hart komen boze overleggingen, moord, echtbreuk, hoererij, diefstal, leugenachtige getuigenissen, godslasteringen. Dat zijn de dingen, die een mens onrein maken, maar het eten met ongewassen handen maakt een mens niet onrein. [NBG]

Opmerking: wat in de laatste tekst met onrein is vertaald, is allebei de keren het Griekse woord κοινόω koinoō, Strongnr. G2840. De betekenis is eerder alledaags.

In Marcus 7:14-23 is de parallelle tekst te vinden, hier alleen een kort citaat.
Marcus 7:20-23. Wat uit de mens naar buiten komt, dat verontreinigt de mens. Want van binnenuit, uit het hart van de mensen komen voort kwade overwegingen, alle overspel, ontucht, moord, diefstal, hebzucht, allerlei kwaadaardigheid, bedrog, losbandigheid, afgunst (letterlijk ook boos oog), lastering, hoogmoed, dwaasheid; al deze slechte dingen komen van binnenuit en verontreinigen de mens. [NBG]

Overigens wordt in psalmen en bij de profeten ook al de nadruk gelegd op innerlijke reinheid, zoals later ook door Jezus gedaan wordt. In het deel Oude Testament van deze woordstudie staan enkele voorbeelden.

Over de binnen en de buitenkant staat nog meer onderwijs van Jezus in de Bijbel.
Matteüs 23:26. Gij blinde Farizeeër, reinig eerst de inhoud van de beker; dan zal hij ook van buiten rein worden. [NBG]

Lucas 11: 39-41. Maar de Here zeide tot hem: En gij dan, gij Farizeeen, de buitenzijde van de beker en de schotel reinigt gij, maar van binnen zijt gij vol roof en slechtheid. Onverstandigen, heeft Hij, die de buitenzijde gemaakt heeft, ook niet de binnenzijde gemaakt? Doch geeft de inhoud als aalmoes en zie, alles is u rein. [NBG]

Judas was en bleef niet rein
Het staat in het deel van de voetwassing van de leerlingen door Jezus. De voetwassing was om te reinigen, maar Judas was en bleef onrein. En dat kwam omdat zijn innerlijk onrein was.

Johannes 13:10-11. Hierop zei Jezus: ‘Wie gebaad heeft hoeft alleen nog zijn voeten te wassen, hij is al helemaal rein. Jullie zijn dus rein – maar niet allemaal.’ Hij wist namelijk wie hem zou verraden, daarom zei hij dat ze niet allemaal rein waren.

Opmerking: bij de drie feesten was het gebruik om je te baden voor het feest. De betekenis van baden en dopen ligt dicht bij elkaar.

Het woord maakt rein
Johannes 15:1-4. Ik ben de ware wijnstok en mijn Vader is de landman.   Elke rank aan Mij, die geen vrucht draagt, neemt Hij weg, en elke die wel vrucht draagt, snoeit Hij, opdat zij meer vrucht drage. Gij zijt nu rein om het woord, dat Ik tot u gesproken heb; blijft in Mij, gelijk Ik in u. Evenals de rank geen vrucht kan dragen uit zichzelf, als zij niet aan de wijnstok blijft, zo ook gij niet, indien gij in Mij niet blijft. [NBG]

Reinigen door op te gaan naar het Pascha feest in Jeruzalem
Johannes 11:55. En het pascha der Joden was nabij, en velen uit dat land gingen op naar Jeruzalem, voor het pascha, opdat zij zich reinigden. [SV].

In NBV, HSV en NBG staat dat velen opgingen om zich te reinigen, maar er staat in het Grieks het woord “opdat”. De reis naar Jeruzalem is al reiniging en heiliging op zich.

En dat is ook mijn ervaring als je naar Jeruzalem gaat: er gebeurt iets met je.

De pelgrimstocht van Paulus
In Handelingen 21 wordt de pelgrimstocht van Paulus naar Jeruzalem beschreven, in hoofdstuk 24 wordt er nog een keer naar verwezen. Hier komen we vier keer deze woorden tegen (3x woord 2 en 1x woord 3). Wat doet Paulus om zich te reinigen en heiligen? Bezoek aan de tempel?

De werkwijze van Paulus doet denken aan de geloften van een Nazireeër. Het is een mogelijkheid voor mensen om een rein en heilig leven te leiden. Het Nazireeër zijn is beschreven in Numeri 6:1-21. Bijzonder is dat de ons bekende Aäronitische zegen hier direct achter aan volgt.

Handen en hart reinigen
Jakobus 4:8. Nader tot God, dan zal hij tot u naderen. Reinig (katharisate) uw handen, zondaars; zuiver (2 hagnisate) uw hart, weifelaars (dipsuchoi)”. [NBG]

Opmerking: De HSV vertaal het laatste woord met dubbelhartigen.

De context is hier de duivel weerstand bieden vers 7, tot God naderen, dat was een standaard voor reinigen en heiligen en niet twijfelen. Je handen reinigen, dat zou letterlijk kunnen zijn. En vervolgens reinig/heilig je hart. Dat is dan het innerlijk, je gemoed, je beweegredenen.

Zuiver je hart zou je beter kunnen vertalen met heilig je hart. Als je met God bezig bent ben je ook niet twee-zielig, zoals het Grieks dat zo mooi zegt.

Zielen reinigen
1 Petrus 1:22. Nu u dan uw zielen gereinigd hebt in de gehoorzaamheid aan de waarheid. [HSV]

Opmerking: Dat kan dus, je ziel reinigen of heiligen door waarheid tot je te nemen. Het gaat hier trouwens, zie vers 21, om de waarheid dat we door Jezus geloven in God, de God, die Jezus uit de dood heeft opgewekt en hem heeft verheerlijkt. Dat soort geloven reinigt of heiligt de ziel.

1 Johannes 3:2-3. Maar wij weten dat, als Hij geopenbaard zal worden, wij Hem gelijk zullen zijn; want wij zullen Hem zien zoals Hij is. En ieder die deze hoop op Hem heeft, reinigt zich, zoals Hij rein is. [HSV]

Reinheid overwint de onreinheid
Een paar voorbeelden van die overwinning bij wat bij Jezus gebeurde.

Als Jezus werd geconfronteerd met onreinheid overwint de reinheid. Hier staan vier voorbeelden. De bloedvloeiende vrouw raakt Jezus aan, maar in plaats van dat Jezus onrein wordt, wordt de vrouw rein. Jezus raakt het dode dochtertje van Jaïrus aan, maar in plaats van dat Jezus onrein wordt, wordt het meisje weer levend. Jezus raakt de baar van de jongeling van Naïn aan en gaat ook naar het graf van Lazarus. Maar in plaats van dat Jezus onrein wordt, staan beide mannen op. Er is trouwens ook al een voorbeeld van het Oude Verbond. Elisa bij de zoon van de weduwe.  Geldt ook voor ons.

Titus 1: 15 Voor wie rein zijn, is alles rein; maar voor wie bezoedeld en ongelovig zijn, is niets rein, want zowel hun verstand als hun geweten is bezoedeld.

Opmerking: Als je verstand en geweten is verontreinigd, dan maakt dat je onrein.

Het bloed van Jezus reinigt ons
Hebreeën 9:11-14. ​Christus​ daarentegen is aangetreden als ​hogepriester​ van al het goede dat ons is toebedacht: hij is door een indrukwekkender en volmaakter ​tent​ – die niet door mensenhanden gemaakt is en niet behoort tot onze schepping – voor eens en altijd het hemelse ​heiligdom​ binnengegaan, en dan niet met ​bloed​ van bokken en jonge stieren maar met zijn eigen ​bloed. Zo heeft hij een eeuwige verlossing verworven. Want als het lichaam van wie ​onrein​ is (koino) al wordt gereinigd en ​geheiligd​ wanneer het besprenkeld wordt met het ​bloed​ van bokken en stieren of bestrooid met de as van een jonge koe, hoeveel te meer zal dan niet het ​bloed​ van ​Christus, die dankzij de eeuwige Geest zichzelf heeft kunnen opdragen als offer zonder smet, ons geweten ​reinigen​ van daden die tot de dood leiden, en het ​heiligen​ voor de dienst aan de levende God?

1 Johannes 1:7-9. Maar gaan we onze weg in het licht, zoals hijzelf in het licht is, dan zijn we met elkaar verbonden en reinigt het ​bloed​ van ​Jezus, zijn Zoon, ons van alle ​zonde. Als we zeggen dat we de ​zonde​ niet kennen, misleiden we onszelf en is de waarheid niet in ons. Belijden we onze ​zonden, dan zal hij, die trouw en ​rechtvaardig​ is, ons onze ​zonden​ ​vergeven​ en ons ​reinigen​ van alle kwaad.

Onreinheid (akatharsia)

Dit zijn de gegevens van het Nieuwe Testament over woorden, die onreinheid betekenen.

	Grieks woord	Soort woord	Strong	Opmerkingen:
1	ἀκαθαρσία akatharsia	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G167 SB142	Onreinheid Komt in 10 keer voor in 10 verzen KJV:  uncleanness (10x)
2	ἀκαθάρτης akathartēs	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G168 SB143	Onreinheid. Komt eenmaal voor. KJV: filthiness (1x).
3	ἀκάθαρτος akathartos	Bijvoeglijk naamwoord	G169 SB144	Onreine Komt in 29 verzen voor. KJV: unclean (28x), foul (2x).

Deze woorden komen in totaal in veertig verzen voor.

Dit zijn alle teksten met het eerste zelfstandig naamwoord.

Matteüs 23:27. Wee jullie, schriftgeleerden en farizeeën, huichelaars, jullie lijken op witgepleisterde graven, die er vanbuiten wel fraai uitzien, maar vol liggen met doodsbeenderen en andere onreinheden.

Romeinen 1:24. Daarom ook heeft God hen in de begeerten van hun hart overgegeven aan de onreinheid om hun lichamen onder elkaar te onteren. [HSV]
Opmerking: onreinheid heeft tot gevolg dat je je lichaam onteert.

Romeinen 6:19. Ik gebruik dit soort menselijke termen omdat u zwakke mensen bent. Zoals u zich ooit in dienst stelde van zedeloosheid en onrecht om een wetteloos leven te leiden, zo stelt u zich nu in dienst van de gerechtigheid om heilig te leven.

2 Korintiërs 12:20-21. Want ik vrees dat ik, bij mijn komst, u misschien niet zal aantreffen zoals ik wil, en dat ik door u gevonden zal worden zoals u niet wilt, en dat er misschien ruzies, afgunst, woede-uitbarstingen, egoïsme, kwaadsprekerij, laster, verwaandheid en wanorde zullen zijn, en dat, als ik kom, mijn God mij opnieuw bij u zal vernederen en dat ik treuren moet over velen die vroeger gezondigd hebben en zich niet bekeerd hebben van de onreinheid, hoererij en losbandigheid die zij bedreven hebben. [HSV]
Opmerking: ook hier vertaalt de NBV21 met zedeloosheid.

Galaten 5:19. De praktijken waartoe de aardse begeerte aanzet zijn bekend: ontucht, zedeloosheid en losbandigheid.

Efeziërs 4:19. Afgestompt als ze zijn geven ze zich gretig over aan losbandigheid en allerlei zedeloze praktijken.

Efeziërs 5:3. Ontucht en zedeloosheid, in welke vorm dan ook, of hebzucht mogen bij u zelfs niet ter sprake komen – deze dingen horen niet bij heiligen.

Kolossenzen 3:5. Laat dus wat aards in u is afsterven: ontucht, zedeloosheid, hartstocht, lage begeerten en ook hebzucht – hebzucht is afgoderij -.

1Thessalonicenzen 2:3. Onze oproep berust niet op een dwaling, op oneerlijkheid of bedrog.
1 Thessalonicenzen 4:7. God heeft ons niet geroepen tot zedeloosheid, maar tot een heilig leven.

En dit is het enige vers met het tweede zelfstandig naamwoord.
Openbaring 17:4. En de vrouw was bekleed met purper en scharlaken, en getooid met goud, edelgesteente en parels, en zij had een gouden drinkbeker in haar hand, vol van gruwelen en van onreinheid van haar hoererij.
Op

Het bijvoeglijk naamwoord komt 21 keer voor in de uitdrukking onreine geest. Zowel in het evangelie van Matteüs, Marcus als Lucas en ook in het boek Handelingen.

In een visioen zou de apostel Petrus een onrein dier moeten eten.
Handelingen 10:13-14. En er kwam een stem tot hem: Sta op, Petrus, slacht en eet! Maar Petrus zei: Beslist niet, Heere, want ik heb nooit iets gegeten wat onheilig of onrein is. [HSV]

Handelingen 10:28. En hij zei tegen hen: U weet dat het een Joodse man niet toegestaan is om met iemand van een ander volk om te gaan of bij hem binnen te gaan; maar God heeft mij laten zien dat ik geen mens onheilig of onrein mag noemen. [HSV]

Hier wijst de apostel Petrus nog een keer op wat is gebeurd.
Handelingen 11:7-8. En ik hoorde een stem, die tegen mij zei: Sta op, Petrus, slacht en eet. Maar ik zei: Beslist niet, Heere, want nooit is er iets wat onheilig of onrein is, mijn mond binnengegaan. [HSV]

1 Korintiërs 7:14. Want de ongelovige man behoort dankzij zijn vrouw God toe en de ongelovige vrouw dankzij haar man eveneens. Zou dat niet zo zijn, dan zouden uw kinderen onrein zijn. Maar nu zijn ze geheiligd.

Opmerking: Dit is een sterke uitdrukking. Door de reinheid en heiligheid van de vrouwen hoort de echtgenoot God toe en  de kinderen zijn zelfs geheiligd.

2 Korintiërs 6:14-18. Loop niet in een en hetzelfde span met ongelovigen. Want wat is de verwantschap tussen gerechtigheid en wetteloosheid? Wat heeft licht met duisternis te maken? Waarin lijken Christus en Beliar op elkaar? Wat hebben een gelovige en een ongelovige gemeen? Wat heeft de tempel van God met afgoden te maken? Wijzelf zijn de tempel van de levende God, zoals God heeft gezegd: ‘Ik zal bij hen wonen en in hun midden verkeren, Ik zal hun God zijn en zij mijn volk. Daarom zegt de Heer: Ga weg bij de ongelovigen, zonder je van hen af en raak niets aan dat onrein is. Dan zal Ik jullie aannemen en jullie Vader zijn, en jullie mijn zonen en dochters – zegt de almachtige Heer.’

Opmerking: dit is de andere kant van wat Handelingen gebeurde. De mensen uit de volken zijn in principe niet onrein maar voor mensen uit de volken die ongelovig blijven is het beter om niet met hen om te gaan.

Efeziërs 5:5. Want dit weet u, dat geen enkele ontuchtpleger, onreine of hebzuchtige, die een afgodendienaar is, een erfdeel heeft in het Koninkrijk van Christus en van God. [HSV]

Openbaring 16:13. Toen zag ik dat uit de bek van de draak, uit de bek van het beest en uit de mond van de valse profeet drie onreine geesten tevoorschijn kwamen in de vorm van kikkers.

Openbaring 18:2. Met een krachtige stem riep hij: ‘Gevallen, gevallen is Babylon, die grote stad! Ze is een woonplaats voor demonen geworden, ze biedt onderdak aan elke onreine geest, elke onreine vogel en elk onrein, afschuwelijk dier.

Zuiver, puur (hagnos)

Er is nog een andere serie woorden, die rein of zuiver betekenen. Hier de gegevens.

	Grieks woord	Soort woord	Strong nummer	Opmerkingen:
1	ἁγνεία  hagneia	Zelfstandig naamwoord vrouwelijk	G47 SB 37	Zuiverheid Komt in twee verzen voor. KJV: purity (2x)
2	ἁγνίζω  hagnizo	Werkwoord	G48 SB38	Zuiveren Komt in 7 verzen voor. KJV: pure (4x), chaste (3x), clear (1x).
3	ἁγνισμός hagnismos	Zelfstandig naamwoord	G49 SB39	Zuivering Komt eenmaal voor. KJV:  pureness (1x).
4	ἁγνός  hagnos	Bijvoeglijk naamwoord	G53 SB43	Zuiver, puur, kuis. Komt 8 keer voor. KJV: pure (4x), chaste (3x), clear (1x).
5	ἁγνότης hagnotēs	Zelfstandig naamwoord	G54 SB44	Zuiverheid Komt eenmaal voor. KJV: pureness (1x).
6	ἁγνῶς hagnōs	Bijwoord	G55 SB45	Zuiver Komt eenmaal voor. KJV: sincerely (1x).

Deze woorden liggen dicht tegen het woord heilig aan. Heilig is de wereld van God. Deze woorden komen totaal in twintig verzen voor. Hieronder staan ze allemaal.

De reine Timoteüs en de vrouwen in de gemeente
Paulus gebruikt tweemaal in de brief aan Timoteüs het woord hagneia zuiverheid, regel 1 in de tabel.

Als toestand voor Timoteüs zelf, zie 1 Timoteüs 4:12 en ook voor de vrouwen in de gemeente, zie 1 Timoteüs 5:2.

Het werkwoord zuiveren, regel 2 in de tabel, komt acht keer voor.
Johannes 11:55. Het was kort voor het Joodse pesachfeest, en veel mensen uit de omgeving gingen al vóór het feest naar Jeruzalem om zich te reinigen.

De pelgrimstocht van Paulus
In Handelingen 21 wordt de pelgrimstocht van Paulus naar Jeruzalem beschreven.

Handelingen 21:23-26. Doe daarom wat wij je zeggen. Er zijn bij ons vier mannen die een gelofte hebben afgelegd. Neem hen met je mee, laat je samen met hen reinigen en betaal voor hen de kosten van de offers, waarna ze hun haar kunnen laten afscheren. Dan zal iedereen inzien dat de verhalen die over jou worden verteld onwaar zijn, en dat ook jij doet wat de wet voorschrijft. De niet-Joden die tot geloof gekomen zijn hebben we schriftelijk op de hoogte gesteld van onze beslissing dat ze zich in acht moeten nemen voor vlees dat bij de afgodendienst is gebruikt, voor bloed, voor vlees waar nog bloed in zit, en voor ontucht.’ Daarop nam Paulus de vier mannen met zich mee. De volgende dag liet hij zich samen met hen reinigen en ging de tempel binnen, waar hij bekendmaakte wanneer de reinigingsperiode zou aflopen, zodat daarna voor ieder van hen het offer gebracht kon worden.

Opmerking: Het lijkt de leiding van de gemeente in Jeruzalem goed als Paulus duidelijk laat zien, dat hij nog steeds de Joodse gebruiken in ere houdt door mee te doen aan wat op de Nazireeër belofte lijkt van het Oude Testament.

In Handelingen 24 staat een verwijzing naar de pelgrimstocht van Paulus.
Handelingen 24:17-18. Na verscheidene jaren ben ik naar Jeruzalem gekomen om giften van barmhartigheid te brengen voor mijn volk en offers op te dragen. Ik was daarmee bezig en had me al gereinigd, toen enkele Joden uit Asia me in de tempel aantroffen.

In deze tekst worden beide woorden gebruikt, reinigen en zuiveren.
Jakobus 4:8. Nader tot God, dan zal hij tot u naderen. Reinig (katharisate) uw handen, zondaars; zuiver (hagnizo ) uw hart, weifelaars (dipsuchoi)”. [NBG]

Opmerking 1: De HSV vertaal het laatste woord met dubbelhartigen, wat is een beter vertaald woord vind. Tweezielig staat er eigenlijk.

Opmerking 2: Je handen reinigen, dat zou letterlijk kunnen zijn. Je hart kun je zuiveren door je dubbelhartigheid af te leggen. Kies onverdeeld voor de weg van God.

1 Petrus 1:22. Nu u gehoorzaam bent aan de waarheid, is uw hart gelouterd en kunt u oprecht van uw broeders en zusters houden; heb elkaar dan ook onvoorwaardelijk lief, met een zuiver hart. 

1 Johannes 3:2-3. Geliefde broeders en zusters, wij zijn nu al kinderen van God. Wat we zullen zijn is nog niet geopenbaard, maar we weten dat we aan Hem gelijk zullen zijn wanneer Hij zal verschijnen, want dan zien we Hem zoals Hij is. Ieder die dit vol vertrouwen van Hem verwacht maakt zich rein, zoals ook Jezus rein is. 

Regel 3 in de tabel komt eenmaal voor, zie hierboven Handelingen 21:26.

Het bijvoeglijk naamwoord hagnos, zuiver, rein, regel 4 in de tabel komt acht keer voor, eenmaal in 1 Johannes 3:3 hierboven.

2 Korintiërs 7:11. Gij hebt in allen dele doen blijken, dat gij zuiver stondt in deze zaak [NBG]

2 Korintiërs 11:1-2. Gunde u me maar dat ik een beetje dwaas doe! Vooruit, accepteer het van me, want ik waak over u zoals God over u waakt: ik heb u aan één man uitgehuwelijkt, aan Christus, en ik wil u als een kuise bruid aan Hem geven.
Opmerking: een reine bruid

Filippenzen 4:8. Ten slotte, broeders en zusters, laat u leiden door al wat waar is, al wat edel, rechtvaardig, zuiver, beminnelijk en eervol is, kortom door al wat deugdzaam is en lof verdient.

Hier schrijft Paulus een advies aan Timoteüs.
1 Timoteüs 5:22. Leg iemand niet te snel de handen op, maak jezelf niet medeverantwoordelijk voor zijn zonden, zorg ervoor dat je rein blijft. 

Hier Paulus aanmoediging voor de oudere vrouwen in de gemeente.
Titus 2:3-5. Ze moeten goede raad weten te geven en de jonge vrouwen voorhouden dat ze hun man en kinderen moeten liefhebben, dat ze ingetogen, kuis, zorgzaam in het huishouden en vriendelijk moeten zijn, en dat ze het gezag van hun man moeten erkennen. Dan wordt het woord van God in ere gehouden.

Jacobus 3:17. De wijsheid van boven daarentegen is vóór alles zuiver, en verder vredelievend, mild en meegaand; ze is vol ontferming en brengt niets dan goede vruchten voort, ze is onpartijdig en oprecht. 

1 Petrus 3:2. Voor u, vrouwen, geldt hetzelfde: erken het gezag van uw man. Dan zullen mannen die weigeren Gods woord te gehoorzamen daarvoor gewonnen worden door het gedrag van hun vrouw, zonder dat zij iets hoeft te zeggen, omdat ze zien hoe zuiver u leeft uit ontzag voor God.

Opmerking: in Titus en 1 Petrus hebben de woorden van Paulus betrekking op echtgenoten. Zelf zuiver leven uit ontzag voor God en onder het gezag van je echtgenoot.

Met oprechtheid laten zien dat je een dienaar van Christus bent
Het woord hagnotes (regel 5 in de tabel) wordt alleen in 2 Korintiërs gebruikt. De NBV vertaalt het met het woord oprechtheid.

2 Korintiërs 6:4-10. We willen juist laten zien dat we dienaren van God zijn, door altijd te volharden: in tegenspoed, nood en ellende, onder lijfstraffen, in gevangenschap en onder volkswoede, onder zware inspanningen, slaapgebrek en honger, door oprechtheid en kennis, door geduld en vriendelijkheid, door de gaven van de heilige Geest en ongeveinsde liefde, door de verkondiging van de waarheid en de kracht van God. We vallen aan en verdedigen ons met de wapens van de gerechtigheid, we worden geëerd en gesmaad, belasterd en geprezen. We worden bedriegers genoemd maar spreken de waarheid, we zijn vreemdelingen maar toch bij iedereen bekend, we sterven maar toch leven we, we worden gestraft maar niet ter dood veroordeeld, we hebben verdriet maar toch zijn we altijd verheugd, we zijn arm maar toch maken we velen rijk, we bezitten niets maar toch hebben we alles.

Onreine bedoelingen komen ook voor in de gemeente
Het bijwoord hagnos (regel 6 in de tabel) wordt eenmaal gebruikt met het woord “niet” ervoor.

Filippenzen 1:16-17. Dezen verkondigen de Christus uit liefde, daar zij weten, dat ik tot verdediging van het evangelie gesteld ben, maar genen uit eigenbelang, met de onzuivere bedoeling, mij de gevangenschap zwaar te maken. [NBG]

Wat kunnen we van deze teksten leren?
Dat kan dus, de voorganger en mensen van een gemeente zuiver, rein of heilig noemen. 1 Timoteüs 4:12 en 5:2.

Het was dus de bedoeling, als je voor het feest naar Jeruzalem ging, om je daar eerst te reinigen en zuiveren. Een ritueel bad? Een tijd van vasten? Johannes 11:55.

De pelgrimstocht van Paulus ging gepaard met activiteiten voor de reiniging zoals dat bij de Joden gebruikelijk was. Handelingen 21 en 24.

Christus verkondigen kun je ook met onzuivere bedoelingen doen. Filippenzen 1:16-17

Andere bronnen

De apostelen hebben het Griekse woord καθαρίζω katharizō gebruikt. Bij de Griekse filosoof Aristoteles staat catharsis voor fysieke, emotionele, religieuze en mentale reiniging. Door het beleven van eleos en phobos, beklag en angst, ervaart de toeschouwer een loutering van de ziel.

De term catharsis wordt ook toegepast voor het beschrijven van de ervaringen van een tragische held. Aan het einde van Sophocles’ Griekse tragedie Oedipus Rex, bijvoorbeeld, steekt het hoofdpersonage zijn ogen uit om zich van zijn zonden te bevrijden. Een ware catharsis.

In een religieuze context betekent de term catharsis het zuiveren van het lichaam en de ziel in de zin van berouw en boete. De Katharen waren een middeleeuwse sekte binnen het christendom, die zich vooral op berouw en boete richtten. [bron: Wikipedia]

Ook het woordenboek Van Dale kent dit woord. ca·thar·sis (de; v; meervoud: catharsissen) 1 reiniging, loutering.

Ik ken geen boeken over het onderwerp Rein en Onrein gevonden. Ik heb wel een promotie onderzoek gevonden getiteld Rein van ziel en lichaam van Marian Geurtsen. Het onderzoek staat op internet.

Van de moslims kennen we halal (toegestaan) en haram (verboden).

Overwegingen

Als de apostelen het woord catharsis gebruiken zullen ze het Hebreeuwse reinigen voor ogen hebben. Daarbij was er geen nadruk op berouw maar wel op bekering en ook geen nadruk op boete, maar wel om handelingen te doen of de tijd te nemen om weer rein te worden.

In het Griekse Nieuwe Testament is ook een aantal keer het woord met ‘a’ ervoor gebruikt. De ‘a’ maakt het woord negatief, het heeft de betekenis van onrein.

In commentaren op de Bijbel wordt rein en onrein nogal eens ‘ritueel’ rein en onrein of ‘cultisch’ rein of onrein genoemd. Dat lijken woorden uit een andere wereld, terwijl rein en onrein direct betrekking heeft op ons persoonlijk leven. Daarom past het beter om ‘geestelijk’ rein en onrein te zeggen.

Er is ook nog een tekst, waarbij in de vertaling ‘onrein’ staat en daarom bij deze studie lijkt te horen. Driemaal staat in deze tekst het Griekse woord κοινόω koinoō, Strongnr. G2840. De betekenis is echter alledaags, gewoon.
Romeinen 14:14. Omdat ik één ben met de Heer Jezus weet ik, en ben ik ervan overtuigd, dat niets op zichzelf onrein is, maar dat iets onrein is voor wie het als onrein beschouwt.

Deze tekst zal wel bijgedragen hebben aan het idee dat rein en onrein geen onderwerp meer is voor de kerk. Niet terecht.

Lessen

In de kerken heerst de opvatting dat het onrein zijn en worden door de komst van Jezus niet meer aan de orde is. Ik heb daar geen onderbouwing van kunnen vinden. Sterker nog de apostelen zoals Paulus roepen nog steeds op om rein te lezen, onreinheid af te leggen. Paulus zegt ook dat hij nog nooit iets onrein voedsel heeft gegeten.

Het gevolg van onreinheid is dat je sterft als je in Gods nabijheid zou komen. In het NT lijkt het gevolg meer dat je onbereikbaar bent voor God.

Hoe kun je rein zijn, worden en blijven? Daarvoor zijn verschillende mogelijkheden geboden. Onder andere door afstand te nemen van waar je onrein van wordt, gevolgd door de waterdoop. Ook de tijd kan de onreinheid helen.