In de Bijbel wordt diverse keren gesproken over heilig worden. Je zou ook kunnen zeggen je heiligen. Hoe ziet dat er uit. Waarom komt het dat dit een bekend begrip is in de Bijbel, maar niet in de christelijke gemeente.
We kijken eerst naar wat er in het Nieuwe Testament over staat en daarna wat er in het Oude Testament over staat.
Studie nummer #1 gaat over heilige mensen,
Studie nummer #6 gaat over de heilige Geest.
In Nieuwe Tijden
In het Nieuwe Testament komt het werkwoord heiligen voor. En als je bent geheiligd ben je een heilige. Ook dat woord komt voor.
| Grieks woord | Soort woord | Strong | Opmerkingen: | |
| 1 | ἁγιάζω hagiazō | Werkwoord | G37 SB27 | Heiligen Komt 29 keer voor in 26 verzen KJV: sanctify (26x), hallow (2x), be holy (1x) |
| 2 | ἁγιασμός hagiasmos | Zelfstandig naamwoord mannelijk | G38 SB28 | Heiliging Komt 10 keer voor in 10 verzen. KJV: holiness (5x), sanctification (5x). |
| 3 | ἁγιότης hagiotēs | Zelfstandig naamwoord vrouwelijk | G41 SB30 | Heiligheid Komt eenmaal voor in Hebr. 12:10. KJV: holiness (1x). |
| ἁγιωσύνη hagiōsynē | Zelfstandig naamwoord vrouwelijk | G42 SB31 | Heiligheid Komt drie keer voor in drie verzen KJV: holiness (3x). | |
| 4 | ἁγνίζω hagnizo | Werkwoord | G48 SB38 | Cultisch reinigen. Komt in 7 verzen voor. KJV: pure (4x), chaste (3x), clear (1x). |
Er zijn drie woorden in het Grieks, die je met heiliging kunt vertalen. De eerste duidt het meest op het proces van heiliging. De teksten met deze woorden zijn alledrie in de paragraaf ‘heiliging’ te vinden.
Het woord hagnizo heeft betrekking op reinigen. De Studiebijbel meldt dat in verband met de Nazireeër belofte dit woord ook wel wordt vertaald met heiligen. Is het inderdaad zo dat de Nazireeër zich vooral heiligde en niet reinigde? <<>>
Het heiligen heeft tot gevolg dat mensen of dingen heilig worden, dat er heiligeheid ontstaat.
Teksten over heiligen
Hier alle 26 teksten waarin het werkwoord heiligen in voorkomt. De eerste twee gaan over het Onze Vader gebed.
Matteüs 6:9. Bidt u dan zo: Onze Vader, Die in de hemelen zijt. Uw Naam worde geheiligd. [HSV]
Lukas 11:2. Hij zei tegen hen: Wanneer u bidt, zeg dan: Onze Vader, Die in de hemelen zijt. Uw Naam worde geheiligd. Uw Koninkrijk kome. Uw wil geschiede, zoals in de hemel, zo ook op de aarde. [HSV]
Matteüs 23:16-19. Wee jullie, blinde leiders, jullie zeggen: “Wanneer iemand zweert bij de tempel, is dat niet geldig. Alleen wie zweert bij het goud van de tempel, is aan die eed gebonden.” Dwaas zijn jullie en blind, wat is nu van meer waarde: het goud of de tempel die het goud geheiligd heeft? Zo zeggen jullie ook: “Wanneer iemand zweert bij het altaar, is dat niet geldig. Alleen wie zweert bij de offergave die daarop ligt, is aan die eed gebonden.” Blind zijn jullie, wat is nu van meer waarde: de offergave of het altaar dat de offergave heiligt? [Hier legt Jezus uit dat de tempel en het altaar respectievelijk het goud en de offergave heiligt]
Johannes 10:36. … hoe kunt u mij, door de Vader geheiligd en naar de wereld gezonden, dan beschuldigen van godslastering wanneer ik zeg dat ik Gods Zoon ben?
Johannes 17:16-23. Zij zijn niet van de wereld, zoals Ik niet van de wereld ben. Heilig hen door Uw waarheid; Uw woord is de waarheid. Zoals U Mij in de wereld gezonden hebt, heb ook Ik hen in de wereld gezonden. En Ik heilig Mijzelf voor hen, opdat ook zij geheiligd zijn in de waarheid. En Ik bid niet alleen voor dezen, maar ook voor hen die door hun woord in Mij zullen geloven, opdat zij allen één zullen zijn, zoals U, Vader, in Mij, en Ik in U, dat ook zij in Ons één zullen zijn, opdat de wereld zal geloven dat U Mij gezonden hebt. En Ik heb hun de heerlijkheid gegeven die U Mij gegeven hebt, opdat zij één zijn, zoals Wij Eén zijn; Ik in hen, en U in Mij, opdat zij volmaakt één zijn en opdat de wereld erkent dat U Mij gezonden hebt en hen liefgehad hebt, zoals U Mij hebt liefgehad.
Handelingen 20:32. En nu, broeders, ik draag u op aan God en aan het woord van Zijn genade, aan Hem Die bij machte is om u op te bouwen en u een erfdeel te geven onder al de geheiligden. [HSV. NBV: allen die hem toebehoren]
Handelingen 26:18. … om hun ogen te openen en hen te bekeren van de duisternis tot het licht en van de macht van de satan tot God, opdat zij vergeving van de zonden ontvangen en een erfdeel onder de geheiligden door het geloof in Mij. [HSV. NBV: die mijn toebehoren]
Romeinen 15:16. … ik moet in volledige toewijding aan zijn evangelie een dienaar van Christus Jezus voor de heidenen zijn, zodat zij een God welgevallig offer kunnen worden, geheiligd door de heilige Geest.
1 Korintiërs 1:2. Aan de gemeente van God in Korinte, geheiligd door Christus Jezus, aan hen die zijn geroepen om zijn heiligen te zijn, en aan allen die de naam van onze Heer Jezus Christus aanroepen, waar dan ook, bij hen en bij ons.
1 Korintiërs 6:11. Sommigen van u zijn dat ooit geweest, maar u bent gereinigd, u bent geheiligd, u bent rechtvaardig verklaard in de naam van de Heer Jezus Christus en door de Geest van onze God.
1 Korintiërs 7:14. Want de ongelovige man behoort dankzij zijn vrouw God toe en de ongelovige vrouw dankzij haar man eveneens. Zou dat niet zo zijn, dan zouden uw kinderen onrein zijn. Maar nu zijn ze geheiligd.
Efeziërs 5:25-27. Mannen, heb uw vrouw lief, zoals Christus de kerk heeft liefgehad en zich voor haar heeft prijsgegeven om haar te heiligen, haar te reinigen met water en woorden en om haar in al haar luister bij zich te nemen, zodat ze zonder vlek of rimpel of iets dergelijks zal zijn, heilig en zuiver.
1 Tessalonicenzen 5:23. Moge de God van de vrede zelf uw leven in alle opzichten heiligen, en mogen heel uw geest, ziel en lichaam zuiver bewaard zijn bij de komst van onze Heer Jezus Christus.
1 Timoteüs 4:4-5. Alles wat God geschapen heeft is goed. Niets hoeft te worden verworpen als het onder dank wordt aangenomen, want het is geheiligd door het woord van God en door het gebed. [het gaat hier over het huwelijk en over voedsel waarvan sommigen aanbevalen om zich hiervan te onthouden]
2 Timoteüs 2:21. Als iemand zich van alle kwaad gereinigd heeft, wordt hij een bijzonder en geheiligd voorwerp, dat zijn eigenaar vele diensten kan bewijzen en geschikt is voor elk goed doel.
Hebreeën 2:11. Hij die heiligt (Jezus) en zij die geheiligd worden hebben een en dezelfde oorsprong, en daarom schaamt hij zich er niet voor hen zijn broeders en zusters te noemen.
Hebreeën 9:13-14. Want als het bloed van stieren en bokken en de as van de jonge koe, op de verontreinigden gesprenkeld, hen heiligt tot reinheid van het vlees, hoeveel te meer zal het bloed van Christus, Die door de eeuwige Geest Zichzelf smetteloos aan God geofferd heeft, uw geweten reinigen van dode werken om de levende God te dienen! [HSV]
Hebreeën 10:10. Op grond van die wil zijn wij voor eens en altijd geheiligd, door het offer van het lichaam van Jezus Christus.
Hebreeën 10:14. Door deze ene offergave heeft hij hen die zich door hem laten heiligen voorgoed tot volmaaktheid gebracht.
Hebreeën 10:29. Hoeveel zwaarder zal dan de straf niet zijn, denkt u, voor wie de Zoon van God vertrapt, het bloed van het verbond ontheiligt – terwijl hij erdoor geheiligd is – en de Geest van de genade veracht?
Hebreeën 13:11-12. Het bloed dat bestemd is voor het reinigingsoffer wordt door de hogepriester het heiligdom binnengedragen, de kadavers van de offerdieren worden buiten het kamp verbrand. Daarom heeft ook Jezus, om met zijn eigen bloed het volk te heiligen, buiten de stadspoort geleden.
1 Petrus 3:14-15. Maar als u ook zou moeten lijden vanwege de gerechtigheid, dan bent u zalig. En wees niet bevreesd zoals zij bevreesd zijn, laat u niet in verwarring brengen, maar heilig God, de Heere, in uw hart; en wees altijd bereid tot verantwoording aan ieder die u rekenschap vraagt van de hoop die in u is, met zachtmoedigheid en ontzag. [HSV]
Judas 1:1. Judas, een dienstknecht van Jezus Christus en broer van Jakobus, aan de geroepenen, die door God de Vader zijn geheiligd en die door Jezus Christus worden bewaard: mogen barmhartigheid en vrede en liefde voor u vermeerderd worden. [HSV]
Openbaringen 22:10-11. Verder zei hij tegen me: ‘Houd de profetie van dit boek niet geheim, want de tijd is nabij. Wie onheil aanricht zal nog meer onheil aanrichten, en wie onrein is zal nog onreiner worden. Wie goeddoet zal nog meer goeddoen, en wie heilig is zal nog heiliger worden.’
Wat kunnen we van deze teksten leren?
In het Onze Vader bidden we dat Gods naam wordt geheiligd. Dat heeft de betekenis dat we over God met respect spreken. Dat we die heiligheid, zoals God is, zien en waarderen.
Er is een soort stroom van de heiligheid van God. Het begint bij de Heere God. Gaat verder met de tempel en het altaar. En vandaar het goud en de offergave. Matteüs 23.
Als je door de Vader bent geheiligd, dan ben je ook een zoon van God. Johannes 10.
We worden heilig door de woorden van God. Dat is waarheid. Jezus heeft zich in die woorden van God verdiept om ons die waarheid te kunnen brengen. Johannes 17.
De geheiligden, dat is wel een aparte categorie. Zij krijgen een erfdeel. Jezus zegt dit tegen de oudsten van de gemeente van Efeze. Handelingen 20. Paulus spreek over een erfdeel voor de gelovigen uit de volken. Handelingen 26.
De Heilige Geest heiligt ons. Romeinen 15. En Jezus Christus heiligt ons. 1 Korintiërs 1. En de God van de vrede heiligt ons. 1 Tessalonicenzen 5. En God de Vader heiligt ons. Judas 1:1.
Reinigen en heiligen en rechtvaardig verklaren horen bij elkaar. 1 Korintiërs 6.
Voor een gelovige gelden de ongelovige man of vrouw en de kinderen ook als geheiligd. Wat een ruimhartige overtuiging van Paulus. 1 Korintiërs 7.
Heiligen, bekend maken met de wereld van God. En reinigen, afleggen van de zonden. En de woorden van God ontvangen horen bij elkaar. Efeziërs 5.
Huwelijk en voedsel zijn geheiligd door het woord van God en door gebed. Paulus pleit niet voor onthouding van wat de goede God ons heeft geschonken. Het is zelfs geheiligd. 1 Timoteüs 4.
Iemand, die zich van het kwaad heeft gereinigd is een bijzonder geheiligd voorwerp. 2 Timoteüs 2.
Als we geheiligden zijn, zijn we broers en zussen van de geheiligde Jezus. Hebreeën 2.
Het bloed van de offers heiligden de verontreinigden destijds. Des te meer door het bloed van het offer van het lichaam van Jezus. Hebreeën 9, 10 en 13.
In Hebreeën 10:29 gaat het over de straf van hen, die bij het volk van God horen maar ‘de Zoon van God’, ‘het bloed van het verbond’ en de ‘Geest van de genade’, ‘vertrappen’, ‘ontheiligen’ en ‘verachten’.
Heilig God in je hart. Hoe moet ik me dat voorstellen? 1 Petrus 3:15.
En als laatste een enorme bemoediging. Er is een ontwikkeling. Die heilig is, zal nog meer heilig worden. Openbaringen 22.
Heilig, puur, zuiver.
In de Bijbel komt ook het nazireeërschap voor waarbij je handelingen doet of juist niet doet om rein en heilig te blijven. Onthouding van sterke drank, je als man niet scheren, je wassen/dopen, offeren, tijd nemen voor gebed en een pelgrimsreis naar Jeruzalem. <<is heilig de essentie of rein zijn of nog iets anders?>>
Heiliging
Er komen drie woorden voor, die heiliging betekenen.
Heiligen in Oude Tijden
Deze woorden rond heilig worden komen voor in het Oude Testament.
| Hebreeuws woord | Soort woord | Strong | Opmerkingen: | |
| 1 | קָדַשׁ qadash | Werkwoord | H6942 | Heilig worden. Komt 173 keer voor in 153 verzen. KJV: sanctify (108x), hallow (25x), dedicate (10x), holy (7x), prepare (7x), consecrate (5x), appointed (1x), bid (1x), purified (1x), miscellaneous (7x). |
| 2 | קָדוֹשׁ qadowsh | Bijvoeglijk naamwoord | H6918 | Heilige. Komt 116 keer voor in 106 verzen. KJV: holy (65x), Holy One (39x), saint (12x). |
| 3 | קֹדֶשׁ qodesh | Zelfstandig naamwoord mannelijk | H6944 | Heilige plaats of ding. Heiligdom. Komt 470 keer voor in 382 verzen. KJV: holy (262x), sanctuary (68x), (holy, hallowed, …) things (52x), most (44x), holiness (30x), dedicated (5x), hallowed (3x), consecrated (1x), miscellaneous (3x). |
| 4 | מִקְדָּשׁ miqdash | Zelfstandig naamwoord mannelijk | H4720 | Heiligdom. Komt 74 keer voor in 71 verzen KJV: sanctuary (69x), holy place (3x), chapel (1x), hallowed part (1x). |
Als er sprake is van heilig worden, dan kan er daarna sprake zijn van een heilig priesters, een heilig volk, van een heilige plaats, van heilige kleding, van heilige zalfolie. Of er is sprake van een heiligdom, de tabernakel of de tempel.
Hieronder als eerste een overzicht wat het Oude Testament zegt over heilig worden.
Teksten over heilig worden
Hieronder de eerste teksten in de torah waar het werkwoord heilig worden voorkomt en als dat een bepaald thema is dan alle teksten met dit thema.
Heiligen van de 7de dag, de sabbat
In het boek Genesis komt het werkwoord heilig worden maar eenmaal voor. God verklaarde de zevende dag heilig.
Genesis 2:3. God zegende de zevende dag en verklaarde die heilig, want op die dag rustte hij van heel zijn scheppingswerk.
Andere teksten over de sabbat.
Exodus 20:8. Gedenk de sabbatdag, dat u die heiligt. [HSV]
Exodus 20:11. Want in zes dagen heeft de HEERE de hemel en de aarde gemaakt, de zee, en al wat erin is, en Hij rustte op de zevende dag. Daarom zegende de HEERE de sabbatdag, en heiligde die. [HSV]
Hier is de relatie tussen de sabbat en de heiliging van de mensen.
Exodus 31:13. U dan, spreek tot de Israëlieten en zeg: U moet zeker Mijn sabbatten in acht nemen, want dat is een teken tussen Mij en u, al uw generaties door, zodat men weet dat Ik de HEERE ben, Die u heiligt. [HSV]
En verder nog deze tekst.
Deuteronomium 5:12. Neem de sabbatdag in acht om die te heiligen, zoals de HEERE, uw God, u geboden heeft.
In de profeten komen ook nog zes teksten voor over het heiligen van de sabbat.
Heiligen van de eerstgeborenen
Het tweede thema is het heiligen van de eerstgeborenen. Er gaan vijf teksten in de torah over dit thema, daarbuiten niet.
Exodus 13:2. Heilig voor Mij alle eerstgeborenen: alles wat de baarmoeder opent onder de Israëlieten, van de mensen en van het vee, dat behoort Mij toe. [HSV]
Leviticus 27:26. Het eerstgeborene echter, dat als eerste voor de HEERE onder het vee geboren wordt, dat mag niemand heiligen. Of het nu een rund is, of een schaap, het is voor de HEERE bestemd. [HSV. je kunt het eerstgeborene in de wereld van God brengen, want het behoort daar al aan toe. Een offer moet dus een volgend dier zijn.. <<hier is nog meer uitleg nodig>>]
Numeri 3:13. … want alle eerstgeborenen behoren Mij toe. Op de dag dat Ik alle eerstgeborenen in het land Egypte trof, heb Ik alle eerstgeborenen in Israël, van de mensen tot het vee, voor Mijzelf geheiligd. Zij behoren Mij toe. Ik ben de HEERE. [HSV]
Numeri 8:17. Want elke eerstgeborene onder de Israëlieten is van Mij, elke eerstgeborene onder de mens en onder het vee; op de dag dat Ik elke eerstgeborene in het land Egypte trof, heb Ik hen voor Mijzelf geheiligd.
Deuteronomium 15:19. Alle mannelijke eerstgeborenen die bij uw runderen en uw kleinvee geboren worden, moet u voor de HEERE, uw God, heiligen. U mag met de eerstgeborene van uw rund geen arbeid verrichten, en de eerstgeborene van uw kleinvee mag u niet scheren.
Heiligen van de mensen, het volk.
Het derde thema is het heiligen van de mensen. De eerste tekst geeft aan wat Gods wil is voor het volk. Daarna drie teksten dat het volk zich moet heiligen. <<meer uitleg over hoe ze dat moesten doen>>
Exodus 19:6. Een koninkrijk van priesters zul je zijn, een heilig volk.” Breng deze woorden aan de Israëlieten over.’
Exodus 19:10. … zei de HEER hem ook: ‘Ga terug naar het volk en zorg ervoor dat ze zich vandaag en morgen heiligen, en laten ze hun kleren wassen.
Exodus 19:14. Weer ging Mozes naar beneden, naar het volk. Hij droeg hun op zich te heiligen en hun kleren te wassen.
Numeri 11:18. En tegen het volk moet u zeggen: Heilig u tegen morgen, en u zult vlees eten. U hebt immers ten aanhoren van de HEERE gejammerd: Wie zal ons vlees te eten geven? We hadden het zo goed in Egypte! Daarom zal de HEERE u vlees geven, en u zult eten. [HSV]
Over het heiligen van het volk gaat het nog in Jozua 3:5 en 7:13 en verder zes keer in Ezechiël, het volk Israël dat onder de andere volken zal worden geheiligd, en eenmaal in Joël.
Heiligen van de priesters
Dit is het vierde thema.
Exodus 19:22. Ook de priesters, die tot de HEERE naderen, moeten zich heiligen; anders zal de toorn van de HEERE over hen losbarsten. [HSV]
Exodus 19:23. Toen zei Mozes tegen de HEERE: Het volk kan de berg Sinaï niet beklimmen, want U hebt ons Zelf gewaarschuwd door te zeggen: Grens de berg af en heilig hem.
Heilige kleding om de hogepriester te heiligen.
Dit is weer een volgend thema. Het maken van heilige kleding om Aäron te heiligen.
Exodus 28:2-4. Dan moet u voor uw broer Aäron geheiligde kleding maken om hem waardigheid en aanzien te geven. En ú moet spreken tot allen die wijs van hart zijn, die Ik met een geest van wijsheid vervuld heb, dat zij de kleding van Aäron moeten maken om hem te heiligen, zodat hij Mij als priester kan dienen. Dit zijn dan de kledingstukken die zij moeten maken: een borsttas, een efod, een bovenkleed, een onderkleed van bewerkte stof, een tulband en een gordel. Zij moeten namelijk voor uw broer Aäron en voor zijn zonen geheiligde kleding maken om Mij als priester te dienen.
Wat kunnen we van deze teksten leren?
<<dit moet nog worden ingevuld>>